ANDRZEJ WIKTOR SCHALLY – WYBITNY UCZONY
POLSKO-AMERYKAŃSKI, ODKRYWCA STRUKTURY GnRH I INNYCH
NEUROHORMONÓW, LAUREAT NAGRODY NOBLA
W 89. ROCZNICĘ URODZIN
I do not know how I may appear to the world: but to myself I seem to have been only like a boy, playing by the seashore, and diverting myself, in now and then fin-ding a smoother pebble or a prettier shell than ordinary, whilst the great ocean of truth lay all undiscovered before me.
Sir Issak Newton Andrzej Wiktor Schally urodził się 30 listopada 1926 roku w Wilnie, jako syn generała armii Wojska Polskiego Kazimierza Piotra Schally’ego i Marii, z domu Łąckiej. Dzieciństwo i wczesną młodość spędził w Warszawie, w Pałacu pod Bla-chą, z racji pełnienia przez jego ojca stanowiska szefa gabinetu prezydenta Polski. Matka Andrzeja Wiktora, Maria Łącka, była córką Heleny Łąckiej i Karola Łąc-kiego, oficera Wojska Polskiego.
Kazimierz Schally został szczególnie doceniony w czasie walk o wolność Polski w 1920 roku oraz podczas walk z Niemcami w kampanii wrześniowej 1939 roku. Trwająca wojna nie pozwoliła młodemu Andrzejowi podążać śladami swojego ojca. Zamiast nauki w szkole wojskowej, chłopiec poznawał rygory życia na wy-gnaniu. Niestety przypadający na młodość Andrzeja bardzo niebezpieczny czas, w połączeniu z nieobecnością przy nim ojca, sprawiły, że młody mężczyzna miał mieszane uczucia w stosunku do Kazimierza Schally’ego.
Kazimierz Schally opuścił Polskę, aby kontynuować walkę z nazistami, nato-miast jego żona Maria z dwojgiem dzieci osiedliła się po opuszczeniu Polski ra-zem z innymi rodzinami polskich oficerów w Craiova (Rumunia).
Tam młody Andrzej Schally i jego siostra Halina uczęszczali do polskiej szkoły. Jego siostra powiedziała później: „W wieku 15 lat Andrzej już dobrze wiedział, że chciałby studiować chemię i zostać naukowcem, był wspaniałym uczniem”.
Kazimierz Schally starał się, aby cała jego rodzina znalazła się w którymś z kra-jów zachodnich i wykorzystywał różne możliwości, aby móc przesłać pieniądze swoim bliskim. Był również w stanie uzyskać zgodę na ich pozostanie w Craio-va po wkroczeniu wojsk radzieckich do Rumunii, w sytuacji, gdy inne polskie ro-dziny wojskowe zostały już repatriowane. Rok później, w 1946 roku, Kazimierz Schally otrzymał pozwolenie, aby brytyjski samolot wojskowy przyleciał do Ru-munii, odszukał i zabrał jego rodzinę. Pomimo starań projekt nie powiódł się, po-nieważ urzędnik rosyjski, gdy zobaczył polskie paszporty, odmówił prawa opusz-czenia kraju. Kazimierz Schally, który w tamtym czasie przebywał w Edynbur-gu (Szkocja), przez chwilę myślał, że już nigdy nie uda mu się sprowadzić rodzi-ny do siebie. Jednakże w następrodzi-nym tygodniu samolot ponownie został wysłarodzi-ny do Rumunii i jego rodzina otrzymała pozwolenie na opuszczenie kraju. Tym spo-sobem w 1946 roku wszyscy znaleźli się w Edynburgu. W Szkocji 20-letni Andrzej
Instytut Fizjologii i Żywienia Zwierząt im. J. Kielanowskiego w Jabłonnie, Polska Akademia Nauk,
ul. Instytucka 3, 05-110 Jabłonna, Tel.: (22) 765 33 00, Fax: (22) 756 33 02, e-mail: k.kochman@ifzz.pan.pl Wpłynęło: 29.09.2014 Zaakceptowano: 16.11.2014 DOI: dx.doi.org/10.15374/FZ2014073
musiał zarówno nauczyć się nowego języka, jak i przystoso-wać się do nowej kultury. Jego kariera życiowa zaczęła się kształtować, jednak różniła się znacznie od życzeń ojca.
Andrzej Schally po trzech latach studiów chemicznych na Uniwersytecie w Londynie rozpoczął pracę (już jako An-drew Victor Schally) w National Institute of Medical Rese-arch w Mill Hill, który był w tamtym czasie wielkim cen-trum badań biologicznych w Anglii. Mężczyzna objął tam stanowisko asystenta pracownika technicznego. Pracował dla Donalda Elliota, który był wielkim autorytetem w dzie-dzinie chemii białek.
Wiele lat później Elliot opisał pracę młodego naukowca następująco: „Wykonywał eksperymenty o wiele lepiej niż ja sam”. Jednakże należy podkreślić, że rola asystenta pra-cownika technicznego była podrzędna. Sam Schally powie-dział później, że praca w instytucie określiła jego osobowość naukową.
W kwietniu 1952 roku Schally opuścił Londyn i przeniósł się do Montrealu (Kanada). Został tam zatrudniony – tak-że jako asystent pracownika technicznego – w Allan Memo-rial Institute of Psychiatry (McGill University). Jego szefem był Murray Saffran, młody biochemik, którego rola w ży-ciu naukowym Schally’ego okazała się bardzo znacząca. Saf-fran zaraz po przeniesieniu się Schally’ego do Uniwersyte-tu w Montrealu wyjechał za granicę do Laboratorium Her-mana Kalckara, aby zastąpić Jamesa Watsona, który później określił strukturę DNA.
Po powrocie do Montrealu Saffran szybko stwierdził, że nowy pracownik techniczny jest niezwykle pracowi-ty i kompetentny oraz że pracuje ciężko i wytrwale, pełny entuzjazmu i szczęścia. Dyrektor Instytutu, R.A. Cleghorn, był bardzo zainteresowany teorią neurohormonalną Harrisa i wpływem neurohormonalnym na przysadkę. Dyskutował o tym z Saffranem, który – jako biochemik – chciał zająć się izolacją i określeniem struktury neurohormonów podwzgó-rza, które w tamtym czasie były w centrum zainteresowa-nia prawie wszystkich fizjologów człowieka. Mając na uwa-dze badania Seyle’go, wybrał jako przedmiot badań hor-mon działający na przysadkę, który – w odpowiedzi na stres – uwalnia z przysadki kortykotropinę.
W 1955 roku Saffran opublikował dwie bardzo istotne prace (Saffran, Schally, 1955; Saffran, 1955). Wykazał w nich obecność w podwzgórzu substancji, którą nazwał czynni-kiem uwalniającym kortykotropinę. Ten uczony okazał się być również szlachetnym człowiekiem, ponieważ dodał na-zwisko Schally’ego (który był jedynie asystentem) w publi-kacjach jako współautora. Zachowanie to stało w opozycji do normalnej praktyki w nauce. Ta pozornie mało znaczą-ca decyzja Saffrana bez wątpienia miała decydujący wpływ na dalszą karierę naukową Schally’ego.
Murray Saffran powiedział później: „The first impor-tant discovery I made was to give a scientist from the east an open road everywhere in America and he will reach the
goal some time later” (To pierwsze bardzo ważne odkrycie naukowe otworzyło uczonemu ze Wschodu drogę w Ame-ryce i dało mu realną szansę zrealizować swój cel w okresie późniejszym*).
W 1957 roku Andrzej Schally otrzymał stopień nauko-wy doktora (PhD) biochemii na Uniwersytecie McGill. Po obronie wyjechał do Stanów Zjednoczonych i objął sta-nowisko Assistant Professor of Physiology and Senior Re-search Fellow w ośrodku US Public Health Service (Baylor University College of Medicine, Houston,Texas), gdzie pra-cował i prowadził badania w latach 1957–1962. W tym cza-sie współpracował z Rogerem Guilleminem, jednak w póź-niejszym okresie naukowcy ci stali się przeciwnikami w wy-ścigu do uzyskania pierwszeństwa i przewagi w badaniach. Jedną z przyczyn tego – w pewnym stopniu nieprzyjemnego – współzawodnictwa, często rażącego środowisko naukowe Ameryki, był fakt, że Guillemin zawsze dążył do domina-cji. Nie był on nigdy łatwym współpracownikiem dla młod-szych badaczy. Takie zdanie wyrażał o nim również profesor Marian Jutisz, który przez kilka lat miał okazję współpraco-wać z nim w Collège de France.
W 1962 roku Schally został obywatelem Stanów Zjedno-czonych i objął stanowisko naukowe Assistant Professor of Medicine (Tulane University Medical School), kierując swoje badania przede wszystkim na określenie struktury i własno-ści neurohormonów. Grupa badawcza naukowca oczyszcza-ła TRH (ang. thyrotropin-releasing hormone) i określioczyszcza-ła jego strukturę równolegle z grupą Guillemina. Ponadto oczyszcza-ła preparat zawierający LHRH (ang. luteinizing hormone-re-leasing hormone) i określiła – jako pierwsza na świecie – bez cienia wątpliwości jego strukturę. Badała również GHRH (ang. growth hormone-releasing hormone), bombesynę/pep-tyd uwalniający gastrynę, a także somatostatynę, i tworzyła analogony LHRH do celów leczniczych. Schally i jego gru-pa badawcza za pierwszy cel badań obrali neuropeptydy pod-wzgórzowe. Był to końcowy etap doświadczeń, prowadzących do ustalenia struktury LHRH, czyli do wielkiego sukcesu tego polsko-amerykańskiego naukowca.
W 1965 roku głównym fizjologiem w grupie Schally’ego został Akira Arimura, który był także szefem uczonych ja-pońskich, pracujących na przednim froncie badań i odpo-wiedzialnych za decydujące eksperymenty. W latach 60. XX wieku Andrew Schally oczyścił – z sukcesem – 250 μg prepa-ratu LHRH ze 160 000 świńskich podwzgórz. Fizjolog Aki-ra ArimuAki-ra i chemik Yoshihiko Baba pAki-racowali nad określe-niem struktury pierwszorzędowej LHRH. Należy podkre-ślić, że – chociaż naukowcy pracowali bardzo ciężko i z od-daniem – ilość materiału oraz stare i zużyte instrumenty ba-dawcze w laboratorium nie dawały im szansy na zakończe-nie pracy z sukcesem. W tej sytuacji Schally zapytał Arimu-ry, czy może zna kompetentnego Japończyka, który byłby w stanie określić strukturę LHRH, dysponując tylko 250 μg oczyszczonego materiału. Akira napisał w tej sprawie list
do profesora Seiichi Inayama, który pracował w Keio Uni-versity School of Medicine i posiadał rozeznanie dotyczą-ce możliwości twórczych japońskich uczonych. Inayama na-tomiast skierował to pytanie do Komitetu Naukowego Pro-fesorów Uniwersytetu w Tokio. Profesorowie stwierdzili, że określenie struktury LHRH z użyciem tak małych ilości materiału jest niemożliwe, ponieważ obecnie dostępne me-tody wymagają o wiele więcej materiału.
Pomimo negatywnych odpowiedzi profesor Seiichi In-ayama nie zaniechał dalszych poszukiwań i uparcie szu-kał uczonego, który mógłby podjąć się tego zadania. Gdy przeczytał doniesienie naukowe o nowej metodzie – opra-cowanej przez młodego naukowca Hisayuki Matsuo z Osa-ki – określenia C-końca łańcucha peptydu przy użyciu se-lektywnej metody z zastosowaniem 3H-znacznika – pomy-ślał, że ta technika (wymagająca bardzo małej ilości pepty-du do analizy) mogłaby zostać użyta do określenia struktu-ry LHRH. Schally postanowił zaprosić japońskiego naukow-ca do swojego laboratorium, a Matsuo – po dłuższym waha-niu – przyjął zaproszenie.
31 grudnia 1970 roku do Nowego Orleanu wraz z żoną przybył doktor Matsuo, młoda gwiazda nauki japońskiej. Początkowo był zszokowany faktem, iż laboratorium dys-ponuje jedynie przestarzałymi przyrządami analityczny-mi, lecz jednocześnie wielkie wrażenie zrobiła na nim ol-brzymia ufność Schally’ego i jego wiara w sukces. Nauko-wiec od razu cały zapas oczyszczonego GnRH pozostawił do pełnej dyspozycji Matsuo. Nowy zapas materiału miał być wkrótce gotowy. Okazało się jednak, że ani Veterans Ad-ministration (VA), ani Uniwersytet nie miały licencji na za-mówienie tylko 0,5 Ci trytowanej wody, co było koniecz-nym minimum do tych badań. Urzędnicy Szpitala Veterans Administration poinformowali badaczy, że uzyskanie ta-kiej licencji będzie trwało długo, od kilku miesięcy do na-wet roku. Matsuo nie mógł zastosować swej metody dla se-lektywnego znakowania trytem, jeżeli nie posiadał tryto-wanej wody. Arimura w pełnej desperacji poprosił Erne-sta Daigneaulta, profesora farmakologii (Luisiana Universi-ty (LSU) Medical School), o pomoc. Profesor naUniversi-tychmiast pomógł rozwiązać ten problem. Nie tylko zgodził się dostar-czyć radioizotop do LSU, lecz także pozwolił Matsuo na wy-konanie pierwszego eksperymentu w jego laboratorium po-siadającym licencję.
Matsuo potwierdził eksperymentalnie, ze jego meto-da jest odpowiednia do określenia C-końca łańcucha pep-tydowego, używając lizyno-wazopresyny jako pepydu mo-delowego, który jest również amidowany. Naukowiec pod-jął również śmiałą decyzję, aby analizować peptyd, okre-ślając N-końcowe i C-końcowe aminokwasy we fragmen-tach po trawieniu oczyszczonego przez Schalley’ego LHRH, przez chymotrypsynę i termolizynę bez dalszego oczysz-czenia. Baba określał N-końcowy aminokwas metodą de-gradacji Edmana w mikroskali, natomiast Matsuo oznaczał
C-końcowy aminokwas metodą selektywnego znakowania trytem. Należało się spodziewać, że liczba aminokwasów na N-końcu powinna być taka sama jak na C-końcu, jed-nak była różna. Naukowcy doszli do wniosku, że albo eks-peryment został źle przeprowadzony, albo jeden amino-kwas został przeoczony. Matsuo wykrył, że tryptofan, który jest rozkładany w wyniku zwykłej hydrolizy kwasowej, zo-stał przeoczony. Następnie japoński naukowiec stwierdził, że LHRH składa się nie z 9, lecz z 10 aminokwasów. Ta in-formacja była bardzo istotna w odniesieniu do dalszych ba-dań. Badacz, stosując próbę szybszego otrzymania wyniku, zastosował procedurę, którą się zwykle używa w grze „jig-saw”, wykorzystując N-końcowe i C-końcowe sekwencje aminokwasowe, oznaczone wcześniej w zmieszanych frag-mentach trawionych enzymatycznie oraz po kilku etapach degradacji Edmana. Wytypował dwie struktury jako możli-wych kandydatów do struktury LHRH. Schally i Baba prze-bywali wówczas w Kalifornii na kongresie naukowym, Mat-suo natomiast rozpoczął syntezę pierwszego z wytypowa-nych przez siebie struktur LHRH, używając nowego syn-tetyzera otrzymanego z Japonii. Po ukończeniu tej syntezy, Arimura wstrzyknął otrzymany peptyd szczurom doświad-czalnym. Krew była zbierana do analiz zawartości LH nową, precyzyjną metodą radioimmunologiczną, przy zastosowa-niu antyserum Niswendera.
W niedzielę 25 kwietnia 1971 roku Akira Arimura udał się do laboratorium. Wyjął probówki z oznaczeniami LH, odwirował, a następnie włożył je do licznika radioaktywno-ści auto-γ-counter i śledził tablicę z ukazującymi się cyfra-mi. Gdy probówki z wynikami zaczęły się liczyć, liczba im-pulsów zaczęła szybko spadać, co oznaczało, że jest ogrom-ne uwalnianie LH. O godzinie 9:00 rano tego samego dnia Arimura był pierwszym człowiekiem na świecie, który do-kładnie wiedział, jaka jest struktura i aktywność cząsteczki LHRH. Zdał sobie sprawę, że jest to kluczowy moment w hi-storii neuroendokrynologii. Autor tego artykułu przyznaje mu całkowicie rację.
Publikacje zawierające wyniki eksperymentalne ukaza-ły się bardzo szybko, przy czym poszczególne prace różniukaza-ły się kolejnością autorów (Matsuo i wsp., 1971; Matsuo i wsp., 1971a; Baba i wsp., 1971; Schally i wsp., 1971).
W niedługim czasie grupa Guillemina opublikowała rów-nież wyniki zawierające strukturę pierwszorzędową LHRH owcy (Burgus i wsp., 1972).
Określenie sekwencji aminokwasów w LHRH w 1971 roku przez grupę badawczą Schally’ego i w następnej kolejności przez grupę Guillemina – w niezależnych od siebie badaniach – zapoczątkowało wielką lawinę badań nad różnymi aspek-tami powiązanymi z tym dekapeptydem. Do chwili obecnej ukazało się ponad 100 000 publikacji; określono 30 różnych form strukturalnych GnRH u kręgowców i bezkręgowców. Wykryto również i określono specyficzne receptory dla tych neurohormonów.
Później Schally rozwinął strategie terapeutyczne, włą-czając cytotoksyczne analogony LHRH i GHRH w lecze-niu chłoniaków nieziarniczych (ang. non-Hodgkin lym-phomas).
10 grudnia 1977 roku naukowiec otrzymał – wspólnie z Rosalyn Yallow i Rogerem Guilleminem – Nagrodę Nobla, która wynosiła 145 000 dolarów.
Dorobek naukowy Schally’ego po otrzymaniu Nobla był tak samo wielki i wartościowy. Badacz pracował cały ty-dzień, łącznie z sobotami, po 12 godzin dziennie. Po przej-ściu niszczycielskiego huraganu Katrina w 2005 roku prze-niósł się do Miami na Florydzie (Stany Zjednoczone), gdzie został szefem nowego Instytutu Endokrynologii, Polipepty-dów i Onkologii na VA Medical Center w Miami oraz Di-stinguished Medical Research Scientist w Veterans Affairs Department. Obecnie pełni stanowisko Distinguished Le-onard M. Miller Professor of Pathology oraz Professor of Medicine w Division of Hematology/Oncology na Uniwer-sytecie w Miami (Miller School of Medicine).
Andrew Schally był dwukrotnie żonaty. Pierwszą żoną na-ukowca była Margaret Rachel White, z którą ma dwoje dzie-ci, syna i córkę. Na kongresie naukowym w Brazylii poznał swoją drugą żonę, młodą uczoną – endokrynologa Anę Marię Merideiros-Comaru, z którą ożenił się w 1976 roku. Wspól-nie z nią opublikował szereg ważnych publikacji naukowych. Andrew Victor Schally otrzymał wiele nagród oraz peł-nił wiele prestiżowych funkcji: otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii w 1977 roku, w 1978 roku został członkiem US National Academy of Scien-ces, w 1975 roku otrzymał Nagrodę Laskera, w 1974 roku Nagrodę Mickie za praktyczne osiągnięcia medyczne, w 2004 roku został oficerem Francuskiej Legii Honoro-wej, w 1975 roku otrzymał Borden Award in Medical search, Gaidner Award – w 1974 roku, Tyler Award for Re-production – w 1975 roku, Middleton (highest VA) Award – w 1970 roku, w 1969 roku otrzymał nagrodę Van Meter Am. Thyroid, a w 1975 roku Laude Award, w 1971 roku – elekcję na członka Akademii Medycznej Meksyku, Brazy-lii w 1983 roku, Wenezueli w 1986 roku, Polski w 1994 roku, Hiszpanii w 2004 roku, Węgierskiej Akademii Nauk w 1986 roku, Rosyjskiej Akademii Nauk w 1991 roku, Akademii Nauk Meksyku w 1998 roku. Otrzymał również wiele in-nych nagród i wyróżnień naukowych.
Obecnie Schally posiada doktorat honoris causa Sorbony, Uniwersytetu w Madrycie, Uniwersytetu McGill w Montre-alu i prawie 20 innych uczelni na całym świecie. Jego do-robek naukowy składa się z ponad 2200 publikacji nauko-wych. Jest członkiem komitetów wydawniczych bardzo pre-stiżowych czasopism medycznych z dziedziny endokryno-logii i onkoendokryno-logii.
Schally otrzymał również doktorat honoris causa w zakre-sie medycyny na Uniwersytecie Jagiellońskim. Ta uczelnia przyznała mu również Medal 600-lecia Uczelni, a Polsko-
-Amerykańskie Stowarzyszenie Medyczne Złoty Medal Doktorski, upamiętniający Millenium Polski.
Profesor Schally twierdzi, że chociaż dzieciństwo spędził w Polsce i wówczas mówił wyłącznie po polsku, to obecnie nie mówi w tym języku od dziesięcioleci i nie posiada jego znajomości, ponieważ nie używając go, utracił jego prak-tyczną znajomość. Co więcej, tak naprawdę nie miał moż-liwości używania języka polskiego. Jego ojciec był po woj-nie bardzo zaangażowany w działalność antykomunistycz-ną. On sam natomiast nigdy nie interesował się polityką. Bardzo długo nie chciał przyjechać do Polski. Był przera-żony, że mógłby być przez władze uważany za człowieka za-angażowanego w działalność nielegalną, wymianę walu-ty na czarnym rynku albo podobne działania. Po otrzyma-niu Nagrody Nobla przyleciał do Polski z żoną oraz ze swo-ją siostrą i jej mężem i był z tego pobytu bardzo zadowolony. Zwiedził z rodziną Warszawę, Kraków, Zakopane, Morskie Oko, Wieliczkę. Twierdził, że trudno mu mówić o Polsce obiektywnie. Andrzej Schally powiedział: „Ludzie na Za-chodzie nigdy nie byli w stanie w pełni zrozumieć jej du-cha. Powinno być na Zachodzie więcej ludzi takiego wymia-ru jak Zbigniew Brzeziński, on dobrze rozumie puls i du-cha Polski. Darzę również bardzo wielkim szacunkiem pol-skiego Papieża. Uważam, że jest On najlepszym Papieżem od 500 lat. Moim bardzo wielkim pragnieniem było spotkać się z Nim osobiście. Chciałbym także przyjeżdżać częściej do Polski, zacieśniać nasze więzi z Polską, wygłaszać wykła-dy wzbogacające moje wizyty”.
Autor tego artykułu pamięta dobrze przyjazd Schally’ego do Warszawy w 1979 roku. Profesor wygłosił bardzo inte-resujący i ważny wykład o somatostatynie w Pałacu Staszi-ca (siedziba Polskiej Akademii Nauk). Zaproszenia i zawia-domienie o wykładzie podpisywał sam profesor Franciszek Kokot. Następnego dnia profesor Schally został zaproszony z rodziną przez profesora Eugeniusza Domańskiego do od-wiedzenia Instytutu w Jabłonnie (koło Warszawy) i na obiad w Pałacu w Jabłonnie.
Miałem wielką przyjemność siedzieć podczas obiadu obok siostry profesora, Haliny Schally-Ternynck i jej męża, mieszkających na stałe w Kanadzie. Byłem pod wielkim uro-kiem jej niezwykle pięknego języka polskiego, ciepła, wiel-kiej inteligencji i elokwencji. Wymieniliśmy adresy i pro-wadziliśmy korespondencję w okolicach świąt przez około 10 lat. Później ta korespondencja naturalnie ustała.
Z samym profesorem miałem przyjemność widzieć się jeszcze kilkakrotnie, pracując w laboratorium profesora Ma-riana Jutisza we Francji, kiedy to Schally przyjechał do Pa-ryża. Nigdy natomiast nie współpracowałem z nim bezpo-średnio. Byłem także trzykrotnie zaproszony do domu pro-fesora Mariana Jutisza na kolację, na której pojawił się tak-że Andrzej Schally. Miałem wtedy okazję rozmowy z nim na tematy naukowe. Na tych kolacjach gośćmi był jedynie profesor Schally i autor niniejszego artykułu. Wydaje się,
że profesor Marian Jutisz chciał mieć wtedy przy sobie tyl-ko rodaków.
* – tłumaczenie własne Autora.
KONFLIKT INTERESÓW: nie zgłoszono.
PIŚMIENNICTWO
1. Arimura A. The backstage story of the discovery of LHRH. Endocrinology 1991;129(4):1687–1689.
2. Meites J. Schally AV. In: Meites J (ed.). Pioneers in Neuroendocrinology II. Ple-num Press, New York, 1978, p. 351.
3. Schally AV. Aspects of hypothalamic regulation of the pituitary gland with major emphasis on its implications for the control of reproductive processes. Nobel Lecture, 8 Decembre 1977. Nobel Prize (online); http://www.nobelpri-ze.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1977/schally-lecture.pdf 4. Kochman K. A brief overview of the process of elucidation of GnRH structure
(1971). BioTechnologia 2012;93(4):361–369.
in vitro. Can J Biochem Physiol 1955;33(3):408–415.
6. Saffran M, Schally AV, Benfey BG. Stimulation of the release of corticotro-pin from the adenohypophysis by a neurohypophysial factor. Endocrinolo-gy 1955;57(4):439–444.
7. Matsuo H, Baba Y, Nair RM, Arimura A, Schally AV. Structure of porcine LH- and FSH-releasing hormone. I. The proposed amino acid sequence. Biochem Biophys Res Commun 1971;43(6):1334–1339.
8. Matsuo H, Arimura A, Nair RM, Schally AV. Synthesis of the porcine LH- and FSH-treleasing hormone by the solid-phase method. Biochem Biophys Res Commun 1971;45(3):822–827.
9. Baba Y, Matsuo H, Schally AV. Structure of the porcine LH- and FSH-releasing hormone. II. Confirmation of the structure by conventional sequential analy-ses. Biochem Biophys Res Commun 1971;44(2):459–463.
10. Schally AV, Arimura A, Baba Y et al. Isolation and properties of the FSH and LH-releasing hormone. Biochem Biophys Res Commun 1971;43(2):339–399. 11. Burgus R, Butcher M, Amoss M et al. Primary structure of the ovine hypo-thalamic luteinizing-hormone-releasing factor (LRF). Proc Nat Acad Sci USA 1972;69(1):278–282.
