Joanna Łuczyńska
O "Obrachunkach fredrowskich"
Tadeusza Boya-Żeleńskiego, Irena
Sikora, "Ruch Literacki" z.5 (1976) :
[recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 20/1 (63), 211
(II) SIKORA Irena: O "Obrachunkach fredrowskich" Tadeusza Boya - Żeleńskiego. "Ruch Literacki" 1976, z. 5, s. 3 0 1 -3 1 3 .
"Obrachunki fredrow skie", kolejny po "Brązownikach" etap Boyow-skiej kampanii demaskującej mity społeczne i legendy biograficzne, tra k tuje autorka jako przejaw zderzenia dwóch modeli kulturowych: ra cjo n a lizmu i romantyzmu. Zderzenie owo, przebiegające w płaszczyźnie spo łeczno-kulturow ej, znajduje odpowiednik w poetyce Boyowskiego eseju . Dominantą kompozycyjną wywodu i jednocześnie narzędziem satyry jest spojenie cytatu przeciwnika i komentarza n a rra to ra ; następuje więc bez pośrednia konfrontacja "uczoności" i "p otoczn ości", frazesu i zdrowego rozsądku. Efektem tego zabiegu formalnego jest ośmieszenie i skompromi towanie ad w ersarza.
B P /6 3 /5 1
J .Ł .
(Il) SINKO Zofia: Dialogi G e o rg e 'a Lytteltona na łamach "Zabaw Przyjemnych i Pożytecznych". "P ra c e Polonistyczne". S . XXXII: 1976, s . 1 0 5 -1 1 6 .
W śród szesnastu dialogów zm arłych, drukowanych w "Zabawach Przyjemnych i P ożyteczn ych ", trz y wyszły spod pióra G. Lytteltona
(1 7 0 9 -1 7 7 3 ). Przekładu z wydania francuskiego dokonał Jan Albertrandi. Autorka omawia angielskie XVIII-wieczne dialogi zmarłych i ich najpopu larn iejszą re a liz a c ję - książkę Lytteltona, komentując szczegółowo trzy rozmowy zamieszczone w "Zabaw ach": Aleksandra Wielkiego z Karolem XII szwedzkim, Tytusa Wespazjana ze Scypionem Afrykańskim oraz M er kurego, Angiika zabitego w pojedynku, i Indianina. Ostatnia z nich zyska ła w P o lsce największą popularność.
B P /6 3 /5 2
