EWA NIZIO
Katedra Psychopedagogiki KUL
DOI: http://dx.doi.org/10.18290/rped.2016.8(44).4-17
IX OGÓLNOPOLSKI ZJAZD PEDAGOGICZNY
„KU Z YCIU WARTOS´CIOWEMU. IDEE – KONCEPCJE – PRAKTYKI” Biaystok, 21-23 wrzes´nia 2016 r.
W dniach 21-23 wrzes´nia 2016 r. w Biaymstoku odby sie zorganizowany przez Polskie Towarzystwo Pedagogiczne, Wydzia Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Biaymstoku oraz Komitet Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk IX Ogólno-polski Zjazd Pedagogiczny. By on pos´wiecony tematyce wartos´ci w wychowaniu, o czym s´wiadczy motto przewodnie Zjazdu: „Ku zyciu wartos´ciowemu. Idee – koncepcje – praktyki”. Patronat honorowy nad wydarzeniem obj a prezydent Biaegostoku, marsza-ek województwa podlaskiego, rektor Uniwersytetu w Biaymstoku, a takze wojewoda podlaski. Zjazd odby sie dzieki wspópracy dwóch komitetów: programowego i organiza-cyjnego. Przewodnicz acym pierwszego z wyzej wymienionych komitetów by prof. dr hab. Jerzy Nikitorowicz. Za komitet organizacyjny odpowiedzialny by natomiast dr hab. Mirosaw Sobecki, prof. UwB, wraz ze swymi wspópracownikami.
Dziewi aty Ogólnopolski Zjazd Pedagogiczny rozpocz a sie 21 wrzes´nia 2016 r. w godzinach popoudniowych w Operze i Filharmonii Podlaskiej w Biaymstoku. Zebrane audytorium powita prof. dr hab. Bogusaw S´liwerski, prof. dr hab. Jerzy Nikitorowicz oraz pose na Sejm III kadencji Waldemar Pawowski. Uroczystego otwarcia Zjazdu dokonaa natomiast prof. dr hab. Joanna Madalin´ska-Michalak. W dalszej kolejnos´ci nast apiy obrady plenarne. Pierwszy wykad wygosi prof. dr hab. Zbigniew Kwiecin´ski na temat „Wychowanie ku czowieczen´stwu w warun-kach rozchwiania spoeczen´stwa wychowuj acego”. Profesor w swym wyst apieniu przytoczy sowa T. Adorno, ze niepowodzenia w zamiarach czowieka nie stanowi a podstaw zaniechania dziaan´. W obradach wziea takze udzia prof. dr hab. Joanna Madalin´ska-Michalak, pos´wiecaj ac swe wyst apienie tematyce „Pedagogika a zycie wartos´ciowe – etos prawdy i odpowiedzialnos´ci”. Podstaw a jej wypowiedzi bya refleksja nad tym, czy pedagogika sprawia, ze czowiek staje sie lepszym. Prele-gentka zwrócia takze uwage na wspóczesne problemy w s´rodowisku nauki, które nazwaa z uzyciem metafor: „handel w s´wi atyni”, „niewolnicy sztywnych zasad”, „pozoranci i geniusze”. Prof. dr hab. Bogusaw S´liwerski w referacie „(Nie)widzial-nos´c´ pedagogiki naukowej i praktycznej” podkres´li, ze nieprawd a jest, iz mozna byc´ w nauce poza wasnymi wartos´ciami i sumieniem. Podczas obrad podjeto równiez zagadnienie transformacji kulturowej. Dokona tego prof. dr hab. Zbyszko Melosik, mówi ac na temat „Modziez i przemiany kultury wspóczesnej (konstrukcje kontroli, ROCZNIKI PEDAGOGICZNE 8(44) 2016 NR 4
wolnos´ci i rozproszenia”. Wedug niego szkoa sprawuje wadze nad tozsamos´ci a za pomoc a testów, nie spenia jednak swej funkcji socjalizacyjnej. Ostatni z prelegentów prof. dr hab. Jerzy Nikitorowicz zwróci uwage na zagadnienie tozsamos´ci miedzyna-rodowej i miedzykulturowej w wyst apieniu pod tytuem „Tozsamos´ci (nie)wartos´cio-we w konteks´cie bogactwa kultur”.
Zjazd by okazj a do wreczenia wyróznien´ Polskiego Towarzystwa Pedagogiczne-go, które obchodzio 35 rocznice powstania. Medale PTP otrzyma prof. dr hab. Marian Walczak, sekretarz generalny PTP, czonek S´wiatowego Zwi azku Z onierzy AK, byy dyrektor PAN, który podczas II wojny s´wiatowej prowadzi tajne naucza-nie. Podobn a nagrod a wyrózniono takze prof. dr. hab. Dariusza Kulinowskiego, który zasuzy sie pracuj ac na Wydziale Pedagogiki i Psychologii UMCS w Lublinie, a obecnie na Uniwersytecie Szczecin´skim. Nagroda zostaa wreczona takze instytucji: Wydziaowi Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Pozna-niu. Polskie Towarzystwo Pedagogiczne przyznao takze nagrody w kategorii wyróz-niaj acych sie rozpraw doktorskich. Otrzymali je dr ukasz Stankiewicz oraz dr Karo-lina Skarbek. W godzinach wieczornych natomiast uczestnicy Zjazdu wzieli udzia w wersji koncertowej Musicalu Chrisa Williama „Korczak”.
Wydarzenia drugiego dnia Zjazdu miay miejsce na Wydziale Pedagogiki i Psy-chologii Uniwersytetu w Biaymstoku oraz w Kampusie Uniwersytetu w Biaymstoku. W pierwszej czes´ci nast apiy obrady plenarne profesorów z róznych s´rodowisk akade-mickich. Wyst apili w nich: prof. dr hab. Stefan M. Kwiatkowski (z referatem „Kom-petencje jako wartos´c´ indywidualna i spoeczna”), prof. dr hab. Maria Czerepaniak-Walczak („Wolnos´c´ – równos´c´ – sprawiedliwos´c´ w dostepie do wyzszego wykszta-cenia. O szansach emancypacji poprzez edukacje”) oraz ks. prof. dr hab. Marian Nowak („Kryzys wartos´ci czy kryzys czowieka XXI wieku?”). Podkres´lono przy tym, ze w dzisiejszych czasach nie istnieje kryzys wartos´ci, lecz kryzys ich respekto-wania. Przytoczono sowa Karola Wojtyy, w mys´l których kleska wartos´ci wyzszych, duchowych jest klesk a czowieka. W obradach plenarnych wziea ponadto udzia prof. dr hab. Maria Mendel, która pos´wiecia swe refleksje tematowi „Miejsce war-tos´ci, wartos´c´ miejsca”. Te czes´c´ obrad zakon´czyo wyst apienie prof. dr hab. Miro-sawy Nowak-Dziemianowicz pt. „Jednostka i wspólnota wobec pytania o wartos´ci. Tradycje, praktyka, zmiana”. W ostatnim z wymienionych wyst apien´ zwrócono uwa-ge na to, ze za dzisiejszy ksztat spoeczen´stw odpowiedzialny jest konflikt moralny, a nie ekonomiczny.
Tego dnia odbyy sie takze trzy serie obrad w dziesieciu sekcjach. Problematyka wiod aca w sekcji 1. bya nastepuj aca: „Z ycie wartos´ciowe w konteks´cie conditio
humana XXI wieku”. W skad prezydium tej sekcji wchodzili: ks. prof. dr hab.
Marian Nowak, prof. dr hab. Urszula Ostrowska, prof. dr hab. Tadeusz Pilch, prof. dr hab. Wadysawa Szulakiewicz oraz prof. dr hab. Wiesaw Theiss. Sesja pierwsza w tej sekcji pos´wiecona bya zagadnieniu wartos´ciowego zycia oraz nurtom etyki. Podkres´lono przy tym pytanie o conditio humana, cytuj ac H. Plessnera: „Droga do wewn atrz wymaga punktu oparcia na zewn atrz siebie za pos´rednictwem innych ludzi i rzeczy”. Sesji tej przewodniczy ks. prof. dr hab. Marian Nowak. W drugiej sesji, której przewodniczy prof. dr hab. Tadeusz Pilch, podjeto natomiast zagadnienie „Czy paradygmaty uniwersalnej etyki s a skutecznym s´rodkiem ochrony przed globalnymi
zagrozeniami: bied a, wykluczeniem, agresj a?”. Tematem wiod acym sesji trzeciej, prowadzonej przez prof. dr. hab. Wiesawa Theissa, by „Kryzys czowieka, kryzys wartos´ci, kryzys instytucji. Z´ róda, objawy, drogi naprawy”.
Obrady sekcji 2 koncentroway sie na zagadnieniu „Z ycie wartos´ciowe – metateo-retyczne i metodologiczne aspekty badan´ aksjopedagogicznych”. Prezydium niniejszej sekcji tworzyli: dr hab. Krystyna Ablewicz, prof. UJ, dr hab. Maciej Karwowski, prof. APS, prof. dr hab. Ewa Marynowicz-Hetka i prof. dr hab. Stanisaw Palka. W sesji pierwszej podjeto rozwazania na temat „Jak badac´ to, co niewidoczne, nieuchwytne: analiza wartos´ci podmiotu indywidualnego (przykad: dzieci)”. Sesja druga pos´wiecona bya, podobnie jak pierwsza, kwestii badania tego, co nieuchwytne, jednak w odniesieniu do podmiotu zbiorowego. Problematyke „Aksjologicznych aspektów analizy aktywnos´ci pedagogicznych” przedstawiono natomiast w sesji trzeciej.
Sekcje 3 zatytuowano „Z ycie wartos´ciowe wobec dynamizmu przemian spoeczno--kulturowych, gospodarczych i politycznych”. Prezydium sekcji tworzyli: prof. dr hab. Marek Konopczyn´ski, prof. dr hab. Barbara Smolin´ska-Theiss, prof. dr hab. Mirosaw J. Szyman´ski i dr hab. Maciej Tanas´, prof. APS. W pierwszej czes´ci miay miejsce obrady póplenarne na temat: „Pedagogiki wobec dynamizmu przemian spoecznych”. Uczestnicy tej sekcji podzielili sie na cztery grupy i podjeli w nich nastepuj ace problemy: „Uczestni-cy zycia wartos´ciowego – portret wasny”, „Miedzy dynamizmem przemian a (de)huma-nizacj a natury ludzkiej”, „Godne zycie – w poszukiwaniu wartos´ci w zmieniaj acym sie s´wiecie” oraz „Miedzy obszarami wolnos´ci a zniewoleniem”.
Sekcja 4 nosia tytu „Kultura i sztuka jako przestrzen´ aksjologiczna i edukacyjna”. Jej prezydium tworzyli: prof. dr hab. Zbyszko Melosik oraz prof. dr hab. Lech Witkow-ski. W pierwszej kolejnos´ci odbyy sie obrady póplenarne. Nastepnie w dwóch grupach odbyway sie po dwie sesje tematyczne: „Kultura, edukacja i struktura spoeczna”, „Prze-strzenie medialne i pop-kulturowe oraz (re)konstrukcje tozsamos´ci”, a takze „Egzystencja ludzka jako wyzwanie pedagogiczne z estetyk a w tle jako ontologi a” oraz „Przestrzenie, miejsca i obiekty: ksi azka – muzeum – obraz”.
Wyst apienia w sekcji 5 koncentroway sie wokó zagadnienia „Tozsamos´c´ czo-wieka – pedagogika wobec róznorodnos´ci”. Profesor dr hab. Agnieszka Cybal-Mi-chalska, dr hab. Dorota Goebniak, prof. DSW, prof. dr hab. Henryka Kwiatkowska oraz prof. dr hab. Tadeusz Lewowicki wchodzili w skad prezydium tej sekcji. Naj-pierw odbyy sie obrady póplenarne. Po nich w trzech grupach nast apiy sesje tema-tyczne. Grupa pierwsza koncentrowaa sie wokó zagadnienia „Konstruowanie tozsa-mos´ci w rzeczywistos´ci permanentnej zmiany – tozsamos´c´ jako otwarty projekt”, grupa druga podejmowaa refleksje nad tematem „Spoeczne uczenie sie – rodzaje tworzywa tozsamos´ci i róznicowanie sie wspólnot”. Motyw przewodni grupy trzeciej by natomiast nastepuj acy: „Jak budowac´ tozsamos´c´ nauczyciela i ucznia w warun-kach permanentnej i dynamicznej zmiany”.
Sekcja 6 dotyczya „Temporalnego wymiaru zycia wartos´ciowego”. Prezydium sekcji tworzyli: prof. dr hab. Maria Czerepaniak-Walczak, prof. dr hab. Andrei Har-batski, prof. dr hab. Wiesaw Jamrozek i dr ukasz Michalski. Podobnie jak w kilku pozostaych sekcjach, takze w tej rozpoczeto spotkanie od obrad póplenarnych, by nastepnie w trzech grupach podj ac´ zagadnienia takie, jak: „Z ycie wartos´ciowe –
odniesienia historyczne”, „Teraz´niejsze interludium – emancypacja poprzez edukacje” oraz „Oswajanie przyszos´ci – poradnictwo i kariera”.
Temat „Edukacja – w strone kluczowych wartos´ci” podjety by przez uczestników sekcji 7, w prezydium której znajdowali sie: prof. dr hab. Wiesaw Ambrozik, prof. dr hab. Iwona Chrzanowska, prof. dr hab. Józef Górniewicz, prof. dr hab. Stefan M. Kwiatkowski i prof. dr hab. Anna Wikomirska. Obrady póplenarne sekcji zatytuo-wano „Edukacja – w strone kluczowych wartos´ci (wartos´ci w edukacji, przyszos´c´ edukacji, modelowe rozwi azania)”. Tematy podejmowane przez trzy grupy byy zróznicowane: „Ksztacenie jako z´ródo wartos´ci i standardów – kreowanie wspó-czesnego modelu edukacyjnego”, „Wspóczes´ni nauczyciele – d azenia versus ograni-czenia”, „Edukacja i praca nauczycieli: w strone kluczowych wartos´ci” oraz zbiór róznych w atków.
Sekcje 8 zatytuowano „Kreowanie s´rodowiska edukacyjnego z perspektywy zycia wartos´ciowego”. Do prezydium sekcji nalezeli: prof. dr hab. Ryszard Bera, prof. dr hab. Krystyna Chaas, prof. dr hab. Barbara Kromolicka oraz prof. dr hab. Kazimierz Przyszczypkowski. W programie sekcji zaplanowano obrady póplenarne, a takze dwie sesje odbywaj ace sie w trzech grupach: „Przejawy zycia wartos´ciowego z per-spektywy poznawczej róznych osób i grup spoecznych”, „Rola instytucji edukacyj-nych, zakadów pracy, organizacji spoeczedukacyj-nych, s´rodowisk lokalnych w kreowaniu s´rodowiska edukacyjnego” oraz „Dydaktyczno-wychowawczy namys nad kreowaniem s´rodowiska edukacyjnego”.
Problematyka „Szkoy i wychowania ku zyciu wartos´ciowemu” omówiona zostaa przez uczestników sekcji 9. W skad prezydium sekcji wchodzili: prof. dr hab. Maria Dudzikowa (przewodnicz aca), prof. dr hab. Zenon Gajdzica, prof. dr hab. Beata Przyborowska oraz dr Radosaw Nawrocki. Tego dnia w sekcji 9. odbyy sie trzy sesje obrad póplenarnych, podczas których omawiano nastepuj ace tematy: „Przeciw dehumanizacji szkoy”, „Jakim wartos´ciom suzy szkoa?” oraz „Jakie s´rodowiska i w jaki sposób wspieraj a wychowanie ku wartos´ciom w szkole?”.
Ostatnia z sekcji bya sekcj a posterow a, koordynowan a przez dr hab. Marzanne Morozewicz, prof. UwB. Tematy posterów dotyczyy wartos´ci w róznych obszarach zycia czowieka. Zaprezentowano 11 posterów, a ich tematyka bya zróznicowana. W posterach przedstawione zostay takie kwestie, jak: poszukiwanie zycia wartos´cio-wego jednostki, religijnos´c´ modziezy, zachowania ryzykowne modziezy, transmisja dziedzictwa kulturowego w teatrach, a takze dos´wiadczenia nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej. Autorzy plakatów przedstawili interesuj ace ich zagadnienia w spo-sób twórczy i innowacyjny.
W trzecim dniu Zjazdu kontynuowano obrady w sekcjach, po których nast apiy obrady plenarne. Tematyka podejmowana w sekcjach dotyczya nastepuj acych zagad-nien´: „Kierunki rozwoju, cena postepu, wizja przyszos´ci – oczami pedagoga. Naczel-ne wartos´ci: godnos´c´ (relacje miedzyludzkie) – solidarnos´c´, empatia, suzba, zaufa-nie”, „Aksjologiczne dylematy badacza”, „Pedagogika wobec dynamizmu przemian spoecznych. W którym miejscu jestes´my? Dok ad zmierzamy? Jakie wyzwania i za-dania musimy kontynuowac´ lub rozpocz ac´?”, „Obrazy kultury i edukacji wspóczes-nej – reprezentacje tozsamos´ci”, „Kino i muzyka – miedzy estetyk a i pedagogik a”, „Tozsamos´c´ czowieka – pedagogika wobec róznorodnos´ci”, „Z ycie wartos´ciowe –
odniesienia historyczne”, „Teraz´niejsze interludium – emancypacja poprzez eduka-cje”, „Teraz´niejsze interludium – emancypacja poprzez edukaeduka-cje”, „Edukacja w sy-tuacji zagrozen´ i problemów zycia spoecznego” oraz „Jak róznorodnos´c´ moze wspó-tworzyc´ wartos´c´ szkoy? Konteksty teoretyczne, metodyczne i metodologiczne”.
Podczas IX Zjazdu Pedagogicznego „Ku zyciu wartos´ciowemu. Idee – koncepcje – praktyki” wygoszono okoo 490 referatów. W trakcie podsumowania zosta uwy-datniony spór pedagogów odnos´nie do zasadnos´ci istnienia pedagogiki normatywnej. Uczestnicy Zjazdu zauwazyli tez i wyakcentowali oddzielenie pedagogiki od rzeczy-wistos´ci edukacyjnej. Wyrazili oni takze swój protest przeciw biciu dzieci, do które-go zacheca jeden z profesorów pedaktóre-gogiki w artykule Klaps jako imperatyw
psy-chologiczny, zamieszczonym w czasopis´mie „Rzeczpospolita”. Ponadto, w ramach
Zjazdu prof. Pilch wystosowa list, stanowi acy protest przeciw cofnieciu obowi azku szkolnego dzieci. Na koniec Zjazdu ogoszono, ze nastepny, X zjazd pedagogiczny odbedzie sie w 2019 r. w Warszawie. Organizatorzy przyszego zjazdu zobowi azali sie do rzetelnego przygotowania wydarzenia, na które juz teraz zapraszaj a.
ILONA GUMIN´ SKA-SAGAN Katedra Pedagogiki Spoecznej i Pedagogiki Opiekun´czej KUL
DOI: http://dx.doi.org/10.18290/rped.2016.8(44).4-19
OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA NAUKOWA
„OTWARTOS´C´ NA CZOWIEKA, S´RODOWISKO I TRANSCENDENCJE” Lublin, 1-2 paz´dziernika 2016 r.
Katedra Pedagogiki Opiekun´czej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawa II zorganizowaa w dniach 1 i 2 paz´dziernika 2016 r. konferencje naukow a, której przedmiotem zainteresowania byy: osoba, s´rodowisko i transcendencja. Po-wyzsze zagadnienia omówione zostay z róznych aspektów. Organizatorom udao sie zgromadzic´ wybitnych specjalistów z róznorakich dyscyplin naukowych, którzy w sposób profesjonalny, ale niezwykle komunikatywny podzielili sie ze suchaczami swoimi przemys´leniami. Referaty wygosili psychologowie (prof. dr hab. Adam Biela, prof. dr hab. Stanisawa Steuden), socjologowie (prof. dr hab. Józef Styk, prof. dr hab. Zofia Kawczyn´ska-Butrym), historycy i politolodzy (ks. prof. dr hab. Edward Walewander, prof. dr hab. Marian Surdacki, prof. dr hab. Jan Jachymek), przyrodni-cy i geografowie (prof. dr hab. Wanda Harkot, prof. dr hab. Izabela Sojan, prof. dr ROCZNIKI PEDAGOGICZNE 8(44) 2016 NR 4
