Przegl¹d informacji medialnych dotycz¹cych geologii – czerwiec 2010
Miros³aw Rutkowski
1Czytelnik przegl¹daj¹cy niniejsz¹ rubrykê ma pe³ne prawo doznaæ uczucia deja vu – gaz ³upkowy, wyciek w Zatoce Meksykañskiej, powódŸ, osuwiska – przecie¿ to ju¿ by³o! Zarêczam, ¿e nie jest to celowy zabieg redakcyjny. Po prostu w czerwcu uwagê prasy absorbowa³y te same tematy co i w maju. Samo ¿ycie konstruuje scenariusz naszego przegl¹du, a w dziedzinie katastrof przyrodniczych nast¹pi³o powtórzenie akcji, zupe³nie jak w wypróbowa-nym telewizyjwypróbowa-nym sequelu. Wielka szkoda, ¿e to nie roz-rywkowa fikcja, ale realne dramaty ludzkie i ogromne straty dla gospodarki i œrodowiska.
Powtórka
Ledwie wody wielkiej powodzi majowej zd¹¿y³y sp³y-n¹æ do Ba³tyku, gdy – 1 i 2 czerwca – ulewne deszcze znów spad³y w Karpatach. W Krakowie stan zagro¿enia przeciw-powodziowego og³oszono 2 czerwca, w Warszawie 3 czerw-ca. Dramatyczny scenariusz majowy zacz¹³ siê pow-tarzaæ. Ponownie zalane zosta³y miejscowoœci dotkniête klêsk¹ kilka tygodni wczeœniej. Tempo wydarzeñ by³o tak szybkie, ¿e dziennikarze nie zd¹¿yli szerzej omówiæ przy-czyn strat powodziowych i osuwiskowych z maja, a ju¿ musieli siê zaj¹æ wydarzeniami bie¿¹cymi. Coœ jednak zd¹¿yli ustaliæ. Adam Wajrak pisze 2 czerwca w Gazecie Wyborczej, ¿e to bobry zap³ac¹ za powódŸ. W artykule czy-tamy: Myœliwi maj¹ chodziæ wzd³u¿ Wis³y i zabijaæ, ile siê da. Niewa¿ne, ¿e bobry w³aœnie teraz wychowuj¹ m³ode. Na wojewodzie kujawsko-pomorskim nie robi to wra¿enia. Atak na bobry odpieraj¹ ekolodzy. 1 czerwca na antenie radia Tok FM przedstawiciel WWF Polska oœwiadcza, ¿e to nie dzia³alnoœæ tych zwierz¹t, lecz bezmyœlna zabudowa na obszarach zalewowych, jest przyczyn¹ wielkich strat powo-dziowych.
Potwierdza to Polska – G³os Wielkopolski z 2 czerwca. Z artyku³u Magdaleny Kozio³ Woda nie odstraszy³a inwe-storów z Kozanowa dowiadujemy siê, ¿e ponad setka wroc-³awian ju¿ czeka na nowe mieszkania przy ul. Pa³uckiej 28 na Kozanowie. Wszystkie lokale ju¿ zosta³y zarezerwowane i, co zaskakuj¹ce, nikt po ostatniej powodzi z ¿adnego nie zrezygnowa³. Magnesem, który przyci¹ga ludzi, jest niska cena. Za metr kwadratowy spó³dzielnia liczy sobie 5 tys. z³.
Amatorom tanich mieszkañ otuchy dodaje 4 czerwca dziennik Polska – Gazeta Wroc³awska. Z artyku³u Jaros³awa Garbacza dowiadujemy siê, ¿e je¿eli wszystko pójdzie zgodnie z planem, za 10 lat Wroc³aw bêdzie spa³ spokojnie. Autor zak³ada, ¿e modernizacja tzw. wêz³a wroc³awskiego, stanowi¹ca fragment realizowanego od kilku lat rz¹dowego Programu dla Odry 2006, zostanie zakoñczona w 2020 r. Co prawda, pierwotnie program mia³ zostaæ wcielony w
¿ycie do 2014 r., ju¿ jednak wiadomo, ¿e to siê nie uda. Mo¿e do 2020 r. siê powiedzie?
Jak donios³a PAP minister œrodowiska Andrzej Kra-szewski spotka³ siê 16 czerwca z dziennikarzami. Nale¿y uwa¿nie przyjrzeæ siê usytuowaniu wa³ów. Odsuniêcie ich od koryt rzek mo¿e w wielu miejscach poprawiæ bezpie-czeñstwo przeciwpowodziowe – powiedzia³ minister i poin-formowa³ o rozpoczêciu prac nad pakietem reform gospo-darki wodnej. Zdaniem prof. Kraszewskiego, w zale¿noœci od skali przyjêtych rozwi¹zañ, prace nad pakietem mog¹ potrwaæ co najmniej kilka miesiêcy.
Jednoczeœnie Sejm w ekspresowym tempie przyj¹³ spec-ustawê przeciwpowodziow¹. Dziennik – Gazeta Prawna pisze 28 czerwca: Z rozpoczêciem inwestycji przeciwpowo-dziowej nie trzeba bêdzie czekaæ, a¿ w³aœciciel zgodzi siê na wyw³aszczenie. Po wydaniu decyzji od razu bêdzie mo¿na przyst¹piæ do prac.
Anna Wieczorek i Maciej Zieliñski – eksperci Centrum im. Adama Smitha – kwestionuj¹ sens przyspieszonego tworzenia nowego prawa. Pisz¹ 23 czerwca w Dzienniku – Gazecie Prawnej: Polska powoli zmienia siê z pañstwa prawa w pañstwo specprawa. Ilekroæ przed krajem staje powa¿niejszy problem, politycy maj¹ gotowe rozwi¹zanie. To specustawy, którym przypisuj¹ wrêcz magiczne w³aœci-woœci. Zamiast mno¿yæ kolejne akty prawa, nale¿y siê zaj¹æ jego upraszczaniem i ujednoliceniem.
Opady z po³owy maja i pocz¹tku czerwca uaktywni³y równie¿ 1300 osuwisk w Ma³opolsce. Klêska by³a regio-nalna, wiêc media poœwiêci³y jej mniej uwagi ni¿ ogólno-polskiej powodzi. W lokalnych wydaniach gazet ukaza³y siê jednak przejmuj¹ce reporta¿e. Gazeta Wyborcza Kra-ków drukuje 2 czerwca tekst Ma³gorzaty Skowroñskiej Tu nie ma powrotu, w którym czytamy: Co innego wiedzieæ, ¿e dom jest stracony, a co innego dostaæ to na piœmie – mówi¹ ludzie z £aœnicy, przysió³ka Lanckorony, gdzie osu-nê³o siê zbocze. Wczoraj dowiedzieli siê, ¿e w 34 domach, bez wzglêdu na to, czy zosta³y zniszczone, czy nie, mieszkaæ nie mo¿na. Gotowa jest ju¿ ekspertyza geologiczna £aœnicy.
O problemach z wy¿ej wspomnian¹ ekspertyz¹ infor-muje tarnowskie Radio RDN. W materiale wyemitowanym 8 czerwca dziennikarze donosz¹: Klêska w gminie Pleœna. Osiemdziesi¹t domów zagro¿onych przez osuwiska w gmi-nie najprawdopodobgmi-niej bêdzie nadawaæ siê ju¿ tylko do rozbiórki. Geolodzy i nadzór budowlany ca³y czas pracuj¹ i oceniaj¹ stabilnoœæ kolejnych z nich. Ju¿ w poniedzia³ek wydano opinie co do ponad 20. Nadaj¹ siê tylko do wyburze-nia. Tymczasem pojawi³ siê problem absurdalnych przepi-sów zwi¹zanych z wymaganiem karty osuwiska, czyli pe³nej inwentaryzacji i opisu osuwiska, któr¹ wydaje Pañstwowy Instytut Geologiczny, a taka procedura to oko³o 5 miesiêcy, powiedzia³ nam wójt gminy Pleœna – Wies³aw Zimowski. Tymczasem ludzie ju¿ potrzebuj¹ pomocy.
649
Przegl¹d Geologiczny, vol. 58, nr 8, 2010
Co w prasie piszczy
1Pañstwowy Instytut Geologiczny – Pañstwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa; miroslaw. rutkowski@pgi.gov.pl
BP na cenzurowanym
Doniesienia z frontu walki ze skutkami awarii otworu Macondo pojawia³y siê regularnie mniej wiêcej do po³owy czerwca, kiedy to specjalistom z British Petroleum uda³o siê znacznie zmniejszyæ wyciek.
1 czerwca Rzeczpospolita publikuje artyku³ Piotra Koœcielniaka Jeszcze jeden sposób zahamowania wycieku ropy. Ryzykowny. Autor pisze: BP walczy z katastrof¹ eko-logiczn¹ w Zatoce Meksykañskiej. Jeœli nowa metoda siê nie sprawdzi, wyciek mo¿e przyspieszyæ. W³aœnie przystê-pujemy do operacji zahamowania wyp³ywu ropy – obwie-œci³ Bob Dudley z BP. – Ale poniewa¿ zrobi¹ to roboty na g³êbokoœci ponad 1500 metrów, musimy byæ ostro¿ni. Wszystko bêdzie gotowe do koñca tygodnia. Bêdzie to ju¿ siódma próba opanowania awarii.
Internetowa gazeta.pl 4 czerwca informowa³a: Koncer-nowi BP uda³o siê w czwartek póŸnym wieczorem, czasu miejscowego, umieœciæ specjaln¹ metalow¹ kopu³ê nad uszkodzonym odwiertem w dnie Zat. Meksykañskiej. Jednak to czy oka¿e siê ona skuteczna w zatamowaniu wycieku ropy oka¿e siê dopiero po pewnym czasie.
O dziwo urz¹dzenie zaczê³o dzia³aæ. Dziennik Polska – Metropolia Warszawska donosi 7 czerwca: Wreszcie mo¿na mówiæ o prze³omie w powstrzymaniu wycieku ropy w Zat. Meksykañskiej. Dziesiêæ tysiêcy bary³ek ropy w ci¹gu dnia – tyle ropy z wycieku uda³o siê przechwyciæ koncernowi BP. To nieco wiêcej ni¿ po³owa tego, co nadal wydobywa siê do oceanu.
Mimo tych w po³owie optymistycznych informacji, wœród Amerykanów narasta wœciek³oœæ na koncern BP. W artykule Bartosza Wieliñskiego, który ukaza³ siê 8 czerwca w Gazecie Wyborczej mo¿emy przeczytaæ: Ame-ryka nienawidzi BP. Brytyjski koncern paliwowy, który od ponad miesi¹ca nie radzi sobie z wyciekiem ropy w Zat. Meksykañskiej, ma kolejny problem. Tysi¹ce wœcie-k³ych amerykañskich internautów wzywaj¹ do bojkotu BP i jego stacji.
Nale¿y dodaæ, ¿e wezwanie do bojkotu dotar³o metod¹ „³añcuszka œw. Antoniego” równie¿ do Polski. Trudno powiedzieæ czy odnios³o skutek. Wydaje siê, ¿e ruch na stacjach BP nie zmniejszy³ siê.
Nie ma w¹tpliwoœci, ¿e skutki wycieku, nawet jeœli uda siê go opanowaæ w ci¹gu najbli¿szych 2–3 miesiêcy, bêd¹ dalekosiê¿ne. Jeden z nich – polityczny – próbuje oddaliæ prezydent Obama – stopniuj¹c wyrazy oburzenia. Pisze o tym Catherine Philips w The Times (polska wersja artyku³u w dzienniku Polska – Metropolia Warszawska z 1 czerw-ca): Kiedy 20 kwietnia w Zat. Meksykañskiej eksplodowa³a platforma wiertnicza Deepwater Horizon, wywo³uj¹c naj-pierw ogromny po¿ar, potem zaœ gigantyczny wyciek ropy, prezydent Stanów Zjednoczonych nazwa³ to zajœcie „kata-strof¹ o znaczeniu narodowym”. Piêæ tygodni póŸniej okre-œli³ je „bezprecedensow¹ klêsk¹ ekologiczn¹”. W miniony weekend informacja o tym, ¿e kolejna ju¿ próba powstrzy-mania wycieku zakoñczy³a siê wielkim niepowodzeniem, „wywo³a³a jego wœciek³oœæ i z³ama³a mu serce”.
Skutek gospodarczy widaæ ju¿ obecnie – akcje BP stra-ci³y znacznie na wartoœci. Wielkie koncerny nie plajtuj¹, BP mo¿e byæ jednak pierwsze – pisze £ukasz Wróbel w tekœcie, który ukaza³ siê 21 czerwca w dzienniku Polska – G³os Wielkopolski. Wyciek ropy w Zat. Meksykañskiej z plat-formy nale¿¹cej do koncernu BP sprawi³, ¿e wartoœæ spó³ki spad³a o 40 proc, a ceny obligacji osi¹gnê³y poziom œmie-ciowych. Na horyzoncie jest obciêcie dywidendy, a niektórzy eksperci wieszcz¹ wrêcz bankructwo firmy – pisze autor, analityk Open Finance.
Kolejnym od³o¿onym w czasie skutkiem bêdzie spa-dek – i tak ju¿ niewielkiego – zaufania do koncernów naf-towych. W Dzienniku – Gazecie Prawnej 10 czerwca uka-za³ siê tekst Jêdrzeja Bieleckiego pt. Unia kontroluje platformy. Dziennikarz informuje: Norwegia wstrzymuje wydobycie ropy. Londyn wysy³a kontrolê na platformy. Europa obawia siê, ¿e wyciek ropy w Zatoce Meksykañskiej mo¿e siê powtórzyæ na Morzu Pó³nocnym. Norwegia og³osi³a wczoraj moratorium na wydobycie u swoich wybrze¿y surowca po³o¿onego na du¿ych g³êbokoœciach. Z kolei Wielka Brytania zapowiedzia³a zaostrzenie kontroli platform wiertniczych, a Parlament Europejski zamierza wprowadziæ nowe normy bezpieczeñstwa.
Skarby Afganistanu
Sensacjê spowodowa³o og³oszenie na ³amach The New York Times najnowszych wyników badañ geologów amery-kañskich w Afganistanie. Temat natychmiast podchwyci³y media na ca³ym œwiecie, równie¿ w Polsce. 15 czerwca Rzeczpospolita w artykule Jacka Przybylskiego Wielkie bogactwa w Afganistanie donosi: Z³o¿a minera³ów warte niemal bilion dolarów odkryli w wielu rejonach tego bied-nego kraju geolodzy z USA. Znaleziono ¿y³y z³ota oraz du¿e z³o¿a ¿elaza, miedzi, kobaltu i litu. Jak zauwa¿a „The New York Times” odkryte z³o¿a s¹ o wiele wiêksze ni¿ wczeœniej przypuszczano.
Tego samego dnia z onet.pl mo¿na by³o siê dowiedzieæ, ¿e: ogromne z³o¿a surowców odkryto w Afganistanie. Wed³ug „New York Timesa” geolodzy amerykañscy i przedstawiciele Pentagonu (sic!) odkryli w Afganistanie ogromne z³o¿a surowców mineralnych, m.in. ¿elaza, mie-dzi, z³ota i litu, które mog¹ uczyniæ ten kraj jednym z naj-bardziej dochodowych oœrodków przemys³u wydobyw-czego. – Potencja³ tutaj jest zdumiewaj¹cy. Oczywiœcie, jest mnóstwo w¹tpliwoœci, ale myœlê, ¿e potencjalnie ma to ogromne znaczenie – powiedzia³ szef nadzoruj¹cego ope-racje w Iraku i Afganistanie Centralnego Dowództwa USA, genera³ David Petraeus.
W tyle nie pozostaje Nasz Dziennik – 15 czerwca publi-kuje tekst Marty Ziarnik opatrzony tytu³em Wyœcig o bogactwa Afganistanu. Artyku³owi towarzyszy wywiad z prof. zw. dr. hab. Mariuszem-Orionem Jêdryskiem z Insty-tutu Nauk Geologicznych Uniwersytetu Wroc³awskiego. By³y g³ówny geolog kraju komentuje: Je¿eli mówi siê o mie-dzi i uruchomieniu w Afganistanie du¿ej produkcji, to nie by³oby to w interesie Polski. Mo¿na przyj¹æ, ¿e polskie fir-my nie bêd¹ mia³y udzia³u w tym przedsiêwziêciu, a jeœli dojdzie do wydobycia, to wówczas cena miedzi na œwiecie spadnie.
Na marginesie sprawy Afganistanu prof. Jêdrysek nie szczêdzi jak zwykle s³ów krytyki polityce surowcowej rz¹du polskiego: Warto by siê zastanowiæ nad analogiami z Polsk¹, gdzie wydawano ju¿ w zasadzie bezwarunkowo koncesje na ponad 10% powierzchni kraju. Obce firmy kontroluj¹ potencjalnie ogromne zasoby gazu, w zasadzie za symboliczn¹ z³otówkê. Jeœli prawd¹ jest, ¿e s¹ to fak-tycznie ogromne z³o¿a, to bezwarunkowe wydawanie kon-cesji jest wielokrotnie wiêkszym uderzeniem w Polskê ni¿ likwidacja stoczni, oddanie hut, zamykanie kopalni itd. Tu niczym nie ró¿nimy siê od Afganistanu, tyle ¿e u nas dzieje siê to w sytuacji, gdy nie mamy u siebie obcych wojsk.
Potencjalne bogactwa Afganistanu zaprz¹ta³y uwagê mediów zaledwie przez jeden dzieñ – 15 czerwca. 16 czerw-ca nikt o sensacji nie pamiêta³, i s³usznie, bo nie trzeba mieæ kwalifikacji geologa, by zauwa¿yæ, ¿e informacja New York Timesa mia³a charakter
marketingowo-poli-Przegl¹d Geologiczny, vol. 58, nr 8, 2010
tyczny. Dokumetacje geologiczne nie powstaj¹ w kilka tygodni, zw³aszcza w toku dzia³añ wojennych.
Dzielenie skóry na niedŸwiedziu
Jednak to nie bogactwa Afganistanu ani zasoby ropy rozpraszaj¹ce siê w Zatoce Meksykañskiej przykuwa³y uwagê krajowych mediów. Geologicznym tematem nr 1 by³ oczywiœcie gaz ³upkowy. Atmosferê podgrza³o oœwiadcze-nie Lane Energy o rozpoczêciu wiercenia pierwszego otwo-ru rozpoznawczego. 17 czerwca TVN24 donios³a: W miej-scowoœci £ebieñ w gminie Nowa Wieœ Lêborska (Pomor-skie) rozpoczê³y siê prace wiertnicze przy pierwszym odwiercie poszukiwawczym gazu ³upkowego. Odwiert powinien osi¹gn¹æ zak³adan¹ g³êbokoœæ w czasie od 6 do 8 tygodni, poinformowa³ wykonawca. Wiceminister œro-dowiska, g³ówny geolog kraju Henryk Jezierski ocenia³ wczeœniej, ¿e za 5 lat dowiemy siê, czy i ile mamy gazu ³upkowego w Polsce, a przygotowania do eksploatacji rozpoczn¹ siê najwczeœniej za 10 do 15 lat.
Nale¿y przypomnieæ, ¿e wydarzenia zwi¹zane z poszu-kiwaniem i prób¹ oceny zasobów gazu ³upkowego rozgry-wa³y siê w cieniu wyborów prezydenckich. 20 czerwca zakoñczy³a siê pierwsza tura, 4 lipca druga. Okazjê wyko-rzystali obaj g³ówni kandydaci – Jaros³aw Kaczyñski i Bro-nis³aw Komorowski. Ten drugi raczej niefortunnie – zacz¹³ od pomy³ki. Dziennik – Gazeta Prawna 7 czerwca poda³ w artykule Anny Monkos Odkrywkowa wpadka Bronis³awa Komorowskiego, ¿e podczas spotkania ze studentami Lon-don School of Economics and Political Science (LSE) kan-dytat na prezydenta stwierdzi³: – Eksploatacja gazu ³up-kowego musia³aby oznaczaæ zastosowanie metod odkryw-kowych jak w przypadku wêgla brunatnego, a zatem by³aby to dewastacja obszarów krajobrazowych.
Pomy³ka, œwiadcz¹ca raczej o kiepskiej pracy sztabu wyborczego ni¿ o osobistych pogl¹dach marsza³ka Komo-rowskiego, wydaje siê byæ szokuj¹ca, ale na usprawiedli-wienie trzeba przypomnieæ, ¿e jeszcze rok temu tylko garstka geologów wiedzia³a co to takiego shale gas i tight gas. Potkniêcie rywala wykorzysta³ Jaros³aw Kaczyñski. Oprócz zgryŸliwych komentarzy jego sztab wyborczy zaaran¿owa³ 28 czerwca wizytê na wiertni w £ebieniu. Jak relacjonuje Gazeta Wyborcza podczas konferencji praso-wej Jaros³aw Kaczyñski powiedzia³: – To mo¿e byæ wielki interes dla ca³ego kraju, ale mo¿e byæ te¿ tak, ¿e przy wiel-kiej s³aboœci pañstwa, ró¿nego rodzaju zjawiskach patolo-gicznych, Polacy tak naprawdê nie bêd¹ z tego wiele mieli. Dalej czytamy: Zdaniem Kaczyñskiego powinien powstaæ plan dotycz¹cy wydobycia gazu ³upkowego. – Jeœli rz¹d nie ma takiego planu, to znaczy, ¿e siê skompromitowa³. W Sej-mie jest projekt ustawy, która przewiduje, ¿e je¿eli ktoœ dosta³ koncesjê na badania, wówczas od razu dostaje kon-cesjê wydobywcz¹. To ustawa lobbystyczna. Jeœli pójdzie-my t¹ drog¹, to bêdzie Ÿle. Jako prezydent bêdê strzeg³ jak Ÿrenicy oka sprawy wydobycia gazu z ³upków – zapewnia prezes Kaczyñski.
Oprócz wypowiedzi w ramach kampanii wyborczej w prasie mo¿na by³o znaleŸæ dziesi¹tki, a mo¿e nawet setki ocen, analiz i szacunków dotycz¹cych perspektyw surow-cowych Polski w dziedzinie wêglowodorów niekonwen-cjonalnych. Z grubsza mo¿na je podzieliæ na hurra optymistyczne i optymistyczne. Pesymistycznych nie odno-towano.
Godny uwagi wydaje siê byæ jeszcze jeden konflikt, jaki mo¿na by³o przeœledziæ na ³amach prasy czerwcowej. Jeœli wierzyæ prasie, to adwersarzami byli wicepremier
Waldemar Pawlak po jednej stronie, a premier Donald Tusk i minister Rados³aw Sikorski po drugiej.
Ten ostatni powiedzia³ 7 czerwca w TVN 24: – To jest szansa na to, aby Polska sta³a siê, nie chcê przesadzaæ, ale za 10–15 lat tak¹ drug¹ Norwegi¹.
Bardziej ostro¿n¹ ocenê przedstawi³ wicepremier Paw-lak. Jak poda³a 10 czerwca Rzeczpospolita powiedzia³: – Gaz ³upkowy mo¿e byæ ciekaw¹ perspektyw¹, ale trzeba realnie oceniæ koszty jego wydobycia i zasoby tych z³ó¿. To, ¿e s¹ struktury geologiczne, jeszcze nie przes¹dza o mo¿liwoœciach eksploatacyjnych w op³acalny sposób.
Gazeta Wyborcza natychmiast ocenia wypowiedŸ w artykule Andrzej Kublika Pawlak ³upn¹³ z 11 czerwca: Czy Polska stanie siê gazowym eldorado dziêki amerykañskim technologiom wydobycia gazu rozproszonego w ska³ach ³upkowych? Licz¹ na to wielkie koncerny, np. Exxon Mobil. Bêd¹ u nas szukaæ takich z³ó¿. Ile gazu znajd¹ w polskich ³upkach, oka¿e siê za kilka lat. Ale wicepremier Pawlak ju¿ siê martwi, czy ten gaz nam siê op³aci.
Stanowisko premiera Donalda Tuska prezentuje 16 czerwca Dziennik – Gazeta Prawna w tekœcie Micha³a Duszczyka pt. Gaz z ³upków blokuje nowy kontrakt jamalski. W artykule czytamy: Malej¹ szanse na zawarcie kontraktu gazowego z Moskw¹. Rz¹d chce ponownie przejrzeæ zapisy wynegocjowanej w marcu umowy. Nie wyklucza nawet jej renegocjowania. Powód: gaz z ³upków, którego Polska mo¿e mieæ gigantyczne iloœci. Renegocjowanie umowy sugerowa³ w niedzielê premier Donald Tusk. W resorcie gospodarki, który po trwaj¹cych niemal rok rozmowach z Rosjanami wynegocjowa³ warunki nowego kontraktu, zapa-nowa³a konsternacja.
Dla przypomnienia: wiercenie Lane Energy zakoñczy siê – jeœli wszystko dobrze pójdzie – w po³owie sierpnia. Opróbowanie otworu i badania laboratoryjne zajm¹ nastêpnych kilka tygodni. O tym czy w tym konkretnym otworze jest gaz dowiemy siê prawdopodobnie dopiero jesieni¹. Za kilka lat, po odwierceniu kilkudziesiêciu otwo-rów, bêdzie mo¿na wstêpnie oceniæ perspektywy z³o¿owe. Tytu³owy niedŸwiedŸ biega zatem jeszcze g³êboko w lesie.
Niezgodnie z oczekiwaniami
O interesuj¹cym efekcie globalnego ocieplenia donios³y media 7 czerwca. Dziennik – Gazeta Prawna pisa³: Tuvalu, Kiribati czy Mikronezja – wyspiarskie pañstewka na Pacy-fiku, które wed³ug ekologów jako pierwsze mia³y paœæ ofiar¹ globalnego ocieplenia, wcale nie ton¹. Na dodatek, jak wynika z najnowszych badañ, powierzchnia wysepek siê zwiêksza. Naukowcy porównali wykonane w latach 50. XX wieku zdjêcia 27 wysp le¿¹cych na Pacyfiku ze wspó³-czesnymi obrazami satelitarnymi. Mimo ¿e przez ten czas poziom wody podniós³ siê o blisko 12 cm, tylko cztery bez-ludne wyspy zmniejszy³y powierzchniê. Obszar pozosta-³ych jest niezmieniony albo, jak w przypadku trzech spoœród najgêœciej zaludnionych wysp Kiribati, wrêcz siê zwiêkszy³.
Szersze wyjaœnienie znaleŸæ mo¿na na ³amach tygodni-ka New Scientist z 3 czerwca. Powiêkszanie powierzchni wysp to efekt akumulacji sztormowej. Jak wyjaœnia jeden z cz³onków zespo³u badawczego, Paul Kench z Auckland University, w czasie burz i sztormów fale wcale nie zabie-raj¹ z wysp materia³u, tylko narzucaj¹ tam osady oraz pia-sek z pla¿ albo te¿ materia³ z podstawy koralowych raf.
Potwierdza siê zatem intuicyjne spostrze¿enie, ¿e pro-cesy przyrodnicze s¹ zwykle bardziej skomplikowane, ni¿ siê wydaje na pierwszy rzut oka. Dwa plus dwa rzadko daje cztery, czasami jest to trzy albo nawet piêæ.
Przegl¹d Geologiczny, vol. 58, nr 8, 2010
