39. Sesja CIGRE 2002Nowa organizacja i tematyka Komitetów Studiów

strona

199

kwiecień

2003

39. Sesja CIGRE 2002

Nowa organizacja i tematyka Komitetów Studiów

Andrzej Pi³atowicz – Przewodnicz¹cy PKWSE

Ryszard Krochmalski – Sekretarz PKWSE

Numer Komitetu 11 A1 12 A2 13 A3 21 B1 22 B2 23 B3 14 B4 34 B5 37 Nazwa Komitetu polska/angielska Maszyny wiruj¹ce/ Rotating Machines  

Elektryczne maszyny wiruj¹ce/ Rotating Electrical Machines

Transformatory Transformers   Transformatory Transformers Aparatura ³¹czeniowa Switching Equipment   Aparatura wysokonapiêciowa High Voltage Equipment Kable wysokonapiêciowe HV Insulated Cables   Kable Insulated Cables Linie napowietrzne Overhead Lines   Linie napowietrzne Overhead Lines Stacje elektroenergetyczne Substations   Stacje elektroenergetyczne Substations

Uk³ady pr¹du sta³ego WN i urz¹dzeñ energoelektrycznych

HVDC Links and AC Power Electronicequipment

Uk³ady pr¹du sta³ego WN i urz¹dzeñ Energoelektrycznych

HVDC Links and AC Power Electronicequipment Zabezpieczenia systemu i sterowanie lokalne

Power System Protection and Local Control  

Automatyka i zabezpieczenia Protection and Automatics Planowanie i rozwój systemu el-energ. Power System Planning and Development

Przewodnicz¹cy Komitetu/ Przedstawiciel PKWSE D.J. Wallis (Wielka Brytania)

Andrzej Zielonka Bez zmian - j.w. P. Guunic (Francja) Ivo B. Pinkiewicz Bez zmian - j.w J.H. Brunke (USA) Antoni Hyrczak K. Froehlich (Szwajcaria) Antoni Hyrczak A.A. Bolza (W³ochy)

Adam Rynkowski R. Schroth (Niemcy) Adam Rynkowski P.G. Mayere (Kanada) Halina Argasiñska R. Stephen (RPA) vacat K. Pettersson (Szwajcaria) Jacek Stachoñ A.A. Wiersma (Holandia) Jacek Stachoñ B.B. Povh (Niemcy) Krzysztof Madajewski M. Szechtman (Brazylia) Krzysztof Madajewski G. Ziegler (Niemcy) Kazimierz Jakusz-Gostomski I. de Masmaeker(Szwajcaria) Kazimierz Jakusz-Gostomski F. Meslier (Francja) Lucjan Twardy

Dotychczasowe i nowe Komitety Studiów CIGRE Tabela 1

Trzydziesta dziewi¹ta Sesja CIGRE (Conseil Internatio-nal des Grandes Réseaux Electriques) odby³a siê w dniach od 25 do 30 sierpnia 2002 roku w Pary¿u, po raz ostatni w 15 grupach dyskusyjnych, odpowiadaj¹cych 15 komite-tom studiów, oznaczonych numerami od 11 do 39.

W okresie pomiêdzy 38. i 39. sesjami CIGRE prowa-dzono w ramach stowarzyszenia dyskusjê, w wyniku któ-rej przyjêto nowy uk³ad organizacyjny komitetów studiów

oraz ustalono ich nowy merytoryczny zakres dzia³ania, wpro-wadzaj¹c podzia³ na grupy komitetów A, B, C oraz D. Uwzglêdniono przy tym ustalenia i decyzje zawarte w opra-cowaniu CIGRE Masterplan 2000 [1] zatwierdzonym pod-czas Generalnego Zgromadzenia CIGRE w trakcie sesji w 2000 r. [2].

Tabela 1 zawiera spis nazw dotychczasowych i nowych Komitetów Studiów CIGRE.

C1 39 C2 C3 C4 C5 C6 15 D1 35 D2 33 36

Rozwój i ekonomika systemu el-energ. System Development and Economics Eksploatacja i sterowanie systemem

elektroenergetycznym Power Operation and Control

Eksploatacja i sterowanie systemem elektroenergetycznym System Control and Operation Wp³yw systemu elektroenergetycznego na

œrodowisko System Environmental Performance

Zagadnienia techniczne systemu System Technical Performance Rynki energii elektrycznej i regulacja

Electricity Markets and Regulation Systemy rozdzielcze i wytwarzanie rozproszone Distribution Systems and Dispersed Generation

Materia³y dla elektroenergetyki Materials for Electrotechnology

Nowe materia³y i technologie Materials and Emerging Technologies Telekomunikacja dla systemu i zdalne

sterowanie

Power System Communication and Telecontrol  

Systemy informatyczne i telekomunikacja Information Systems and Telecommunication

Koordynacja izolacji systemów elektro-energetycznych Power System Insulation Coordination

KompatybilnoϾ elektromagnetyczna w systemie elektromagnetycznym Power System Electromagnetic Compatibility

C.Ray (Wlk. Brytania) Lucjan Twardy J.P. Waha (Belgia) Jerzy Dudzik S. Larsson (Szwecja) Jerzy Dudzik J. Nascimento Baptista (Portugalia) Krzysztof Lipko P. Kundur (Kanada) Zbigniew Hanzelka K.W. Langhlin (USA) Jacek Malko A.Ivernizzi (W³ochy) Jerzy Szasta³³o J. Smit (Holandia) Jacek Wañkowicz Bez zmian - j.w. G.F. Vincent (Australia) Jan Piotrowski F. Ortiz Gonzalo (Hiszpania)

Jan Piotrowski L. Thione (W³ochy)

Jerzy D¹browski

A.Robert (Belgia) Zbigniew Hanzelka KOMITET ZAKOÑCZY£ SWOJ¥ PRACÊ (zagadnienia w³¹czono do prac KS-C4)

KOMITET ZAKOÑCZY£ SWOJ¥ PRACÊ (zagadnienia w³¹czono do prac KS-C4) Numer

strona

200

2003

Niniejszy artyku³ omawia ogólne zagadnienia oraz podstawow¹ tematykê prac i sesji CIGRE, ze szczegól-nym uwzglêdnieniem przyjêtych zmian i nowych zasad dzia³ania.

Szczegó³owy przebieg dyskusji merytorycznych podczas Sesji 2002, na podstawie zg³oszonych referatów oraz dys-kusji w 15 grupach, przedstawiono w artyku³ach specjali-stycznych, opracowanych przez polskich cz³onków komi-tetów studiów oraz osoby bior¹ce udzia³ w dyskusjach panelowych.

Zwyczajowo, program 39. Sesji CIGRE obejmowa³: – dyskusje wybranych tematów preferowanych

(preferen-tial subjects) w piêtnastu grupach dyskusyjnych na pod-stawie 312 referatów zg³oszonych i opracowanych przez cz³onków CIGRE z ró¿nych krajów; œrednio na jedn¹ grupê dyskusyjn¹ przypada³o 21 referatów; program Sesji nie przewidywa³ dyskusji w mieszanych grupach tematycznych;

– dyskusjê w ramach trzech sesji panelowych

Panel 1 – Zakres dzia³alnoœci CIGRE w przysz³oœci (FAC) – 1 referat,

Panel 2 – Pewnoœæ zasilania w warunkach dzia³ania rynku energii elektrycznej (SSLEM) – 8 referatów, Panel 3 – Edukacja in¿ynierów elektryków (EPEE)

– 17 referatów;

– spotkanie robocze zorganizowane przez Komitet Studiów nr 15 na temat: Systemy elektroenergetyczne w 2020 roku – 4 referaty;

– spotkanie przedstawicieli komitetów narodowych CIGRE z udzia³em 38 Komitetów z: Afryki Po³udniowej, Au-strii, Australii, Boœni i Hercegowiny, Brazylii, Chorwacji, Czech i S³owacji, Egiptu, Finlandii, Francji, Grecji, Hisz-panii, Holandii, Indii, Irlandii, Izraela, Japonii, Jordanii, Jugos³awii, Kanady, Korei, Macedonii, Meksyku, Nie-miec, Norwegii, Pañstw Pó³wyspu Arabskiego, Polski, Portugalii, Rosji, Rumunii, S³owenii, Stanów Zjednoczo-nych, Szwajcarii, Szwecji, Wenezueli, Wêgier, Wielkiej Brytanii i W³och, pod przewodnictwem Sekretarza Ge-neralnego CIGRE p. J. Kowala;

– posiedzenia komitetów studiów oraz ich grup robo-czych;

– wycieczki techniczne do: Regionalnej Dyspozycji Mocy – Normandia – Pary¿, stacji elektroenergetycz-nej 400/225kV Ternes – w³¹czoelektroenergetycz-nej w pierœcieñ sieci zasilaj¹cej Pary¿, stacji elektroenergetycznej 400 kV Cergy po³¹czonej z Centrum Zdalnego Sterowania – PEXI, CERGY, laboratoriów naukowo-badawczych EdF „Les Renardiers”;

– Wystawê Techniczn¹ zorganizowan¹ przez 131 wystaw-ców z 21 krajów, ³¹cznie 120 stoisk o powierzchni ok. 2000 m2_.

Ponadto odby³y siê posiedzenia o charakterze formal-no-sprawozdawczym:

– dwa posiedzenia Rady Zarz¹dzaj¹cej CIGRE (dla cz³on-ków Rady) w dniach 24 oraz 27 sierpnia 2002 r.

– Nadzwyczajne i Zwyczajne posiedzenie Zgromadzenia Generalnego CIGRE w dniu 26 sierpnia 2002 r. Zgodnie z wieloletni¹ tradycj¹ Sesji delegaci uczest-niczyli w dyskusjach w wybranych grupach dyskusyj-nych, w spotkaniach nieformaldyskusyj-nych, podczas wycieczek i spotkañ kole¿eñskich. W 39. Sesji CIGRE wziê³o udzia³ ok. 2500 delegatów z 71 krajów; do najliczniejszych delegacji nale¿y zaliczyæ delegacje: Francji – 287 osób, Niemiec – 149 osób, Stanów Zjednoczonych – 107 osób, Brazylii – 87 osób, Kanady – 84 osoby, Szwajcarii – 78 osób oraz Wielkiej Brytanii – 71 osób (delegacje wymie-nionych krajów stanowi¹ od lat najliczniejsz¹ grupê uczestników sesji CIGRE – obecnie: ok. 35% ogó³u uczestników).

W okresie miêdzy dwiema ostatnimi Sesjami CIGRE (2000...2002) prowadzona by³a o¿ywiona i czêsto kon-trowersyjna dyskusja na temat nowej organizacji i pla-nów dzia³ania komitetów studiów. Prezentacja i g³ówna dyskusja dotyczy³a propozycji p. K. Pettersona [3] przed-stawionej na posiedzeniu Rady Zarz¹dzaj¹cej CIGRE w dniu 29 wrzeœnia 2001 r. w Cape Town (Afryka Po³u-dniowa).

Wobec licznych zastrze¿eñ i kontrpropozycji ustalo-no plan dzia³ania zmierzaj¹cy do uzgodnienia sformu³o-wania zakresów dzia³alnoœci i odpowiedzialnoœci po-szczególnych komitetów studiów. W pierwszej kolejno-œci 16 komitetów narodowych (Afryki Po³udniowej, Au-stralii, Belgii, Brazylii, Chorwacji, Czech, Finlandii, Fran-cji, GreFran-cji, Japonii, Jugos³awii, Niemiec, Norwegii, Pol-ski, Szwecji i Wielkiej Brytanii) zg³osi³o uwagi dotycz¹-ce reorganizacji CIGRE oraz dzia³añ poszczególnych ko-mitetów studiów (ogó³em 46 uwag).

Komitet Techniczny CIGRE dokona³ analizy uwag i zmian w propozycjach reorganizacji CIGRE, po czym koñcowy ra-port zosta³ poddany g³osowaniu i sta³ siê podstaw¹ do zmian zakresów dzia³ania komitetów studiów (mo¿liwoœæ opra-cowania Planów Dzia³ania komitetów).

Charakteryzuj¹c dyskusjê i przyjête rozwi¹zania nale¿y stwierdziæ, ¿e:

– w grupach komitetów studiów A1...A3, B1...B5 oraz D1...D2 wprowadzono stosunkowo nieznaczne zmiany w zakresie tematyki prac, w stosunku do tematyki ist-niej¹cych obecnie komitetów (w tab. 1 zamieszczono dane dotycz¹ce nazw nowych i starych komitetów); w szczególnoœci rozszerzono zakres prac KS A3 w po-równaniu z KS 13 – nowy komitet bêdzie, poza apara-tur¹ ³¹czeniow¹, prowadzi³ studia i badania zwi¹zane ze stosowaniem innej aparatury, np.: przek³adników, ogra-niczników przepiêæ itp., nast¹pi³ równie¿ odmienny po-dzia³ zakresów po-dzia³ania w ramach KS-B5 i KS-D2 biegaj¹cy od dotychczasowych prac prowadzonych od-powiednio przez KS-34 oraz KS-35;

– najwiêcej zmian dokonano w zwi¹zku z wprowadze-niem nowych komitetów studiów zajmuj¹cych siê systemem elektroenergetycznym C1...C6: skasowano

strona

201

kwiecień

2003

komitety KS-33 oraz KS-36, przewiduj¹c kontynu-acjê czêœci prac w ramach nowego KS-C4, w rezul-tacie program dzia³ania komitetu KS-C4 obejmuje szereg prac z ró¿nych dziedzin, w zwi¹zku z czym mog¹ wyst¹piæ trudnoœci z obsad¹ personaln¹ tego komitetu (nie ma specjalistów obejmuj¹cych ca³o-kszta³t dzia³alnoœci); pierwsze dyskusje dotycz¹ce planu dzia³ania tego Komitetu wskazuj¹ na koniecz-noœæ podzia³u go na podkomitety bardziej meryto-ryczne; wiele wczeœniejszych wypowiedzi krytycz-nych wskazywa³o na mo¿liwe trudnoœci efektywne-go prowadzenia prac komitetu; w szczególnoœci ostro krytykowano propozycjê skasowania KS-33; równie¿ bardzo krytycznie oceniono utworzenie nowego C5 maj¹cego zajmowaæ siê zagadnieniami rynku energii elektrycznej i regulacji; zagadnienia te powinny byæ – w miarê potrzeby – uwzglêdniane w dzia³alnoœci KS-C1; C2 oraz C4 – wydzielenie mo¿e prowadziæ do ró¿nic w podejœciu poszczególnych komitetów, podobnie krytykowana by³a propozycja programu prac komitetu KS-C6, w tym szczególnie w³¹czenie za-gadnienia elektryfikacji rolnictwa.

Mimo wielu dyskusyjnych g³osów, wiêkszoœæ komi-tetów narodowych popar³a w g³osowaniu propozycje do-konywanych zmian.

Obecnie nowe komitety koñcz¹ opracowywaæ plany dzia³ania oraz ustali³y listê tematów preferowanych na sesjê 2004. Przewiduje siê nieznaczne zmiany w proce-sie prowadzenia sesji, polegaj¹ce g³ównie na rezygnacji z sesji poœwiêconych pracom wielu komitetów oraz na d¹¿eniu do zwiêkszenia czasu na swobodn¹ dyskusjê prezentowanych referatów. Mimo to sesja 2004 bêdzie prze³omowa z uwagi na odmienne podejœcie do wielu zagadnieñ, w tym zw³aszcza odst¹pienie od dyskusji jedynie zagadnieñ technicznych i technologicznych przez wprowadzenie rozwa¿añ dotycz¹cych skutków ekono-micznych i struktur organizacyjno-prawnych w obrêbie ca³ego systemu elektroenergetycznego od Ÿróde³ ener-gii do odbiorców.

W wielu wypowiedziach osób aktywnie zaanga¿o-wanych w dzia³alnoœæ CIGRE wyra¿ane s¹ obawy czy wprowadzenie nowej organizacji i tematyki bêdzie mia-³o pozytywne skutki na rozwój tej organizacji.

39. Sesja CIGRE rozpoczê³a siê w dniu 26 sierpnia 2002 roku.

Przemówienie inauguracyjne wyg³osi³ p. Francois Lamo-ureux [4], dyrektor generalny ds. Energii i Transportu Unii Europejskiej. W przemówieniu g³ówn¹ uwagê zwrócono na politykê energetyczn¹ Unii, sformu³owan¹ w „Green Paper on the Security of Energy Supplies”. Zwrócono uwagê na przewidywany wzrost zale¿noœci w zakresie niezbêdnych dostaw energii do Europy z 50 do 70% ca³kowitego zapo-trzebowania, w ci¹gu najbli¿szego dwudziestolecia. Sytu-acja w Unii Europejskiej jest pod wzglêdem energetycznym ca³kowicie odmienna w porównaniu na przyk³ad z sytuacj¹ w USA. Powoduje to, ¿e w Unii Europejskiej istniej¹ ten-dencje do ograniczania zu¿ycia energii, poszukiwania

no-wych Ÿróde³ energii, rozpatrywania rozwoju energetyki j¹-drowej oraz tworzenia rynków energii, zw³aszcza gazu i ener-gii elektrycznej.

W zakresie rynku energii osi¹gniêto pozytywne wyniki dla du¿ych odbiorców, przy jednoczesnym zmniejszeniu cen na energiê elektryczn¹ w Niemczech o 20%, w Wielkiej Brytanii o 14% i w Szwecji o 20%. W dalszym ci¹gu d¹¿y siê do stworzenia „pe³nego” rynku energii elektrycznej oraz dostosowania operatorów systemu do dzia³ania w warun-kach rynkowych z w³aœciwym wykorzystaniem po³¹czeñ miêdzysystemowych. Dla odbiorców komunalnych i prze-mys³owych warunki takie powinny powstaæ w 2004 roku. Rola powi¹zañ miêdzysystemowych bêdzie wzrastaæ, tym bardziej ¿e w obecnych warunkach tylko 8% energii zu¿y-wanej przez odbiorców jest przesy³ane przez granice pañstw Unii Europejskiej.

Posiedzenia Rady Zarz¹dzaj¹cej CIGRE dotyczy³y prak-tycznych aspektów zwi¹zanych z opracowaniem planów dzia³ania CIGRE oraz jej Komitetów Studiów do 2003 r., z uwzglêdnieniem wprowadzonych zmian zgodnie z nowym dokumentem CIGRE Masterplan 2000. Zaproponowano zmiany w statucie CIGRE, uœciœlaj¹ce zasady dzia³ania ko-mitetów narodowych, Rady Zarz¹dzaj¹cej oraz zasady pro-wadzenia rozliczeñ finansowych. Rada opracowa³a sprawoz-danie finansowe oraz przed³o¿y³a propozycjê utrzymania sk³adek cz³onkowskich w 2003 r. na nie zmienionym po-ziomie.

Dokonano wyboru w³adz CIGRE: David Croft (Australia) – prezydent,

Jean Kowal (Francja) – sekretarz generalny, Pierre De Pauw (Belgia) – skarbnik

Aldo Bolza (W³ochy) – przewodnicz¹cy Komitetu Technicznego CIGRE.

W trakcie nadzwyczajnego i zwyczajnego Zgroma-dzenia Generalnego CIGRE cz³onkowie CIGRE zatwier-dzili jednomyœlnie wnioski Rady Zarz¹dzaj¹cej dotycz¹-ce zmian w statucie CIGRE, sprawozdania finansowego za 2000 rok, sk³adek cz³onkowskich w 2003 roku oraz zmian sk³adu cz³onków Rady Zarz¹dzaj¹cej CIGRE. Usta-nowiono nowego audytora w sprawach finansowych na lata 2003 – 2008.

Sekretarz Generalny CIGRE przedstawi³ podstawowe dane dotycz¹ce cz³onkostwa CIGRE: liczba cz³onków rów-nowa¿nych: 8101 osób (839 zbiorowych i 3906 indywidu-alnych), liczba komitetów narodowych: 52 (powsta³ nowy komitet w Islandii).

W 2003r. przewiduje siê organizacjê dwóch sympozjów CIGRE:

• Rozwój i eksploatacja powi¹zañ miêdzysystemowych w zrestrukturyzowanej energetyce

8–10 kwietnia 2003, Szanghaj, Chiny;

• Jakoœæ i pewnoœæ w elektroenergetycznych systemach zasilaj¹cych (wspólnie z IEEE-PES)

strona

202

2003

Polski Komitet Wielkich Sieci Elektrycznych (PKWSE) znajduje siê obecnie na 22 miejscu wœród 52 Komitetów Narodowych pod wzglêdem liczby cz³onków. PKWSE ma swoich przedstawicieli w Radzie Zarz¹dzaj¹cej, 15 komite-tach studiów i w wielu grupach roboczych. W 39. Sesji CIGRE bra³o udzia³ 31 przedstawicieli Polski (w tym 5 osób uczestniczy³o tylko w obradach komitetów studiów i grup roboczych).

Delegacja polska przedstawi³a na 39. Sesji CIGRE szeœæ referatów (KS 11, 12, 13, 33, 34 oraz 39) ponadto wspó³-autorami trzech referatów (23-301, 23-309 i 33-302) byli cz³onkowie PKWSE. Sekretarz PKWSE p. R. Krochmalski przedstawi³ referat [5] i bra³ udzia³ w drugim spotkaniu przed-stawicieli komitetów narodowych.

W dniu 26 listopada 2002 r., odby³o siê kolejne pose-syjne zebranie cz³onków PKWSE, podczas którego przed-stawiono podstawowe problemy oraz plany dzia³alnoœci po-szczególnych komitetów studiów i innych spotkañ.

40. Sesja CIGRE 2004 odbêdzie siê w Pary¿u w dniach 29 sierpnia – 3 wrzeœnia 2004 r.

Na stronie internetowej www.cigre.org mo¿na znaleŸæ aktualne informacje dotycz¹ce CIGRE, zasad cz³onkostwa, Komitetów Narodowych, Komitetów Studiów, organizowa-nych spotkañ, publikacji techniczorganizowa-nych.

Strona www.ien.com.pl/pkwse.htm zawiera informacje o Polskim Komitecie Wielkich Sieci Elektrycznych.

LITERATURA

[1] CIGRE - CIGRE Master Plan 1999 – 2009, paŸdziernik 2000 [2] Pi³atowicz A., Krochmalski R.: 38. Sesja CIGRE 2000 [3] Pettersson K.: Proposed Scopes of Study Committees.

Tech-nical Committee of CIGRE (TC), sierpieñ 2001

[3] Lamoureux F.: Openning Speech at the 39th Session of CI-GRE, sierpieñ 2002

[5] Krochmalski R.: Polish CIGRE National Committee Raport on State. Initiatives and Actions Carried out Over Last Two Years, lipiec 2002