Stanisław Tabaczyński,Henryk
Rysiewicz,Eleonora
Tabaczyńska,Elżbieta
Rio-Zadora,Teresa Rysiewska
Sandomierz. Collegium
Gostomianum
Informator Archeologiczny : badania 7, 210-211
- 210 -R O S T E K . pow. G o łd a p K o n s e r w a to r Z ab y tk ó w A rc h e o lo g ic z n y c h w B ia ły m s to k u i I n s ty tu t H i s t o r i i K u ltu ry M a te r ia ln e j P o ls k ie j A k a d e m ii N au k w W a r s z a w ie B a d a n ia p r o w a d z ił m g r T a d e u s z B a r a n o w s k i. F in a n s o w a ł W KZ w B ia ły m s to k u . P ie r w s z y s e zon b a d a ń . G r o d z is k o w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n e . G r o d z is k o le ż y o k o ło 1 .5 k m n a połucfaie o d G o łd a p i, n a w z n ie s ie n iu z w an y m " P ię k n ą G ó r ą " , n ie o p o d a l G ó ry G o łd a p s k ie j.W z g ó r z e p o r o ś n ię te j e s t d r z e w a m i. W a ły . d o c h o d z ą c e o d p ó łn o cy i w s c h o d u do w y s o k o ś c i 2 - 3 m u s z k o d z o n e s ą w irfllm m ie j s c a c h p r z e z w y rw y z c z a s ó w w o jn y . o
P r a c e m ia ły c h a r a k t e r r o z p o z n a w c z y , z b ad a n o 70 m . Z a ło ż o n o dw a w ykopy n a m a jd a n ie i dw a n a w a l e . N a m a jd a n ie o d k ry to j a m ę n ie z a w i e r a j ą c ą in w e n ta r z a z a by tk o w e g o , b r u k k a m ie n n y o n ie r o z p o z n a n e j' fu n k c ji o r a z f r a g m e n ty c z te r o a s to w le « c z n y c h n a c z y ń . W w a le . o d s ło n ię to k a m ie n n o - z ie m n ą k o n s tr u k c ję - g l in i a n o - p ia s z c z y s te j ą d r o i k fik » w a r s tw p ła s z c z a k a m ie n n e g o . W ś r ó d k a m ie n i w a łu z n a le z io n o fr a g m e n ty d w u n a sto w ie c z n y c h n a c z y ń g lin ia n y c h , r ę c z n ie le p io n y c h , z d o b io n y c h l i n i a m i f a lis ty m i i d o o k o ln y m i ż ło b k a m i p o z io m y m i. H ip o te ty c z n ie m o ż n a z a ło ż y ć . ż e g r ó d p o w s ta ł w o k r e s i e w c z e s n e g o ś r e d n i o w ie c z a i u ż y tk o w an y b y ł ró w n ie w w ie k u X IV . P i e r w s z a fa z a łą c z y ła b y s i ę z o s a d n ic tw e m ja ć w ie s k lm . d r u g a , b y ć m o ż e z k r z y ż a c k im . J a k w s k a z u ją b a d a n ia p o w ie rz c h n io w e , u w ie ń c z o n e z n a le z ie n ie m k ilk u f r a g m e n tó w n a c z y ń w c z e s n o ś re d n io w ie c z n y c h * n a p ła s k im o b s z a r z e p r z y le g a ją c y m do g r o d z is k a o d s t r o n y p o łu d n io w e j, z n a jd o w a ła s i ę p ra w d o p o d o b n ie o s a d a . R o z w ią z a n ie p ro b le m ó w w y n ik a ją c y c h z b a d a ń p r z y n ie ś ć m o g ą je d y n ie d a ls z e p r a c e w y k o p a lis k o w e n a g r o d z is k u i o s a d z ie w R o s tk u . B a d a n ia b ę d ą k o n ty n u o w a n e . SA N D O M IER Z In s ty tu t H i s t o r i i K u ltu ry M a te r ia ln e j C o lle g iu m G o s to m ia n u m P o ls k ie j A k a d e m ii N auk w W a r s z a w ie B a d a n ia pod k ie r o w n ik ie m d o c . d r Stanisława T a b a c z y ń s k ie g o p r o w a d z ili m g r H e n ry k R y s ie w - a k i o r a z d r E le o n o r a T a b a c z y ń s k a / a u to r z y s p r a w o z d a n ia / o r a z d r E lż b i e t a R io - Z a d o r a i m g r T e r e s a R y s ie w s k a . P ią ty , o s t a tn i s e z o n b a d a ń . F in a n s o w a ł IHKM P A N . W c z e s n o ś re d n io w ie c z n y z e s p ó ł m ie j s k i .
P r a c e w y k o p a lis k o w e n a t e r e n ie C o lle g iu m G o s to m ia n u m u ja w n iły p o n iż e j p o w ie rz c h n i o b e cn e g o d z ie d z iń c a s z k o ln e g o b a r d z o z ło ż o n y , w ie lo w a rs tw o w y u k ła d
s t r a ty g r a f ic z n y .S k ł a d a j ą s i ę n a ń : o b ie k ty o s a d n ic z e i s e p u lk r a ln e z m ło d s z e j e p o k i k a m ie n ia ; p o z o s ta ło ś c i o s a d y w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n e j z X • XI w , ; r e li k t y k o ś c io ła ś w . P i o t r a i s t n ie j ą c e g o tu od w c z e s n e g o śrecfeiio w iecza a ż po c z a s y n o w o ży tn e o r a z w ie lo fa z o w e , p r z y k o ś c ie ln e c m e n ta r z y s k o s z k ie le to w e .O g ó łe m w c z a s i e b a d a ń w la ta c h 1969 - 1973 z a in w en ta ry z o w a n o 2950 z ab y tk ó w w y d z ie lo n y c h / w ty m m o n e ty , o z d o b y , p r z e d m io ty z ż e la z a , b r ą z u , ro g u i k o ś c i, s z k ł a , k a m ie n ia i g lin y , a ta k ż e w y tw o ry te k s ty ln e i d r e w n i a n e /, 1249 z e s p o łó w c e r a m i k i , 638 g ro b ó w s z k i e le to w y c h o r a z 1960 p r ó b e k / a n tr o p o lo g ic z n y c h , z o o lo g ic z n y c h , p e tr o g r a f ic z n y c h , z a p r a wy w a p ie n n e j, d e n d r o lo g ic z n y c h , ic h tr io lo g ic z n y c h , b o ta n ic z n y c h i i n n . / . P r z e b a d a n o 30 d z ia łe k / 5 z 5 m / o r a z 3 ro w y k o n tr o ln e o w y m ia r a c h 15 z 2 , 5 m . P r a c e w y k o p a lis k o w e p o p r z e d z iła p r o s p e k c j a g e o e le k tr y c z n a . W t r a k c ie e k s p l o r a c ji w ykonano 298 ry s u n k ó w p r o f i li i rz u tó w p o z io m y c h . P r z e p ro w a d z o n o in w e n ta r y z a c ję a r c h i te k t o n ic z n ą o r a z d o k u m e n ta c ję f o to g r a m e tr y c z n ą r e lik tó w a r c h i t e k t u r y . D o k onano lic z n y c h e k s p e r t y z i o p ra c o w a ń s p e c ja li s ty c z n y c h .
O s ta t n i s e z o n b a d a ń d o s t a r c z y ł is to tn y c h i n f o r m a c j i d o ty c z ą c y c h n a j s t a r s z e j , X II - w ie c z n e j fa z y k o ś c io ła ś w . P i o t r a i o d k ry te g o w n e g a ty w ie z a ło ż e n ia a r c h i t e k t o n ic z n e g o . N a j s t a r s z a f a z a k o ś c io ła p o ś w ia d c z o n a j e s t p r z e z w tó r n ie u t y t e , X I I - w ie c z n e d e ta le a r c h ite k to n ic z n e w fu n d a m e n ta c h fa z y X H I-w ie c z n e j o r a z p r z e z g ro b y w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n e . P o z o s t a ło ś c i ą w s p o m n ia n e g o z a ło ż e n ia a r c h ite k to n ic z n e g o j e s t n a to m ia s t r e g u la r n y w kop u sy tu o w a n y w l e s s i e , o w y m ia r a c h 5 z 5 ,5 m i g łę b o k o ś c i o k o ło 1 m , W kop z a s y p a n y b y ł l e s s e m z n ie w ie lk ą d o m ie s z k ą wa r s tw y k u ltu r o w e j , W w y p e łn is k u w kopu w y s tą p iły r ó w n ie ż d ro b n e k a w a łk i z a p ra w y w a p ie n n e j, w c z ę ś c i b y ć m o ż e ja k o r e z u l t a t p e n e t r a c j i k o r z e n i i d ro b n e j f a u n y ,T r z e b a z a z n a c z y ć p o n a d to , ż e n a o b s z a r w y z n a c z o n y w k o p e m z a c h o d z i n a n ie w ie lk im o d c in k u fu n d a m e n t X m - w ie c z n e j fa z y k o ś c io ła ś w . P i o t r a i że n ie z o s t a ł o n z a ję ty g r o b a m i w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n y m i. U s y tu o w a n ie w kopu w y k a z u je w y r a ź n e o d c h y le n ie w s to s u n k u do o s i k o ś c io ła X m - w ie c z n e g o 1 j e s t u d e r z a ją c o z b ie ż n e z o r i e n t a c j ą g ro b ó w n a j s t a r s z e j , w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n e j fa z y c m e n t a r z y s k a , W u k ła d z ie ty m w id z ie ć m o ż n a ś l a d ja k ie g o ś z a ło ż e n ia o n a jp ra w d o p o d o b n ie j w ie ż o w y m c h a r a k t e r z e , k t ó r e c a łk o w ic ie r o z e b r a n o r e a l i z u j ą c w k o ń c u X II w ie k u z n a c z n ie w ię k s z y p r o g r a m a r c h ite k to n ic z n y . Z a ło ż e n ie to w ią ż e s i ę c h r o n o lo g ic z n ie z n ik ły m i r e s z t k a m i u m o c n ie ń o b ro n n y c h i o s t a tn i ą f a z ą o s a d n ic z ą n a p r z e b a d a n y m o d c in k u G o s to m la n u m .C z y m a m y tu do c z y n ie n ia z w o ln o s t o j ą c ą p r z y k a m ie n n e j b u d o w li s a k r a l n e j w ie ż ą m ie s z k a l n ą , c z y te ż w ie ż a t a w ią ż e s i ę z n a j s t a r s z ą f a z ą k o ś c io ła ś w . P i o t r a - tr u d n o o b e c n ie r o z s t r z y g n ą ć . Z a d r u g ą z ty c h m o ż liw o ś c i p r z e m a w ia łb y u k ła d c z ę ś c i g ro b ó w w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n y c h , z b ie ż n y z o r i e n t a c j ą te g o z a ł o ż e n i a . N a u w a g ę z a s łu g u je ta k ż e s tw ie r d z o n y w w y n ik u b a d a ń p e tr o g r a f ic z n y c h fa k t p r z e p a la n ia n ie k tó r y c h w tó r n ie u ż y ty c h d e ta li a r c h ite k to n ic z n y c h , m . i n . b a z y n a le ż ą c e j do ć w i e r ć - lu b p ó łk o lu m n y , F a k t te n z d a je s i ę w s k a z y w a ć , iż k o ś c ió ł r o m a ń s k i u le g ł p o ż a r o w i. B y ć m o ż e s k ło n iło to m ie s z k a ń c ó w S a n d o m ie r z a do c a łk o w ite j r o z b ió r k i s t a r e j 1 w z n ie s ie n ia w k o ń c u X III w ie k u , po n a ja z d a c h t a t a r s k i c h , n o w e j ś w ią t y n i.
