142
Zjazdy i konferencjepierwszym laureatem nagrody ufundow anej przez firmę Becton Dickinson, która została mu wręczona na uroczystym obiedzie.
Trzecie, ostatnie sympozjum zjazdu poświęcone zagadnieniom adhezji komórkowej prowadzili: d r Fiona W att z Londynu i profesor Jerzy K aw iak z C entrum K ształcenia Podyplom owego w Warszawie. Sympozjum rozpoczęła dr W att wykładem na tem at funkcji i ekspresji integryn podczas różnicowania keratynocytów w hodowli oraz ich roli w inicjacji różnicowania. Kolejnym lektorem był dr R olf Kemler z Freiburga, którego wykład był poświęcony oddziaływaniom cząsteczek odpowiedzialnych za adhezję kom órkow ą z cytoszkieletem oraz ich molekularnej charakterystyce. Przedostatni wykład wygłosił dr M arkku Jalkanen z T urku w Finlandii i wypełnił go całkowicie szczegółowym opisem syndekanu — proteoglikanu umieszczonego na zewnętrznej powierzchni błony komórkowej, który reguluje wzrost i wpływa na m orfologię kom órek nabłon kowych. Jako ostatni wystąpił profesor A dam Curtis z Glasgow z nową interesującą metodą wykorzystania kulek magnetycznych do badania zjawiska adhezji komórkowej.
Ze zrozum iałych względów, tylko niektóre zagadnienia poruszone zostały podczas sympozjów. Rozszerzeniu tematyki służyć miały popołudniow e sesje (workshops). Tytuły niektórych z nich to: „E ndokrynne funkcje kom órki” , „Zm iany cytoszkieletu w procesie ruchu, wydzielania i adhezji kom órek do podłoża” , „Praktyczne zastosowanie hodowli kom órek skóry” , „Onkogeny: regulacja wzrostu i transform acja kom órek” ,„F arm akologia in vitro, „H odow le kom órkowe w biotech nologii” .
Przedstaw iona wyżej bogata problem atyka, jak i w ynikająca z niej różnorodność stosowanych m etod badawczych skłaniają do następujących wniosków:
1. Technika hodowli komórek in vitro dawno wyszła już z fazy eksperymentalnej i stała się pełnoprawnym narzędziem w badaniach zarówno fizjologicznych ja k i genetycznych.
2. Obserwuje się wzrost znaczenia technik biologii molekularnej w badaniach wykorzystujących hodowle kom órkowe np.: użycie anti-sense R N A do zaham ow ania ekspresji w ybranych genów, badanie ekspresji genów m etodą hybrydyzacji typu N orthern, określanie translokacji chrom o somowych m etodą PC R i wiele innych.
3. Zarysowuje się silnie dążenie do tw orzenia kom órkow ych modeli in vitro dla różnych schorzeń 0 podłożu genetycznym, wygodnych do badania i cennych m.in. ze względu na możliwość ograniczenia w przyszłości w ykorzystania zwierząt laboratoryjnych.
N a zakończenie należy podkreślić doskonałą organizację i bogatą ofertę kulturalną dla gości z zagranicy. Krakowskie spotkanie zaowocuje z pewnością dalszą integracją środowiska oraz przepływem informacji naukowej.
Dorota Nowicka Izabela Figiel
A G IN G A N D C E L L U L A R D E FE N SE M EC H A N ISM S Spraw ozdanie ze zjazdu w Modenie
W dniach 22-26 września 1991 roku odbył się w M odenie (Włochy) zjazd poświęcony starzeniu 1 kom órkow ym m echanizmom obronnym . Spotkanie to, o jednorazow ym charakterze, zor ganizowane było przez N ow ojorską Akadem ię N auk oraz U niw ersytet w M odenie. Za organizację odpowiedzialni byli profesorowie Vincent J. Cristofalo z M edical College od Pensylvania oraz Claudio Franceschi z University o f M odena M edical School.
O brady odbywały się w nowym, pięknym G rand H otelu Raffaello. W ciągu czterech dni odbyło się 10 sesji poruszających bardzo wiele aspektów kom órkow ego starzenia i śmierci kom órki oraz kom órkowym mechanizmom przeciwdziałającym starzeniu. Były to: uszkodzenia i napraw a D N A , stres tlenowy i obrona antyoksydacyjna, białka stresu, transform acja i geny supresorowe, terminalne zróżnicowanie, śmierć kom órki, rola w apnia, systemy immunologiczny i endokrynalny, perspektywy
Zjazdy i konferencje
143
ewolucyjne. Sesje, które odbywały się rano i po południu, przedzielone były prezentacją plakatów (kilkanaście dziennie) oraz wspólnym, eleganckim lunchem w restauracji hotelowej.
Zjazd w M odenie zgrom adził bardzo wielu znakom itych naukow ców ze Stanów Zjednoczonych i wielu krajów Europy, od lat zajm ujących się badaniam i dotyczącymi starzenia. 35 mówców zapoznało słuchaczy nie tylko z własnymi wynikami, ale także z aktualnym stanem wiedzy dotyczącym starzenia.
Starzenie na poziomie kom órkow ym polega na utracie zdolności kom órek do proliferacji. W odróżnieniu od kom órek młodych będących w stanie spoczynkowym, kom órki stare nie są zdolne wejść w cykl podziałowy po stymulacji jakim kolwiek z mitogenów. W ykazano, że wiąże się to z zaham owaniem ekspresji jednego z genów wczesnej odpowiedzi, mianowicie c-fos, a także z defektem fosforylacji białka będącego produktem genu supresorowego Rb. K om órki stare charakteryzują się ponadto zmniejszoną wydajnością mechanizmów obronnych (antyoksydacyjny, reperacja D N A , białka stresu). D o dzisiaj nie w iadomo, czy starzenie kom órki jest końcowym etapem zaprogram ow anego różnicowania, czy też polega na rozróżnicow aniu kom órek niezdolnych do proliferacji.
O brady w M odenie dostarczyły 160 uczestnikom wielu bardzo interesujących i stymulujących informacji o starzeniu, a dyskusje na bardzo wysokim poziomie mogły stanowić duże intelektualne przeżycie.
Świetna organizacja zjazdu, a także lokalizacja sesji w jednym miejscu, miła atm osfera stworzona przez organizatorów sprzyjały integracji uczestników i prow adzeniu twórczych dyskusji również w przerwach obrad.
A utorzy wykładów i plakatów , którzy opracow ali wyniki swoich badań w postaci krótkich m anuskryptów złożonych u wydawcy w czasie trw ania zjazdu, m ają szanse na ujrzenie ich w druku w „Proceedings o f New Y ork Academy o f Sciences” , w 1992 roku.
Zainteresow anie problem em starzenia kom órki organizmu, a także śmierci kom órki w zrasta nie tylko wśród uczonych, ale również wśród sponsorów nauki na całym świecie, co pozwala mieć nadzieję na szybki postęp badań w tej dziedzinie.
