Integracja systemów bezpieczeńśtwa dworca kolejowego Integration of Security Systems of Railway Station

Pełen tekst

(1)PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 92. Transport. 2013. Jerzy Chmiel, Adam Rosi ski Politechnika Warszawska, Wydzia Transportu. INTEGRACJA SYSTEMÓW BEZPIECZE STWA DWORCA KOLEJOWEGO Rkopis dostarczono, kwiecie 2013. Streszczenie: Elektroniczne systemy bezpieczestwa mog by zastosowane jako element sk adowy systemów telematyki transportu. Realizuj one wówczas us ug zapewnienia bezpieczestwa podróowania, która jest jedn z us ug realizowanych przez systemy telematyki transportu. Dziki temu wzrasta poziom bezpieczestwa zarówno podrónych jak i przewoonych adunków. W referacie zosta a przeprowadzona analiza metod integracji elektronicznych systemów bezpieczestwa zastosowanych w obiekcie transportowym, jakim jest dworzec kolejowy.. Sowa kluczowe: integracja, systemy bezpieczestwa, transport. 1. WSTP W transporcie, jako rozleg ym systemie problem zapewnienia bezpieczestwa publicznego wydaje si szczególnie wany. Dotyczy to nie tylko obiektów z du iloci osób pracujcych i korzystajcych ze rodków przewozowych, ale wane s równie problemy monitorowania sk adów rodków transportowych (bezpieczestwo publiczne pasaerów podczas jazdy), bezpieczestwo adunków, monitorowanie szlaków i newralgicznych budowli transportowych (mosty, tunele, wiadukty, itp.) jako atwych obiektów ataków terrorystycznych mogcych zdezorganizowa funkcjonowanie transportu, a co za tym idzie i gospodarki pastwa na duym obszarze [1]. Telematyka transportu jest to dzia wiedzy o transporcie integrujcy informatyk i telekomunikacj w zastosowaniach dla potrzeb zarzdzania i sterowania ruchem w systemach transportowych, stymulujcy dzia alno techniczno - organizacyjn umoliwiajc podniesienie efektywnoci i bezpieczestwa eksploatacji tych systemów [23,24]. Rozwizania telematyki transportu w szerokim zakresie wykorzystywane s do realizacji us ug zwizanych z zapewnieniem bezpieczestwa transportu, a take bezpieczestwa publicznego w szeroko rozumianych systemach i obiektach transportowych..

(2) 22. Jerzy Chmiel, Adam Rosiski. Do podstawowych zagroe nale zagroenia ycia osób przebywajcych na dworcach, zarówno podróujcych jak i osób pracujcych na dworcu. Dotyczy to przede wszystkim zagroe terrorystycznych [6] (pozostawione walizki, podejrzane paczki wrzucane do koszy na mieci), jak i zagroe ze strony bandytów, chuliganów, bezdomnych (nachalne ebractwo). Nie naley zapomnie równie o bezpieczestwie pasaerów wsiadajcych i wysiadajcych do/z rodków transportu. Czu ym punktem monitoringu bezpieczestwa dworców s kasy. Naley zwróci szczególn uwag na zawarto kas, umoliwiajc obserwacj zarówno osób podchodzcych do kas jak równie samych kasjerek. Zapewni. te trzeba bezpieczne konwojowanie zawartoci kas na zewntrz. Elektroniczne systemy bezpieczestwa mog by zastosowane jako element sk adowy systemów telematyki transportu. Realizuj one wówczas us ug zapewnienia bezpieczestwa podróowania, która jest jedn z us ug realizowanych przez systemy telematyki transportu [20,21]. Us uga ta jest realizowana m.in. poprzez systemy zainstalowane w dworcach kolejowych. Dziki temu wzrasta poziom bezpieczestwa zarówno podrónych jak i przewoonych adunków [19]. Dotychczas dokonano analizy niezawodnociowej elektronicznych systemów bezpieczestwa [15,17,18]. Istotne te s warunki eksploatacyjne wystpujce w rodowisku kolejowym w jakich pracuj systemy [14,16]. W referacie zosta a przeprowadzona analiza metod integracji elektronicznych systemów bezpieczestwa zastosowanych w obiekcie transportowym, jakim jest dworzec kolejowy.. 2. ELEKTRONICZNE SYSTEMY BEZPIECZE STWA System pe nej sygnalizacji zagroe (tzw. ochrony elektronicznej) tworzy si z nastpujcych systemów wyrónianych zalenie od wykrywanych zagroe, jako systemy: - sygnalizacji w amania i napadu [9], - sygnalizacji poaru, - kontroli dostpu [3,11,12], - monitoringu wizyjnego [8,10], - ochrony terenów zewntrznych. Ochrona wynikajca z dzia ania tych systemów moe by uzupe niona przez systemy: - sygnalizacji stanu zdrowia lub zagroenia osobistego, - sygnalizacji zagroe rodowiska, - przeciwkradzieowe, - dwikowe systemy ostrzegawcze, - zabezpieczenia samochodów przed w amaniem i uprowadzeniem, - inne (np. detekcja materia ów wybuchowych, promieniowania radioaktywnego) [4,5]. Istotnym elementem systemów alarmowych s systemy transmisji alarmu stanowice urzdzenia albo sieci do przekazywania informacji o stanie jednego lub wicej systemów alarmowych do jednego lub kilku alarmowych centrów odbiorczych [22]..

(3) Integracja systemów bezpieczestwa dworca kolejowego. 23. Najkorzystniej jest zastosowa elektroniczne systemy bezpieczestwa i zaangaowa. odpowiednie s uby ochrony (np. Stra Ochrony Kolei, Policja, Stra Miejska, Stra Poarna), które powizane s midzy sob poprzez odpowiednie procedury dzia ania. Obecnie najczciej w kolejowych obiektach transportowych zainstalowane s elektroniczne systemy bezpieczestwa, które funkcjonuj autonomicznie. Nie s one po czone pomidzy sob, a take nie ma scentralizowanego centrum zarzdzania i nadzoru nimi. Powoduje to, i nadzór nad nimi jest utrudniony i wymaga duego nak adu rónorodnych rodków (zaczynajc od finansowych, poprzez szkolenia pracowników na rónorodnych systemach, a po us ugi przegldów okresowych wielu firm adekwatnie do zastosowanych rozwiza technicznych). Dlatego te Polskie Koleje Pastwowe S.A. og osz w najbliszym czasie przetarg na zaprojektowanie i wykonanie systemu bezpieczestwa publicznego na 10 dworcach kolejowych Warszawskiego Wz a Kolejowego (WWK). Zintegrowany system ma sk ada si z podsystemów: - monitoringu wizyjnego, - pomiaru promieniowania, - zabezpieczenia przeciwpoarowego (sygnalizacji poaru i dwikowego systemu ostrzegawczego). Wymienione systemy maj by zainstalowane na dworcach: Warszawa Zachodnia, Warszawa Ochota, Warszawa Centralna, Warszawa ródmiecie, Warszawa Powile, Warszawa Stadion, Warszawa Wschodnia, Warszawa Wileska, Warszawa Gdaska, Warszawa Lotnisko Chopina. Projekt zintegrowanego systemu bezpieczestwa ma obejmowa take utworzenie centrum zarzdzania i nadzoru nad lokalnymi systemami zainstalowanymi na ww. dworcach kolejowych. W pracach nad realizacj przetargu planuje si m.in. [7]: - wykonanie audytu istniejcych systemów bezpieczestwa i okrelenie szczegó owych za oe dla ich optymalizacji i integracji w oparciu o jednolit platform sprztow i oprogramowania, - zaprojektowanie zintegrowanego systemu bezpieczestwa w tym systemu monitoringu wizyjnego (CCTV), - rozbudow istniejcego systemu monitoringu wizyjnego (CCTV), - budow systemu kontroli dostpu (SKD) na wskazanych dworcach WWK, - budow systemu sygnalizacji w amania (SSiW) na wskazanych dworcach WWK, - budow systemu pomiaru promieniowania, w tym, instalacja urzdze pomiarów radioaktywnoci na wskazanych dworcach WWK, - wykonanie integracji systemów bezpieczestwa p.po. dla dworców WWK w jednej lokalizacji Centrum Bezpieczestwa Dworców Kolejowych, - adaptacj pomieszcze dyurnych i serwerowni Centrum Bezpieczestwa Dworców Kolejowych wraz z doposaeniem w infrastruktur komputerow istniejcych stanowisk operatorskich oraz modernizacj systemu zasilania poprzez instalacj niezalenego ród a zasilania energetycznego, - przeprowadzenie szkole dla uytkowników systemu (dyurnych i personelu obs ugi)..

(4) 24. Jerzy Chmiel, Adam Rosiski. 3. ANALIZA METOD INTEGRACJI ELEKTRONICZNYCH SYSTEMÓW BEZPIECZE STWA Integracja systemów ma na celu po czenie co najmniej dwu rónych typów systemów. Ich po czenie moe by zrealizowane na okrelonym poziomie. Dlatego te wyrónia si integracj na poziomie: sprzt, oprogramowanie lub rodki transmisji danych. Idea integracji systemów polega na po czeniu zarzdzania nimi i ich funkcjami. Dziki temu mona uzyska efekt kumulacji poszczególnych czci sk adowych efektów z poszczególnych integrowanych systemów. Jest to szczególnie istotne z punktu widzenia zarzdzania wszystkimi obiektami wyposaonymi w te systemy. Poprzez takie podejcie mona kompleksowo i precyzyjnie kontrolowa sytuacj w obrbie wszystkich nadzorowanych budynków, przy minimalizacji kosztów takiej operacji. Istotne jest take to, i wzrasta efektywno zarzdzania obiektami poprzez biec analiz danych o stanie i warunkach pracy poszczególnych systemów [2,13]. W celu integracji elektronicznych systemów bezpieczestwa mona zastosowa. nastpujce metody: - integracja na poziomie sprztowym (rys. 1), - integracja na poziomie programowym (rys. 2). Urzdzenia wejciowe systemu. Urzdzenia wyjciowe systemu. Centrala systemu 1. Urzdzenia wejciowe systemu. Urzdzenia wejciowe systemu. Centrala systemu 2. Centrala systemu 3. Urzdzenia wyjciowe systemu. Urzdzenia wyjciowe systemu. Rys. 1. Integracja sprztowa systemów. .

(5) Integracja systemów bezpieczestwa dworca kolejowego. 25. Integracja na poziomie sprztowym elektronicznych systemów bezpieczestwa polega na przekazywaniu informacji od urzdze wejciowych do rónych central zarzdzajcych poszczególnymi systemami. Informacja do urzdze wyjciowych take moe by. przekazywana z rónych central. Zaletami takiego rozwizania jest minimalizacja liczby urzdze wejciowych i wyjciowych poprzez wyeliminowanie powtarzajcych si elementów (np. czujników, czy urzdze wykonawczych). Integracja na poziomie programowym elektronicznych systemów bezpieczestwa polega na wymianie informacji pomidzy poszczególnymi centralami zarzdzajcymi systemów. Wszystkie systemy funkcjonuj autonomicznie.. Rys. 2. Integracja programowa systemów. Integracja na poziomie sprztowym w przypadku systemów zlokalizowanych w obiektach kolejowych Warszawskiego Wz a Kolejowego wydaje si zadaniem bardzo trudnym. Dua rónorodno ju zainstalowanych urzdze i systemów powoduje, e nalea oby zastosowa wiele rónych konwerterów sygna ów i modu ów komunikacyjnych. Dlatego te korzystniejszym rozwizaniem jest integracja na poziomie programowym. Wówczas naley tylko zastosowa odpowiedni modu s ucy do przesy ania danych pomidzy danym systemem, a centrum zarzdzania i nadzoru, gdzie bd znajdowa y si serwery i stacje robocze z odpowiednim oprogramowaniem s ucym do nadzoru i zrzdzania. Rozwój po cze sieciowych ma coraz wikszy wp yw na rozwizania konstrukcyjne i funkcjonalne elektronicznych systemów bezpieczestwa. Dziki nim mona globalnie zarzdza poszczególnymi systemami oraz optymalizowa zasoby niezbdne do ich.

(6) 26. Jerzy Chmiel, Adam Rosiski. w aciwej obs ugi eksploatacyjnej. Na rys. 3 przedstawiono koncepcj integracji elektronicznych systemów bezpieczestwa z wykorzystaniem sieci komputerowej.. Rys. 3. Koncepcja integracji elektronicznych systemów bezpieczestwa. Zaprezentowania koncepcja do integracji wykorzystuje sie komputerow. Dziki temu moliwe jest tworzenie centrów zarzdzania i nadzoru w oddalonych lokalizacjach od poszczególnych stacji kolejowych. Jednoczenie te mona uruchamia lokalne centra monitoringu wizyjnego, które bd swoim zasigiem obejmowa okrelone obszary nadzorowane przez kamery (zarówno analogowe jak i IP). Integracja poszczególnych.

(7) Integracja systemów bezpieczestwa dworca kolejowego. 27. elektronicznych systemów bezpieczestwa wymaga tylko zastosowania rozwiza, które umoliwi komunikacj pomidzy centrami zarzdzania i nadzoru a poszczególnymi systemami. Mona to uzyska poprzez uycie modu ów konwertujcych okrelone formaty transmisji danych (np. LAN – RS232).. 4. WNIOSKI W referacie zaprezentowano zagadnienia zwizane z elektronicznymi systemami bezpieczestwa. S one coraz czciej stosowane w wielu obiektach transportowych, np. dworcach kolejowych. Obecnie bardzo czsto w specyfikacjach przetargowych wystpuje informacja o koniecznoci integracji poszczególnych systemów. Ma to na celu tworzenie centrów nadzoru i zarzdzania nad zintegrowanymi systemami. Zaprezentowane zagadnienia zwizane z integracj elektronicznych systemów bezpieczestwa, pozwalaj stwierdzi , i nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, która metoda integracji jest najlepsza. W zalenoci od typów integrowanych systemów, ich technologii wytworzenia i moliwoci konfiguracyjnych oraz charakterystyki ochranianego budynku, naley indywidualnie okreli kryteria, które pozwol na wybór optymalnej metody integracji. Naley take pamita o uwzgldnieniu obowizujcych aktów prawnych (m.in. wed ug polskich norm nie mona integrowa Systemów Sygnalizacji Poarowej z adnymi innymi systemami).. Bibliografia 1. Bragdon C.: Transportation Security. Butterworth-Heinemann, 2008. 2. Chmiel J., Rosiski A., Dudek E.: Koncepcja integracji transportowych systemów nadzoru z wykorzystaniem wirtualnych sieci prywatnych. Midzynarodowa Konferencja Naukowa TRANSPORT XXI wieku, Stare Jab onki 2007. 3. Dunstone T., Yager N.: Biometric System and Data Analysis. Springer, 2009. 4. Fennelly L.: Effective Physical Security. Butterworth-Heinemann, 2012. 5. Fischer, Halibozek, Walters: Introduction to Security. Butterworth-Heinemann, 2012. 6. Ho yst B.: Terroryzm. Tom 1 i 2. Wydawnictwa Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2011. 7. http://www.kurierkolejowy.eu/aktualnosci/12367/Stoleczne-dworce-beda-bezpieczniejsze.html z dnia 10.02.2013 r. 8. Ka uny P.: Telewizyjne systemy dozorowe. WKi, Warszawa 2008. 9. Norma PN-EN 50131-1:2009: Systemy alarmowe – Systemy sygnalizacji w amania i napadu – Wymagania systemowe. 10. Norma PN-EN 50132-7:2003: Systemy alarmowe – Systemy dozorowe CCTV stosowane w zabezpieczeniach – Cz 7: Wytyczne stosowania. 11. Norma PN-EN 50133-1:2007 - Systemy alarmowe – Systemy kontroli dostpu w zastosowaniach dotyczcych zabezpieczenia – Cz 1: Wymagania systemowe. 12. Norman T.: Electronic Access Control. Butterworth-Heinemann, 2011. 13. Norman T.: Integrated security systems design. Butterworth Heinemann, 2007. 14. Pa J., Duer S.: Determination of the impact indicators of electromagnetic interferences on computer information systems. Neural Computing & Applications 2012. DOI:10.1007/s00521-012-1165-1..

(8) 28. Jerzy Chmiel, Adam Rosiski. 15. Rosiski A.: Design of the electronic protection systems with utilization of the method of analysis of reliability structures. Nineteenth International Conference On Systems Engineering (ICSEng 2008), Las Vegas, USA 2008. 16. Rosiski A.: Diagnostyka elektronicznych systemów bezpieczestwa. VII Krajowa Konferencja: „Diagnostyka techniczna urzdze i systemów – DIAG'2009”, Ustro 2009. 17. Rosiski A.: Reliability analysis of the electronic protection systems with mixed m–branches reliability structure. International Conference European Safety and Reliability (ESREL 2011), Troyes, France 2011. Referat opublikowany jako: Rosiski A.: „Reliability analysis of the electronic protection systems with mixed m–branches reliability structure”. „Advances in Safety, Reliability and Risk Management”. Editors: Berenguer, Grall & Guedes Soares. Taylor & Francis Group, London, UK 2012. 18. Rosiski A.: Reliability analysis of the electronic protection systems with mixed – three branches reliability structure. International Conference European Safety and Reliability (ESREL 2009), Prague, Czech Republic 2009. Referat opublikowany jako: Rosiski A.: „Reliability analysis of the electronic protection systems with mixed – three branches reliability structure”. „Reliability, Risk and Safety. Theory and Applications. Volume 3”. Editors: R. Bris, C. Guedes Soares & S. Martorell. CRC Press/Balkema, London, UK 2010. 19. Rosiski A.: Systemy bezpieczestwa – przeciwdzia anie atakom terrorystycznym. Midzynarodowa Konferencja „Wojna z terroryzmem w XXI wieku”, Warszawa 2009. 20. Siergiejczyk M., Gago S.: Koncepcja systemu monitorowania i nadzoru w wle kolejowym. VI Midzynarodowa Konferencja Naukowo-Techniczna LOGITRANS 2009, Szczyrk 2009. 21. Siergiejczyk M., Gago S.: Public Safety Issues in Rail Transport. Polish Journal of Environmental Studies. ISSN 1230-1485.Vol 17, No 3C (2008). HARD Publishing Company, Olsztyn 2008. 22. Siergiejczyk M., Rosiski A.: Reliability analysis of electronic protection systems using optical links. Monografia „Dependable Computer Systems” pod redakcj Wojciecha Zamojskiego, Janusza Kacprzyka, Jacka Mazurkiewicza, Jaros awa Sugiera i Tomasza Walkowiaka, wydana jako monograficzna seria wydawnicza – „Advances in intelligent and soft computing”, Vol. 97. Wydawca: Springer-Verlag, Berlin Heidelberg 2011. 23. Wawrzyski W. Miejsce telematyki w dyscyplinie naukowej transport. Maszynopis. Wydzia Transportu PW, Warszawa 2003. 24. Wawrzyski W. Telematyka transportu - zakres pojciowy i obszar zastosowa. Przegld Komunikacyjny nr 11, Warszawa 1997.. INTEGRATION OF SECURITY SYSTEMS OF RAILWAY STATION Summary: Electronic security systems can be used as a component of transport telematics systems. They implement the security services of travel, which is one of the services provided by transport telematics systems. This increases the level of security for both travelers and cargo carried. In this paper was carried out the analysis of methods of integration of electronic security systems used in transportation object, which is the railway station. Keywords: integration, security systems, transport.

(9)