Krystian Nowak
Nowodworce, gm. Wasilków, woj.
białostockie. Stanowisko 1
Informator Archeologiczny : badania 12, 16-17
16
m etrów /o b ie jam y nie rozkopane do k o ń c a /, głębokie około 70 cm , w ypeł nione w dużym stopniu w ęglam i drzew nym i i popiołem . B lisko jednego z tych obiektów znajdował s ię row ek, długi na kilka m etrów /w chodzący d alej w nieprzebad an ą c z ę ś ć stanow iska/, wypełniony piaskiem o innym z a barw ieniu niż w o tac z a ją c e j go w arstw ie. S zerokość tego row ka ok. 30 cm . Funkcja jego na ra z ie niew yjaśniona, m oże stanow ił on p o z o sta ło ść po jak ie jś zasło n ie od w iatru.
Natrafiono ponadto na rz ą d 9 p alenisk, p rzy czym nie w szystkie zostały odkopane w ca ło śc i. N iektóre z nich były obłożone k am ieniam i, in ne nie posiadały żadnej obstaw y. Dwa paleniska były duże i głębokie około 1 m z dużą ilo śc ią węgli drzew nych. ' i
Zabytków ruchom ych nie znaleziono w iele, jednakże uzyskano kilka ciekawych rd z e n i, w śród nich jednopiętowe do odbijania reg u larn y ch wiórów m ik ro litycznych, d alej dwupiętowe i o zm iennej o rie n ta c ji. Ponadto w ystą piło kilka różnych rodzajów d rap aczy , m niej sk ro b aczy i pojedyńcze inne fo rm y n arzęd zi, Do wyrobu n a rz ę d z i używano su row ca czekoladowego o ra z narzutow e go -b ałty ckie go.
O sada je s t jednym z nielicznych stanow isk na te re n ie P o lsk i ś ro d - kowejj nie posiadających dom ieszek innych k u ltu r. Stanowisko leży w b e z pośrednim sąsied ztw ie te re n u , k tó ry do o statn ich niem al la t był tere n em bagiennym , co s tw a rz a duże nadzieje na uzyskanie m ateriałó w organ iczny ch i m ożliw ości datow ania palino logiez ne go. N iestety stanow isko j e s t c z ę ś c io wo zniszczone p rzez w ybieranie piasku p rze z m iejscow ą ludność.
Badania będą kontynuowane.
M ateriały znajdują s ię w MAiE w L odzi.
NOWODWORCE, gm. Wasilków K onserw ator Zabytków woj, biało sto ck ie A rcheologicznych Stanowisko 1 w Białym stoku
Badania prow adził m g r K ry stian Nowak, fin an so wał WKZ w B iałym stoku. D rugi sezon badań. Stanowisko wydmowe w ielokulturow e, obozowiska schyl ko wo paleolityczne, m ezolityczne i n e o li tyczne.
Objęto badaniam i wykop I i Ul o ra z założono wykop IV będący wykopem torfowym i zarazem przedłużeniem wykopu I w kierunku północ nym.
2
Wykop I /5 5 m / potw ierdził o b serw acje z e sz ło ro c z n e . Na całym o b sz a rz e Ю cm nad s e r ią warstwowanych piasków rzeczn y ch leży gleba o c h a ra k te rz e inicjalnym /b ra k w yraźnego poziomu iluw ialnego/, W g le bie tej w ystąpiła k rzem ien ica oznaczona jako poziom dolny. Kontynuowano e k sp lo ra cję k rze m ie nicy, a z zabytków ch araktery styczn ych w ystąpił jedynie
17
frag m en t smukłego rd z e n ia dw upięto we go o ra z 20 nie charak tery sty czn y ch zabytków krzem iennych.
Poziom górny je s t trudny do sch arak tery zo w an ia kulturowego. Leży on głównie w poziom ie słabego iluwium niezachowanej do d z isia j gleby i w ys tąpiły w nim: długie w ióry /6 x 1 ,5 c m /, 0 rd ze n i jednopiętow ych, półtyl- czak jan isław ick i, 3 wkładki retuszow ane, 4 fr. zbrojników, tra p e z , pół ty 1- czak, m ały tró jk ą t, 2 ry lc e jedynaki, ry le c klinowaty, 2 sk ro b acze, d rap acz ostrołukow y i ry lc z a k i. Pow yższe zabytki w ystąpiły głównie w południowo- wschodniej c z ęśc i wykopu i je ż e li uwzględni się badania zeszło ro czn e to św iadczyć to m oże o p rzem ieszan iu kulturowym·
2
Wykop Ш /40 tn / całkow icie potw ierdził obserw acje zeszłorocziie. K ulturę janisław ick ą dokumentują: 2 rd zen ie jedno piętowe, 3 półtylczakl jan isław ick ie, duży tró jk ą t jan isław ick i, 3 f r . zbrojników , 1 f r , tró jk ą ta , tra p e z o ra z ry le c jedynak i klinowaty, 3 sk ro b acze, rylcow ce i ry lc z a k i. C eram ik a w ystąpiła w postaci m ałych okruchów w m niejszych ilo ściach niż rok tem u. Dalej otw arty pozostaje problem syn ch ro n izacji wykopu Ш z !,
2
Wykop IV* Przebadano 20 m do głębokości 1, Ç0 m od pow ierzchni. Wykop ten m a dobrą sytuację stra ty g ra fic z n ą , i tak nie lic z ąc w spółczesnego torfu wyróżniono 3 gleby ze słabo lub bardzo słabo wykształconym iluwium. Dolny poziom glebowy w iązać m ożna /c o wymaga jednak dalszego sp raw d ze n ia / z dolnym poziomem w wykopie I. W wykopie IV w tym poziom ie nie w y s tąpiły zabytki, a w całym w ystąpiło ich bardzo m ało. Z charaktery styczny ch można tu wymienić: f r , dużego tylczaka / 3 x 1 c m /, f r . tró jk ą ta , 3 ry lc e j e dynaki, węgłowy sm ukły o ra z jeden klinowaty, 3 rd ze n ie jednopiętowe o raz jeden charak terystyczny ch f r , późnej c e ra m ik i typu leśnego. Zabytki,jak ró w nież zbyt m ała pow ierzchnia wykopu, nie pozwalają zsynchronizow ać ich
z jedną z górnych gleb a także doszukiw ać s ię hom ogeniczności całego zespołu. B adania będą kontynuowane.
t
NOWY DWOREK, gm. Świebodzin p a trz
woj. zielonogórskie w czesne średniow iecze Stanowisko 7
NOWY MŁYN, gm. M irzec woj, kieleckie
Stanowisko "Rydno"
P olsk a Akadem ia Nauk Instytut H isto rii Kultury M aterialnej PAN
w W ârszaw ie
Zakład Epoki K am ienia Badania prow adził prof, d r Romuald Schild /a u to r sp raw o zd an ia/ o ra z m gr m gr Halina K rólik i M aria M arczak. Finansow ał IHKM PAN. T rz e c i sezon po p rze rw ie od 1961 r* Kopalnia, stanow iska p rzetw ó rcze i osadnictwo związane z eksploatacją hem atytu /o c h r y / z późnego paleo litu, m ezolitu 1 neolitu.
