Andrzej Gindrych,Martyna
Milewska
Ciechanów. Stanowisko I (Rynek)
Informator Archeologiczny : badania 13, 207-208
207 w ie k a / n e o l i t / . P o n a d to w y d o b y to 492 f r a g m e n ty ko i c i z w i e r z ą t d z ik ic h i d o m o w y c h / z p r z e w a g ą ty c h p i e r w s z y c h / , w ś r ó d k tó r y c h w y ró ż n io n o g ó r n ą c z a s z k ę k o n ia . W obec p o w y ż s z y c h d a n y c h m o ż n a s t w i e r d z i ć , ż e na t e r e n i e tz w . " g r o d z is k a " I s t n i a ł a o b r o n n a b u d o w la m ie s z k a ln a z z a b u d o w a n ia m i g o s p o d a r c z y m i /k u ź n ia ? / . W s tę p n a a n a l i z a m a te r ia łó w - p r z e d e w s z y s tk im c e r a m i k i - o r a z ź r ó d ła p is a n e d o ty c z ą c e B o ró w k a p o z w a la ją d a to w a ć o b ie k t n a 4 ćw . X IV - 1 p o ł.X V I w . B a d a n ia b ę d ą k o n ty n u o w a n e . C H E Ł M -B IE L A W IN p a t r z S ta n o w is k o 1 w c z e s n e ś r e d n io w ie c z e C IE C H A N O W IE C p a t r z w o j.ło m ż y ń s k ie o k r e s n o w o ży tn y S ta n o w is k o " Z a m c z y s k o " CIECH A N Ó W W o je w ó d z k i K o n s e r w a to r S ta n o w is k o I / R y n e k / Z a b y tk ó w w C ie c h a n o w ie B a d a n ia p r o w a d z ił m g r A n d r z e j G ln d ry c h p r z y w s p ó łp r a c y m g r M a rty n y M ile w s k ie j. F in a n s o w a ł W K Z w C ie c h a n o w ie . C z w a rty s e z o n b a d a ń , ś r e d n io w ie c z n a k a m ie n ic a m ie s z c z a ń s k a /o d k o ń c a X V do p ołow y X V II w . / K o n ty n u o w an o b a d a n ia ś r e d n io w ie c z n e j d z ia łk i m i e j s k i e j p r z y z a c h o d n ie j p i e r z e i r y n k u , p o s z e r z a j ą c I s tn ie ją c y w ykop w k ie r u n k u p ó łn o c ny m l w s c h o d n im . W Ic h w y n ik u o d s ło n ię to c e g la n ą p ó łn o c n ą ś c i a n ę e k s p lo r o w a n e j p i* n ic y z a c h o w a n ą do w y s o k o ś c i o k o ło 2 m e t r ó w . N a tra fio n o t ä k i e n a f r o n to w ą /w s c h o d n i ą / ś c i a n ę b a d a n e j k a m ie n ic y , z o k ie n k ie m o r a z z e j ś c i e m o d s t r o n y r y n k u . W s tę p n e b a d a n ia a r c h ite k to n ic z n e p o z w a l a j ą w n o s ić , iż ś c ia n a t a n ie p o c h o d z i z p ie r w o tn e g o z a ło ż e n ia l e c z z o s ta ła w tO rn le w s ta w io n a w I s t n i e j ą c e fu n d a m e n ty b u d y n k u . A n a liz a s t r a t y g r a f i c z n a w a r s tw k u ltu ro w y c h z a le g a ją c y c h od s t r o n y ry n k u 1 Ic h z a w a r t o ś c i p o z w a la p r z y j ą ć , iż p rz e b u d o w a t a n a s tą p iła n a s c h y łk u XV lu b n a p o c z ą tk u X V I w . T y m s a m y m o d s ło n ię ta ś c ia n a f r o n to w a k a m ie n ic y w y z n a c z a l i n i ę zabudow y z a c h o d n ie j p i e r z e i ry n k u o d k o ń c a p ó ź n e g o ś r e d n io w ie c z a po co n a jm n ie j 2 p o ło w ę X V II w . B o w ie m d o p ie r o z n is z c z e n ia d r u g ie j w ojny s z w e d z k ie j k ła d ą k r e s I s tn ie n iu te g o b u d y n k u . Ś w ia d e c tw o te m u d a je z a - w a r tó ó ć k u ltu ro w a w a r s tw z a s y p ie k o wy c h p iw n ic y a w s z c z e g ó ln o ś c i l ic z n e m o n e ty J a n a K a z i m i e r z a , T e g o r o c z n e p r a c e p o z w o liły n a o k r e ś l e n i e p e łn y c h w y m ia ró w k a m i e n ic y w p a r t i i p r z y z i e m i a . R z u t j e j z b liż o n y b y ł d o k w a d r a tu o b o k a c h o k o ło l i m . W y m ia ry p a r t i i p o d p iw n ic z o n e j w y n o s iły o k o ło 11 n a В m .
208 E k s p l o r a c j a w a r s tw z a e y p is k o w y c h p iw n ic y d o s t a r c z y ł a l i c z n y c h fr a g m e n tó w n a c z y ń g lin ia n y c h , s z k la n y c h , k a f li, p r z e d m io tó w m e t a lo w y c h , k o ś c i z w ie r z ę c y c h o r a z k ilk u m o n e t z X V II w . W y cinkow o e k s p lo ro w a n e n a w a r s tw ie n ia od s t r o n y ry n k u p r z y n io s ły z a ś w y łą c z n ie z n a - l e z i s k a n a c z y ń g lin ia n y c h , z k tó r y c h n a j s t a r s z e d a to w a ć m o ż n a n â k o n ie c X V w . CH Ł A P Ó W O, g m . D o m in o w o M u z e u m A r c h e o lo g ic z n e w o j.p o z n a ń s k ie w P o z n a n iu S ta n o w is k o 1 i B a d a n ia p r o w a d z iła m g r E l i z a N au m o w ic z - Ś m i g i e l s k a . F in a n s o w a ło M u zeu m A r c h e o lo g ic z n e w P o z n a n iu . D ru g i s e z o n b a d a ń . G ro d e k s t o ż k o w a ty , od X IV do X V II w . K o n ty n u o w an o e k s p l o r a c j ę w a r s tw k u ltu ro w y c h w w y k o p ie z a ł o - io ż o n y m w 19 7 7 r . w c e n tr u m s t o ż k a . Z a ło ż o n o n o w e w y kopy /7 5 m 2 / p r z e c i n a j ą c e w a ł g r ó d k a . W e w s z y s tk ic h w y k o p a c h o s ią g n ię to c a l e c . G rö d e k z o s t a ł w z n ie s io n y n a p o d m o k ły m , t o r f i a s t y m c y p lu n a k r a w ę d z i d o lin y M o sk a w y / d z i ś o d le g ło ś ć o d n u r tu r z e k i w y n o s i 1 6 0 m / . W c e lu Iz o lo w a n ia od w ilg o tn e g o p o d ło ż a n a w ie z io n o w a r s t w ę g lin y p r z e m i e s z a n e j z i ł e m , g r u b o ś c i 1 ,1 0 m . C z ę ś ć g lin y p o c h o d z i n a jp e w n ie j z w y b r a n e j fo sy * R ó w n ie ż z g lin y l Üöw z o s t a ł zb u d o w an y w a ł, k tó re g o s z e r o k o ś ć u p o d s ta w y w y n o s i 8 m . a z a c h o w a n a w y e o k o ś ć 3 ,5 m . W n ę tr z e g r ó d k a n ie p r z e k r a c z a ł o 100 m 2 p o w ie r z c h n i. T u ta j b e z p o ś r e d n io n a n a w ie z io n e j g lin ie p o sa d o w io n o d r e w n ia n ą b u d o w lę z r ę b o w ą o w y m ia r a c h 4 , 70 χ 6 ,7 0 tn o r ie n to w a n ą n a r o ż n i k a m i w k ie r u n k a c h s t r o n ś w ia ta . D w ie ś c ia n y n a ro ż n ik o w e s p o c z y w a ły n a k a m ie n n e j p o d w a li n i e ; k a m ie n ie n ie b y ty łą c z o n e z a p r a w ą . B u d y n e k p o s ia d a ł d r e w n ia n ą p o d ło g ę , , w y k o n a n ą z p o ło k r ą g la k o w . W e w n ą tr z , w p o b liż u n a r o ż n ik a p o ł- n o c n e g o z n a jd o w a ło e i ę g lin ia n e p a le n is k o . B u d y n e k p o s ta w io n y w X IV w ie ku z o e ta ł r o z e b r a n y w k o ń c u X V lu b n a p o c z ą tk u X V I w ie k u . P o z n iw e lo w a n iu te r e n u i n a w ie z ie n iu 4 0 - 5 0 - c e n ty m e tr o w e j w a r s tw y g lin y w z n ie s io n o tu k o le jn y , z rę b o w y d r e w n ia n y b u d y n e k m ie s z k a ln y o w y m ia r a c h 5 ,5 x 6 , 5 m , o rie n to w a n y n a r o ż a m i od s t r o n ś w ia ta . Z n a jd o w a ły s i ę w n im p ie c e k a f lo w e; o d k r y to l i c z n e , p o tłu c z o n e k a f le , b e z s z k liw a o r a z s z k liw io n e . B u d y n e k u le g ł z n is z c z e n iu w X V II w ie k u z a p e w n e p o d c z a s w o je n s z w e d z k ic h , po c z y m g r o d e k z o s t a ł o p u s z c z o n y . Z zab y tk ó w ru c h o m y c h o d k r y to w ie le s i l n i e s k o r o d o w a n y c h p r z e d m io tó w ż e la z n y c h . S ą w ś r ó d n ic h m . l n . p o d k o w y , g w o ź d z ie , z a w ia s y , s k o b le , r o z m a i t e o k u c ia , t r z e w i k po ch w y n o ż a , s p r z ą c z k i , n o ż e , h a c z y k i n a r y b y . O d k ry to p o n a d to o r z e c h k u e z y , p ły tk ę o z d o b n ą o r a z s t r u n o c l ą g l i r y k o r b o w e j w y k o n a n e z p o r o ż a . M a t e r i a ł za b y tk o w y i d o k u m e n ta c ja z n a jd u ją s i ę w M u zeu m A r c h e o lo g ic z n y m w P o z n a n iu . B a d a n ia z o s ta ły z a k o ń c z o n e .
