Elektrodynamika
Część 9
Potencjały i pola źródeł zmiennych w czasie
Ryszard Tanaś
Zakład Optyki Nieliniowej, UAM
Spis treści
10 Potencjały i pola źródeł zmiennych w czasie 3 10.1 Wprowadzenie potencjałów . . . 3
10 Potencjały i pola źródeł zmiennych w czasie 10.1 Wprowadzenie potencjałów
10.1.1 Potencjały skalarny i wektorowy
(i) ∇ · E = 1
0 ρ, (iii) ∇ × E = −
∂B ∂t ,
(ii) ∇ · B = 0, (iv) ∇ × B = µ0J + µ00 ∂E∂t ,
równania Maxwella
10 Potencjały i pola źródeł zmiennych w czasie 10.1 Wprowadzenie potencjałów
10.1.1 Potencjały skalarny i wektorowy
(i) ∇ · E = 1
0 ρ, (iii) ∇ × E = −
∂B ∂t ,
(ii) ∇ · B = 0, (iv) ∇ × B = µ0J + µ00 ∂E∂t ,
równania Maxwella
10 Potencjały i pola źródeł zmiennych w czasie 10.1 Wprowadzenie potencjałów
10.1.1 Potencjały skalarny i wektorowy
(i) ∇ · E = 1
0 ρ, (iii) ∇ × E = −
∂B ∂t ,
(ii) ∇ · B = 0, (iv) ∇ × B = µ0J + µ00 ∂E∂t ,
równania Maxwella
Jakie są pola E(r, t) i B(r, t) jeśli znamy ρ(r, t) i J (r, t)?
10 Potencjały i pola źródeł zmiennych w czasie 10.1 Wprowadzenie potencjałów
10.1.1 Potencjały skalarny i wektorowy
(i) ∇ · E = 1
0 ρ, (iii) ∇ × E = −
∂B ∂t ,
(ii) ∇ · B = 0, (iv) ∇ × B = µ0J + µ00 ∂E∂t ,
równania Maxwella
Jakie są pola E(r, t) i B(r, t) jeśli znamy ρ(r, t) i J (r, t)?
B = ∇ × A
∇ × E = − ∂
∇ × E + ∂A
∇ × E + ∂A
∂t = 0
E + ∂A
∇ × E + ∂A ∂t = 0 E + ∂A ∂t = −∇V E = −∇V − ∂A ∂t
∇ × E + ∂A ∂t = 0 E + ∂A ∂t = −∇V E = −∇V − ∂A ∂t ∆V + ∂ ∂t(∇ · A) = − 1 0 ρ z (i)
∇ × E + ∂A ∂t = 0 E + ∂A ∂t = −∇V E = −∇V − ∂A ∂t ∆V + ∂ ∂t(∇ · A) = − 1 0 ρ z (i) ∇ × (∇ × A) = µ0J − µ00∇ ∂V ∂t ! − µ00 ∂ 2A ∂t2 z (iv)
∇ × E + ∂A ∂t = 0 E + ∂A ∂t = −∇V E = −∇V − ∂A ∂t ∆V + ∂ ∂t(∇ · A) = − 1 0 ρ z (i) ∇ × (∇ × A) = µ0J − µ00∇ ∂V ∂t ! − µ00 ∂ 2A ∂t2 z (iv)
∆A − µ00 ∂ 2A ∂t2 − ∇ ∇ · A + µ00 ∂V ∂t = −µ0J 10.1.2 Przekształcenia cechowania
Możemy narzucić dodatkowe warunki na potencjały, które nie zmienią pól E i B.
∆A − µ00 ∂ 2A ∂t2 − ∇ ∇ · A + µ00 ∂V ∂t = −µ0J 10.1.2 Przekształcenia cechowania
Możemy narzucić dodatkowe warunki na potencjały, które nie zmienią pól E i B.
∆A − µ00 ∂ 2A ∂t2 − ∇ ∇ · A + µ00 ∂V ∂t = −µ0J 10.1.2 Przekształcenia cechowania
Możemy narzucić dodatkowe warunki na potencjały, które nie zmienią pól E i B.
A0 = A + α, V 0 = V + β zmieniamy potencjały
∆A − µ00 ∂ 2A ∂t2 − ∇ ∇ · A + µ00 ∂V ∂t = −µ0J 10.1.2 Przekształcenia cechowania
Możemy narzucić dodatkowe warunki na potencjały, które nie zmienią pól E i B. A0 = A + α, V 0 = V + β zmieniamy potencjały ∇ × α = 0 ⇒ α = ∇λ ∇β + ∂α ∂t = 0 ⇒ ∇ β + ∂λ ∂t !
= 0 nawias nie zależy
β = −∂λ
β = −∂λ ∂t + k(t), k(t) można włączyć do λ A0 = A + ∇λ V 0 = V − ∂λ∂t przekształcenia cechowania
10.1.3 Cechowanie Coulomba i cechowanie Lorentza
10.1.3 Cechowanie Coulomba i cechowanie Lorentza
∇ · A = 0 cechowanie Coulomba
∆V = − 1
10.1.3 Cechowanie Coulomba i cechowanie Lorentza ∇ · A = 0 cechowanie Coulomba ∆V = − 1 0 ρ równanie Poissona V (r, t) = 1 4π0 Z ρ(r0, t) R dτ rozwiązanie gdy V = 0 w nieskończoności
10.1.3 Cechowanie Coulomba i cechowanie Lorentza ∇ · A = 0 cechowanie Coulomba ∆V = − 1 0 ρ równanie Poissona V (r, t) = 1 4π0 Z ρ(r0, t) R dτ rozwiązanie gdy V = 0 w nieskończoności ∆A − µ00 ∂ 2A ∂t2 = −µ0J + µ00∇ ∂V ∂t !
10.1.3 Cechowanie Coulomba i cechowanie Lorentza ∇ · A = 0 cechowanie Coulomba ∆V = − 1 0 ρ równanie Poissona V (r, t) = 1 4π0 Z ρ(r0, t) R dτ rozwiązanie gdy V = 0 w nieskończoności ∆A − µ00 ∂ 2A ∂t2 = −µ0J + µ00∇ ∂V ∂t !
∇ · A = −µ00 ∂V
∇ · A = −µ00 ∂V
∂t cechowanie Lorentza
∆A − µ00 ∂
2A
∇ · A = −µ00 ∂V ∂t cechowanie Lorentza ∆A − µ00 ∂ 2A ∂t2 = −µ0J ∆V − µ00 ∂ 2V ∂t2 = − 1 0 ρ
∇ · A = −µ00 ∂V ∂t cechowanie Lorentza ∆A − µ00 ∂ 2A ∂t2 = −µ0J ∆V − µ00 ∂ 2V ∂t2 = − 1 0 ρ ∆ − µ00 ∂ 2 ∂t2 ≡ dalambercjan
∇ · A = −µ00 ∂V ∂t cechowanie Lorentza ∆A − µ00 ∂ 2A ∂t2 = −µ0J ∆V − µ00 ∂ 2V ∂t2 = − 1 0 ρ ∆ − µ00 ∂ 2 ∂t2 ≡ dalambercjan (i) V = − 1 0 ρ (ii) A = −µ0J niejednorodne równania falowe
10.2 Rozkłady ciągłe 10.2.1 Potencjały opóźnione P r r′ R dτ′ θ′ ∆V = − 1
10.2 Rozkłady ciągłe 10.2.1 Potencjały opóźnione P r r′ R dτ′ θ′ ∆V = − 1
0 ρ, ∆A = −µ0J dla pól statycznych
V (r) = 1 4π0 Z ρ(r0) R dτ 0 , A(r) = µ0 4π Z J (r0) R dτ 0
„Wieści” elektromagnetyczne rozchodzą się z prędkością światła!
tr ≡ t − R
„Wieści” elektromagnetyczne rozchodzą się z prędkością światła! tr ≡ t − R c czas opóźniony V (r, t) = 1 4π0 Z ρ(r0, t r) R dτ 0 A(r, t) = µ0 4π Z J (r0, t r) R dτ 0 potencjały opóźnione
„Wieści” elektromagnetyczne rozchodzą się z prędkością światła! tr ≡ t − R c czas opóźniony V (r, t) = 1 4π0 Z ρ(r0, t r) R dτ 0 A(r, t) = µ0 4π Z J (r0, t r) R dτ 0 potencjały opóźnione
„Wieści” elektromagnetyczne rozchodzą się z prędkością światła! tr ≡ t − R c czas opóźniony V (r, t) = 1 4π0 Z ρ(r0, t r) R dτ 0 A(r, t) = µ0 4π Z J (r0, t r) R dτ 0 potencjały opóźnione
Czy wzory te są poprawne?
∇V = 1 4π0 Z " (∇ρ) 1 R + ρ∇ 1 R # dτ0
∇ρ = ˙ρ∇tr = −1
∇ρ = ˙ρ∇tr = −1 c ρ∇R˙ ∇R = ˆR, ∇ 1 R = − ˆ R R2
∇ρ = ˙ρ∇tr = −1 c ρ∇R˙ ∇R = ˆR, ∇ 1 R = − ˆ R R2 ∇V = 1 4π0 Z " −ρ˙ c ˆ R R − ρ ˆ R R2 # dτ0
∇ρ = ˙ρ∇tr = −1 c ρ∇R˙ ∇R = ˆR, ∇ 1 R = − ˆ R R2 ∇V = 1 4π0 Z " −ρ˙ c ˆ R R − ρ ˆ R R2 # dτ0 ∆V = 1 4π0 Z −1 c ˆ R R · (∇ ˙ρ) + ˙ρ∇ · ˆ R R ! − ˆ R R2 · (∇ρ) + ρ∇ · ˆ R R2 ! dτ0
∇ ˙ρ = −1
cρ∇R = −¨ 1
∇ ˙ρ = −1 cρ∇R = −¨ 1 cρ ˆ¨R ∇ · Rˆ R ! = 1 R2 , ∇ · ˆ R R2 ! = 4πδ3(R)
∇ ˙ρ = −1 cρ∇R = −¨ 1 cρ ˆ¨R ∇ · Rˆ R ! = 1 R2 , ∇ · ˆ R R2 ! = 4πδ3(R) ∆V = 1 4π0 Z 1 c2 ¨ ρ R − 4πρδ 3 (R) dτ0 = 1 c2 ∂2V ∂t2 − 1 0 ρ(r, t)
∇ ˙ρ = −1 cρ∇R = −¨ 1 cρ ˆ¨R ∇ · Rˆ R ! = 1 R2 , ∇ · ˆ R R2 ! = 4πδ3(R) ∆V = 1 4π0 Z 1 c2 ¨ ρ R − 4πρδ 3 (R) dτ0 = 1 c2 ∂2V ∂t2 − 1 0 ρ(r, t) ∆V − 1 c2 ∂2V ∂t2 = − 1 0 ρ(r, t)
∇ ˙ρ = −1 cρ∇R = −¨ 1 cρ ˆ¨R ∇ · Rˆ R ! = 1 R2 , ∇ · ˆ R R2 ! = 4πδ3(R) ∆V = 1 4π0 Z 1 c2 ¨ ρ R − 4πρδ 3 (R) dτ0 = 1 c2 ∂2V ∂t2 − 1 0 ρ(r, t) ∆V − 1 c2 ∂2V ∂t2 = − 1 0 ρ(r, t)