Krzysztof Cyrek
Krzeczów, gm. Wierzchlas, woj.
sieradzkie. Stanowisko 2
Informator Archeologiczny : badania 18, 9-10
BARAKI STARE, gm. ZaJdlków Uniwersytet im . M arii Curie-Skłodow sklej woj. ta rn o b rz e sk ie w Lublinie
K atedr a A rcheologu
B ad a m * p ro w a d z ili m g r m g r J t r i J L ib era! i Anna Z a k o ś · c ie ln a , F in a n so w a ło BB1D2 w T a m o ta· z egu. P ie rw s z y ее eon badań. O b o z o w isk a m e io h ty c z n e o r a t kol tu r у c e r a m ik i g rz e b y -
tow o - dolkow e j.
,
Stacow iuko p o ło żo n e j e s t na p ó łn o c n y m s k r a ju R ów niny P u s z c z a ń s k ie j sta n o w ią c e j c z ę ś ć N izin y San d o m i e r s k i e j . U sytuow ane J e s t n a w ale w ydm ow ym , w s ą s ie d z tw ie zabudow ań w si cw anej " P o d ro w * , nad b e z im ie n ny m o k re s o w y m d e k l e m , p ra w y m dopływ em K a ra s i ów kl.
M a te ria ł zabytkow y, d la k tó re g o w ykonano p e łn ą p la n lg ra flę , z a le g a ł k rz e m ien i co vto na c ałk o w icie o d - w la n e j w y d m ie n a p r z e s t r z e n i S4 arów * W c z ę ś c i wachocfeiiej s ta n o w is k a , g dzie p r z e s ia n o na 131 m w a rstw ę o m ią ż s z o ś c i 2D *30 c m , dokonano ró w n ie ż ro z p o z n a n ia s t r a t y g r a f u z a le g a n ia m a te ria łó w . Ł ą c z n ie uzy sk an o m a t e r i a ł l i c z ą c y b lisk o 14 ty s, zabytków k rz e m ie n n y c h o r a z ok o ło 100 b a rd z o d ro b n y c h frag m e n tó w c e ra m ik i.
Z In w e n ta rz a k rz e m ie n n e g o w ydzielono b lis k o 4â0 fo rm n a rz ęd z io w y c h , odpadków p o w stały c h p rz y Ich
p ro d u k c ji* r d z e n i o r a z z w iąz a n y c h z Ich p ro d u k c ją łu b e k s p lo a ta c ją w iórów 1 od łupków te c h n icz n y c h . N a rz ę d z ia re p re z e n to w a n e s ą m . In, p r z e z ró ż n o ro d n e z b r o jn ik l, zd o m in o w an e p r z e t tró jk ą ty / r o t w a r t o k ą m e , p ro s to k ą tn e , ró w n o ra m ie n n e O raz z r e t u s z e m trz e c ie g o boku/* L ic z n ie w y stą p iły w sz y s tk ie o d m ian y trap ezó w * r z a d z i e j pół* ty le t a k i /w ty m j a n l s la w ic to e /, ły lc z a k l / m . l n , Stawi n o g a / o r a z b liż e j n i e o k r e ś l o n e fra g m e n ty m ik ro litó w . Z fo r m p o z o sta ły c h lic z n e s ą d ra p a c z e /g łó w n ie w ió r o w e /, b a rd z o z ró ż n ic o w a n e s k ro b a ć ze o r a z w ió ry i odhipki
ró ż n o r o d n ie re tu szo w a n e * S p o ra d y c z n ie o d notow ano r y l c e , w ie rtn ik ! , g r o d k ! a e rc o w a te , In w e n ta rr u z u p ełn iają ry lc o w c e , W m a t e r ia le k rz e m ie n n y m w y stą p iło ró w n ie ż k ilk a n a ś c ie rd z e n i w p e łn i w yeksploatow anych* Są to o k a z y m lk r a ll ty c z n e , jc d n o p lę to w e , c z ę s to o z m ie n io n e j o r i e n t a c j i , w ió ro w e Lub w ió r ow o-odtupkow e, T o w a rz y s z ą lm odna w ia to , s a tęp c e , w ie rz c h n i k l, odłup k l z n o s z ą c e o d b o czn lc p ł ę c l s k o o r a z c z ę ś c i od fap n l.
L ic z n y m a t e r i a ł odłupkow y o r a z w ió ro w y j e s t b a rd z o z ró ż n ic o w a n y m e try c z n ie * O bok w iórów sm u k ły ch , r e g u la r n y c h , w y stę p u ją o k a z y k r ę p e , lek k o s k r ę c o n e , c z ę s to w iórow o*odłupkow e, N ie m a lż e w sz y s tk ie w ió ry od* b ito z r d z e n i jed n opłatow ych* C a ły in w e n ta rz k rz e m ie n n y zd o m in o w an y j e s t p rz e z s u ro w ie c ś w ie c i echow a kl o ra z n a rz u to w y b a łty c k i, w y stą p iły t a k t e o d m ia n y k rz e m ie n i czekoladow ych.
Na o b e cn y m e ta p ie o p ra c o w a n ia tm d n o J e s t o k r e ś lić k u ltu ro w o u z y sk a n y m a te r ia ł k rz e m ie n n y . W y m ien io ne z b ro jn lk l w y stę p u ją c e w to w a rz y s tw ie d ra p a c z y o r a z s k ro b a ć z y zn ajd u ją aw oje o d p o w iedniki w in w e n ta rz a c h m e z o li ty c z n y ch P o ls k i· P r ó b a p o w ią z a n ia ty c h m a te ria łó w / z ta k ż e p o sz c z e g ó ln y c h s k u p isk w ja k ic h o n e 2a ie g a ją / z e znanym ] n a m je d n o stk a m i ta k so n o m ie га y m i j e s t o b e c n ie p r z e d w c z e s n a . W ydaje s i ę , że p rz e w a g ę stan o w ią p ó f n o m e z o llty c z n e m a te r ia ły , n a jp ra w d o p o d o b n ie j z w ią z a n e z k u ltu r ą ja n ia la w ic k ą .
B a d a n u b ęd ą kon ty n u o w an e.
B IA ŁO B R ZEG I p a « z
w oj, rz e s z o w s k i e o k r e s h a lsz ta c k i Stan o w isk o 1
* *
B IA ŁY KOSCIOŁ-, gm , W ielk a W ieś M uzeum A rc h e o lo g ic z n e w K rakow ie w oj. k ra k o w sk ie , U n iw e rsy te t J a g ie llo ń s k i
Stan o w isk o J a s k in ia Du t a In s ty tu t A rc h e o lo g ii w M ącan ej S k ale
B ad an ia p r o w a d z ili d r А лла D ag n& n-G lnter t M uzeum A rc h e o lo
g ic z n e g o , m g r B a r b a r a D rohn le w ic r , d r K rz y sz to f Sobczyk z -In sty tu tu A rc h e o lo g ii UJ p r z y w sp ó łp ra c y doc, d r h ab , T e r e s y
M adey s k le j z In s ty tu tu G eo lo g ii C z w a rto rz ę d u PAN o r a z d r. A d am a N ad ach o w sk ieg o z Z a k ła d u Z o o lo g ii S y s te m a ty c z n e j i D o św ia d c z a ln e j PAN,
J a s k in ia p o ło ż o n a J e s t o k . 360 m n, p m , 1 oto 30 m nad ctoem d o lin y Ю исzw ody, n a j e j lew y m b rz e g u . O tw ó r p o p rz e d z o n y n ie w ie lk im t a r a s e m s k ie r o w a n y J e s t ku połu d n io w i.
2 · ·
W ś ro d k o w e j p a r t i i k o m o ry w stę p n e j i s i o t t a i o w ykop o p o w ie rz c h n i В m . In w e n ta rz o b e jm u je ok. 1,1 0 0 zabytków k r z e m ie n n y c h , fra g m e n tó w c e r a m ik i o r a z p rz e d m io tó w ż e la z n y c h · W stę p n a , połow a a n a liz a p o z w ala Jed y n ie n a o g ó ln ą ic h c h a r a k t e r y s ty k ę , W g ó rn y c h w a rs tw a c h h o lo c e ń sin c h w y ró ż n io n o 3 o b ie k ty /ja m y 1 -3 / z m a t e r i a ł e m w ie lo k u ltu ro w y m / w y ro b y k r z e m ie n n e , fr a g m e n ty c e r a m ik i i p rz e d m io tó w ż e la z n y c h / p o c z ą w sz y od n e o litu d o c za só w now ożytnych* W z ac h o d n ie j c z ę ś c i w ykopu, * b e z p o ś re d n im s ą s ie d z t w i e ś c ia n y ja s k in i n a t r a fiono n a sk u p ie n ie m a lff la ló w s k a l k a r s k l t h . Na g łę b o k o śc i o k , 1 m od w sp ó łc z e sn e j p o w ie rz c h n i o s ią g n ię to g ó rn o - o L e jsto c eń sk i p o zio m ie a a u z g r u z e m w ap ien n y m o p a d a ją c y d o ś ć g w ałto w n ie w k ie ru n k u w sch o d n im z a le g a ją c y m s itu . W p o z io m ie ty łu w y s tą p iło k lik a w yrobów k r z etn le n n y c h m o cn o sp aty n o w an y ch o p o k ro ju p a le o lity c z n y m .
l û
-obozow isko wy ch śc iś le związanych z m yślistw em /p o zo sta ło ść obiektu ml es z tylnego o ra z obecność n a rz ę d z i podo· m ow ych/.
Badania na stanowisko zakończono.
LIPNICA WIELKA K onserw ator Zabytków A rcheologicznych woj. now osądeckie » Nowym Sączu
S tan o w isk a 2 1 8
Badania prow adził m gr Ja cek Rydle wato. Finansow ał WKZ w Nowym Sączu. C zw arty / e t , 2 / l p ierw szy -/a t. 6 / sezon badań. Obozowisko schyłkow opaleolltyczne / 2/
1
m e to ll tyczne /st,Ü /»Stanowisko 2 B a d a n ia o g r a n i c z y ł y s j ę n o r o z s z e r z e n i a w y k o p u 1 /8 1 / 5 4 w k i e r u n k u p ó łn o c n y m 1 w y e k s p lo r o w a n ia k i l k u - o n e s l ę c l u zabytków - z a le g a j ą c y c h w w a r s t w i e d e lu w ió w
1
g le b ie o r n e j , o s i ą g a j ą c y c h n a s t o k u m i ą ż s z o ś ć 1 m , IV t r a k c i e p r a c w z b o g a c o n o k o l e k c j ę n a r z ę d z i d o H O s z tu k l o g ó ln ą li c z b y w y ro b ó w d o 2, 2 0 0 . W n a w a r s t w i e n i a c h s t a n o w is k a w y s i ę p u je j e s z c z e p e w n a I lo ś ć m a t e r i a ł ó w r o z p r o s z o n y c h p r z e z o r k ę 1 p r o c e s y s to k o w e . W y d o b y ty l n - ? e n t a r z z a w i e r a m . i n . t y l e ż a k i , l i ś c i a k i a h r e n a b u r s k l e 1 ly D g b lJ s k ie , k ę ó t k le d r a p a c z e , r y l c e i in n e n a r z ę d z i a . Stanow isko 8 S ta n o w is k o o d k r y t e w 19 8 3 r o k u p o ło ż o n e j e s t o k . 1. 500 m n a p o łu d n io w y z a c h ó d o d p r z y s i ó ł k a J a n ó w la k ó w k a , naC b r z e g i e m Z b i o r n i k a O r a w s k i e g o , n a ś - y e o k o ś d 600 m u . p . m . S ta n o w is k o z a j m u j e p r z e s t r z e ń o k . 20 a r ó w . B a d a n ia m : a i y c h a r a k t e r r a t o w n i c z y 1 w ią z a ł y s i ę2
r a t o w a n i e m z a b y tk ó w w y s t ę p u ją c y c h w s k a r p i e b r z e g o w e ! z b io rn ik i* . W y k o p o p o w ie r z c n n i 53 t a 2 d o s t a r c z y ł o k , 3 00 w y r o b ó w z k r z e m i e n i a1
r a d i o l a r y t u . W ś r ó d n ic h s ą o b e c n e m . In , k r ó t k i e d r a p a c z e , m l k r ó l i ty c z n y z d r o j n l k / t r ó j k ą t / , n a r z ę d z i a t u s z e z n Low e , ł u s z c g n i e l s lo ~ o b a c z e . I n w e n t a r z m o ż n a r a m o w o w ią z a ć z p ó ź n y m m e z o li te m . B a d a n ia o b y d w ó c h s ta n o w is k p o w in n y b y ć k o o ty n u o w a n e . L Ę G S T A R O Ś C IŃ S K I-L E Ś N A G Ó R A W o je w ó d z k i K o n s e r w a t o r Z a b y tk ó w w o j. o s t r o ł ę c k i e w O s t r o ł ę c e S ta n o w is k o n r 22 T o w a r z y s tw o P r z y j a c i ó ł O s t r o ł ę k i B a d a n ia p r o w a d z i ł a m g r E w a L e n c k o w s k a . F i n a n s o w a ł W K Z w O s t r o ł ę c e , D r u g i s e z o n b a d a ń . O b o z o w is k o m e z o l l t y c z n e k u l t u r y j a n i e ł a w ic k le j. B a d a n ia k o n ty n u o w a n o w p o łu d n i o w o - w s c h o d n ie j 1 p ó łn o c n o - z a c h o d n ie j c z ę ś c i s ta n o w i s k a 2 2 , O b ję to Ol m l p o w ie r z c h n ię 60 m2 , W w y n ik u e k s p l o r a c j i u z y s k a n o 519 w y r o b ó w k r z e m i e n n y c h / ł ą c m ł e z d w ó c h s e z o n ó w b a d a ń - 1 . 5 9 4 /. W y ro b y t e w p o s t a c i r d z e n i , n a r z ę d z i 1 o d p a d ó w p r o d u k c y j n y c h w y s t ą p i ł y lu ź n o n a c a ł e j p o w le r z c łs U s t a n o w is k a n i e t w o r z ą c ż a d n y c h s k u p ie ń ty p u k r z e m l e n i c a . W t r a k c i e b a d a ń n a t r a f i o n o n a t r z y o b ie k ty : J ) o w a ln a ja m a o w y m i a r a c h 160 z 130 c m u k ie r u n k o w a n a p o l l n l l N E - S W w p r o f i J a g łę b o k a b a 32 c m . W j e j o b r ę b i e w y s t ę p o w a ły w y r o b y k r z e m i e n n e . F u n k c ja o b ie k tu - ? : 2 / p a l e n is k o o o w a ln y m k s z t a ł c i e ; w y m i a r y 30 z 2 5 c m z w y s t ę p u ją c y m i w e ń w ę g la m i d r z e w n y m i . N a o b r z e ż e n i u o o ie k tu k o n c e n t r a c j a p r z e p a l a n y c h k r z e m i e n i ; 3 / ja m a w k s z t a ł c i e t r a p e z u z z a o k r ą g l o n y m i b o k a m i o w y m i a r a c h 150 * 140 cm u k ie r u n k o w a n a p o U n iż N E -S W w p r o f i l u g łę b o k a a a 66 c m . O d s t r o n y p o łu tf a lo w o - w s c h o d n i e j w o d l e g ł o ś c i 20 c m , z n a jd o w a ła s i ę trwała o k r ą g ł a ja tn k a o ś r e d n i c y 30 c m , w p r o f i l u o s t r o z a k o ń c z o n a s i ę g a j ą c a d o g ł ę b o k o ś c i 2 5 c m . F u n k c j a - ś l a d p o s z a ł a s i e o k o n s t r u k c j i w s p a r t e j n a s ł u p i e . W e w n ę t r z u ja m k l p o s łu p o w e j w y s t ą p ił y w ę g le d r z e w n e 1 d w a w i ó r y ta - z e m i e n n e . W o k o li c y ja m k l ■* 20 c m n a p o łu d n io w y w s c h ó d w y s t ą p i ł s k a r b w ió r ó w 1 o d łu p k ó w k r z e m i e n n y c h w i l e s b lé 33 a z t . U z y s k a n y m a t e r i a ł p c - w a la s t w i e r d z i ć , i ż j e s t to o b o z o w is k o k u l t u r y J a n i s ł a w i c k i e j z o k r e s u a t l a n t y c k i e g o ,Ά t r a k c i e b a d a ń w o b r ę b i e w y d m y z a ło ż o n o j e s z c z e d w a w y k u p y - II 1 Ш u s y tu o w a n e tia p o łu d n i o w y z a c h ó d o d w y k o p u 1 * o d le g ło ś c i 20 1 50 m* ^ W w y k o p ie U w je g o p ó łn o c n e j c z ę ś c i n a p o w i e r z c t a i 2 5 m n a t r a f i o n o n a f r a g m e n t n a s t ę p n e g o s t a n o w is k a k u l t u r y ja r ł l s ł a w j c k l e j z 350 w y r o b a m i 1 o * z e m łm n y m i. M a t e r i a ł k r z e m i e n n y w p o s t a c i n a r z ę d z i i o d p a d ó w p r o d u k c y j n y c h w y s tę p o w a ł w w a r s tw ie g le b o w e j - b t e b c y o s z e r o k o ś c i 5 0 -6 0 c m . O d s t r o n y p ó ł n o c n e j s ta n o w i s k o z o s t a ł a z n i s z c z o n e p r z e z p la ś n ic ę * . ► W c z ę ś c i p o łu d n io w e j w y k ep u а а Ь - а Л о п о n a f r a g m e n t o s a d y n o w o ż y tn e j t c e r a m i k ą - ty p u s i w a k i . W J e d n y m % o b i e k tów- / 5 o b ie k tó w m i e s z k a l n y c h i 4 z a s o b o w e / z n a le z i o n o m o n e tę b r ą z o w ą . w w y k o p ie Щ n a t r a f i o n o n a p o z i o m g le b y k o p a l n e j - М е Д с у o s z e r o k o ś c i 4 0 - 5 0 c m , k t ó r a w y s t ą p i ł a tu ż p o d h u m u s e m . W w y n ik u e k s p l o r a c j i u z y s k a n o 150 w y ro b ó w k r z e m i e n n y c h - m a t e r i a ł J a n U U w i c t a z p o w i e r z c h n i 1 5 6 m . W m i e j s c u w y k o p u ΙΠ p r z e p r o w a d z o n o g łę b o k ą o r k ę p o d s a d z o n k i l e ś n e , s t ą d r n a te r i& ł z a l e g a ł p r z e d e w s z y s t k i m a * p o w i e r z c h n i , rikąd z o s t a ł z e b r a n y . M a t e r i a ł y p r z e c h o w y w a n e s ą w B BlD Z w O s t r o ł ę c e . Badania będą kontynuowane.
