• Nie Znaleziono Wyników

Zakończenie

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Zakończenie"

Copied!
5
0
0

Pełen tekst

(1)

ZAKOŃCZENIE

Badania w zak re sie pio n o w y c h relacji płac wykazały, że w y n a g r o -dzenia nie p ełnią w łaściwie iunkcji m otyw acyjnej.

1. Układ rela cji w y n a g ro d z e ń nie sprzyja obejm ow aniu stanow isk sta w ia jąc y c h p rac o w n ik o m wyższe w ym agania, zatem nie skłania do podnoszenia kw alifikacji i nie um acnia dążeń do aw ansu. Z tego p u n k tu widzenia w a d liw y uk ład relacji w y n a g ro d z eń uległ dalszem u pogo rsz e -niu. W ystąpiło p rzy tym z n am ienne spłaszczenie relacji w y n a g ro d z eń i k o n c e n tra c ja ich w okół średniej zakładow ej. Szczególnie silnemu sp ła szczeniu uległy rozpiętości w y n a g ro d z eń p e rso n e lu kierow niczego i w y -konawczego.

2. W y n a g ro d z e n ia nie pozostają w w y ra ź n y m zw iązku z efektam i pracy, a zatem nie sk ła n iają do ich popraw y. W la ta c h 1980— 1982 stale spadała p ro d u k cja i w ydajność, a rosły koszty przy jed noczesnym w y -sokim wzroście w ynagrodzeń.

3. W p r z y p a d k u p rac o w n ik ó w fizycznych poza akordem o d działują-cym na ilość b ra k było zachęt do p o p ra w y jakości p ra c y i obniżki kosztów. W p rz y p a d k u p rac o w n ik ó w u m y sło w y c h prem ie p rzy b ra ły c h a -r a k te -r dod a tk ó w u z n a n io w y ch do płac.

4. W yn a g ro d z e n ia nie skłaniały do racjonalizacji zatrudnienia. W ie lkości dotyczące zatrudnienia w y k a z u ją w sw ym przebiegu w iększą r e gularność w stosunku do p rac o w n ik ó w p r o d u k c y jn y c h niż do z a tru d -n io-nych w całym zakładzie.

5. W e w n ę trz n a s tru k tu ra w y n a g ro d z eń je s t w ysoce niew łaściw a. W lata ch 1980— 1982 w ystąpił znaczny udział premii i dod a tk ó w nie p o w iązanych z p o p ra w ą efektów p ra c y w całości w ynagrodzeń. N a s t ą -pił też g w a łto w n y w zrost udziału składników zupełnie nie powiązanych z p rac ą (rekom pensaty i inne św iadczenia socjalne). M usiało to dop ro -wadzić do osłabienia m o ty w ac y jn ej funkcji w ynagrodzeń.

(2)

6. W z rostow i w y n a g ro d z e ń na ogól nie tow arzyszyły p rocesy po-rzą dkow ania relacji i w e w n ętrzn ej s tr u k tu ry w ynagrodzeń.

W budow nictw ie mimo całej jego odrębności, o b se rw u je się podobne zjawiska.

1. D om inującą formą w yn a g ro d z en ia w budow nictw ie do 1982 r. był akord. M ógłby on należycie pełnić funkcję m o ty w a c y jn ą pod w a r u n -kiem odpow iedniego p rzygotow ania frontu robót, pełnego, term inow ego oraz zgodnego z a k tualnym i potrzebam i b r y g ad p okrycia w m ateriały, sprzęt i transport, d obrej kontroli czasu i jakości robót. Te w a runki nie zostały jed n a k spełnione. W rezultacie w ystąpił istotny spadek p ro d u k -cji i w zrost kosztów, w tym płac.

2. Akord nie sprzyjał ani należytej jakości produkcji budow lanej, ani w sp ó łp ra c y i w spółodpow iedzialności różnych b r y g a d za efekt k o ń cowy: budynek. Każda b rygada, prac u jąc w tym sam ym obiekcie tro sz -czy się o w łaściw y zakres p ra c y bez względu na ich w p ły w na pracę innych b ry g a d i efekt końcow y. Sprzyja to m arn o tra w stw u . A kord nie sprzyja też podnoszeniu kwalifikacji ani awansom.

3. W y s tę p u je głębokie zróżnicow anie płac k iero w n ik ó w w y k o n u ją cych p rac e podobne, z a szeregow ane do tej samej kategorii, a więc je d -n akow o płat-ne. Róż-nice w y -n a g ro d z eń w obrębie jed-nej kategorii się-g a ją 8000 zł w skali miesięcznej. Przekracza to znacznie w zrost płac m ożliwy do uzyskania przy przejściu do wyższej kategorii co zniechęca do aw ansów.

4. W y d a tn ie spadło m o ty w ac y jn e znaczenie zasadniczych sta w ek płac (i kategorii zaszeregow ania) w sk u te k dużego w zrostu udziału w y -nagrodzeń ruchom ych i socjalnych (rekompensaty).

5. Przy b rak u zachęt do a w a n so w a n ia faktyczne jego możliwości w obrębie zaw odu są też niewielkie.

fi. W y stąp iło spłaszczenie w yna grodz eń czasowych. M istrzow ie z a -rab ia ją najczęściej tyle lub mniej co podlegli im robotnicy. Z kolei zarobki m istrzów są ró w n e lub wyższe od płac kierow ników , chociaż zakres odpowiedzialności m istrzów jest znacznie mniejszy.

Podobne spostrzeżenia przynosi analiza relacji płac w układzie przestrzennym , przy czym podkreślić trzeba, że niezbędne jest pilne dostosow anie sta ty sty k i GUS w zakresie w y n a g ro d z eń i zatrudnienia do układów wojewódzkich, tak aby możliwe b y ły analizy p rzestrzennego zróżnicow ania w ynagrodzeń. O becne statystyki nie spełniają tego w a -runku.

W y s tę p u je znaczne zróżnicow anie średnich płac w p rze kroju w o j e -wództw. W y n io sło ono 1 : 1,49 w 1980 r. (w poró w n a n iu do w ojew ództw a,

(3)

gdzie w y stąp iła najniższa płaca średnia). W p rze k ro ju m ak ro reg io n ó w zróżnicow anie to w yniosło 1 : 1,28.

N ajw iększe zróżnicow anie w y s tę p u je w sam ym przemyśle. N a jw ię k sze rozpiętości o b s e rw u je się m iędzy najw y ż ej opłacanym i p r ze m y sła -mi: p a liw ow o-energetycznym i m etalurgicznym i najgorzej opłacanym i: lekkim i spożywczym. Oznacza to, że zróżnicow anie p rzestrzenne w d u żej m ierze zależy od s tru k tu ry gałęzi przem ysłu w y stę p u ją c y c h w o b rę -bie w ojew ództw a czy m akroregionu.

Regiony o w ysokich płacach średnich u z y sk ały je dzięki w y s o k ie -mu udziałowi pracow ników , osią g ając y c h w ysokie zarobki. Z różnicow a-nie prze strz e n n e płac najniższych jest a-niewielkie.

(4)

B o g u s A., D o c h o d y r ó ż n y c h g r u p p r a c o w n i k ó w z z a k ł a d o w y c h ś w i a d c z e ń s o c j a l -n y c h . „Praca i Z a b e z p ie c ze -n ie S p o łecz-n e" 1975, -nr 10— 11.

B o r с z L., P r o b l e m y s t r u k t u r y p la c w p r z e d s i ę b i o r s t w a c h p r z e m y s ł o w y c h , W a rsza -w a 1965.

B o r с z L., P r a w o p o d z i a ł u w e d ł u g p r a c y , W a r sz a w a 1970. B o r с z L., R e la c j e p la c w p r z e d s i ę b i o r s t w a c h , W a rsz a w a 1980. J а с u к o w i с z Z., P r o p o r c j e p la c w P o ls c e , W a rsza w a 1974.

K r a j e w s k a A., W y k s z t a ł c e n i e a z r ó ż n i c o w a n i e p łac, W a r sza w a 1974. K r u c z k o w s k a G., E g a l it a r y z m a p l a c e , W a r sza w a 1979.

L u s z n i o w i с z A., S t a t y s t y k a s p o ł e c z n a , W a r sz a w a 1978. M e 1 i c h A., P o d s t a w y te o r ii p la c w s o c j a li z m i e , W a r sz a w a 1973.

M o r c c к a Z., S p o ł e c z n y l u n d u s z s p o ż y c i a a p r o b l e m y r ó w n o ś c i , „E kon om ista" 1971, nr 2.

M o r e c k a Z., S p o ł e c z n e a s p e k t y g o s p o d a r o w a n i a , W a r sz a w a 1981. P o l i t y k a plac. W y b r a n e z a g a d n ie n ia , red. M. K a b a j, W a rsza w a 1981. P o l i t y k a s p o ł e c z n a , red. A. R a j k i e w i c z , W a r sz a w a 1979.

P o l i t y k a s o c j a ln a w o b e c r o z p i ę t o ś c i d o c h o d ó w , „P rzegląd Z w ią z k o w y " 1972, nr 4. S z t u m s k i J., W s t ę p d o m e t o d i t e c h n i k b a d a ń s p o ł e c z n y c h , K a to w ic e 1979. Z a s a d y m e t o d y c z n e s t a t y s t y k i z a t r u d n i e n i a i p ła c w g o s p o d a r c e u s p o łe c z n i o n e j .

„Ze-s z y ty M eto d y cz n e GUS" 1979, nr 29.

(5)

(Sum m ary)

T h e aim of th e stu d y w a s a n a ly sis of d iffe re n tia tio n in w a g e s in a cco rd a n ce w ith req u ire m en ts p o sed by the la w o f w a g e d iv isio n a c co r d in g to inu pt of w ork. The au th ors p r o ceed from an a ssu m p tio n that:

a) th e r e m ust be e x a m in e d not o n ly w a g e r ela tio n s but a lso all in c o m es from w o rk (w a g e s in th e sta te sec to r) as th e y d eterm in e th e fin a l d iffe r e n tia tio n of e m p lo y e e s ' in co m e s itu a tio n and d e g r e e of rea liza tio n of th e la w of w a g e d iv is io n a cco rd in g to w o r k input,

b) w a g e r e la tio n s m ust be e x a m in ed not o n ly in sp a tia l c r o s s -s e c tio n but a lso in v e r tic a l (branch c ro s s-se ctio n ),

c) w a g e r ela tio n s m ust b e e x a m in ed not o n ly w ith r e fe r e n c e to th e so c a lle d w o rk f|u a lity (p erform an ce stan d ard s) but to w o rk e ffe c ts as w e ll.

A c c o r d in g ly , th e stu d y c o n sists of th r ee parts, out of w h ic h th e first part p r e se n ts a m eth o d of a n a ly s is of r ela tio n s not o n ly in th e c a s e of w a g e s but all in c o m e s from w ork . T h e se c o n d part p r e se n ts m eth o d s and r e su lts of resea r ch on w a g e r ela tio n s in sp atial c r o s sse c tio n . It is fo llo w e d b y th e third part b e in g a s y n -th e s is of r esu lts of s t u d ie s 'c o n d u c t e d a c c o r d in g to a co m m o n m e-th o d in different se c to r s, b ran ch es, and in d u str ies in clu d in g trade, co n str u c tio n , sta te and c o o p e r a tiv e en te rp rise s. In o n e co m p a n y p ro d u cin g r efra cto ry m a teria ls, th ere w a s stu d ied r ela -tio n sh ip b e tw e e n w a g e s , and w ork inp uts (q u ality) and e ffe c ts, w h ile in oth e rs — o n ly b e tw e e n w a g e s and inp uts. It is p lan n ed that th e se stu d ie s w ill bo further ex p a n d e d in th eir n e x t sta g e .

T h e p r e se n ted r e su lts of stu d ie s h a v e b e e n o b ta in ed du rin g w o rk on th e so- -c a lle d k e y resea r ch p ro je ct MR.III.4 c o o r d in a te d b y the U n iv e r sity of Lodz.

Cytaty

Powiązane dokumenty

Это далеко, на вокзал надо ехать на трамвае.. Nie podoba Ci się, że Twój rosyjski kolega je

*Czy wiesz, Ŝe Światowa Organizacja Zdrowia zapowiada, Ŝe jeŜeli nic nie zmienisz w swoim trybie Ŝycia i odŜywiania, to Twoje dzieci mogą Ŝyć krócej niŜ Ty?. CO MASZ DO CO

2 pkt Na podstawie tekstu ródowego i wasnej wiedzy wykonaj polecenia.. My, Stanisaw August, z aski Boga król Polski, Wielki Ksi Litewski, ksi Rusi,

Czowiek jest poza tym nie tylko taki, jakim siebie pojmuje, lecz równie takim, jakim chce by, jakim si poj po zaistnieniu i jakim zapragn by po tym skoku w istnienie.. Czowiek

Gdy patrz na swój stó i widz brzowy kolor, to tym, co jest z miejsca pewne, nie jest „ja widz brzowy kolor”, ale raczej „brzowy kolor jest widziany”.. To oczywicie wymaga czego

Portret rysunkowy (przy wątpliwych informacjach co do wyglądu sprawcy)... Portret rysunkowy (przy wątpliwych informacjach co do

Obok numeru każdego zadania podana jest maksymalna liczba punktów możliwych do uzyskania.. Możesz korzystać z zestawu wzorów matematycznych, cyrkla i linijki

Co nie pasuje do tej