Geografia turyzmu - podręcznik [Tourism Geography - Text book] A. J. Aleksandrowa, red. [ed]
W ydaw nictw o „Knorus", M oskwa 2 0 0 8 , 5 9 2 ss. [pp.]
Podręcznik Geografia turyzmu jest publikacją zbio rową pod redakcją doktora nauk geograficznych prof. A. Aleksandrowej, która jest jednocześnie au torką kilku rozdziałów publikacji. W zespole autor skim możemy odnaleźć nazwiska takich specjali stów z zakresu geografii turyzmu, jak: S. Liszewski, I. Wagner czy S. Erdavletov, których rozważania wykorzystano przy charakterystykach rozwoju dys cypliny w poszczególnych państwach.
Opracowanie składa się z trzech odrębnych te matycznie części, w których zamieszczono czterna ście rozdziałów. Zakończeniem każdego rozdziału jest zestaw liczący od kilku do kilkunastu pytań kontrolnych oraz rekomendowana literatura. Łącz nie książka liczy 592 strony tekstu, w których za warte są 54 tabele i 73 rysunki. Spis zalecanej litera tury jest dość obszerny, bowiem liczy 255 pozycji zagranicznych i rosyjskojęzycznych.
Część pierwsza - „Teoria i metodologia geogra fii turyzmu” - składa się z pięciu rozdziałów podej mujących tematykę związaną zarówno z historią rozwoju tej dyscypliny wiedzy, jak i zagadnienia przedstawiające najnowsze podejścia badawcze sto sowane w geografii turyzmu (turystyki)1.
Rozdział pierwszy poświęcony został geografii turyzmu jako dyscyplinie naukowej będącej częścią geografii ogólnej oraz jej związkom z innymi
dzie-T he tex t book e n title d ‘dzie-Tourism Geography' is a collective p u b lic a tio n u n d e r th e editor- sh ip of Prof. A leksandrov a, w ho h e rse lf is th e a u th o r of som e of its c h a p te rs . The team of c o -a u th o rs in c lu d e s s u c h to u rism geo g rap h y sp e c ia lists a s Liszewski, W agner a n d E rdavłetov, a n d th e ir c o n trib u tio n s w ere u se d to d e scrib e th e developm ent of th is discipline in ind ivid ual co u n tries.
T he book c o n s is ts of 14 c h a p te rs in th re e s e p a ra te p a rts . E a c h c h a p te r e n d s w ith several te s t ą u e s tio n s a n d recom m ended lite ra tu re . It is 592 pages long a n d in clu d es 54 ta b le s a n d 73 figures. T he recom m ended lite ra tu re list is long a s it in clu d e s 255 title s bo th foreign a n d R u ssian .
T he flrst p a r t - ‘The Theory a n d Metho- dology o f Tourism G eography' - c o n sists of five c h a p te rs d isc u s s in g b o th th e h isto ry a n d th e la te s t re s e a rc h tre n d s in to u rism geography.
C h a p te r O ne is devoted to to u rism geo g rap h y a s a discip line a n d a p a rt of geo g rap h y in a w ider se n se , a s well a s to its lin k s to o th e r d iscip lin es a n d p ractical h u m a n activity. T he c h a p te r p re s e n ts an d d isc u s s e s th e b a sie term inology u sed in to u rism geograp h y a n d th e relatio n sh ip b etw een c o n c ep ts s u c h a s leisu re, reerea- tio n a n d to u rism . T h is is im p o rta n t b e c a u se
dżinami wiedzy, a także aktywnościami człowieka 0 charakterze praktycznym. W rozdziale tym przed stawione i omówione zostały także podstawowe ter miny stosowane w geografii turyzmu oraz zależno ści między takimi pojęciami, jak: czas wolny, rekre acja i turystyka. Jest to o tyle ważne, że w światowej geografii turyzmu nadal trwają dyskusje dotyczące zakresu pojęciowego tych sformułowań.
Kolejny, drugi rozdział poświęcono historii roz woju omawianej dyscypliny i wyróżniono w nim okresy: początek badań geograficznych nad turysty ką (przełom XIX i XX w.), ustanowienie geografii turyzmu (początek XX w.), przedwojenny okres rozwoju geografii turyzmu (obejmujący lata 30. XX w.), okres II wojny światowej, powojenny okres rozwoju (do lat 60. XX w.), rozkwit (od początku lat 60. XX w.). W rozdziale tym omówiono także powszechnie znane i wykorzystywane, najnowsze osiągnięcia teoretyczne związane z omawianą dys cypliną. Znalazły się w nim m.in. teorie Miosseca, Butlera, Gormsena czy Oppermana. Zakończeniem rozdziału jest przedstawienie dorobku rosyjskiej geografii w zakresie turyzmu, gdzie przywołano 1 omówiono m.in. znaną koncepcję terytorialnego systemu rekreacyjnego V. C. Preobrażeńskiego.
Bardzo obszerny rozdział trzeci poświęcony zo stał rozwojowi nowej geografii turyzmu w Rosji XXI w. w kontekście zmian zachodzących w świa towej gospodarce turystycznej. Dużo uwagi poświę cono tu przestrzennej polaryzacji światowego rynku turystycznego. Szczegółowe zagadnienia poruszane w rozdziale dotyczą m.in. miejsca turystyki w spo łecznym podziale pracy oraz ewolucji rynku tury stycznego związanej z cyklicznym rozwojem tury styki światowej. Omawiane zagadnienia dotyczą także historii rozwoju przemysłu i produktu tury stycznego oraz kanałów jego dystrybucji. Ważną częścią rozdziału jest bardzo szeroko omówione za gadnienie klastrów turystycznych będących przeja wem terytorialnej integracji produktów turystycz nych. To stosunkowo nowe w teorii turystyki zagad nienie przedstawiono z wykorzystaniem klasycz nych opracowań dotyczących tematu autorstwa M. Portera. W rozdziale zamieszczono liczne infor macje dodatkowe (studia przypadków), uatrakcyj niające merytorycznie zamieszczone w nim treści, dotyczące m.in. rozwoju wybranych produktów tu rystycznych, touroperatorów czy linii lotniczych.
Metodologii i metodyce badań geograficzno- turystycznych poświęcono rozdział czwarty. Przed stawiono w nim wiele metod wykorzystywanych w geografii turyzmu, takich jak: metody oceny (bonitacja punktowa, pojemność i chłonność
tury-in world to u rism g eograp hy th e re is stilł d e b a tę on th e s e m a n tic ran g ę of th e se term s.
C h a p te r l\v o is devoted to th e h lsto ry of to u rism geography developm ent. The follow- ing p erio ds a re identified: early geo- grap h ical s tu d y of to u rism (the tu m of th e 2 0 th cen tu ry ), th e e sta b lis h m e n t of to u rism geography (early 2 0 ll‘ c.), the pre- w ar period (including th e 1930s), World W ar II, th e p o st-w a r period (until th e 1960s) a n d rapid grow th (from th e early 1960s). The a u th o r s also d is c u s s th e m o st com m only know n a n d app lied th eo ries inclu ding th o se by M iossec, B u tler, G orm sen an d O pperm an . T he c h a p te r e n d s w ith a p rese n ta- tion of th e a c h ie v e m e n ts of R u ssian to u rism geography in clu d in g th e w ell-know n concept of th e territo ria l re c re atlo n a l sy stem by Preobrazensky.
The v a s t C h a p te r T hree is devoted to th e develop m ent of th e new to u rism geography in R u ssia in th e 21 st c., in th e co n tex t of th e c h a n g e s o cc u rrin g in th e global to u ris t econom y. P a rtic u la r a tte n tio n is paid to th e s p a tia l polarization of th e world to u ris t m a rk e t. Individual issu e s d isc u sse d in th is c h a p te r co ncern th e place of to u rism in th e d istrib u tio n of w ork in society, th e evolution of th e to u rism m ark e t related to th e cyclical developm ent of global to u rism , a s well a s th e h istory of th e to u rism in d u stry , p ro d u c t developm ent a n d c h a n n e ls of d istrib u tio n . An im p o rta n t p a rt is a n in -d e p th d isc u ssio n of to u rism c lu ste rs, a m a rk of th e territo ria l integra- tion of to u rism p ro d u e ts. T h is issu e, relatively new in th e th eory of to u rism , is p resen ted on th e b a s is of th e cla ssic w ork on th e su b je c t by Porter. T he c h a p te r includes a lot of a d d itio n al in fo rm atio n (case studies) w hich m ak e th e c o n te n t m ore attractiv e an d c o n c ern s th e d evelo pm ent of selected to u rism p ro d u ets, to u r o p e ra to rs a n d air- lines.
C h a p te r F o u r is devoted to m ethodology, p re se n tin g a n u m b e r of th e m eth o d s u sed in to u rism geograph y s u c h a s evaluation (ranking, a s s e s s in g to u rism capacity a n d th e ‘a b so rp tiv e n e ss’ of a d estin ation ), survey m eth o d s (q u e stio n n a ire s a n d m eth o d s of p rep a ra tio n , sta tis tic a l a n d econom ic reports), classification m eth o d s (in tem atio nal classifica- tion acco rd in g to developm en t of cross- b o rd er tourism ), e s ta b lish in g typologies (functional, a typology of recreatio n al system s, a n in te m a tio n a l to u rism typology), a n d carto- g raph ic m e th o d s (categorisation of to u rism m aps). In m o st c a s e s th e m eth o d s described
styczna), metody wywiadu (ankieta i sposoby jej opracowania, sprawozdania statystyczno-ekono- miczne), metody klasyfikacji (klasyfikacja państw ze względu na rozwój turystyki zagranicznej), typo logii (funkcjonalna, typologia terytorialnych syste mów rekreacyjnych, turystyczna typologia państw świata), metody kartograficzne (klasyfikacja map turystycznych). O ile w większości przypadków charakteryzowane metody zostały poparte konkret nymi przykładami zastosowania, to w części prezen tującej metody kartograficzne nie pojawił się ani je den (!?) przykład ich wykorzystania.
Turystyka jako zjawisko jest przedmiotem badań wielu dyscyplin wiedzy, dlatego w rozdziale piątym znalazły się zagadnienia związane z podejściami ba dawczymi nauk zajmujących się tym zagadnieniem. W ramach „socjologizacji” i „humanizacji” omó wiono m.in. następujące zagadnienia: turystyka - fenomen społeczno-kulturowy, przeciwieństwo tury- sta-podróżny w aspekcie rekreacyjno-poznawczym, „romantyczne” i zespołowe modele zachowań i per cepcji, odświętny, rytualny i zabawowy element w podróżach i turystyce, motyw ucieczki - kompen sacyjna funkcja turystyki, problemy różnic społecz nych w turystyce, formowanie modeli percepcji: po trzeba symboli - manipulacja i prestiż, turystyka ja ko przemysł. Z zakresu „ekonomizacji” zasygnalizo wano zagadnienia związane z: ogólnym pojęciem rynku turystycznego, modelem zachowań konsu mentów na rynku turystycznym, równowagą rynku turystycznego, turystyką w kontekście równowagi ogólnoekonomicznej. „Ekologizacja” turyzmu w ro zumieniu Autorów ogranicza się jedynie do analizy wykorzystania w turystyce obszarów chronionych, co z pewnością nie wyczerpuje merytorycznie za gadnienia.
Część druga podręcznika dotyczy zagadnień związanych z rozwojem turyzmu2 w różnych czę ściach świata.
W rozdziale szóstym ogólnie omówiono geogra ficzne aspekty turyzmu. Rozdziały siódmy i ósmy poświęcone zostały turyzmowi w wybranych kra jach „centrum” (USA, Wielka Brytania, Francja, Ja ponia) oraz „pólperyferii” (Polska, Czechy, Biało ruś, Federacja Rosyjska, Kazachstan, Chiny). Lite ratura, na podstawie której powstał podrozdział do tyczący Polski, obejmuje m.in. publikacje T. Lijew- skiego, S. Liszewskiego, A. Matczaka czy O. Roga- lewskiego. Szczegółowe zagadnienia zwarte w po szczególnych podrozdziałach dotyczą w większości: potencjału turystycznego, geografii ruchu turystycz nego, regulacji państwowych w zakresie działalno ści turystycznej i regionów turystycznych, rozwoju
are illu stra te d w ith exam ples, however, th e p a rt p re s e n tin g c a rto g ra p h ic m eth o d s does n o t in clu d e a sin gle exam ple of how th ey are u sed.
T ou rism Is a s u b je c t of stu d y in m an y d isciplines a n d C h a p te r Five p re se n ts iss u e s c o n n e cte d w ith different k in d s of re s e a rc h a p p ro a c h e s. U nd er ‘sociologisa- tion ' a n d ‘h u m a n is a tio n ’, th e a u th o r s d isc u ss s u c h is s u e s a s to u rism a s a so cio-cultu ral p h en o m en o n ; th e c o n tr a s t betw een th e to u ris t a n d th e trav eller in te rm s of reerea- tion a n d ‘co gn ition ’; ‘ro m a n tic ' a n d group m o d els of b e h a v io u r a n d perception; festive, ritu a l a n d e n te rta in m e n t elem en ts in travel a n d to u rism ; th e m otif of escap e - th e com p en sativ e fu n ctio n of tourism ; th e problem of social differences in tourism ; th e form ation of m odels of perception: th e need for sym bols - m a n ip u la tio n an d pre- stige; to u rism a s a n in d u s tiy . As reg ard s ‘econ om isation ', th e following issu e s a re d iscu ssed : th e g en e ra ł id ea of th e to u rist m ark e t, a m odel of c o n s u m e r b eh av io u r in th e to u rism m a rk e t, th e stab ility of th e to u ris t m ark e t, a n d to u ris m in th e contex t of th e g enerał econom ic situ a tio n . The 'ecologisation' of to u rism is lim ited by th e a u th o r s to a n a n a ły sis of th e role of protected a re a s in to u rism , w hich c e rtain ly does n o t cover all a s p e c ts of th is issu e.
T he seco n d p a rt of th e book is a b o u t to u rism dev elop m en t in different p a rts of th e world. In C h a p te r Six th e re is a generał d isc u ssio n of th e geographical a sp e c ts of tou rism . C h a p te rs Seven a n d E ight are devoted to to u rism in selected ‘c e n tra l’ c o u n trie s (the USA, G re a t B ritain, France, J a p a n ), a s well a s ‘se m i-p e rip h e ral’ ones (Poland, th e Czech Republic, B elaru s, th e R u ssia n F ed eratio n, K a z a k h sta n , China). T he reference m a te ria ł for th e s u b -c h a p te r on Poland in clu d e s p u b lic a tio n s by Lijewski, Liszewski, M atczak, Rogalewski a n d o th er a u th o rs . Individual is s u e s d isc u sse d in th e s u b -c h a p te rs c o n c ern to u rism potential, th e geography of to u rism , s ta te to u rism reg u latio n a n d to u rism regions, a n d to u rism g e o g ra p h y d e v e lo p m e n t. U n fo rtu n a te ly , a lack of u n iform ity in th e individual c o u n try d e sc rip tio n s m a k e s th e m ateriał barely co m parable.
The th ird p a r t is devoted to specialised to u rism . In six c h a p te rs th e a u th o r s d escribe th e m o st p o p u la r ty p es of to u ris t activity, illu stra tin g th e m w ith n u m e ro u s ca se stu d ie s of p a rtic u la r form s of to u rism .
The w hole of C h a p te r Nine is devoted to u rb a n to u rism (it is n o t q u ite elear w hy
geografii turyzmu. Niestety brak jednolitości w opi sie poszczególnych krajów powoduje, że jest to ma teria! mało porównywalny.
Część trzecia poświęcona jest turystyce specjali stycznej. W sześciu rozdziałach opisano najpopular niejsze typy aktywności turystycznej, ilustrując je licznymi studiami przypadków przybliżającymi kon kretne fonny turystyki.
Rozdział dziewiąty w całości poświęcony jest tu rystyce miejskiej (nie za bardzo wiadomo, dlaczego zaliczonej do turystyki specjalistycznej). Zawarto w nim informacje dotyczące typów, funkcji i współ czesnych trendów rozwoju miast jako centrów tury stycznych. Interesująca jest charakterystyka tzw. miast globalnych jako centrów turystyki międzynaro dowej. W wyróżnionych na postawie klasyfikacji P. Taylora czterech kategoriach i dwunastu typach znalazło się tylko jedno polskie miasto (Warszawa - kategoria C typ 5), w sąsiedztwie takich ośrodków, jak Bangkok, Montreal, Pekin, Rzym czy Sztokholm.
Turystyka biznesowa jest przedmiotem rozwa żań zawartych w rozdziale dziesiątym. Omówiono w nim następujące zagadnienia: pojęcie turystyki biznesowej i jej struktura, charakterystyczne cechy organizacji turystyki biznesowej. Osobna część roz działu poświęcona została charakterystyce turystyki biznesowej w różnych częściach świata.
Jedenasty rozdział w całości podejmuje zagad nienia związane z turystyką wiejską. We wstępie przedstawiono podstawowe podejścia w definiowa niu turystyki wiejskiej zarówno w wąskim, jak i sze rokim kontekście pojęcia. W dalszej części przed stawiono różne modele organizacji turystyki wiej skiej w krajach Europy zachodniej oraz zagadnienia rozwoju geografii turystyki wiejskiej w różnych kra jach europejskich. Tu Polska została zaliczona do krajów, w których turystyka wiejska na przestrzeni kilkunastu ostatnich lat rozwija się bardzo szybko. Pozostała problematyka rozdziału dotyczy progra mów i strategii oraz perspektyw rozwoju turystyki na terenach wiejskich.
W rozdziale dwunastym, poświęconym turystyce ekologicznej, główny nacisk położony został na mo delowanie i rozwój parków narodowych oraz zwią zane z tym trendy rozwoju w różnych częściach świata. Przedstawiona została także hierarchiczna klasyfikacja aktywności turystycznych o charakterze ekologicznym (typy, klasy, rodzaje, formy) oraz mo dele rozwoju tej formy turystyki.
Turystyka sportowa jest tematem trzynastego rozdziału, w którym skoncentrowano się głównie na takich aktywnościach, jak: narciarstwo, golf, nurko wanie oraz turystyka ekstremalna. W poszczególnych
it is co n sld ered sp ecialised tourism ). It c o n ta in s Info rm ation on types, fu n ctio n s a n d c o n te m p o ra ry tre n d s in th e developm ent of citles a s to u rism c e n trc s. An in terest- ing section is th e d e scrip tio n of ‘global cities’ a s In te rn a tio n a l to u rism c e n tres. Among th e four categ o ries a n d twelve types, estab l- ished on th e b a s is of T aylor’s classifica- tion, th e re ls only on e Polish city (Warsaw, category C, type 5), alon gside s u c h c e n tre s a s B angkok, M ontreal, Beijing, Rorne a n d Stockholm .
B u sin e ss to u rism is th e topie of C h ap ter Ten w hich in clu d e s is s u e s su c łi a s th e notion of b u s in e s s to u rism a n d its s tru c tu re , and typical fe a tu re s of b u s in e s s to u rism organiza- tion. A s e p a ra te p a r t is devoted to th e descrip tio n of b u s in e s s to u rism in different p a rts of th e w orld.
C h a p te r Eleven d is c u s s e s iss u e s in ru ra l to u rism . In th e in tro d u c tio n th e a u th o r p re s e n ts th e m ain definitions b o th in n a rro w e r a n d w ider perspectives. F u rth e r on th ey p re s e n t v a rio u s m odels of ru ra l to u rism o rg an izatio n in w e stern E u ro p ean co u n tries, a s well a s th e developm ent of ru ra l to u rism g eography in individual E u ro p ean co u n tries. Here, Poland is co u n te d am ong th o se c o u n trie s w h ere ru ra l to u rism h a s been developing very rap idly over rec e n t years. The re m a in in g p a rt of th e c h a p te r c o n c e r n s p ro g ra m m e s , s tr a te g ie s a n d p ro sp e c ts for to u ris m develo p m en t in ru ra l a re a s.
In C h a p te r Twelve, devoted to ecological tou rism , th e m ain focus is on th e m odelling an d develop m ent of n a tio n a l p a rk s, and related dev elo pm en t tre n d s in different p a rts of th e w orld. T he a u th o r also p re se n ts a h iera rc h ica l classificatio n of ecological to u ris t activities (types, c la sse s, k in ds, forms), a s well a s m odels of develop m ent of th is form of to u rism .
S p o rts to u rism is th e topie of C h ap ter T h irte en w here th e a u th o r focuses on activities like skiing, golf, diving a n d extrem e tou rism . In in d ivid ual s u b -c h a p te rs n o t only are th e e sse n c e a n d type of activities d isc u sse d , b u t also th e organization of specialized c e n tre s w h ere th ey a re practiced, w ith th e ir origins a n d developm ent in different p a rts of th e world. Activities co n n ected w ith ex trem e to u rism include su c h form s a s m o u n ta in biking, canyoning, paragliding, speleology, a n d kitesurfing.
According to its title, th e la s t c h a p te r sh o u ld co n c ern pilgrim ages a n d religious to u rism . T he in tro d u c tio n briefly p re se n ts re se a rc h into pilgrim age a n d a list of eleven
podrozdziałach omówiono nie tylko istotę i rodzaje aktywności, ale także organizację specjalistycznych ośrodków związanych z ich uprawianiem, historię po wstania i rozwój w różnych częściach świata. W gru pie aktywności związanych z turystyką ekstremalną pojawiły się m.in.: kolarstwo górskie, kanioning, pa ralotniarstwo, speleologia, kitesurfing.
Ostatni, czternasty rozdział zgodnie z tytułem powinien dotyczyć pielgrzymowania i turystyki reli gijnej. We wstępie przedstawiono krótko badania nad fenomenem pielgrzymowania i wymieniono je denaście światowych makroregionów związanych z pielgrzymowaniem. W drugiej części rozdziału omówiono pielgrzymki w wielkich religiach świata. Niestety, pomimo zapowiedzi, w rozdziale nie zna lazły się informacje dotyczące turystyki religijnej, która wg istniejących koncepcji nie może być utoż samiana jedynie z pielgrzymkami.
Ujęcie tematu świadczy o interdyscyplinarnym rozumieniu poruszanej problematyki, co jest zgodne z aktualnymi trendami w pojmowaniu współczesnej turystyki i stanowi niewątpliwy atut podręcznika. Pomimo podręcznikowego charakteru, książka po zwala czytelnikowi na zapoznanie się z oryginalnym podejściem do zjawiska turystyki wśród naukow ców rosyjskich, co jest niezwykle ciekawe, szcze gólnie dla osób zawodowo zajmujących się bada niem tego zjawiska.
Książka napisana zrozumiałym językiem. O ile pod względem zakresu merytorycznego do opracowa nia nie można mieć większych zastrzeżeń, to trzeba zaznaczyć, że pod względem edytorskim publikacja daleka jest od standardów przyjętych dla nowocze snych podręczników akademickich. Niskiej jakości papier i opracowanie graficzne powodują, że książka nie zachęca do szczegółowego zapoznania się z jej treścią. Atutem publikacji jest twarda oprawa.
Publikacja jest rekomendowana przez Minister stwo Edukacji Federacji Rosyjskiej jako podręcznik dla studentów szkół wyższych w specjalności „tu- ryzm”. Polecana jest także pracownikom wszelkiego rodzaju przedsiębiorstw turystycznych, administra cji, samorządom.
PRZYPISY
1 W odróżnieniu od języka polskiego w rosyjskim brak jest rozróżnienia pojęć „turyzm” i „turystyka”.
2 Tytuł tej części brzmi „turistskoje stranoviedienije”, co czę ściowo odpowiada polskiemu pojęciu krajoznawstwa turystyczne go w ujęciu naukowym. Jednak z treści zawartych w rozdziałach wynika, że chodzi tu o całokształt zagadnień związanych z turysty ką, które w Polsce określane są mianem „turyzmu”.
w orld m acro -reg io n s rela te d to it w hile in th e seco n d p a rt th e pilgrim ages of th e m a in w orld re lig io n s a re d is c u s s e d . R egrettabły, th e c h a p te r does n o t include in fo rm atlo n on religious to u rtsm w hich, acco rd in g to ex istin g id eas, m u s t n o t be identifled solely w ith pilgrim age.
The a p p ro a c h a s s u m e d by th e a u th o rs refłects th e ir in te rd isc ip lin a ry u n d e rs ta n d - ing of th e is s u e s th ey d is c u s s com plying w ith c u r r e n t tr e n d s in a p p ro a c h in g c o n te m p o ra ry to u rism , a n d th is is a g re a t ad v a n ta g e of th e book. D espite its tex t book c h a ra c te r, th e p u b lic a tio n allows th e re a d e r to get a c ą u a in te d w ith a n original a p p ro a c h to to u ris m a m o n g R u ssian re s e a rc h e rs w hich is very in terestin g , especially for th o se p rofessionally involved.
T here sh o u ld b e no m ajo r rese rv atio n s a s far a s th e fac tu al c o n te n t of th e book is co n c em e d , how ever, in ed iting term s it is far below th e s ta n d a r d s accepted for m o dern s tu d e n t te x t books. T he Iow ą u a lity of p a p e r a n d g rap h ic design do n o t en co u ra g e a re a d e r to w ork th ro u g h it thoroughly. It is w ritte n in co m preh en sib le lan g u ag e th o u g h a n d a n u n ą u e stio n a b le a d v a n ta g e is th e h a rd cover.
The p u b lic a tio n c a n also be recom m ended to th o se w orking in an y kin d of to u rism com pany, a n d n a tio n a l a n d local govern- m en t. It is reco m m en d ed by th e M inistry of E d u catio n in th e R u s s ia n F ed eratio n a s a tex t book for u n iv ersity s tu d e n ts specialis- ing in to u rism .
FOOTNOTES
1 In R ussian, unlike in Polish, there Is a singlę term for tourism .
2 The title of th is part is “turistskoje stranoviedlenije", w hich partly corresponds to the Polish academ ic notion of tourism . However, the con ten ts o f the chapters su g g ests that the author generally m ea n s alt asp ects of tourism .
Bogdan Włodarczyk
In s ty tu t G eografii M ia st i T u ry zm u U n iw e r sy te t Ł ódzki
