Ocena możliwości wykorzystania metodologii six sigma w polskich przedsiębiorstwach

Pełen tekst

(1)Zeszyty Naukowe nr 831. 2010. Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Stanisław Hornik Katedra Towaroznawstwa Przemysłowego. Ocena możliwości wykorzystania metodologii six sigma w polskich przedsiębiorstwach 1. Wprowadzenie Każde przedsiębiorstwo istnieje w określonym celu. Miernikiem syntetycznym jego osiągnięcia jest najczęściej wypracowany zysk netto. Niezależnie od rodzaju prowadzonej działalności przedsiębiorstwo jest systemem otwartym, w którym dochodzi do zróżnicowanej wymiany z otoczeniem (otoczenie przedsiębiorstwa produkcyjnego przedstawiono na rys. 1). Czynniki w układzie jakościowym TechnoloSocjokultugiczne Ekonomiczne Prawne Polityczne rowe (techniczne) Klienci. Dostawcy. PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCYJNE. Rynkowe. Przyrodnicze Organizacje badawczo-dydaktyczne. Organy Organizacje Organy właOrganizacje wymiaru Kooperanci Konkurenci dzy pańspołecznosprawiedligospodarcze stwowej -polityczne wości Czynniki w układzie podmiotowym. Rys. 1. Otoczenie przedsiębiorstwa produkcyjnego Źródło: [5, s. 6]..

(2) 6. Stanisław Hornik. Aby przedsiębiorstwo dobrze prosperowało w czasach rozwiniętej konkurencji, powinno utrzymywać dobre stosunki ze swymi kontrahentami, zarówno klientami, jak i dostawcami. Klienci są jednymi z najważniejszych elementów bezpośredniego otoczenia organizacji, od nich bowiem w największej mierze jest uzależniona sytuacja danej jednostki. Organizacja, w której zaniedbuje się potrzeby klienta, nie przewiduje lub nie rozpoznaje się zmian tych potrzeb, nieuchronnie będzie tracić swoją pozycję na rynku. Zrozumienie bieżących potrzeb konsumenta jest istotne w określaniu strategii, która pozwoli utrzymać lub poprawić pozycję organizacji w otoczeniu. Opinie klientów stają się motywem działania i podejmowania decyzji strategicznych. Niniejszy artykuł poświęcono zagadnieniom związanym z metodologią six sigma, jej definicją, celami i podstawowymi zasadami. Jest ona powszechnie stosowana na rynkach zagranicznych, lecz w Polsce nie jest popularna. Praca zawiera wyniki badań ankietowych dotyczących znajomości zagadnień metodologii six sigma przez studentów studiów zaocznych na kierunku towaroznawstwa. Wybrano tę grupę respondentów, ponieważ większość z nich pracuje zawodowo, na różnych stanowiskach, w różnych jednostkach organizacyjnych w całym kraju, co pozwoliło uzyskać zróżnicowane dane na temat znajomości zagadnień związanych z metodologią six sigma. 2. Istota metodologii six sigma Posiadanie certyfikowanych systemów zarządzania jakością okazuje się obecnie niewystarczające. Zaostrzona konkurencja na rynku zmusza organizacje do podejmowania działań mających na celu udoskonalenie istniejących procesów i optymalizowanie kosztów wytwarzania, co umożliwia także pozyskiwanie nowych kontraktów, a tym samym umacnianie pozycji na rynku. Jednym z istotnych zadań organizacji chcących dobrze prosperować jest zmiana strategii zarządzania, m.in. przez prawidłowe zarządzanie projektami [7]. Metodologię six sigma należy rozpatrywać z wielu perspektyw. Celem jej stosowania jest zwiększenie zysku przedsiębiorstwa przez wyeliminowanie wad wytwarzanych produktów bądź usług dostarczanych klientowi w wyniku usprawnienia procesów biznesowych. Wada jest rozumiana jako wszelka strata w działalności organizacji i może dotyczyć produkcji, usługi lub ogólnie prowadzenia działalności gospodarczej [4]. Eliminowanie usterkowości procesu wymaga precyzyjnego działania z wykorzystaniem wybranych narzędzi oraz technik zarządzania jakością. Sposób postępowania zależy od tego, czy chce się zaprojektować nowy proces, aby dostarczyć klientowi nowy produkt (usługę), czy też usprawnić istniejący proces. W wypadku opracowywania nowego procesu stosuje się podejście DFSS (design for six.

(3) Ocena możliwości wykorzystania metodologii six sigma…. 7. sigma), a przy usprawnianiu istniejącego procesu – podejście DMAIC (define – measure – analyze – improve – control) [2]. Jakość dostarczanego produktu lub usługi jest mierzona w kontekście oczekiwań klienta zewnętrznego lub wewnętrznego, czyli ze względu na CKJ – cechy krytyczne jakości (critical-to-quality). Cecha krytyczna jakości jest mierzalną właściwością, którą produkt lub usługa musi posiadać, aby zostały spełnione oczekiwania klienta. Innymi słowy, jest specyfikacją klienta. Definicja wady w procesie odnosi się do CKJ i jest decydująca w szacowaniu poziomu sigma procesu. Jakość produktu lub usługi mierzona wskaźnikiem DPMO (defect per million opportunities) jest na poziomie six sigma, gdy wystąpią zaledwie trzy lub cztery wady na milion możliwości. W wypadku określonego produktu lub usługi może istnieć więcej niż jeden obszar możliwości wystąpienia wady. Sigma procesu to zatem liczba odchyleń standardowych linii centralnego procesu od najbliższej granicy specyfikacji. Po przekształceniu do standardowego rozkładu normalnego wartość sigma można odczytać z tablic [3]. Six sigma obejmuje takie metody realizowania procesów, które wykluczają możliwość powstawania wad. Nowatorskie sposoby utrzymania rentowności na odpowiednim poziomie są poszukiwane we wszystkich sektorach gospodarki, to dlatego six sigma przyjęła się w tak różnych przedsiębiorstwach jak: Allied Signal, General Electric, Sony, Honda, Maytag, Raytheon, Texas Instruments, Bombardier, Canon, Hitachi, Lockheed Martin i Polaroid. Zaakceptowano w nich six sigma, ponieważ uznano, że program ten może pomóc w zwiększeniu udziału w rynku, zredukowaniu kosztów i podniesieniu marży zysku. W rezultacie za sprawą six sigma firmy uzyskują lepsze wyniki finansowe, stosują bowiem strategie biznesowe, które pozwalają wyprzedzić konkurencję pod względem udziału w rynku i rentowności. Dzięki programowi jakości six sigma firmy osiągają cele na pozór nieosiągalne [1, 6]. Najważniejszą przyczyną burzliwej dyskusji, jaką wywołało w kręgach biz nesowych pojawienie się programu six sigma, jest jego zdumiewająca skuteczność w powiększaniu zysku. To dlatego six sigma jest tak popularna na nowojorskiej giełdzie. Nie ulega wątpliwości, że nie ma podejścia w zarządzaniu, które mogłoby konkurować z six sigma. Spośród znanych metod zarządzania zapewnia ona najwyższy poziom zwrotu inwestycji. Metodologia ta jest preferowana przez firmy, które dążą do: poprawy zyskowności, zwiększenia udziału w rynku, podniesienia poziomu zadowolenia klientów oraz wytwarzania lepszych wyrobów i usług, szybciej i ponosząc mniejsze koszty [7, 8]. Przekłada się to na znaczny wzrost konkurencyjności przedsiębiorstwa i jeśli firma jest notowana na giełdzie, zwyżkę wartości jej akcji. Dlaczego więc six sigma nie jest dominującą filozofią zarządzania w większości firm, zwłaszcza polskich? Przyczyną mogą być mylące.

(4) Stanisław Hornik. 8. opinie na jej temat [6]. Jak każda metoda, six sigma sprawdza się wtedy, gdy jest właściwie realizowana. Larry Bossidy, naczelny dyrektor Allied Signal (obecnie Honeywell), twierdził, że jeżeli stosowanie six sigma nie przynosi efektów, to dlatego że nie przestrzega się jej metodyki. Porażki nie dotyczą tych przedsiębiorstw, które albo same wiedziały, jak ją wdrożyć, albo też miały wsparcie profesjonalistów w tym zakresie. Aby wdrożenie six sigma się powiodło, istotne są następujące elementy [2]: – widoczne zaangażowanie naczelnego kierownictwa, otwarcie na pracowników, – przyznanie najbardziej utalentowanym pracownikom (top talents) uprawnień master black belt i black belt, czyli przeszkolonych odpowiednio agentów zmiany, – odpowiednia polityka informacyjna (np. tablica wyników jako forma promowania sukcesów), – odpowiednia infrastruktura związana z określeniem ról, doborem projektów i ich przeglądem, systemem szkolenia, dostosowaniem istniejących systemów do wspierania wysiłku wdrożeniowego, – wyrażanie uznania, wynagradzanie, – osobiste zaangażowanie każdego pracownika. Six sigma jest najbardziej popularna i efektywnie wdrażana w firmach branży motoryzacyjnej. W przedsiębiorstwach na polskim rynku realizuje się zazwyczaj procesy na poziomie 2–3 sigma, aby jednak skutecznie konkurować na rynkach światowych, trzeba znaleźć się na poziomie 4 sigma (do wyższych dochodzi się przez doskonalenie procesów, można w ten sposób dojść do poziomu 4,9 lub 5 sigma określonego procesu). Udowodniono, że trudno jest przekroczyć poziom 4,9–5 sigma. Przejście do 6 sigma dokonuje się przez tzw. projektowanie dla 6 sigma (design for six sigma) [7]. Tabela 1. Liczba błędów a wydajność procesu Sigma procesu 1. 2 3 4. 5. 6. Źródło: [3, s. 12].. DPMO – liczba błędów na milion szans ich powstania. Wydajność procesu (w %). 697 700. 30, 23. 66 807. 93, 32. 308 537 6 210 233 3,4. 69, 15. 99, 38. 99, 98. 100, 00. Co oznacza osiągnięcie poziomu 6 sigma? Jeżeli produkuje się wyrób co sekundę i w danym momencie zostanie popełniony błąd, to poziom 6 sigma gwa-.

(5) Ocena możliwości wykorzystania metodologii six sigma…. 9. rantuje, że następny taki błąd wystąpi najwcześniej za 15 lat. Firma o poziomie procesów poniżej 2 sigma nie ma racji bytu. Stosowne informacje na ten temat zawarto w tabeli 1. 5-etapowa metodologia projektowania Projektowanie dla six sigma Zainicjuj Nakreśl zakres Zaplanuj projekt Zdefiniuj. Zrozum potrzeby klienta i określ CTQs. Stwórz koncepcje projektu i ogólny jego zarys. Stwórz szczegółowy projekt i plan kontroli. Przetestuj projekt i wdróż procesy w pełnej wersji. Zmierz. Zanalizuj. Zaprojektuj. Zweryfikuj. Rys. 2. Pięć etapów projektowania w metodologii six sigma Źródło: [7, s. 5].. Zwolennicy TQM mówią o six sigma, że jest to TQM na statystycznych sterydach. Faktycznie, zaawansowane metody statystyczne odgrywają ogromną rolę w six sigma. TQM i six sigma to inne podejścia, opierające się jednak na dążeniu do poprawy jakości z wykorzystaniem w tym celu metod statystycznych, to bowiem, co Japończycy nazywają zarządzaniem naukowym na podstawie faktów, oznacza właściwą interpretację faktów za pomocą statystyki. Zrozumienie znaczenia faktów umożliwia podejmowanie właściwych decyzji. Podejście to jest podstawą zarówno TQM, jak i six sigma. Six sigma charakteryzuje się jednak tym, że efekty są widoczne w krótkim czasie, oraz większym tempem realizacji zadań (wynika to z wiedzy o tym, co i jak należy doskonalić) [4, 8]. Istotnym elementem skutecznego i efektywnego zarządzania projektami jest ich rzetelne realizowanie z uwzględnieniem podstawowych etapów wyróżnionych w metodologii six sigma (rys. 2). 3. Badania własne Badania ankietowe przeprowadzono w 2008 r. Próba badawcza miała charakter losowy i została przeprowadzona wśród studentów towaroznawstwa studiów zaocznych na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie. Podstawowym celem badania było poznanie opinii pracowników małych i średnich przedsiębiorstw na temat zastosowania metodologii six sigma jako strategii pomocnej w osiągnięciu sukcesu oraz sprawdzenie ich wiedzy w tym zakresie..

(6) Stanisław Hornik. 10. W rezultacie stosowania metodologia six sigma w wielu najlepszych światowych przedsiębiorstwach poczyniono znaczne oszczędności, osiągnięto szybki wzrost wartości firm i nawiązano nowe, silne relacje z klientami. Z doświadczeń wielu przedsiębiorców z wprowadzenia systemu wynika, że to nowe podejście ma duży wpływ na zwyczaje panujące w każdej organizacji. Celem ankiety było również sprawdzenie znajomości zagadnień dotyczących systemu six sigma przez pracowników przedsiębiorstw w Polsce. Grupa respondentów nie została wybrana przypadkowo. Większość studentów studiów zaocznych pracuje w różnych firmach, w różnych regionach kraju oraz w różnych specjalizacjach. Ponieważ metodologia może być wykorzystywana w wielu czynnościach związanych z prowadzeniem firmy (począwszy od planowania strategicznego, przez działanie we wszystkich dziedzinach funkcjonowania firmy, do obsługi klienta), ankietę przeprowadzono wśród towaroznawców, zakładając, że większość z nich pracuje w zawodzie. Kolejnym celem przeprowadzenia ankiety była identyfikacja stanu wiedzy o metodologii six sigma i jej zastosowaniu w jednostkach działających w Polsce. Sytuacja na polskim rynku ze względu na ogromną konkurencję ciągle się zmienia. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom klienta, w firmach podejmuje się strategiczne decyzje dotyczące doskonalenia oferowanych usług i produktów bądź wdrażania nowych.. % odpowiedzi. 40 30 20 10 0. 1–100. 101–500. 501–1000. Liczba pracowników. powyżej 1000. Rys. 3. Wielkość zatrudnienia w firmie, w której pracował ankietowany Źródło: opracowanie własne.. Badanie zostało zrealizowane w formie ankiety, wysłanej do 120 studentów. W badaniu ostatecznie wzięło udział 100 respondentów pracujących w firmach o profilu produkcyjnym, usługowym i handlowym. Z firm z branży produkcyjnej na ankietę odpowiedziały 63 osoby, z branży usługowej – 20 osób, z branży handlowej – 17 osób. Najważniejszą rolę w badaniu odgrywali respondenci zatrudnieni w branży produkcyjnej..

(7) Ocena możliwości wykorzystania metodologii six sigma…. 11. Jedno z pytań dotyczyło wielkości zatrudnienia w jednostkach organizacyjnych. 37% respondentów pracowało w firmach zatrudniających do 100 osób, 31% ankietowanych stanowiły osoby zatrudnione w organizacji liczącej więcej niż 500 osób, 23% – osoby pracujące w firmie zatrudniającej od 100 do 500 osób, a zaledwie 9% osób pracowało w wielkich koncernach zatrudniających powyżej 1000 osób (rys. 3).. Nie. Tak 0. 20. 40 60 % odpowiedzi. 80. 100. Rys. 4. Identyfikacja klientów – odbiorców finalnych Źródło: opracowanie własne.. Okazało się, że wielu ankietowanych (81%) potrafi zidentyfikować swoich klientów, a poziom znajomości oczekiwań bezpośrednich odbiorców pracy kształtuje się na poziomie 85% (rys. 4 i 5).. Nie Tak 0. 20. 40 60 % odpowiedzi. 80. 100. Rys. 5. Znajomość wymagań klientów Źródło: opracowanie własne.. Poddano ocenie zagadnienia związane z jakością pracy oraz jakością oferowanych produktów, wyrobów bądź usług. 67% ankietowanych odpowiedziało, że w firmach, w których pracują, jakość pracy jest monitorowana zarówno w wypadku produktu cząstkowego, jak i produktów finalnych. W 20% odpowiedzi wskazano, że monitorowana jest tylko jakość produktu końcowego, co może.

(8) Stanisław Hornik. 12. % odpowiedzi. świadczyć o tym, iż firmy koncentrują się bardziej na działaniach korygujących niż zapobiegawczych (rys. 6). 80 70 60 50 40 30 20 10 0. Produkt końcowy. Produkt cząstkowy. Produkt cząstkowy i końcowy. Nie jest monitorowana w ogóle. Rys. 6. Monitorowanie jakości w organizacjach Źródło: opracowanie własne.. Zaledwie 6% ankietowanych miało okazję uczestniczyć w jednym projekcie lub go prowadzić. Prowadzenie większej liczby projektów (od 2 do 5) zdeklarowało 33% badanych, co stanowi 5% wszystkich osób biorących udział w badaniu. Projekty, które były prowadzone przez respondentów, bądź projekty, w których brali oni udział, w 46% przypadków usatysfakcjonowały klientów, w 26% przypadków doprowadziły do zwiększenia oszczędności, a w 20% – nie zostały jeszcze ukończone. Zaledwie 6% analizowanych przedsiębiorstw stanowią firmy, w których skuteczna realizacja projektów doprowadziła do zwiększenia obrotów, czyli dotyczy to zaledwie 1% wszystkich respondentów biorących udział w badaniu (rys. 7). 6. 26 46. Oszczędności Satysfakcja klienta. Zwiększenie obrotów firmy. Rys. 7. Rezultat przeprowadzonych projektów (w % odpowiedzi) Źródło: opracowanie własne..

(9) Ocena możliwości wykorzystania metodologii six sigma…. 13. 53% respondentów uważa, że metodologia jest skuteczna i przynosi jednostce korzyści finansowe. 27% ankietowanych stwierdziło, że six sigma nie jest skuteczna, a 20% badanych nie wyraziło opinii na temat skuteczności metodologii, co zapewne wynika z nieznajomości systemu (rys. 8). 27. 20. 53. Nie wiem, czy metodologia jest skuteczna. Metodologia six sigma jest skuteczna Metodologia six sigma nie jest skuteczna. Rys. 8. Ocena skuteczności six sigma (w % odpowiedzi) Źródło: opracowanie własne.. 7. 30 63. Metodologia six sigma jest trudna i wymaga specjalistycznych szkoleń Metodologia six sigma nie jest trudna i nie wymaga specjalistycznych szkoleń. Metodologia six sigma nie jest mi znana. Rys. 9. Ocena trudności metodologii six sigma (w % odpowiedzi) Źródło: opracowanie własne.. 63% ankietowanych nie zna metodologii six sigma. 7% uważa, że jest ona trudna i wymaga specjalistycznych szkoleń, a zdaniem 30% respondentów nie jest trudna (rys. 9)..

(10) 14. Stanisław Hornik. 4. Podsumowanie i wnioski Niewielu respondentów zna metodologię six sigma. Prace związane z jej wdrożeniem podjęto w ostatnich latach, co świadczy o tym, że jako strategia pomocna w osiągnięciu bądź utrzymywaniu sukcesu nie zyskała jeszcze popularności w analizowanych przedsiębiorstwach. Program six sigma w badanych organizacjach jest implementowany na skutek wymagań klientów. Właśnie oni skłaniają zarządy jednostek organizacyjnych do podejmowania wyzwań i wdrażania metodologii. Six sigma została w pełni zaimplementowana tylko w niektórych badanych organizacjach. Zaledwie 3 spośród 100 respondentów odpowiedziało, że w firmie istnieje biuro six sigma, którego zadaniem jest kontrolowanie systemu. W firmach, które podjęły wyzwanie wdrożenia systemu six sigma, wykorzystuje się narzędzia związane z doskonaleniem realizowanych procesów. Nie podejmuje się działań związanych z implementacją nowych procesów i projektowaniem dla six sigma, co stanowi podstawę do stwierdzenia, że polskie organizacje są dopiero we wczesnej fazie wdrażania metodologii. Zdecydowana większość spośród nielicznej grupy respondentów mających możliwość pracy z six sigma brała udział w projektach, pełniąc funkcję właściciela procesu. Większość ankietowanych miała okazję uczestniczenia w zaledwie jednym projekcie, niemniej jednak zauważono, że zwiększyły one satysfakcję klienta i przyniosły oszczędności (choć w mniejszej liczbie przypadków). Zdecydowana większość respondentów pomimo nikłego doświadczenia w zarządzaniu projektami zgodnie z metodologią six sigma uważa, że jest ona skuteczna i przynosi korzyści finansowe. Większości ankietowanych trudno było udzielić informacji, czy metodologia jest trudna. Zaledwie 30% z nich udzieliło odpowiedzi, że six sigma nie jest skomplikowaną metodologią i nie wymaga specjalistycznych szkoleń. W analizowanych organizacjach, zatrudniających towaroznawców, wdrażanie systemów zarządzania jakością i metodologii związanych z udoskonalaniem procesów produkcyjnych jest dopiero na etapie planowania. Niepokojące jest to, że nie stosuje się narzędzi zapobiegawczych – podejmowane są działania korygujące istniejące niezgodności. W polskich organizacjach reaguje się dopiero w momencie wykrycia nieprawidłowości, nie podejmuje się działań związanych z doskonaleniem procesów produkcyjnych. Sytuacja na rynku ciągle się zmienia, konkurencja zmusza jednostki, które chcą utrzymać swą pozycję rynkową lub ją wzmocnić, do podejmowania działań związanych z udoskonalaniem procesów produkcyjnych i spełniania oczekiwań klientów. Jeżeli te działania nie zostaną podjęte z inicjatywy przedsiębiorców, to wymusi to na nich konkurencja lub klienci..

(11) Ocena możliwości wykorzystania metodologii six sigma…. 15. Zaostrzona konkurencja sprawia, że konieczne staje się partnerstwo. Szczególnie ważne jest to wówczas, gdy klient jest liderem jakości bądź kontroluje rynek odbiorców. Oczekiwania klientów w stosunku do produktów, wyrobów i usług ciągle się zmieniają. Klient, mając ogromny wybór, korzysta ze swoich przywilejów i kupuje najlepsze wyroby, dlatego tak ważne jest ciągłe udoskonalanie produktów lub wprowadzanie nowych o najwyższej jakości. Tworzenie nowych projektów, prawidłowe zarządzanie i koncentrowanie się na wymaganiach klienta przyczyniają się do sukcesu organizacji. Six sigma została uznana w ostatnich latach za fenomen w dziedzinie zarządzania jakością. Sukces tej metodologii zależy od wartości wyznawanych przez liderów organizacji. Jeśli przywództwo opiera się wyłącznie na deklaracjach słownych, przedsięwzięcie może nie zostać zrealizowane z powodu pierwszych trudności. Liderzy organizacji muszą się postarać, aby six sigma stała się częścią kultury organizacyjnej. Ponieważ to nie programy, lecz ludzie decydują o sukcesie, do wprowadzenia strategii potrzebni są przede wszystkim odpowiednio przeszkoleni pracownicy. Po objęciu funkcji black belt powinni zostać zwolnieni z wykonywania swoich wcześniejszych obowiązków, aby mogli poświęcić się wyłącznie realizacji projektów six sigma, inaczej nie będą mogli wykonać planu osiągnięcia korzyści finansowych wynikających z wprowadzenia six sigma, a nawet jeśli go zrealizują, zajmie im to więcej czasu, niż planowali. Strategia six sigma, którą można zastosować we wszystkich procesach, pozwala dostarczać usługi najwyższej jakości dzięki wyeliminowaniu niedoskonałości. Organizacja działająca na poziomie 6 sigma, poza tym że wytwarza produkty doskonałej jakości, powinna charakteryzować się wysokim poziomem wydajności wszystkich procesów, a więc i usługowych. Literatura [1] Bermann B., Conceptualizing and Operationalizing the Business-to-business Value Chain, „Industrial Marketing Management” 2001, vol. 30. [2] Bhote K.R., The Power of Ultimate Six Sigma, Amacom, New York 2003. [3] Brussee W., Statistics for Six Sigma Made Easy, McGraw-Hill, New York 2004. [4] George M.L., Lean Six Sigma for Service: How to Use Lean Speed and Six Sigma Quality to Improve Services and Transactions, McGraw-Hill, New York 2003. [5] Grudowski P., Pomiary, analiza i doskonalenie jako kryteria auditu systemu zarządzania jakością, „Problemy Jakości” 2006, nr 3. [6] Modliński W., Mity i prawdy o metodzie six sigma, „Personel i Zarządzanie” 2005, nr 11. [7] Popławski W., Quality Awareness dla WSE im. ks. J. Tischnera, Kraków 2006. [8] Pyzdec T., The Six Sigma Project Planner, McGraw-Hill, New York 2003..

(12) 16. Stanisław Hornik. Possibilities of Using the Six Sigma Methodology in Polish Enterprises The six sigma methodology is a broad term. Thus, it should be analyzed from various points of view. The aim of this quality management methodology is to increase the profit of an enterprise by eliminating the defects of products or services. The six sigma methodology is used in various economic organizations, mainly in the automotive branch. There are opinions that six sigma methodology is the TQM concept on statistical steroids. The importance of this methodology is proven by the fact that it has met with approval at the New York Stock Exchange. This work presents the results of the questionnaire survey the aim of which was to acquire knowledge of the degree of using six sigma in Poland and the possibilities of using it on a large scale. It must be stated that in spite of great advantages noticed in organizations using six sigma, in Poland this methodology is not popular yet. Thus, the researches dealing with the problems of quality management in enterprises face a great challenge..

(13)