• Nie Znaleziono Wyników

Cechy społeczno-zawodowe współczesnych imigrantów do Olsztyna a struktury funkcjonalne miasta

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Cechy społeczno-zawodowe współczesnych imigrantów do Olsztyna a struktury funkcjonalne miasta"

Copied!
13
0
0

Pełen tekst

(1)

Michniewska-Szczepkowska,

Barbara

Cechy społeczno-zawodowe

współczesnych imigrantów do

Olsztyna a struktury funkcjonalne

miasta

Komunikaty Mazursko-Warmińskie nr 3-4, 499-510

1987

(2)

B a r b a r a M i c h n i e w s k a - S z c z e p k o w s k a

CECHY SPOŁECZNO-ZAWODOWE

WSPÓŁCZESNYCH IMIGRANTÓW DO OLSZTYNA

A STRUKTURY FUNKCJONALNE MIASTA

W b a d a n i a c h w s p ó ł c z e s n y c h m i g r a c j i d u ż e z n a c z e n i e p r z y p i s u j e s ię z a l e ż n o ś c i m i ę d z y c h a r a k t e r y s t y k ą , s z c z e g ó l n i e z a w o d o w ą , m i g r a n t ó w a s p e c y f i k ą c z y n n i k ó w m i g r a c y j n y c h z w i ą z a n y c h z e s t r u k t u r ą f u n k c j o ­ n a l n ą m i a s t a . D o t y c z y t o m . i n . p o p y t u n a o k r e ś l o n e k a t e g o r i e p r a c o w n i ­ k ó w , s p o w o d o w a n e g o u r u c h o m i e n i e m n o w y c h z a k ł a d ó w p r z e m y s ł o w y c h 1 c z y r o z w o j e m p o n a d l o k a l n e j f u n k c j i m i a s t a . I s t o t n y j e s t p r z y t y m w p ł y w : w y ż s z y c h p ł a c , d o d a t k o w y c h ś w i a d c z e ń f u n d u s z u z a k ł a d o w e g o ( s z c z e g ó l n i e s o c j a l n y c h ) n a d o p ł a t y d o m i e s z k a ń , z a p e w n i e n i a m i e s z k a ń w i n t e r n a t a c h i h o t e l a c h z a k ł a d o w y c h . B u d o w a i u r u c h o m i e n i e O l s z t y ń s k i c h Z a k ł a d ó w O p o n S a m o c h o d o ­ w y c h ( d a l e j O Z O S ) , r o z w ó j K o m b i n a t u B u d o w l a n e g o o r a z i n n y c h p r z e d ­ s i ę b i o r s t w b u d o w l a n y c h , r o z b u d o w a u c z e l n i i i n n y c h z a k ł a d ó w p r a c y — p r z y s p i e s z y ł y w e w n ą t r z w o j e w ó d z k i e p r z e m i e s z c z e n i a l u d n o ś c i o r a z s t a ł y s ię c z y n n i k i e m p r z y c i ą g a j ą c y m d o O l s z t y n a l u d n o ś ć z i n n y c h w o j e ­ w ó d z t w 2. W p ł y n ę ł y r ó w n i e ż n a c h a r a k t e r y s t y k i z a w o d o w e i m i g r a n t ó w z 1 9 7 8 r . o r a z z m i a n y z a w o d ó w ( w y k o n y w a n y i n n y n i ż w y u c z o n y ) p o m i g r a c j i . W z a ł o ż e n i a c h b a d a ń n a d m i g r a c j a m i w s p ó ł c z e s n y m i d o d u ż e g o m i a s t a u w z g l ę d n i o n o m . i n . o c e n ę w p ł y w u p r z e m i e s z c z e n i a n a z m i a n ę z a t r u d n i e ­ n i a , a t a k ż e s t o p n i a w y k o r z y s t a n i a w c z e ś n i e j w y u c z o n e g o z a w o d u . B a d a ­ n i a e m p i r y c z n e p o s ł u ż y ł y d o p r ó b y o k r e ś l e n i a , w j a k i m s t o p n i u p o c h o ­ d z e n i e i m i g r a n t ó w ( o s t a t n i e ś r o d o w i s k o z a m i e s z k a n i a ) w p ł y n ę ł o n a z m i a n ę z a t r u d n i e n i a w n o w y m m i e j s c u p r a c y ( w e d ł u g d z i a ł ó w g o s p o d a r k i n a r o ­ d o w e j o r a z p ł c i i m i g r a n t ó w ) . W s k a z a ł y o n e n a s e l e k c y j n y w p ł y w s t r u k ­ t u r y f u n k c j o n a l n e j O l s z t y n a n a c h a r a k t e r y s t y k i z a w o d o w e w s p ó ł c z e ­ s n y c h i m i g r a n t ó w (z u w z g l ę d n i e n i e m z a s i ę g u i k i e r u n k u m i g r a c j i ) . 1 A . J a g i e l s k i , O p r o b l e m a t y c e i m e t o d o l o g i i b a d a ń m i g r a c y j n y c h , S t u d i a D e m o g r a f i c z n e , 1981, n r 4, SS. 18—23. ^ 2 M . L a t u c h , S t r u k t u r a i k w a l i f i k a c j e i m i g r a n t ó w z a t r u d n i o n y c h w O Z O S w 1969, O l s z t y ń ­ s k i e S t u d i a D e m o g r a f i c z n e , 1971, s s . 88—88. K o m u n i k a t y M a z u r s k o - W a r m i ń s k i e , 1987, n r 3 - 4 (1 7 7 -1 7 8 )

(3)

50 0 Z A T R U D N I E N I E I M I G R A N T Ó W W E D Ł U G D Z I A Ł Ó W G O S P O D A R K I N A R O D O W E J * A n a l i z ę z a t r u d n i e n i a i m i g r a n t ó w p r z e p r o w a d z o n o w e d ł u g d z i a ł ó w g o ­ s p o d a r k i n a r o d o w e j , o s o b n o d l a r e s p o n d e n t ó w i w s p ó ł m a ł ż o n k ó w i m i ­ g r a n t ó w p o d ł u g s t a n u p r z e d m i g r a c j ą i p o m i g r a c j i d o O l s z t y n a . W y k a ­ z a n y s t a n z a t r u d n i e n i a d o t y c z y r . 1 9 8 0 ( w t e d y p r o w a d z o n o b a d a n i a e m p i r y c z n e ) , b a d a n o g o w a s p e k c i e ś r o d o w i s k o s t a t n i e g o z a m i e s z k a n i a i m i g r a n t ó w . W y n i k i a n a l i z ś w i a d c z ą o s e l e k t y w n y m o d d z i a ł y w a n i u s t r u k t u r y f u n k c j o n a l n e j O l s z t y n a n a w i e l k o ś ć i p r o p o r c j e z a t r u d n i e n i a b a d a n y c h o s ó b w g ł ó w n y c h d z i a ł a c h g o s p o d a r k i n a r o d o w e j O l s z t y n a . W 1 9 7 8 r . z a t r u d n i e n i e c a ł e j p r a c u j ą c e j l u d n o ś c i O l s z t y n a w d z i a ł a c h g o s p o d a r k i n a r o d o w e j p r z e d s t a w i a ł o s i ę n a s t ę p u j ą c o : w p r z e m y ś l e 2 0 ,4 % , w b u d o w n i c t w i e 1 4 ,6 % , t r a n s p o r c i e i ł ą c z n o ś c i 1 4,5 % , h a n d l u 13,4 % , o ś w i a c i e i w y c h o w a n i u 8 ,5 % o g ó ł u z a t r u d n i o n y c h . I m i g r a n c i z r e g io n u ols zt yń s ki e go P o m i g r a c j i d o O l s z t y n a 1 / 3 b a d a n y c h m ę ż c z y z n z e w s i p r a c o w a ł a w p r z e m y ś l e ( g ł ó w n i e O Z O S ) i b u d o w n i c t w i e ( 1 0 — 1 9 % ) o g ó ł u z a t r u d ­ n i o n y c h m ę ż c z y z n , w t r a n s p o r c i e i ł ą c z n o ś c i o k . 9%. K o b i e t y ze w s i b y ł y z a t r u d n i o n e g ł ó w n i e w p r z e m y ś l e ( 2 4 , 4 % ) i h a n d l u (1 7 , 3 % ). R ó w n i e w y ­ s o k i e b y ł o z a t r u d n i e n i e w p r z e m y ś l e w ś r ó d m i g r u j ą c y c h z m a ł y c h m i a s t ( 1 / 3 z a t r u d n i o n y c h m ę ż c z y z n ) . B a d a n e o s o b y p o c h o d z ą c e ze ś r e d ­ n i e g o m i a s t a p r a c o w a ł y g ł ó w n i e w b u d o w n i c t w i e ( m ę ż c z y ź n i 2 2 ,6 % ), w t r a n s p o r c i e i ł ą c z n o ś c i (1 1 , 7 % z a t r u d n i o n y c h k o b i e t ) , w o ś w i a c i e i w y ­ c h o w a n i u (1 7 , 6 % k o b i e t ) , w o c h r o n i e z d r o w i a i o p i e c e s p o ł e c z n e j (1 4 ,7 % k o b i e t ) . O k o ł o 1 / 5 m ę ż c z y z n p r a c o w a ł a w a d m i n i s t r a c j i i w y m i a r z e s p r a ­ w i e d l i w o ś c i ( t a b . 1). Z a t r u d n i e n i e w s p ó ł m a ł ż o n k ó w o s ó b m i g r u j ą c y c h z r e g i o n u o l s z t y ń ­ s k i e g o ( w w y b r a n y c h d z i a ł a c h g o s p o d a r k i n a r o d o w e j ) m i a ł o n i e c o i n n ą s t r u k t u r ę . W i ę c e j i c h p r a c o w a ł o w b u d o w n i c t w i e , t r a n s p o r c i e i ł ą c z n o ś c i , o ś w i a c i e i w y c h o w a n i u ( r ó w n i e ż k o b i e t y ) . W a d m i n i s t r a c j i i w y m i a r z e s p r a w i e d l i w o ś c i p r a c o w a ł o n a j w i ę c e j k o b i e t ( 3 6 % ) — w s p ó ł m a ł ż o n k ó w i m i g r a n t ó w ze ś r e d n i c h m i a s t . W y n i k i p o g ł ę b i o n e g o b a d a n i a e m p i r y c z n e g o i m i g r a n t ó w w y k a z a ł y , że i s t o t n y b y ł p o p y t n a o k r e ś l o n e k a t e g o r i e p r a c o w n i k ó w , s p o w o d o w a n y p ł y n n o ś c i ą — w b a d a n y m o k r e s i e — k a d r w O Z O S . C z ę ś ć z a p o t r z e b o -* O p r a c o w a n o n a p o d s t a w i e p r ó b y c e l o w o - l o s o w e j o b e j m u j ą c e j l3,6'/e c a ł e j p o p u l a c j i (6250 o s ó b ) i m i g r a n t ó w d o O l s z t y n a z 1978 r .

(4)

Cechy s p o ł e c z n o - z a w o d o w e i m i g r a n t ó w d o O l s z t y n a 50 1

T a b e la 1. Z a t r u d n i e n i e i m ig r a n t ó w p o c h o d zą c y c h z re g io n u o lszty ń sk ieg o w 1980 r.**

Działy gospodarki narodowej

Środowisko poprzedniego zamieszkania wieś małe miasto średnie miasto

m к m

1

k

m к P rz e m y s ł 33,9 24,1 32,3 13,3 12,9 8,8 B u d o w n ictw o 10,4 4,3 4,7 6,3 22,6 — R o ln ic tw o i le śn ictw o 3,5 4,3 9,4 3,8 6,4 5,8 K o m u n ik a c ja 8,7 4,3 9,4 8,8 6,4 11,7 H a n d e l 4,3 17,3 6,2 6,3 6,4 5,8 G o sp o d a rk a k o m u n a ln a i m ie s z k a n io w a 5,2 2,5 3,2 1,3

_

_

N a u k a , o ś w i a ta i w y c h o w a n ie 2,6 6,2 3,2 10,1 9,6 17,6 K u l t u r a 2,6 1,8 4,7 2,6 — 2,9 O c h ro n a zd ro w ia

6,2 1,6 11,5 — 14,7 A d m in is tr a c ja , w y m i a r s p ra w ie d liw o ś c i i o r g a n iz a c je p o lity czn e 8,6 1,8 19,1 7,6 22,8 P o zo stałe 4,3 4,3 — 2,5 — 5,8 B ie rn i zaw o d o w o 14,5 22,9 6,2 25,3 12,9 26,9 O gółem 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 m — m ę ż c z y ź n i ; к — k o b i e t y * ' W "/o o g ó ł u m i g r u j ą c y c h w e d ł u g k i e r u n k ó w m i g r a c j i . Ź r ó d ł o : O b l i c z e n i a w ł a s n e n a p o d s t a w i e d a n y c h e m p i r y c z n y c ł n w a n i a p o k r y w a l i u c z n i o w i e z e s z k ó l p r z y z a k ł a d o w y c h , k t ó r z y p o u z y s k a ­ n i u k w a l i f i k a c j i z a w o d o w y c h p o d j ę l i p r a c ę w O Z O S . N p . 2 3 % b a d a n y c h , r e s p o n d e n t ó w i w s p ó ł m a ł ż o n k ó w , p o c h o d z ą c y c h ze w s i , i 1 7 ,2 % z m a ł y c h m i a s t p r a c o w a ł o w 1 9 7 8 r . w O Z O S . S t a n o w i ł o t ó 2 8 ,4 % c z y n n y c h z a w o ­ d o w o z e w s i i 2 1 ,2 % c z y n n y c h z a w o d o w o p o m i g r a c j i z m a ł y c h m i a s t . D l a p o r ó w n a n i a , p r z e d m i g r a c j ą d o O l s z t y n a w O Z O S p r a c o w a ł o j u ż 2 4 ,3 % c z y n n y c h z a w o d o w o i m i g r a n t ó w z e w s i i 2 0 ,7 % z m a ł y c h m i a s t . N a j m n i e j p r a c o w a ł o ( p o m i g r a c j i ) w O Z O S i m i g r a n t ó w ze ś r e d n i c h m i a s t r e g i o n u (5 ,8 % c z y n n y c h z a w o d o w o i m i g r a n t ó w ) . I m i g r a n c i spoza r e g io n u o ls zt yń sk ie go T y l k o 1 0,3 % c z y n n y c h z a w o d o w o p r a c o w a ł o u p r z e d n i o w O Z O S ( p o m i g r a c j i o k . 5 % ). S p o ś r ó d i m i g r a n t ó w ze w s i b y ł o t o 9 ,7 % c z y n n y c h z a ­ w o d o w o p r z e d m i g r a c j ą , a 1 6,3% p o m i g r a c j i . G r u p ę t ę t w o r z y l i g ł ó w n i e r o b o t n i c y i d a w n i e j s i u c z n i o w i e s z k ó ł p r z y z a k ł a d o w y c h , u c z e s t n i c y h u f ­ c ó w O H P , r z a d z i e j p e r s o n e l a d m i n i s t r a c y j n o - b i u r o w y i k i e r o w n i c z y . 32 —- K o m u n i k a t y . ,

(5)

5 0 2 O g ó ł e m , z c a ł e j b a d a n e j p o p u l a c j i , p r z e d m i g r a c j ą p r a c o w a ł o l u b u c z y ł o s i ę p r a c u j ą c 14% , a p o m i g r a c j i 1 7,8 % c z y n n y c h z a w o d o w o . O Z O S p e ł n i ł w i ę c n a d a l f u n k c j ę z a k ł a d u ś c i ą g a j ą c e g o d o p r z e m y s ł u p r a c o w n i k ó w 7. r e g i o n u i s p o z a r e g i o n u . A n a l i z a s t r u k t u r y z a t r u d n i e n i a w O l s z t y n i e b a d a n y c h p o p u l a c j i w s k a ­ z u j e n a z r ó ż n i c o w a n i e z a l e ż n e o d k i e r u n k ó w m i g r a c j i i c h a r a k t e r u m i e j ­ s c o w o ś c i z a m i e s z k a n i a ( m i a s t o , w i e ś ) . W p r z e m y ś l e n a j c z ę ś c i e j p r a c o w a l i m ę ż c z y ź n i p o c h o d z ą c y z d u ż y c h m i a s t (3 0 , 8 % ) i ze w s i (2 5 , 4 % ) . U d z i a ł z a t r u d n i o n y c h w b u d o w n i c t w i e b y ł n i ż s z y n i ż w g r u p i e i m i g r a n t ó w z r e g i o n u o l s z t y ń s k i e g o . W t y m d z i a l e n a j l i c z n i e j s i b y l i m ę ż c z y ź n i ze ś r e d n i c h m i a s t . W ś r ó d z a t r u d n i o n y c h w t r a n s p o r c i e i ł ą c z n o ś c i n a j w y ż s z y b y ł u d z i a ł m ę ż c z y z n p r z y b y ł y c h z d u ż y c h m i a s t ( o k . 1 3 % ) o r a z w s p ó ł ­ m a ł ż o n k ó w o s ó b i m i g r u j ą c y c h ze w s i (1 9 , 3 % ) ( t a b . 2). N a j w i ę c e j k o b i e t s p o z a r e g i o n u p r a c o w a ł o w h a n d l u ( o k . 19% i m i g r a n t e k ze w s i i t y l e ż w s p ó ł m a ł ż o n k ó w , o r a z 1 5,4 % z m a ł y c h m i a s t ) , w a d m i n i s t r a c j i i w y m i a ­ r z e s p r a w i e d l i w o ś c i ( g ł ó w n i e z d u ż y c h m i a s t — 1 2,1 % z a t r u d n i o n y c h k o b i e t ) . W a d m i n i s t r a c j i p r a c o w a ł o t e ż s p o r o m ę ż c z y z n , g ł ó w n i e i m i g r a n c i z e ś r e d n i c h m i a s t (2 2 ,2 % o g ó ł u z a t r u d n i o n y c h m ę ż c z y z n ) . M n i e j p o c h o

-T a b e la 2. Z a t r u d n i e n i e i m ig r a n t ó w p o c h o d zą c y c h spoza re g io n u o lszty ń sk ieg o w 1980 r.*

Działy gospodarki narodowej

Środowisko poprzedniego zamieszkania wieś małe miasto śr. miasto duże miasto m к m

1

k

m

!

k

m

1

k

P r z e m y s ł 25,4 15,5 9,1 2 Д 22,2 7,9 30,8 3,0 B u d o w n ic tw o 11,8 2,8 6,1 4,2 16,7 10,6 10,3 6,1 R o ln ic tw o i le śn ic tw o 3,4 1,4 12,1 2 Д 5,6

6,1 K o m u n ik a c ja 11,8 5,6 6,1 10,4 8,3 2,6 12,8 12,1 H a n d e l 6,8 18,3 12,1 14,6 5,6 7,9 7,7

G o s p o d a r k a k o m u n a l n a i m ie s z k a n io w a 8,5 1,4 12,1 N a u k a i o ś w iata 2,4 7,0 12,1 6,3 2,7 10,6 15,4 9,1 K u l t u r a

1,4

7,9 2,5 3,0 O c h ro n a z d ro w ia 5,1 7,0 3,0 12,5

13,1 2,5 15,2 A d m in is tra c ja , w y m i a r sp ra w ied liw o ś c i i o r g a n iz a c je p o lity czn e 6,8 2,8 9,1 10,5 24,9 5,3 10,3 18,2 P o zo stałe 1,7 2,8 3,0 6,3 2,7 — — 6,1 B ie rn i z aw o d o w o 15,3 34,0 15,2 31,0 11,3 34,1 7,7 21,1 O gółem 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 O b j a ś n i e n i a i ź r ó d ł o j a k w t a b . 1.

(6)

d z i ł o z d u ż y c h m i a s t (1 0 , 3 % ). W d z i a l e t y m p r a c o w a ł o t e ż s t o s u n k o w o d u ż o w s p ó ł m a ł ż o n k ó w - i m i g r a n t ó w z e w s i — 2 2 , 9 % , m a ł y c h m i a s t — 2 0 ,7 % , ś r e d n i c h m i a s t — 1 3,4 % i a ż 3 5 ,1 % k o b i e t z d u ż y c h m i a s t . W i d a ć t u z n a c z n ą r ó ż n i c ę p r o p o r c j i z a t r u d n i e n i a w a d m i n i s t r a c j i m i ę ­ d z y i m i g r a n t a m i z t e j g r u p y a o g ó ł e m c z y n n y c h z a w o d o w o m i e s z k a ń c ó w O l s z t y n a . Z a t r u d n i e n i e i m i g r a n t ó w b y ł o n i e r a z d z i e s i ę c i o k r o t n i e w i ę k s z e . J e s t t o p r a w d o p o d o b n i e s k u t e k l i k w i d a c j i p o w i a t ó w , w t e d y b o w i e m w i e l e o s ó b z k a d r y a d m i n i s t r a c y j n e j i n i ż s z e g o p e r s o n e l u a d m i n i s t r a c y j n o - b i u ­ r o w e g o , i m i g r o w a ł o d o O l s z t y n a w ł a ś n i e ze ś r e d n i c h i c z ę ś c i o w o z m a ­ ł y c h m i a s t . Z A W Ó D W Y U C Z O N Y A W Y K O N Y W A N Y . A n a l i z a z a t r u d n i e n i a p r z e d m i g r a c j ą o s ó b p o c h o d z ą c y c h z r e g i o n u w s k a z u j e , że n i e w i e l e s ię o n o z m i e n i ł o . N a j c z ę ś c i e j p r a c o w a l i o n i w O l ­ s z t y n i e , m i e s z k a j ą c c z a s o w o l u b d o j e ż d ż a j ą c d o p r a c y . M i g r u j ą c n a s t a ł e z m i e n i l i t y l k o m i e j s c e z a m i e s z k a n i a l u b z a k ł a d p r a c y p o z o s t a j ą c w t y m s a m y m d z i a l e g o s p o d a r k i n a r o d o w e j . N a j w i ę k s z e z m i a n y o b s e r w u j e s ię w s t r u k t u r z e z a t r u d n i e n i a i m i g r u j ą c y c h s p o z a r e g i o n u , ( a d m i n i s t r a c j a i h a n d e l — k o b i e t y , p r z e m y s ł — m ę ż c z y ź n i i k o b i e t y , b u d o w n i c t w o — g ł ó w n i e m ę ż c z y ź n i ) . O c z y w i s t e , że p o m i g r a c j i ze w s i o w i e l e m n i e j o s ó b p r a c o w a ł o w r o l n i c t w i e ; s z c z e g ó l n i e d o t y c z y t o p r z y b y ł y c h s p o z a r e g i o n u o l s z t y ń s k i e g o (o 1 7,3 % m n i e j r e s p o n d e n t ó w i o 2 8 ,2 % w s p ó ł m a ł ż o n k ó w ) . P o m i g r a c j i z m i e n i l i o n i g ł ó w n e ź r ó d ł o u t r z y m a n i a . W i ę c e j n i ż u p r z e d n i o o s ó b p r a c o w a ł o w t r a n s p o r c i e o r a z ł ą c z n o ś c i , o c h r o n i e z d r o w i a i o p i e c e s p o ł e c z n e j , o ś w i a c i e i w y c h o w a n i u . S t r u k t u r a f u n k c j o n a l n a O l s z t y n a w p ł y n ę ł a p o ś r e d n i o n a s k ł a d s p o ­ ł e c z n o - z a w o d o w y i m i g r a n t ó w p r z e z o k r e ś l o n ą s t r u k t u r ę z a w o d ó w i t z w . ś r o d o w i s k o z a w o d o w e . N i e m o ż n a p o m i n ą ć w p ł y w ó w n a j b l i ż s z e g o k r ę g u w ł a s n e j r o d z i n y i z n a j o m y c h r o d z i n i m i g r u j ą c y c h . W a ż n e b y ł o a k t u a l n e z a p o t r z e b o w a n i e p r z e m y s ł u i b u d o w n i c t w a ( w y s o k o ś ć i k i e r u n k i ) , z n a ­ c z e n i e w ę z ł a k o m u n i k a c y j n e g o m i a s t a c z y n a d a l d u ż e z a t r u d n i e n i e w a d ­ m i n i s t r a c j i . Z n a c z e n i e t e g o ś r o d o w i s k a z a w o d o w e g o ( s z c z e g ó l n i e p o d k r e ­ ś l a n e w b a d a n i a c h s o c j o l o g i c z n y c h ) b y ł o i s t o t n e z w ł a s z c z a p r z y p o d e j m o ­ w a n i u p i e r w s z e j p r a c y p r z e z d u ż ą g r u p ę i m i g r a n t ó w - u c z n i ó w i p o w y ­ k s z t a ł c e n i u s p e c j a l i s t ó w . W y n i k i b a d a n i a r u c h l i w o ś c i p r a c o w n i c z e j 3 z a ­ ł o g i z a k ł a d u p r z e m y s ł o w e g o , n a p r z y k ł a d z i e w y b r a n y c h p o p u l a c j i O Z O S C e c h y s p o ł e c z n o - z a w o d o w e i m i g r a n t ó w d o O l s z t y n a 5 0 3 3 M . L a t u c h , M . M i c h a ł o w s k a , B . M l ą c k i , J . W i t k o w s k i , R u c h l i w o ś ć p r a c o w n i c z a za łogi z a k ł a d u p r z e m y s ł o w e g o . M o n o g r a f i e i O p r a c o w a n i a S G P i S , n r 72, W a r s z a w a 1978, s s . 44— 45.

(7)

5 0 4 ( b a d a n i a I G S - S G P i S ) o r a z b a d a n i a o s ó b z w y ż s z y m w y k s z t a ł c e n i e m 4 z a t r u d n i o n y c h w w o j e w ó d z t w i e o l s z t y ń s k i m — ■ p o t w i e r d z a j ą r ó w n i e ż t ę h i p o t e z ę . I m i g r a n c i z r e g i o n u o l s z t y ń s k i e g o P o d w z g l ę d e m z a w o d u w y u c z o n e g o w ś r ó d i m i g r a n t ó w z 1 9 7 8 r . d o ­ m i n o w a l i r o b o t n i c y w y k w a l i f i k o w a n i , p o s z k o l e z a w o d o w e j z a s a d n i c z e j . 3 5 ,8 % c z y n n y c h z a w o d o w o r e s p o n d e n t ó w m i e ś c i ł o s i ę w t e j g r u p i e z a w o ­ d ó w . N a d r u g i m m i e j s c u u p l a s o w a ł a s i ę k a d r a i n ż y n i e r s k a i t e c h n i c z n a (2 8 , 7 % i m i g r a n t ó w ) . W i d a ć p r z y t y m w y r a ź n e z r ó ż n i c o w a n i e w e d ł u g p i c i ; u d z i a ł m ę ż c z y z n w o b u w y m i e n i o n y c h g r u p a c h b y ł w y ż s z y ( t a b . 3), a w a r t o ś c i z b l i ż o n e . K o l e j n o w y m i e n i ć t r z e b a o s o b y p r z y g o t o w a n e d o z a w o d u e k o n o m i s t y o r a z p e d a g o g a i n a u c z y c i e l a ( p o o k . 1 0% ). W t y c h g r u p a c h z a w o d ó w d o m i n o w a ł y k o b i e t y (1 6 ,9 % — e k o n o m i s t ó w , 1 4 ,2 % — p e d a g o g ó w ) . U d z i a ł s p e c j a l i s t ó w z w y k s z t a ł c e n i e m w y ż s z y m i t e c h n i c z ­ n y m ś r e d n i m w y n o s i ł ł ą c z n i e — 6 4 , 2 % , c o m o g ł o b y ś w i a d c z y ć o o k r e ś l o ­ n y m z a p o t r z e b o w a n i u n a k a d r ę s p e c j a l i s t ó w , k t ó r z y z n a l e ź l i t u p o m i - g i ' a c j i z a t r u d n i e n i e w r ó ż n y c h d z i a ł a c h g o s p o d a r k i . S z c z e g ó ł o w a a n a l i z a z a w o d ó w w y k o n y w a n y c h u k a z u j e j e d n a k z m i a n y p o m i g r a c j i d o m i a s t a . W s t r u k t u r z e z a w o d u w y k o n y w a n e g o ( t a b . 3) z d e ­ c y d o w a n i e d o m i n o w a ł y z a w o d y r o b o t n i k a w y k w a l i f i k o w a n e g o (6 9 ,3 % ). W g r u p i e s p e c j a l i s t ó w p o m i g r a c j i d o O l s z t y n a p r a c o w a ł o j u ż 1 2,5 % i n ż y ­ n i e r ó w i t e c h n i k ó w (1 7 % m ę ż c z y z n i 8 ,5 % k o b i e t ) , 6% e k o n o m i s t ó w i s p e c ­ j a l i s t ó w w n a u k a c h p o l i t y c z n y c h o r a z 5 ,2 % p e d a g o g ó w i n a u c z y c i e l i . Ł ą c z n i e w w y m i e n i o n y c h ( p o r . t a b . 3 i 4 ) g r u p a c h s p e c j a l i s t ó w p o m i g r a ­ c j i p r a c o w a ł o t y l k o 1 / 3 i m i g r a n t ó w . J e d n a k ż e r ó ż n y b y ł u d z i a ł p o s z c z e ­ g ó l n y c h g r u p z a w o d ó w w s t r u k t u r z e z a w o d u w y u c z o n e g o i w y k o n y w a ­ n e g o w e d ł u g p ł c i o r a z ś r o d o w i s k a p o p r z e d n i e g o z a m i e s z k a n i a ( k i e r u n k u m i g r a c j i ) . I m i g r a n c i ze w s i r e g i o n u o l s z t y ń s k i e g o n a j c z ę ś c i e j w n o w y m m i e j s c u p r a c y w y k o n y w a l i z a w o d y r o b o t n i k a w y k w a l i f i k o w a n e g o (6 5 ,7 % c a ł e j b a d a n e j s u b p o p u l a c j i ) . N i e l i c z n e o s o b y z w y k s z t a ł c e n i e m w y ż s z y m i s p e c j a l i ś c i n a u k ś c i s ł y c h o r a z s p e c j a l i ś c i m e d y c y n y p r a c o w a l i w s w o i m z a w o d z i e . N a s t ę p n ą g r u p ę s t a n o w i ł y z a w o d y p e d a g o g a i n a u c z y c i e l a . W y s t ę p o w a ł a t u w i ę k s z a z g o d n o ś ć z a w o d u w y u c z o n e g o z w y k o n y w a n y m (8 0 % ). W t e j g r u p i e p r a c o w a ł o t e ż o k o ł o p o ł o w y i n ż y n i e r ó w i t e c h n i k ó w z a w o d ó w t e c h n i c z n y c h o r a z r o l n y c h , c o ś w i a d c z y ' o n i e w y k o r z y s t a n i u t e j k a d r y p o m i g r a c j i d o O l s z t y n a , a w i ę c o n i e m o ż n o ś c i z n a l e z i e n i a o d p o w i e d n i c h , z g o d n y c h z z a w o d e m w y u c z o n y m s t a n o w i s k l u b s ł a b e j 4 S p o ł e c z n o - d e m o g r a j ł c z n e a s p e k t y m i g r a c j i osób- z w y ż s z y m w y k s z t a ł c e n i e m na p r z y k ł a ­ d z ie w o j . o l s z t y ń s k i e g o , r e d . J . W i t k o w s k i , O l s z t y n 1982, s s . 101—117.

(8)

T a b e la 3. Im ig ra n c i po ch o dz ąc y z re g io n u o ls z ty ń s k ie g o w e d łu g g ru p za w o d ó w wyuc zon yc h i w y k o n y w a n y c h Z g o d n o ś ć z a w o d u Za w ó d Z a w ó d w y u c z o n e g o w y u c z o n y w y k o n y w a n y G rup y za w od o w z w y k o n y w a n y m ra ze m | m j к ra ze m | m | к ra ze m | m | к Inż yn ie ro w ie i te c h n ic y w za w o da ch technicznych łą c z n ie z te c h n o lo g a m i 28 ,7 38 ,2 20 ,2 12 ,5 17 ,0 8, 5 62 ,5 64 ,0 6 0 ,0 Inż yni ero w ie i te c h n ic y w z a w o d ac h ro ln ic z y c h , łą c z n ie z te c h n o lo g a m i rolni ctwa 5, 7 6, 9 4, 7 1, 5 3, 2 — 37 ,5 66 ,7 0 , S p e c ja li śc i n au k śc is ły c h w ty m geodeci 2, 2 3 ,8 0, 7 1,5 2, 7 0, 5 10 0, 0 10 0, 0 1 0 0 .0 S p e c ja li śc i m edycyny i s to m a to lo g ii , fa rm a c ji łą c z n ie z te c h ­ n ik a m i i d y p lo m o w a n y m i p ie lę g n ia rk a m i 6, 1 — 11 ,5 3, 2 — 6, 1 76 ,5 — 7 6 ,5 S p e c ja li śc i n au k history cz ny ch i sp oł ec zny ch 0, 7 1, 5 — 0, 5 0, 5 0. 5 10 0, 0 50 ,0 — E k o n o m iś c i i sp ec ja liś ci n au k sp o łe c z n o -p o li ty c z n y c h 10 ,4 3, 0 16 ,9 6, 0 3, 2 8, 5 82 ,7 15 0, 7 2 Pr awnicy 0, 7 0, 8 0, 7 0, 3 — 0, 5 50 ,0 1 0 0 ,0 P e d a g o d z y , nau czyciele ak ademiccy i tr ene rzy 9. 7 4. 6 14 ,2 5,2 3,2 7, 0 77 ,8 10 0, 0 7 1 ,4 S p e c ja li śc i kult ury i s zt u ki , d z ia ła c z e k u lt u ra ln o -o ś w ia to w i — — — — — — — — — In n e z aw o d y (r o bo tn ic y w y k w a li fi k o w a n i i rz e m ie ś ln ic y ) 35 ,8 41 .2 31 ,1 69 ,3 70 ,2 68 ,4 27 7, 0 24 4, 4 3 1 5 ,2 O g ó łe m czyn ni za wo do wo (z za w o d em w y u c z o n y m ) 10 0, 0 10 0, 0 10 0. 0 10 0, 0 10 0, 0 10 0, 0 X X X m — m ę ż c z y ź n i; к — k o b ie ty Ź ró d ło : ja k w ta b . 1 .

(9)

5 0 6 i c h a t r a k c y j n o ś c i p o d w z g l ę d e m f i n a n s o w y m . A n a l i z a s t a t y s t y c z n a s i ł y z w i ą z k u m i ę d z y p o z i o m e m w y k s z t a ł c e n i a a m o t y w a c j ą , w e d ł u g g r u p y p r z y c z y n „ p r z y c i ą g a j ą c y c h ” d o O l s z t y n a , w y k a z a ł a , że w y k s z t a ł c e n i e n i e j e s t c z y n n i k i e m r ó ż n i c u j ą c y m m o t y w y . R y n e k p r a c y w O l s z t y n i e , w r . 1 9 7 8 , n i e b y ł w y m a g a j ą c y j e ś l i c h o d z i o w y k s z t a ł c e n i e . Z a l e ż n o ś c i s t a ­ t y s t y c z n e są s ł a b e . S i ł a z w i ą z k u m i ę d z y p o z i o m e m w y k s z t a ł c e n i a a p r z y ­ c z y n a m i „ w y p y c h a j ą c y m i ” k s z t a ł t o w a ł a s ię n a p o z i o m i e 0 ,2 1 * * * , a n a l o ­ g i c z n i e — z p r z y c z y n a m i „ p r z y c i ą g a j ą c y m i ” b y ł a j e s z c z e s ł a b s z a i w y ­ n o s i ł a 0 ,1 9 . R ó w n i e ż s i ł a z w i ą z k u s t a t y s t y c z n e g o m i ę d z y z r ó ż n i c o w a n i e m g r u p z a w o d ó w w y u c z o n y c h a w y k o n y w a n y c h p o z o s t a w a ł a n a p o z i o m i e ś r e d n i m . W y ż s z y b y ł j e d y n i e p o z i o m w s k a ź n i k ó w d o t y c z ą c y c h k o b i e t ze w s i (0 ,4 0 ). W i ę k s z ą z g o d n o ś ć z a w o d u w y k o n y w a n e g o z w y u c z o n y m o b s e r w o ­ w a n o u i m i g r a n t ó w z e ś r o d o w i s k m i e j s k i c h . W g r u p a c h e k o n o m i s t ó w i s p e c j a l i s t ó w n a u k h u m a n i s t y c z n y c h o r a z p e d a g o g ó w ( t a b . 3, g r u p y V , V I , V I I I ) z g o d n o ś ć z a w o d ó w b y ł a n a j w y ż s z a . J e d n a k ż e s p o ś r ó d p e d a ­ g o g ó w ze ś r e d n i c h m i a s t m a ł o o s ó b p r a c o w a ł o w z a w o d z i e w y u c z o n y m . D o t y c z y ł o t o g ł ó w n i e k o b i e t . S p e c j a l i s t k i n a t o m i a s t g r u p I V i V I z t e g o ś r o d o w i s k a w y k o n y w a ł y p o m i g r a c j i p r a c ę w s w o i m z a w o d z i e , p r z e c i w ­ n i e d o m i g r a n t e k t y c h ż e g r u p z a w o d o w y c h p o c h o d z ą c y c h z m a ł y c h m i a s t . P o p r z e m i e s z c z e n i u w z r ó s ł u d z i a ł k o b i e t b i e r n y c h z a w o d o w o . Z m i a n a s t o s u n k u d o p r a c y z c z y n n e g o n a b i e r n y d o t y c z y ł a 3 8 ,9 % k o b i e t z m a ł y c h m i a s t . R ó w n o c z e ś n i e z m i e n i ł y o n e g r u p ę s p o ł e c z n o - z a w o d o w ą 5. Z j a w i ­ s k o t o w p o d o b n y c h r o z m i a r a c h d o t y c z y m i g r a n t e k z m i a s t ś r e d n i c h i w s i . P o d o b n e t e n d e n c j e u k a z u j e a n a l i z a z g o d n o ś c i z a w o d u w y u c z o n e g o z w y k o n y w a n y m w g r u p a c h I I i V I I I , o b e j m u j ą c a k o b i e t y z t y c h ś r o d o ­ w i s k . W g r u p i e i n ż y n i e r ó w ( g r . I ) p r a c o w a l i j e d y n i e i m i g r a n c i ze ś r e d n i c h m i a s t (8 6 , 8 % ). T u t a k ż e o b s e r w o w a n o z g o d n o ś ć z a w o d ó w w y ż s z ą n i ż u p o z o s t a ł y c h s p e c j a l i s t ó w . W z r a s t a ł j e d n a k ż e u d z i a ł g r u p y X , s z c z e g ó l ­ n i e p o m i g r a c j i z m a ł y c h m i a s t . N a j m n i e j t e ż i n ż y n i e r ó w z t e g o ś r o d o ­ w i s k a p r a c o w a ł o w z a w o d z i e w y u c z o n y m (5 5 % ).

Im i g r a n c i spoza r e g io n u ols zt yń sk ie go

A n a l i z a s t r u k t u r y z a w o d u w y u c z o n e g o t y c h i m i g r a n t ó w w s k a z u j e n a d u ż y u d z i a ł d w ó c h g r u p z a w o d ó w : r o b o t n i k ó w w y k w a l i f i k o w a n y c h (3 6 , 1 % ) i k a d r y i n ż y n i e r ó w w z a w o d a c h t e c h n i c z n y c h . S z c z e g ó l n i e w i ­ W s p ó ł c z y n n i k K e n d a l l a . 5 B . M i c h n i e w s k a - S z c z e p k o w s k a , R u c h l i w o ś ć s p o ł e c z n o - z a w o d o w a a m o t y w a c j e m i g r a c j i d o O l s z t y n a , O l s z t y ń s k i e S t u d i a D e m o g r a f i c z n e , 1987, ss. 149— 183.

(10)

d o c z n e j e s t z r ó ż n i c o w a n i e g r u p z a w o d ó w w e d ł u g p ł c i . M ę ż c z y ź n i n a l e ż e l i g ł ó w n i e d o w y m i e n i o n y c h g r u p ( o d p o w i e d n i o 4 3 , 3 % i 3 6 ,8 % ). I n n a b y ł a s t r u k t u r a w y u c z o n y c h z a w o d ó w k o b i e t . O b o k z a w o d ó w „ i n n y c h ” ( t a b . 4, g r u p a X — 2 8 , 3 % ), n a j l i c z n i e j s z a b y ł a g r u p a o w y u c z o ­ n y m z a w o d z i e e k o n o m i s t y i s p e c j a l i s t y n a u k s p o ł e c z n o - p o l i t y c z n y c h ( 2 0 ,3 % ). N a t r z e c i m m i e j s c u p l a s o w a ł y s ię z a w o d y i n ż y n i e r ó w i t e c h n i ­ k ó w ( g r . I — 1 8 ,1 % ), n a c z w a r t y m p e d a g o g ó w i n a u c z y c i e l i ( g r . V I I I — 1 1 ,6 % ). D a l s z e m i e j s c a z a j m o w a ł y s p e c j a l i s t k i m e d y c y n y i s t o m a t o l o g i i ( g r . I V — 8 ,7 % ) o r a z i n ż y n i e r o w i e w z a w o d a c h r o l n i c z y c h ł ą c z n i e z t e c h ­ n o l o g a m i r o l n i c t w a ( g r . I I — o k . 6 % ). J a k w i d a ć , 3 p i e r w s z e g r u p y z a w o ­ d ó w w y u c z o n y c h g r o m a d z i ł y w i ę k s z o ś ć i m i g r a n t e k . A n a l i z a s t r u k t u r y i m i g r a n t ó w ze ś r o d o w i s k w i e j s k i c h s p o z a r e g i o n u w y k a z u j e z r ó ż n i c o w a n i e z a r ó w n o p o d w z g l ę d e m z a w o d u w y u c z o ­ n e g o j a k i w y k o n y w a n e g o . W ś r ó d o s ó b p r z y b y ł y c h ze w s i w y r ó ż n i a ł y s ię d w i e g r u p y : r o b o t n i c y w y k w a l i f i k o w a n i ( g r . X ) o r a z i n ż y n i e r o w i e i t e c h n i c y w z a w o d a c h t e c h n i c z n y c h ( g r . I ) . P r z y c z y m , z d e c y d o w a n i e p r z e w a ż a l i t e c h n i c y z w y k s z t a ł c e n i e m t e c h n i c z n y m ś r e d n i m . Z p o r ó w ­ n a n i a s t r u k t u r z a w o d u w y u c z o n e g o i w y k o n y w a n e g o m o ż n a w n i o s k o w a ć , że t y l k o c z ę ś ć k a d r y i n ż y n i e r y j n e j i t e c h n i c z n e j p r a c o w a ł a z g o d n i e z z a w o d e m w y u c z o n y m . S z c z e g ó l n i e n i s k i b y ł u d z i a ł i n ż y n i e r ó w i t e c h ­ n i k ó w r o l n i c t w a ( g r . I I ) p r a c u j ą c y c h p o m i g r a c j i w s w o i m z a w o d z i e . P o d o b n i e p r z e d s t a w i a ł a s ię s y t u a c j a i m i g r a n t ó w z m a ł y c h m i a s t . N a j ­ g o r s z a b y ł a o n a w ś r ó d s p e c j a l i s t ó w z g r u p y I , a s z c z e g ó l n i e k o b i e t , k t ó r e p o m i g r a c j i w o g ó l e n i e p r a c o w a ł y w z a w o d z i e w y u c z o n y m ( I i I I g r . ) . Z n a c z n i e z w i ę k s z y ł a s i ę n a t o m i a s t p o m i g r a c j i g r u p a r o b o t n i k ó w w y ­ k w a l i f i k o w a n y c h (2 6 6 % w s t o s u n k u d o j e j u d z i a ł u p r z e d m i g r a c j ą ) . W t e j g r u p i e z a w o d ó w d o m i n o w a ł y k o b i e t y . U d z i a ł i c h w s t r u k t u r z e z a w o d u w y k o n y w a n e g o z w i ę k s z y ł s i ę p r a w i e o ś m i o k r o t n i e . Z m n i e j s z y ł s i ę n a t o ­ m i a s t w g r u p i e s p e c j a l i s t ó w e k o n o m i s t ó w ( t r z y k r o t n i e ) i p e d a g o g ó w . W i ę k s z o ś ć k o b i e t , k t ó r e p o m i g r a c j i z m a ł y c h m i a s t z w i ę k s z y ł y s w ą a k t y w n o ś ć z a w o d o w ą — z a c z ę ł a p r a c o w a ć w O l s z t y n i e w a d m i n i s t r a c j i ( n i ż s z y p e r s o n e l a d m i n i s t r a c y j n o - b i u r o w y ) o r a z w h a n d l u ( s p r z e d a w c y , m a g a z y n i e r z y i t p . ) . Z a s t o s o w a n i e t e s t u z g o d n o ś c i x 2 p o t w i e r d z i ł o i s t o t ­ n o ś ć r ó ż n i c m i ę d z y s t r u k t u r a m i w y u c z o n e g o i w y k o n y w a n e g o z a w o d u . S i ł a z w i ą z k u s t a t y s t y c z n e g o w t y m z a k r e s i e b a d a n a d l a s u b p o p u l a c j i k o ­ b i e t z m a ł e g o m i a s t a o k a z a ł a s ię n a j w i ę k s z a ( w s k a ź n i k 0 ,5 3 ). W s t o s u n k u d o m ę ż c z y z n w s k a ź n i k t e n p o z o s t a w a ł n a p o z i o m i e z n a c z n i e n i ż s z y m (0 ,1 8 ). O g ó ł e m d l a b a d a n e j p o p u l a c j i ( i m i g r a n t ó w z m a ł y c h m i a s t ) p o z i o m w s k a ź n i k a s i ł y z w i ą z k u s t a t y s t y c z n e g o w t y m z a k r e s i e w y n o s i ł 0,4 1 . W s t r u k t u r z e z a w o d ó w w y u c z o n y c h i m i g r a n t ó w z e ś r e d n i c h m i a s t C e c h y s p o ł e c z n o - z a w o d o w e i m i g r a n t ó w d o O l s z t y n a 5 0 7

(11)

według grup zawodów wyuczonych i w y k o n y w a n y c h

Zawód z a w ó d Z g o d n o ś ć z a w o d u w y u c z o n y w y k o n y w a n y w y u c z o n e g o Gr upy zawodow z w y k o n y w a n y m

razem | m j к ; razem j m [ к razem J m j к

Inżynierowie i technicy w zawodach technicznych łącznie

z technolo gam i 27,4 3(i,8 18.1 16,6 25,5 7,2 59,5 68,5 40,0

Inżynierowie i technicy w zawodach rolniczych łączn ie

z technologafti rolnictwa 4.5 3,3 5,8 0,7 0,7 0,7 15,4 20,0 12,5

Specjaliści nauk ścisłych w tym geodeci 3,1 3,3 2,9 2,5 2,1 2,9 77,8 60,0 100,0

Specjaliści medycyny i sto m ato lo gii, farm acji łącznie z te c h ­

nikami i d y p lo m o w a n y m i pie lę g n ia rk a m i 4,9 1,4 8,7 4,9 1,4 8,7 100,0 100,0 100,0

Specjaliści nauk historycznych i społecznych 2,1 2,7 1,4 1,4 2,1 0,7 66,7 75,0 50,0

Ekonomiści i specjaliści nauk społeczno-politycznych 11,8 4.0 20,3 6,7 2,7 10,8 55,9 66,7 53,6

Prawnicy 0,7 0,7 0,7 0,7 0,7 0,7 100,0 100,0 100,0

Pedagodzy, nauczyciele akademiccy i trenerzy 7,6 7,0 11,6 7,0 5,5 8,6 90,9 133,3 75,0

Specjaliści kultury i sztuki, działacze k u ltu r aln o -o św ia to w i 1,8 1,3 2,2 2,1 1.4 2,9 120,0 100,0 133,0

Inne zawody (robotnicy w y k w a l ifik o w a n i i inni rz e m ie ś l-

n i c y ) a 36,1 43,3 28,3 57,4 57,9 56,8 156,7 129,2 202,6

Ogółem czynni zawodowo (z zawodem wyuczonym ) 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 X X X

л Do tej grupy należy też niższy p e r s o n e l a d m i n i s t r a c y j n o - b i u r o w y z a s a d n i c z y c h s z k ó ł z a w o d o w y c h oraz k u r s ó w . Ź r ó d ł o : jak w t ab . 1.

(12)

C e c h y s p o ł e c z n o - z a w o d o w e i m i g r a n t ó w d o O l s z t y n a 5 0 9 w y r ó ż n i a ł a s i ę g r u p a i n ż y n i e r ó w i t e c h n i k ó w (3 4 , 2 % b a d a n e j s u b p o p u - l a c j i ) , w k t ó r e j u d z i a ł o s ó b z w y ż s z y m w y k s z t a ł c e n i e m w z r a s t a ł o o k . 5 0% . D r u g ą g r u p ę p o d w z g l ę d e m w i e l k o ś c i s t a n o w i ł y z a w o d y „ i n n e ” ( g r . X ) , t r z e c i ą e k o n o m i ś c i i s p e c j a l i ś c i n a u k s p o ł e c z n y c h . N a c z w a r t y m m i e j s c u b y l i p e d a g o d z y i n a u c z y c i e l e a k a d e m i c c y ( g r . V I I I ) . P o m i g r a c j i u d z i a ł d w ó c h o s t a t n i c h g r u p w s t r u k t u r z e z a w o d ó w m a l a ł o o k . 5 0 % . W p o z o s t a ł y c h z g o d n o ś ć z a w o d u w y u c z o n e g o z w y k o n y w a n y m b y ł a b a r ­ d z o d u ż a i w s k a z y w a ł a n a w ł a ś c i w e w y k o r z y s t a n i e k a d r y . N i e p o k o j ą c o n i s k i b y ł o d s e t e k o s ó b z d u ż e g o m i a s t a p r a c u j ą c y c h w z a w o d z i e w y u c z o n y m w g r u p a c h I i V I . D o t y c z y t o z w ł a s z c z a k o b i e t , k t ó r e w o b u a n a l i z o w a n y c h g r u p a c h g o r z e j w y k o r z y s t y w a ł y k w a l i f i k a c j e z a w o d o w e n i ż m ę ż c z y ź n i . W o b u g r u p a c h b y ł o r e l a t y w n i e w i ę c e j s p e c j a ­ l i s t ó w z w y ż s z y m w y k s z t a ł c e n i e m n i ż t e c h n i k ó w . B r a k z g o d n o ś c i z a w o d u w y u c z o n e g o z w y k o n y w a n y m b y ł t y m b a r d z i e j n i e p o k o j ą c y , że w r e g i o ­ n i e w y s t ę p o w a ł b r a k k a d r y p r a c u j ą c e j w t y c h g r u p a c h z a w o d ó w . P o c i e s z a j ą c e n a t o m i a s t , że k o b i e t y p r a c o w a ł y w p o k r e w n y c h z a w o ­ d a c h ( j a k o n a u c z y c i e l e ) . J e d n a c z w a r t a i m i g r a n t e k z d u ż y c h m i a s t p o m i ­ g r a c j i n i e p r a c o w a ł a . J e d n a k ż e 5 0 % k o b i e t , k t ó r e z m i e n i ł y g r u p ę s p o ­ ł e c z n o - z a w o d o w ą , p o d n i o s ł o w y k s z t a ł c e n i e i p r z e s z ł o d o c z y n n y c h z a w o ­ d o w o , a w i ę c i c h a k t y w n o ś ć z a w o d o w a w z r o s ł a p o m i g r a c j i d o O l s z t y n a . G e n e r a l n i e , p o p r z e m i e s z c z e n i u z d u ż e g o m i a s t a w z r a s t a ł w s t r u k t u r z e z a w o d o w o c z y n n y c h p o z i o m w y k s z t a ł c e n i a i u d z i a ł z a t r u d n i o n y c h , s z c z e ­ g ó l n i e m ę ż c z y z n ( d w u k r o t n i e ) , w t z w . i n n y c h g r u p a c h ( g r . X ) . C z ę ś ć m ę ż c z y z n z w y ż s z y m w y k s z t a ł c e n i e m t e c h n i c z n y m p r a c o w a ł a p o m i g r a ­ c j i w z a w o d a c h n i e w y m a g a j ą c y c h w y s o k i c h k w a l i f i k a c j i , a l e p i e j p ł a t ­ n y c h . Z b i o r o w o ś c i b a d a n y c h z t e g o ś r o d o w i s k a b y ł y j e d n a k z b y t m a ł e b y p o z w o l i ł y n a w n i o s k i u o g ó l n i a j ą c e , c o d o p o p u l a c j i o s ó b z w y ż s z y m w y k s z t a ł c e n i e m , z d u ż y c h m i a s t , p r z y b y ł y c h d o O l s z t y n a w r . 197 8 . W p o z o s t a ł y c h g r u p a c h z a w o d o w y c h z g o d n o ś ć z a w o d u w y u c z o n e g o z w y ­ k o n y w a n y m b y ł a b a r d z o w y s o k a . J a k j u ż p o d k r e ś l a n o w i ę c e j o s ó b p r a ­ c o w a ł o w z a w o d a c h s p e c j a l i s t ó w o r a z p e d a g o g ó w i n a u c z y c i e l i a k a d e ­ m i c k i c h , c o m o ż n a t ł u m a c z y ć z a p o t r z e b o w a n i e m u c z e l n i w y ż s z y c h w O l ­ s z t y n i e ( A R T i c z ę ś c i o w o W S P ) . * * * W y n i k i a n a l i z w s k a z u j ą t e ż n a s e l e k t y w n o ś ć z m i a n p o m i g r a c j i w g r u p a c h o s ó b b a d a n y c h o o k r e ś l o n y c h p o z i o m a c h w y k s z t a ł c e n i a . W z w i ą z ­ k u z z a p o t r z e b o w a n i e m r y n k u p r a c y O l s z t y n a i w c z e ś n i e j s z y m r o d z a j e m n a u k i w m i e ś c i e — w z r a s t a ł u d z i a ł i m i g r a n t ó w z w y k s z t a ł c e n i e m z a s a d ­

(13)

5 1 0 n i c z y m z a w o d o w y m . W i e l e o s ó b w y k s z t a ł c i ł o s i ę w s z k o ł a c h p r z y z a k ł a ­ d o w y c h w i ę k s z y c h z a k ł a d ó w p r z e m y s ł o w y c h O l s z t y n a , n p . O Z O S , s p ó ł ­ d z i e l c z o ś c i p r a c y i p r z e d s i ę b i o r s t w b u d o w l a n y c h . R o z p o z n a n i e z m i a n p r o f i l u w y k s z t a ł c e n i a i m i g r a n t ó w w s k a z u j e r ó w ­ n i e ż n a w z r o s t u d z i a ł u s p e c j a l i s t ó w z t e c h n i c z n y m , ś r e d n i m w y k s z t a ł ­ c e n i e m , k t ó r z y p o u k o ń c z e n i u t e c h n i k ó w i l i c e ó w z a w o d o w y c h r o z p o ­ c z ę l i — n i e r a z s w ą p i e r w s z ą — p r a c ę w O l s z t y n i e . P r z y b y l i o n i g ł ó w n i e ze ś r e d n i c h m i a s t s p o z a r e g i o n u o l s z t y ń s k i e g o . P o t w i e r d z a t o a n a l i z a m o t y w a c j i d e c y z j i m i g r a c y j n y c h 6 o s ó b p r z y b y ł y c h d o O l s z t y n a . 6 B . M i c h n i e w s k a - S z c z e p k o w s k a , W ł a ś c i w o ś c i w s p ó ł c z e s n y c h m i g r a c j i d o m i a s t a O l s z t y n a , w : T e o r e t y c z n e i m e t o d o l o g i c z n e p r o b l e m y b a d a n i a r ó ż n y c h f o r m m i g r a c j i l u d n o ś c i p o l s k i e j , K o s z a l i n 1984, s s . 242—249.

Cytaty

Powiązane dokumenty

Każdy fragment składa się z sześciu podrozdziałów dotyczących kolejno: operacji wprowadzenia stanu wojennego; aparatu władzy; opozycji i oporu społecznego;

Warto tu przypomnieć, że w grupie „nie­ zadowolonych" znajdują się przede wszystkim „pechowcy" (dotknięcie przypadkami losowymi), zaś w grupie „obojętnych"

The precedence of this subject before the design is performed, has, among others, pragmatic assumption that the student develops appropriately rich professional language,

Badania i analizy dokonano w oparciu o dane Urzędu Statystycznego w Olsztynie, Strategię Rozwoju Olsztyna na lata 2006–2020 oraz Strategię Rozwoju Społeczno-

danej zbiorowości, ale także to, czy jest ona podobna do innej (np. czy struktura zarobków kobiet i mężczyzn jest do siebie zbliżona)... Wskaźnik podobieństwa

W stadach, w których są wykorzystywane hale lub roboty udojowe nie- zwykle ważne jest, aby krowy łatwo i szybko oddawały mleko podczas doju, a przed i po jego zakończeniu

a) opracow anie minimum leksyki z zakresu terminologii chemicznej oraz struktur gramatycznych używanych w chemii, których znajomość jest nie- zbędna do opisu

Figure 2a shows the mean velocity profiles for the viscous, buffer and fully turbulent regions. The streamwise turbulent intensity increases as the flow index decreases. However,