Związki bezpośrednich inwestycji zagranicznych ze zmianami struktury eksportu i importu w Polsce

Pełen tekst

(1)Wojciech Zysk Katedr .. Handlu ZagranIcznego. Związki bezpośrednich. inwestycji zagranicmych ze zmianami struktury eksportu i importu w Polsce . 1.. Wstęp. W artykule podjęta zostanie próba rozstrzygnięcia kontrowersji wokół motywów inwestowania w Polsce oraz próba weryfikacji hipotezy, która głosi, że bezpośrednie inwestycje zagraniczne mają istotny wpływ na polski handel zagraniczny. Zbadana zostanie zależność między wartością napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych do Polski w latach 1993-2001 a geograficzną strukturą wymiany handlowej naszego kraju w dwóch kierunkach: eksportu i importu.. 2.. Założenia. do modeli. Poniżej. w punktach przedstawiono założenia do modelowania zależności polskiego eksportu i importu od wolumenu napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych: ł) badaniem objęto 33 kraje (tabela l), gdyż z tych właśnie krajów pochodzi ponad 95% bezpośrednich inwestycji zagranicznych w badanych latach, w ujęciu rocznym; 2) badaniem objęto lata 1993-2001 (9 lat), od 1993 l'. notuje się znaczny przyrost wolumenu bezpośrednich inwestycji zagranicznych do Polski, również między wartością.

(2) I. Wojciech Zysk. od tego roku PAJZ dysponuje wartościami napływu Bezpośrednich Jnwestycji Zagranicznych do naszego kraju'; 3) roczne wartości importu do Polski i polskiego eksportu do badanych 33 krajów (w badanym okresie) pochodzą z wydawnictw: Rocznik handlu zagranicznego, GUS za lata 1993-200 l' orllZ Gospodarka i handel zagraniczny Polski, raporty roczne IKiCI-IZ za lata 1993-200 P; 4) roczne dane dotyczące wartości Bezpośrednich Inwestycji Zagranicznych w poszczególnym roku oraz ilości inwestorów w skali każdego roku pochodzq z Departamentu Badań PAJZ; 5) badam) zależność między wolumenem napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych do Polski a geograficzną strukturą wymiany handlowej Polski rozpatrzono w dwóch aspektach: - import do Połski z 33 krajów inwestujących, co rozumie się jako badanie zależności między wartością naplywu Bezpośrednich Inwestycji Zagranicznych a wielkością importu z przedmiotowych krajów w badanym okresie, - eksport z Polski do 33 krajów inwestujących, co rozumie się jako badanie zależności między wartością naplywu Bezpośrednich Inwestycji Zagranicznycha wielkością polskiego eksportu do przedmiotowych krajów w badanym okresie; 6) koszty transportu między Polską a badanymi 33 krajami przybliżane S,) za pomocą parametru odległości geograficznej między Warszawą a stolicami 33 badanych krajów.. 3. Modele I Ich. układ. Punktem wyjścia modelowania zależności wolumenu polskiego eksportu i importu od naplywu bezpośrednich inwestycji zagranicznych są modele gwwitacyjne w postaci liniowej: ( la). (I b). J. Brak rocznych wartości Ilaplywu DIZ z badanych krajów w 1993 r" dniej opisano procctłtln~. symulacji rocznego llnplywu. 2 ROCZIlik. hlll/d/lI ll/grmliclJIcgo, GUS. Warszawa. lata 1993-200 I.. Gospodarka i hClIIde! zagl'lluicl.ll)' Pol.liki. Raporly roczne IKiCl-IZ, Warszawa, lata 1993-2001. l.

(3) Z\Viązki. oraz w postaci. potęgowej:. tV! ;1 --. N. 1.'.0. N ir«/ p ;1a2 OiaJ t'. E;,-uo - < NS/pS206.1 i, ;( ;1. I. (2a). (2b). gdzie:. i - indeks kraju będącego pmtnerem handlowym Polski, przy czym i = 1... ,33; t - rok, przy czym f = 1993,1994,1995,1996.1997,1998,1999,2000,. 2001 ;. Mi' - import z i-tego kraju (33) do Polski w roku 1,9 lat; Ei, - eksport z Polski do i-tego kraju (33) w roku 1,9 lat;. Ni' - roczny naplyw inwestycji z i-tego kraju (33 ) do Polski w roku I, 9lat; Pi' - roczny naplyw inwestorów (liczby inwestorów w skali każdego roku) z i-tego haju (33) do Polski w roku/, 9 lat; 0i, - odległości między Warszawą a stolicą i-tego kraju'.. 4. Warunki ogranlczalqce modelowanie Poniżej. przedstawiono warunki ograniczające budowanie modeli: l) badany okres to 9 lat (roczne dane za lata 1993-2001), 2) zmienne importu, eksportu, naplywu BIZ mierzone są w mln USD, 3) liczba inwestorów w sztukach, 4) odleglość geograficzna w kilometrach, 5) wspólczynniki ak oraz lik dla k = 1,... . 3 są e lastycznościami odpowiednio importu i eksportu względem k-tej zmiennej egzogenicznej, 6) wspólczynniki et oraz li są wspólczynnikami skal ującymi, 7) zasadniczymi zmiennymi w tym badaniu są zmienne charakteryzujące zaangażow an i e kapitału zagranicznego z danego kraju w Polsce (N) oraz liczba inwestorów z danego kraju lokującego Bezpośrednich Inwestycji Zagranicznych (P) - będące pewną charakterystyką projektów inwestycyjnych, 8) by wyeliminować wplyw czynników powszechnie uważanych za istotne dla kształtowania handlu, do modelu wlączono zmienną objaśniającą (O), 9) próba wyjściowa obejmowala 33 kraje', po 9 obserwacji dla każdego kraju: latu 1993-200 l , czyli w sumie 297 obserwacji, 10) dane potrzebne do badań zamieszczono w tabelach 1-4.. <\. Koszty transportu. s"Kapilal. przybliżane. za. pomocą odlcglości. mię(b.ynarodowy" lIwi'.g lędniono. geograficznej .. jako jeden z krajów..

(4) Tabela I. Wartosć naplywu bezposrednich inwestycji zagranicznych Z wybranych 33 krajów do Polski w latach 1993-2001 (w mln USD) oraz liczba inwestorów z wybranych 33 krajów (w sztukach), roczne wartosci napływu; labela podzielona na II częsci: lala 1993-1996 oraz 1997-2001 Częsć. l: lata 1993-1996 1993. Lp. I. Kraje. WartoSć. inwestycji*. 1994. 1995. Liczba. WartoŚĆ. Liczba. podmiorów*. inwestycji. podmiotów 6. 2. 3. 4. 5. I. USA. 645,9. II. 385,7. 2. Niemcy. 437,5. 26. 3. Kapitał. 401. 2. Wartos<: inwestycji. 1996. Liczba podmiotów. WartoSć. Liczba. inwestycji. podmiotów. 9. 7. 8. 284,3. 9. 174,4. 8 19. 296,6. 26. 841 ,4. 15 34. 518,3. 3. 292,7. 3. 392,0. I. 10. 1267,6. międzynarodowy. 4. WIochy. 317,9. 9. 95,8. 3. 93.2. II. 764,8. 12. 5. Francja. 241. 8. 91,1. 1. 305,9. 9. 325,9. 13. Holandia 239,6 6 ._-_._---.. _._--_ -7 Korea 59,8. ... Płd.. ~9. W. Brytania. 147. Austria. 8 1. 7,4. -. 0,1 >i< *. 44,2. 3. 40,1. 7. -. 2 0 ,1**. 3. 0,1**. 8. 167,6 543,7 2 .. _----- ----- --_._64,0. --. 0,1 **. 255,8. 6. 88,3. 5. 115,5. _. _. ... 19. _ _o. 2. - --141,0 ----- ----0,1"'* -67,3. 7. 14. 10. Szwecja. 96,8. 7. 15,7. l. 92,3. .7. 182,3. II. Szwajcaria. 102,2 .. I. 61,0. 4. 84,0. 0,1 **. 161 .7. 0 ,1**. 12. Australia. 107,7. l. 1,3. 2. 30,1. O,lu. 71,4. 4. 3. 114,2. 12,7. I. 4,9. 32,9. l. 0,1**. 25. 2. 3,9. 13. Dania. 14. Norwegia. 15. Irlandia. 16. Finlandia. --. -. 36,2 o ••. ._-. 0,1 **. 5. _. I. --_0,1 .. I. 291,7 63,8 __o _______ ._ _ 0,1**. _. 3. , _ ._ _ _ _ • _ _ • _. _ .m••• ___ . _. 0,1**. 51 ,1. l. 40,0. 2. 58,7. 0,1 **. 16,1. I. 54,9. 3. ._._--- ---------_ _-. ... .-.

(5) l. 2. 17. Belgia. 18. Chorwacja. 19. Kanada. 20. Japonia. 21. 3. 15.5 0,1**. 5. 4. 5. 38,3. 6. 7. 8. 11. 2,7. 2. 0,1**. ---_._.- --_ ._- ----_._,--_.- ------ - -0,1 **. 0,1**. O.P'·. 2. 9,3. l. 22,7. 8,2. 0 ,1**. 5,8. l. 19,2. RPA. 7,3. 0,1**. 0,4. 0,1**. 18. -. ___o. _. .. 8,3. 0 ,1**. 7,7. l. 25,0. l. 0,1 **. 3,0. l. 0,1**. 24. Rosja. 0,1**. 0,1*·. 1--' ---- -------0,1** 0.1 "'11< 0,1**. _... 0,1**. 0,1 '"'* l. 0 ,1**. l. 0,1**. Chiny. l. 22,1. 5. 0,1**. Turcja. _ .. --. 10. 5.5. _-'----._' .. '- ...._ - ----. ---_.... 0,1**. 0,1 **. 23. 22. -_.. 9. 22,0. 0 ,1** 0,1 **. -. 0,1 ** 20,0. 0,1**. 0 ,1**. 0,1**. 0,1**. 4 ,1. l. 0.1 **. O. 0,1**. 0.1**. Słowenia. \ ,6. 0,1 **. 0,1**. 0 ,1**. 0 ,1**. 0 ,1**. 4 ,9. \. 27. Hiszpania. 17,\. 0,1 **. 4,0. \. O 1"'*. 6,3. 0,1**. 28. Grecja. 0.5. 0,1**. 0,\. 0.1 **. 0,1 **. 0,1 **. 1,6. l. 29. Czechy. 0,1**. 0,1 **. 0,1**. 0 ,1**. 0,1 **. 0,1**. 30. Luksemburg. 0,1. 0,1 *'". 0,3. Otl>!'*. 0,1"'*. 01**. 3\. Portugalia. 0,1**. 0 ,1**. 0,1**. 0,1**. 0,1**. O,\*'. 32. Cypr. 0 ,1**. 0 ,1"'*. 0.1**. 0,1 **. O,l u. 0,1**. O,)* >!:. 7,0. 33. Izrael. 0 ,1**. 0 ,1·*. ~,. g.-. o;'. "~ .:;; -,. Lichteostein. 4. ~.. "" N. - - -'- -- ----_._-- - -- -_.. -- -_._-_. 01**. c---- '. -. ._,.__ 0,1** . _-. ---- ~. 0,3. 0,1**. 0,1**. 0,1 **. 0.1 ** O,l 'u. 0,1 **. \. 0 ,1**. 0,1**. - ---,. 1-----_:.....-. ". ;;;. "". 25. -. ~. l. 26. 41,0. :::: ~. 0,1**. 12,3. -. ~. .:;' N. ---_. _. ... .... .._----. ""~. ~. ,;;:. """. ,:~·~~;~t~:J.4:.

(6) cd. tabeli I Część II: lata 1997-2001. !liI;~~1! .~\.~~. 1997 Lp .. Kraje. I. 2. 2000. 1999. 1998. 200 1. Wartość Liczba WartoŚĆ Wartość Liczba Wartość Liczba Wartość Liczba Liczba inwestycji podmiotów inwestycji podmiotów inwestycji podmiotów inwestycji podmiotów inwestycji podmiotów 4 12 II 3 5 6 7 8 9 10. USA. 1016,2. 14. 929,4. 21. 241.7. 13. 5. 687,0. 0 ,1**. 2 Niemcy. 580,5. 21. 3012,4. 29. 960,0. 17. 0,1 *·. 29. 1364,3. 0 ,1*'". 159,1. 3. 776,2. 2. 0.1**. I. 177,0. 0,1 **. 401,3. 20. 1 170,4. 3. I 3. Kapitał mię-. 161,0. 0 ,1**. 2 197 ,4. .... dzynarodowy. 4 Wiochy. 412,5. 15. _. 209,6. __ _. o. 0,1 **. 93 ,3. 0 ,1"'* -~ ---. 5 Francja. 716,:>. 9. 9. 782,5. 8. I 455,8. 4046,3. 3. 7. 991,7. 17. 1.1. I. _...,_ ._- - - _.'-'- -'. 17. 2 378,6. 6 Holandia. 261.9. 2. 665,3. 7 Korea Pld.. 893.3. 2. 334.6. 0,1**. 8 W . Brytania. 493 ,0. 5. 927.5. 7. IB.I. 0 ,1**. 9 Austria. 345 ,0. 4. 98,0. 2 _. 138 ,5 01 ; ;4I.1. 1. 372,8. 6. I. 6. 1238.6. 10. 299,7. 4. 122,9 .__.... ........ "... .. 2,0. 3. • __154,9 .•__ 0._._ ,,"-. 3 --_._-. 199,7. 4. 178 ,7. 35.7. 2. 54,6. ._- - - --. . ,". 10 Szwecja. 204,5. 6. II Szwajcaria. 87.6. I. 12 Australia. 26.0. I. 13 Dania. 68,6. 6. 125,7 220.9. __o. --. 4 - -- _ .,-- - ~. 0,1**. 0,1** 6. 251,6. I 354,3. 0,1**. 203 .9. 97.7 0 ,1**. - - --. -. 14 Norwegia. 159.9. 2. 5. 215.8. 15 Irlandia. 85,5. 0,1"''''. 34,9. 0.1 **. 16 Finlandia. 45.0. 2. 53,3. 5. 17 Belgia. 68,7. l. 41 ,6. 0 ,1**. 38,0. 18 Chorwacja. 100. -. 4. 0.1 **. ._-_..-3.-_.__.. _. 0 ,1** 0 ,1"'* ----~. -. 7. 0,2. 0.1 **. _. .. 2. 0 ,1**. _. 2113 *'--" --_._---__._ - -- --- - _...0.1 587,6 22.8. 4. 42,0. 133 ,0. 2. 297,7. 35,0. 0 ,1**. . -.-. O.l u. f--. 9 - -407.4 _..•_-- - --_._, 2,4. 01** ....,--..O,lu 2 0 ,1**. -- - - - - -. 0 ,1"'$. 0,1**. 0,1 ** i 5. -. 490 ,7. O lU. -. --'-. O,l u. 0 ,1**. --- -. -_ _.-_16,2 ...__._--. 4. -. I. --. 0 ,1**. 174,6. 0.1 **. ~ ;;;.. 577,7. 0 ,1"'*. ::-. .... f--. -. .. O.l ::!:.e:. - - -- -. 0 ,1**. ,,'". ~ <-.. "". , ..

(7) ,. l. 3. 0 ,7. 19 Kanada. -_._- - -. --- - - -- -_. 20 Japonia ._- - ~ .-. 21. RPA. 4. -. O 1** 22 Chiny ._ ----- ----_?--:-. - . .. 25 Lichtenstein. .. 29. Słowenia. O,I*~' _. _ - - - ~. 176, 1 . .----- 1----..0,1** 0,1'· 01**. 128.8. Porrugalia -- .-_._. _ -- _ . _- ~. 17,2. 0, 1**. O,I**'. 0,1**. 0.1**. 0,1 **. 25- _. ._ 0, 1**. 33 Izrael. ... O, l u. 0,1**. ,. 31. _0,1** _..... 0,1** - '. _--- - .".-.. 0,1 ** ---_._,- ---- _. 0,1** 0.1 **. 52.1. l. I --- -~~. 11. 10. 0.1 **. 87.4. ----- - r JO I ,6 0 ,1** 415 ----- --- - - -- _._---. 2. 1542. - ---'--- - - ---------. . _--".._-_. - ---- ---. -- 01** '. l. 0, 1**. 12 0.1** ~ -_._ -. I. -_ ._--. 0 ,1**. .. 2. 57,3. 0,1**. 0,1** 65,9. 0.1** _,_o 0,1**. 197.0. l. 0.1**. - --_.O,P'*' __.. .._-. _. 0,1 "'*. 118,6. ---. - - ------- - - - --_. 0, 1**. 0 ,1*'". 0.1**. 0 ,1**. 9.3. l. 1. 4.0. -. 3 -,.. 0.0. 174,2. -._--_ . . _----_...0,1** 2,4. 3. 0,1**. -- - -. _....... l. __. 500,0. 1---. -. ... _ l. l. ~---- - - -. 0,1**. 0,1**. 5.6. l. 0, 1**. N. "-. 0, 1**. **.. . _----- ---- -0.1 -_ 0.1 ** 0.1 ** 1 25.0 l I 0,1**. 2.3. - -- ----. _ 2.-1. 0,1** '. - ---,0.1** - --- -_.--.---4,6. 60.6. 0,1 **. 3. f------. 3 0,1** 147,2 50,5 154,4 2 0,1 ** ... _------- - - - -_....._.. .. _ _-_. ... _---_. ._- - r--.--.---.. --_.... _......._-,---- ---" --- ,,---_._- 0,1** - - _ ._-----.._-,....'-._------ ..._._141,0 _. ... O,J**. 0,1**. 0,1**. 7,2. 2. 0 ,1**. 5,4. 2. 0,1**. 0,1**. __. 0.1 **. 78,0. 0.1** 2. 907 ,6. 0,1**. 0 ,1**. 0, 1**. --. brak danych doty czącyc h rocznego napływu BIZ w 1993 r. z krajów na liście. do stępne są dane narastaj ąco do końc a 1993 r.: warto ści dla 1993 r. oszacowano w następujący sposób: zsumowano roczne dane dla każdego kraju z lat 1994 , 1995 i 1996 (odpowiednio: wartości inwescycji i liczba podmiorów) i podzielono przez 3; ** w wypadku liczb ujemnych dla wartaSci inwesrycji (ujemne dane w powyższej rabeli mogą wynikać z pomniejszenia rocznego napływu BIZ o wartość kap i tału zagranicznego, który odpryn::.lł z Polski - w wynjku zaprzestan ia działalno śc i gospodarczej w Polsce przez inwestorów; s płatę zobowiązan związanych z zad łużeniem pomiędzy przedsiębior stw ami powiązanymi kapit ało wo, głównie kredyty od inwestorów lub odsprledania części udziałów: badaniu poddawany jest zw iązek między napły wem BIZ a nie odplywem) lub liczby podmiotów do tabeli wprowadzono waność 0,1 - co nie zmieni w istotny sposób wyników badan; wiąże się to z fakt em. że w obliczeniach ekonometrycznych dane z tabeli logarytmowano Źródlo: opracowanie własne na podstawie danych pochodzących z Departamentu Badan PAlZ. >1=. 1. 0,1** 10,0 0,1** l . :.......... - ----- _ ._-._--0,1 -** 200 l 0,0 0,1** 01** 0,1** _ ._ -' - - -._- _.. _-- .._---- ------ ----~---- -- ----. 0,1**. 0,1 "'*. 9. .'---- - 1--. 01** 0.1 ** - - -- '---. . ._-,---- ---. ------. 32 Cypr. 3. 938,0. _.. 8. .--- ---. - --. 01**. 0.1 **. 30 Luksemburg. . _ - --. 0,1 ** __.._-_ ...-. 28 Grecja. -. __ o. 7. 23 .4. 25.0. -- - -. 29 Czechy. '140.8. 2. 0.1**. 1,1. 27 Hiszpania. 6. O,lh. Turcja. ~ 1-.... Rosja _-. --. 5 _ __. 37,0 l ---_ ..._._ -- - -- --0,1** 0.1**. - -- - -"._ .-----. ?'. 0 ,1**. E:'. ~. q. ..g:.

(8) Tabela 2_ Eksport z Polski do wybranych 33 krajów w lalach 1993-2001 w mln USD, wartości roczne Lp_. Kraje. I. t. 2. l 1USA. ~ 3. Niemcy Kapitał mię-. 1993. 1994. 1995. 1996. 1997. 1998. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. II. 411. 594. 623. 564. 677. 766. 759. 995. 852. 9904. 111 043. __112414. 5143 0.1*. 6150 0,1*. 8778 0,1'". 8417 -h8484~~233 0,1* 0,1* 0 ,1*. U,I'"' I. dzynarodowy. 1. I. O,I~. 4 WIochy. 741. 856. 1124. 1357. ---1515. 1665. 1802. 1999--r-l~. 594. 689. 819. 1076. 1139. 1332. 1330. 1643. -6 -Holandia. 830. 1016. 1203. 1353. 7 Korea Pld_. 41. 40. 1170 - -- -122 _. 95. 13. 1446 - - --54. 8 W_ Brytania. 610. 783. 917. %1. 968. 1098. 9 Austria. 340. 380. 489. 484. 479. 553. 10 Szwecja. 307. 443. 581. 583. 610. 675. II Szwajcaria. 187. 170. 208. 226. 175. 211. ----- - - -. 12 Australia. 1289 --55. - -- -- - --. 141 Norwegia. 1. 34. 639. 732. 677. 861. 984. 198. 244. - ------ ---- - - ---------- --- - - -. 15. 18. 16. 15. 20. 550. 688. 743. 757. 776. 843. 77. 114. 147. 299. 217. 231. 345. 19. 281. -- - --. 23 20 -- ------ -- ---- - 857 933 332. 407. 63. 65. 54. 65. 71. 72. 79. _ 90 --+--_~04. 16 Finlandia. 196. 301. 353. 315. 332. 255. 262. _~_~99. 17 Belgia. 15 Irlandia. 365. 421. 598. 554. 693. 760. 935. l1l4. 18 Chorwacja. 21. 33. 38. 42. 44. 55. 54. 72. 103. 19 Kanada. 45. 64. 66. 85. 85. 94. 100. 161. 168. 1 -'---. - ----. 556. -. - - ----------------------. I. 27. 1799. 555. 419. --. 1953. - 1598 - -- - -1706 --. ----'-.<!.~__ _~~8_ _. --22. -. 13 Dania. -. 0,1*. 5 Francja. I -. ~ 2001. 2000. 1999. ------ -. I ~ 'ci-. ,,-. g.. ~. ~.

(9) I. ,. I. 20 Japonia 21 RPA _._----. 3. 4. 5. 6. 7. &. 9. 49. 38. 43. 52. 58. 46. 43 ... 27 30 - - - - _._-_.- -'.'- _ .__ .. 22 Chiny. 165. 63. 14. 14. 35 74 1274. 34. . _ --. 10 61. II. 65. ~. 9. --_.... _---. 34. .. 16 .._.. ,--_.__ 70. -. __. _. --_.".. _... __10 . ... - -- .__....... ....13 _..."....__... ". 73. 35. f--. _---. ""::::. ---"'-'--" -''''-- '. 180 -59 60 -, 55 85 133 138 -- - - - - -- - - - -1654 24 Rosja 645 935 2155 1597 .. _710 862 1058 ---------- - -- - --- - -- - - - -- ---- ._------ - - - -- - ---- -17 17 19 17 3.7 25 Lichtenstein 17,5 13._7 7 - --- - - - - - 43 -Słoweni a 13 33 26 19 .._-- - - _ . - ._-_._ ..- ...,. .. 50. 73 100 131 .._128 . ._---- -------, ---------- --- - "._-_ 250 177 27 Hiszpania 103 250 287 390 416 505 581 97 - 183 28 Grecja 65 66 95 99 129 99 1-- -- - - -- - -- ---124 -847 343 456 698 912 104 1 29 Czechy 1023 11 98 1431 10,8 4,5 8,7 30 Luksembun! 7;3 9 22 25 -_._.. -_._ -_..25 32 -::- - -----_._-._ .. "- - ---'=- - --- - ------_._--- ----_., ---- - --- ---,-- ._- - -- _ ."._--------_._-- _._ 38 31 Portugalia 14 27 38 28 39 43 197 260 Turcja. -. 133- -_._. 20. r. N. 97. - ----_._-~. 32 Cypr. 33 Izrael. -_._. __ __. _.~---. 15 16. 167 f - -- 21. 98. 66. - -- ---- 15 21. --- 28. 19. 195 26. --. 28 40. 45 143. __. 54 52. * wprowadzono warto ść 0.1, co nie zmienia w istomy sposób wyników badań; wiąze to się z faktem, że w obliczeniach ekonometrycznych dane z tabeli logarytmowano Źród l o: Rocznik handlu zagranicznego. GUS. Warszawa , lata 1993-200 ): oraz Gospodarka j handel zagraniczny Polski. Raporty roczne JKiCHZ. Warszawa , lata 1993-200 l ,. 5'. ~. -<. -o,. "'::::.

(10) Tabela 3. Import do Polski z wybranych 33 krajów w latach 1993-2001 w mln USD, Lp.. Kraje. 1993. 1994. 1995. 2. 3. 4. 5. l I. I-. I.. 11 uSA 2 Niemcy 3 I Kapi t ał mię dzynarodowy. ~. 4. Wiochy. 5 Francja 6 Holandia 7 Korca P1d.. 974,5. 0,1*. 1468.9. --. I. 5288~. 803 8766. 840,1 5925,9 0.1*. I I. 1136,9 7736,5. t. 0.1*. 1997. 1998. 1999. 2000. 2001. 6. 7. 8. 9. 10. 1J. 0 .1*. L. 1901,5. rIO 183,9 I. 0 .1*. 1815. 2482,2. 3687,9. 974. 1420,6 _ ._---. 2026,8. 2502. 1317 ,9. 1413. 1531,5. 995.6. 262.9 .. _ -- -665- ,3 1502.7 2186,8. 4183,3. I. 1766,4 12441 ,1. I. 0.1 * 4403,7 1790,5. __ - ---_. 165,2. 209 1137,5. 613,5. 555,3. !O Szwecja. 421,6. 609.9. 909,4. 996 ,8. 1276. 1358,5. II Szwajcaria. 317,2. 337. 501,5. 556.2. 618,7. 664,9. - ~_. I9. Austria. 112 Australia l3 Dania ,14 Norwegia. 737.8. 815,4. ~-. 1074,2. I. 1643,2 11583 0 .1* 4297.:'_. 2154,6 .1 1690,4 11701 ,1 12045 .6. I. I. 0 ,1* 4074~ _ .. 0 ,1* 4148,9. ... 2320. 859,6. 1284,3 ..2304. 1720,5 1178.6 2105. 1739,2 743,1. 1785 ,6 ... 520,5 --. 2179 ,9. -- ~. 2092,5. __ ~2~2.....f-~~~~ __ 949,7 __ ..__ 983_ 1446 678.6. 1406,1. 1350.7. 651,7 ~. 656. 25.7. 25,4. 47,7. 43. 405. 35.1. 52.7. 38 .7. 455.9. 517.8. 635. 811.8. 825.6. 918,1. 826,3. 784,3. 880,6. 355,7. 375,9. 392,9. 373.9. 414,4. 394,3. 449,3. 404,8. 491,2. 87,2. 151,4. 189,6. 218,3. 249.3. 240.1. 283 ,8. 292,4. 15 Irlandia. 66,6. 16 Finlandia 117 Belgia. 3833 426,6. 31 ,9. :--.. I. 3033 ,4 3151 ,7 3421 ,8 ...._---- 31- 33.7 - +-_._-_. _ ._ _ .-. 1084,3. 8 W.Brytania. roczne. 1996. 1639,7 9166.3. I. wartości. 517,7 540,5 532:2"" --7467. .. 610,8 729.6 790.8 835,8 - -9-2-7,2 - ' --11-15,6': _,._-- i_~_ 2._7_ .•_ ·-_-i_29_·~~. 18 Chorwacja _. _._,_-6!.._. 40,3. 47.6. 52.6. 46. 19 Kanada. 71 ,1. 111,9. 182,8. 178,1. 71. 51.4 _ ___~.2:.... 236.6. 185,7. 888,9 ~~_i2_7-;:2 _ _'-_"". 848,8. - -i'36s-:g-. ___28 ' ~•.-l._. ....::.3.:.. 1,::.7._. 165 ,6. 168,6.

(11) ,. I. 3. 5. 4. 1. 6. 8. 9. 10. 329,6. 350,7. 478,6. 604,8. 734,5. 905,4. 926,9. 21 RPA. 38,4. 36,2. 77,8. 79,1. 91. 86,5. 77,9. 22 Chiny. 224,9. 311,8. 465,1. 734.8. 908,5. 1170,7. 1218,9. 23 Turcja. 67,1. 92,1. 76.1. 93.1. 158.7. 193 ,6. 20 Japonia. 24 Rosja. 1171,3. 1453,1. 1959,7. 2525.8. --129.9-- - - -',--. 2685,5. 2372,3. " 986,9. 1052,7 - --. 79,9. r- 13~:~. --. 215,8 399 ----"_.._ - - ... 4422,3 4619,5. _~-_._--- _.. 2675.7. 3. 2,6. 1.3. 2,7. 4.1. 13,5. 11,7. 10,5. 82. 91,1. 103,6. 151,5. 174,4. 198.9. 212,4. _ _249.6. 265,2. 253,5. 340,4. 473.4. 757.1. 1199,9. 1136,2. 1194,5. 1283,5. 28 Grecja. 47,6. 58,4. 79,3. 77,2. 29 Czechy. 350,3. 501,7. 891,7. 1150,5. 7,4. 9,2. 20,5. 23.6. 26. Słowenia. 27 Hiszpania. 30 Luksemburg. -_.-. -- -. 1043. -. 84,5 98,2 104 -------- --r------ - _._.. 1318,7. 1462,3. 93,2 53.9 _. __._-----70,9 1203. 31 Portugalia. 5,6. 9,8. 26,6. 47,3. 32 Cypr. 1,9. 2,3. 2,2. 23. 2. 33 Izrael. 39,3. 36,3. 66,1. 84,6. 104,7. 3,9 _l~. -. 1620,4. 10,4. 25 Lichtenstein. bl. ,s'". 1472,2. 1:},~ 2, 1 161,9. __._"-. ~. ~. ".'" ~. ~. s·. ~. -<. 131,3. ~:. 1562,1. 1737.6. ~. 72,4. 70 ,3. 98,4. -'-' --,~ . _- --. 154,1. r--. &.. - -- --,-,._-. -. ----160,9. 0,7. 46.7. 152.8. 123,4. ~. ~. ~. ?-. * wprowadzono wartość 0 ,1 . co nie zmienia w istotny sposób wyników badali: wiąże się to z faktem, że w obliczeniach ekonometrycznych dane z tabeli logarytmowano Źródło : Rocznik handlu zagranicznego. GUS. Warszawa, lata 1993-2001; oraz Gospodarka i handel zagraniczny Po lski, Raporty roczne IKiCHZ. Warszawa , lata 1993-200 I .. ~.

(12) I. Wojciech Zysk. Tabela 4. Lp.. Odlegl ość. Warszawy od stolicy kraju na liście w km. Kraje. 4 .. \III~lly 5 .... --'o __ . Francja .. __ .._,__,., .. 6 Holandia ---- - -- -,._" ._,_.. ~. ,,~. ,_,_, ~.. Odlegl ość. Lp.. 135t. 21. 7. __ ._~ _ 9. RPA. t383 22 _ ,_._._._._._.______ _..._ .' ""_." _ ".' .. "_._. ItOO 23. _.-.... --_._.-._---_... _.._.. Odleglość. Kraje. 8715 ....... -. 1 6933. Chiny. Turcja. --- --- _ . - ------- _.~ -. ------_. 1661. .. _K-"r."~~~d.:.._. ____ ~ "'.?36 __._ ~ __ ._.R-"sj~'_ _. ___._ ___ _ _ I~ 33__ __ _. W. !lryl:~~. _ _.__145~ _ _._. _~2.. Austrin 590 26. 10._ ._ _••••.••.• _Szwecja .•.• ...•• _ . _ . _... _ _ .• .• _. • •_. 781. _ _ _ • ___ ... _,_~.. _. 27,• .. .• '_,_._._ •• _ .... '_. 1.1.. .__ . _~":v~j:.,,!:i ,,.. _.. ....... _...!_ 29L. __~ich(CIlS!:~~'!..__ ,.._ _.____ !.~~~_____. ... Słowenia. Hiszpania _ .. _. __ , .••. •. • .•.. ,., • .•..•. ... _... _..2.8___. ~._.,_. 869. 2314. ... , _""- '0' .•. _ . • _• .• '._ .• .__ .. __. ... Grccja. . .. . .... ... _. I~~I._._._... *' wprowadzono M\ltość 0,1, co nie zmieni w istotny sposób wyników blltllln; wiij:l.c sj~ to z faktem . żc. w obliczeni ach ekonometrycznych danc z tabeli logarytmowano. Źród ło: Polska. ko/ltyl1cnly, .\Iwiar. Alias geogrctjiC:l.lly, Patlstwowc PrzcdsiQbiorstwo Wydaw-. nictw Kartogrnficznych. Warszawa 1982.. s. Wyniki. oszacowania liniowych modeli grawitacyjnych. Wyniki oszacowania liniowych modeli grawitacyjnych zamieszczono w tabeli 5. statystyki "t" testu Studenta jest większa niż 2,5, to wplyw zmiennej, przy której stal parametr,jest statystycznie istotny. Im więk sza wartość statystyki "t" testu Studenta, tym istotniejszy jest wplyw zmiennej, przy której stal parametr. . /l1Iporl - /iaptyw B/Z. Z danych zam ieszczonych w tabeli 5 można wnioskować, że jeżeli naplyw bezpośredni ch inwestycji zagranicznych (parametr ~ ,) zwiększy się o I mln USD, to spowoduje to przyrost wartości importu o 1,0284 mln USD (wartość statystyki ,,1" testu Studenta - 5,0 12). Oznacza to, że naplyw BIZ z krajów poddanych badaniu (tabe la I) generuje wzrost wartości importu Uważa się, że jeże li wartość.

(13) inwestycji zagrallicznych .... z tych krajów do Polski, istnieje więc zależność (statystycznie istotny, pozytywny wpływ) między naplywem bezpośrednich inwestycji zagranicznych do Polski w latach 1993-200 l a geograficzną strukturą wymiany handlowej naszego kraju w kierunku importu. Import - napływ inwestorów. Z danych zamieszczonych tabeli 5 można wnioskować, że jeżeli IHtstąpi wzrost liczby inwestorów zagranicznych (parametr ~2) o l, to spowoduje to przyrost wartości importu o 185,9 mln USD (wartość statystyki "t" testu Studenta - 11,483). Oznacza to, że w Polsce inwestują duzi inwestorzy; pojedynczy inwestorzy lokują wysokie wartości BIZ. Tabela 5. Wyniki oszacowania liniowych modeli grawitacyjnych Parametr. Bil. Wartości. parametm. Statystyka "t" testu Studenta. 472.0742. 4,035. B,. 1,0284. 5,012. ~2. 185,9555. 11,483. -0,0438 ,-----_._..-P, ..... _._-_. __ .__ . _._-----_. __ .. _---218,3857 Yo. Żródło:. -1,850 '-'---"~-. 2,149. y,. 0,5932. 3,329. Y2. 164,9686. 11,729. y,. -0,047157. -2,292. Wspólczynnik Średni bląd determinacji (R 2) standardowy (S,). 0,4728 ... _----. --_._--~---------. 0,4472. 1361,66. -----,--------1182,60. obliczenia własne (Statgrafics 4.2).. Eksport -. napływ. BIZ, Z danych zamieszczonych w tabeli 5 można wniosko-. wać, że jeżeli napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych (parametry,) zwiększy się o l mln USD, to spowoduje to przyrost wartości polskiego eks-. portu o 0,5932 mln USD (wartość statystyki "t" testu Studenta - 3,329). Oznacza to, że napływ BIZ z krajów poddanych badaniu (tabela l) generowany jest wzrostem wartości eksportu z Polski do tych krajów, istnieje więc zależność (statystycznie istotny, pozytywny wpływ) między napływem bezpośrednich inwestycji zagranicznych do Polski w latach 1993-200 I a geograficzną strukturą wymiany handlowej naszego kraju w kierunku eksportu, Należy zauważyć, że istnieje zdecydowana różnica w skutkach, jakie dla polskiego handlu zagranicznego generuje napływ l mln USD bezpośrednich inwestycji zagranicznych: w przypadku importu spowoduje to jego wzrost o 1,0284 mln USD w badanym okresie, w przypadku eksportu - wzrost mniejszy: o 0,5932 mln USD w badanym okresie (wartościowo prawie dwukrotnie mniej, w ujęciu procentowym- 42 % mniej),.

(14) Ek,I]Jort - naplyw inwestorów, Z danych zawartych w tabeli 5 można wnioskować, że jeżeli nastąpi. wzrost liczby inwestorów zagranicznych (parametr Y2) o l, to spowoduje to przyrost wartości eksportu o 164,9 mln USD (wartość statystyki "t" testu Studenta - 11,729), Przedstawione powyżej rozważania pozwalają wnioskować, że: - istnieje silny wpływ BIZ na geograficzną strukturę wymiany handlowej Polski, - charakter bezpośrednich inwestycji zagranicznych jest w większym stopniu proimportowy niż proeksportowy, - istnieje silny pozytywny wpływ BIZ na wolumen polskiego eksportu.. 6. Wyniki oszacowania modeli grawitacyjnych w postaci potęgowel. Wyniki oszacowania modeli grawitacyjnych w postaci czono w tabeli 6.. potęgowej. zamiesz-. Tabela 6. Wyniki oszacowania potęgowych modeli grawitacyjnych Parametr. ... _~._. ... Wartości. Statystyka "t". parametru. testu Studenta. logon. 0,7709. 1,7740. a, a2. 0,1704. 4,1759. 0,3586. 4,8642. Uj _-- -~. ... _----_.. _,----. 10gB". 0,6231 ---_._----_.. .. .._-_._1,4736. _-_ ". __ _11,2926. .. .. . .... " .. _---_._.,._. _. 3,5533. 8,. 0,0978. 2,5112. ~2. 0,4199. 5,9686. IiJ. 0,4692. 8,9125. Wspólczynnik. Średni. bhld. dctcl'lninacji (R 2 ) standarckl;wy (Sc). 0,4099 ,'_.. _.,_ .. _------,... 1,7864. __._._--""-- .,-_..".,-,._.. __._-------,_... 0,3461. _"".. 1,7046. 1.1'6dlo: obliczenia własne (Statgrafics 4.2) ... Import -naplYlv BIZ. Z danych zamieszczonych w tabeli 6 można wnioskować, że jeżeli napływ bezpośredt'lieh inwestycji zagranicznych (parametr al) zwiększy się o l %, to spowoduje to przyrost wartości importu o 0,17% (wartość statystyki "t" testu Studenta - 4,1759). Mamy więc potwierdzenie wcześniej szych wniosków, że istnieje zależność (statystycznie istotny, pozytywny wplyw) między napływem bezpośrednich inwestycji zagranicznych do Polski w latach 1993-200 l a geograficzną strukturą wymiany handlowej naszego kraju w kierunku importu..

(15) Związki bezpośrednich. Import -. napływ. inwestycji. inwestorów. Z danych zamieszczonych w tabeli 6. można. wnioskować, że jeżeli nastąpi. wzrost ilości inwestorów zagranicznych (parametr (X2) o 1%, to spowoduje to przyrost wartości importu o 0,36% (wartość statystyki "t" testu Studenta - 4,8642). Eksport - napływ BIZ. Z danych zamieszczonych w tabeli 6 można wnioskować, że jeżeli napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych (parametr 0,) zwiększy się 01 %, to spowoduje to przyrost wartości polskiego eksportu o 0,09% (wartość statystyki "t" testu Studenta - 2,5112). Ponownie mamy więc potwierdzenie wcześniejszych wniosków: istnieje zależność (statystycznie istotny, pozytywny wpływ) między napływem bezpośrednich inwestycji zagranicznych do Polski w latach ł993-200 1 a geograficzną stl'llkturą wymiany handlowej naszego kraju w kierunku eksportu. Należy zauważyć, że istnieje zdecydowana różnica w skutkach,jakie dla polskiego handlu zagranicznego generuje naplyw 1% bezpośrednich inwestycji zagranicznych; w przypadku importu spowoduje to wzrost jego wartości o 0,17%, w przypadku eksportu - wzrost wartości mniejszy o 0,09% (ponownie prawie dwukrotnie mniej). Eksport - napływ Inwestorów. Z danych zamieszczonych w tabeli 6 można wnioskować, że jeżeli nastqpi wzrost liczby inwestorów zagranicznych (parametr 02) o 1%, to spowoduje to przyrost wartości eksportu o 0,42% (wartość statystyki "t" testu Studenta - 5,9686). Przedstawione powyżej rozważania pozwalajq ponownie wnioskować, że: - istnieje silny wpływ BIZ na geograficznq strukturę wymiany handlowej Połski,. - charakter bezpośrednich inwestycji zagranicznych jest w większym stopniu proimportowy niż proeksportowy, - istnieje silny pozytywny wpływ BIZ na wolumen polskiego eksportu. Należy podkreślić, że część ekonometryczna pracy dotyczy wielkości zagregowanych, natomiast wpływ inwestycji zagranicznych na wymianę handlową w poszczególnych gałęziach polskiego przemysłu może stać się odmienny i winien być przedmiotem dalszych badm\.. 7. Badanie Aby. współczynników. korelacji. zbadać zależności między. współczynników. zmiennymi, w badaniu dokonano analizy korelacji". Wyniki oszacowania (dane rzeczywiste) zamiesz-. czono w tabeli 7.. (! Współczynnik korelacji jest wiclko~cill nicmianoW[UH1, przyjmllj1lei) wartość {. przcdzinłu <-I, I>: jeżcli wynosi 0, zmienne określa siy jako nieskorcłowanc. Jeżeli współczynnik 't:. O, zmienne okrcśla siC( jnko skorelowanc. W przypadku gdy wspólci'.ynnik > O, Jllamy do czynienia.

(16) Wojciech. Tabela 7. Wyniki Zmienna. -. -_. E. M. 1,0000. 0,9243. E. 0,9243. 1,0000. .... _,_.. _-,._ --, ... _,.,..,._. _... ...... ..............__ ..... ---_.. P. O. -0,1817. 0,4717. 0,6533. 0,4089. 0,6495. 1,0000. 0,4274. -0,0786. 0,4274. 1,0000. -0,1557. ........... _----, ...... ..,........ __. - --,._-------- --_._-------" -- '.._-"---_._-_._- ._--------- -_.._-- __....-0,2009 _----_. __._._-. ....... . .....N. . . .. ..... ..... P Źródło:. korelacji (dane rzeczywiste) N. M. niezależna. ~. oszacowłlllia współczynników. 0,4714. ....... + ...0,4089 ..:............. .. 0,6533. 0,6495. .. obliczenia własne (Statgrafics 4.2),. Zbadano zależność wszystkich zmiennych parami, zgodnie ze wzorem poninp. zależność między P (roczny napływ inwestorów -liczba inwestorów z badanych krajów w skali roku) a M (wmiość importu): żej,. rPM=. :2:(p,,-P)(M,-M,,) Il*S,,*SlIf. Badanie dotyczy związków pomiędzy bezpośrednimi inwestycjami zagranicznymi a zmianami wartości eksportu i importu, dlatego omówiony zostanie ten właśnie rodzaj współzależności. Poniżej przedstawiono wnioski wynikajqce z analizy danych z tabeli 7. Import. Wartość importu w okresie badalI (zmienna M) jest skorelowana z wartością napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych (zmienna N) wartość współczynnika korelacji wynosi 0,4714; wartość importu w okresie badm\ (zmienna M) jest skorelowana z obecnością inwestorów (zmienna P) wartość współczynnika korelacji wynosi 0,6533; wartość importu w okresie badm\ (zmienna M) jest również silnie skorelowana z poziomem wartości eksportu (zmienna E) - wartość współczynnika korelacji wynosi 0,9243, Eksport, Wartość eksportu w okresie bada!\ (zmienna E) jest skorelowana z wartością napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych (zmienna N)wartość współczynnika korelacji wynosi O,4089; wartość eksportu w okresie badań (zmienna E) jest skorelowana z obecnością inwestorów (zmienna P) wartość współczynnika korelacji wynosi 0,6495; wartość eksportu w okresie badal\ (zmienna EJ jest podobnie jak powyżej skorelowana z poziomem wartości importu (zmienna M) - wartość współczynnika korelacji wynosi 0,9243. Należy zauważyć, że zgodnie z wynikami oszacowania wartość importu w okresie badm\ (zmienna M) jest skorelowana z wartością napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych w okresie bada!\ (zmienna N) w większym z dodatnim skorelowaniem obu zmiennych, gdy < O- mamy skorelowanie ujemne. Bezwzględna wartość wspólczynnika korelacji świadcl'.y o ścisłości (sile) współzależności zmiennych, rozumianej jako stopiell determinacji wartości jednej zmiennej przez wartości drugiej zmiennej (im bliżej l, tym zależność jest silniejsza)..

(17) Związki bezpośrednich. I. inwestycji zagranicznych .... stopniu (Wattość wspólczynnika korelacji - 0,4714) ni ż wartość eksportu wokresie badaJ\ (zmienna E, wartość wspólczynnika korelacji - 0,4089). Potwierdza to zatem wnioski z poprzedniego badania (modele grawitacyjne): napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych do Polski jest w większym stopniu proimportowy niż proeksportowy. Następnie dane rzeczywiste zlogarytmowano. Wyniki oszacowania zamieszczono w tabeli 8. Tabela 8. Wyniki oszacowania współczynników ZmicmlU niczalcżn a. _.. __log.. M. _~ --_ ._-. log E. log M. log E. korełacji. (dane zlogarytmowane). log N. 1,0000 0,8816 0,3539 _."--------- - ------_._-- .. _------0,8816 I,oom 0,3320. log P. logO. 0,376 1 0.4298 _ --_ __._-- -_._._---_._---. .. .. ... 0,4131. 0,3458. :~: ~gł!~:=: =.:~00~39:_:: ::=~O.:3}~~ ::= ---~I-,~=:.= :.=:.:~-5~~== =:-=~~~iT~~= logP. 0,3761. 0,4131. 0,6554. 1,0000. -0,1451. Żl'ódlo: obliczenia własne (Statgrafics 4.2).. Poniżej. przedstawiono wnioski wy nikające z analizy danych z tabeli 8. Import . Wartość importu w okresie badat\ (zmienna log M) jest skorelowana z wartością naplywu bezpośrednich inwestycji zagranicznych (zmienna log N) - warlość współczynnika korelacji wynosi 0,3539; wartość importu w okresie badań (zmienna log M) jest skorelowana z obecnością inwestorów (zmienna log P) - wartość wspólczynnika korelacji wynosi 0,3761; wartość importu w okresie badm\ (zmienna log M) jest również silnie skorelowana z poziomem wartości eksportu (zmienna log El - wmtość wspólczynnika korelacji wynosi 0,8816. Eksport. Wartość eksportu w okresie badm\ (zmienna log El jest skorelowana z wartością naplywu bezpośrednich inwestycji zagranicznych (zmienna log N) wartość współczynnika korelacji wynosi 0,3320; wartość eksportu w okresie badań (zmienna log El jest skorelowana z obecnością inwestorów (zmienna log P) - wartość współczynnika korelacji wynosi 0,4131; wartość eksportu w okresie badal\ (zmienna log E) jest, podobn ie jak powyżej, skorelowana z poziomem importu (zmienna log M) - wartość współczynnika korelacji wynosi 0,8816, Nal eży ponownie zauważyć, że zgodnie z wynikami oszacowania, wartość importu w okresie badm\ (zmienna log M) jest skorelowana z wartości q naplywu bezpośredni ch inwestycji zagranicznych w okresie badar\ (zmienna log N) w większym stopniu (wartość wspólczynnika korelacji - 0,3539) niż wartość eksportu w okresie badar\ (zmienna log E, wartość wspólczynnika korelacji - 0,3320). Potwierdza to zatem wnioski z poprzedniego badania (modele grawitacyjne): naplyw bezpośrednich inwestycji zagranicznych do Polski jest w większym stopniu proimportowy nii proeksportowy..

(18) Zysk. 8. Podsumowanie POdsumowując powyższe rozważania. w. części. ekonometrycznej pracy. można stwierdzić. że istnieje silna. statystycznie istotna relacja (współzależ ność) między naplywem do Połski kapitału w formie bezpośrednich inwesty-. cji zagranicznych a geograficznq struktun) polskiego handłu zagranicznego w dwóch kierunkach: importu i eksportu. jednakże BIZ mają charakter bardziej proimportowy niż proeksportowy. Można również wnioskować. że wraz ze wzrostem lub utrzymywaniem się wolumenu bezpośrednich inwestycji zagranicznych z danego kraju wielkość wymiany handlowej z tym krajem będzie wzrastać.. The Relatlonshlp ol Foreign Oirecl Investment to Changes in the Export and Import Structure ol Połand This arlicle llttempts to show the relationship between capiłal nows into Poland in the form ot' foreign direet investment and changes in the geographical structurc of Polish imporls and exports. In the article, (he author auempts to resolve the conlroversy surrounding Ihe motives for investing in Poland and veriFies the hypo'thesis on farcign dircet invesłrnenl's significant impact on Polish foreign (rade. Usin"g statistica) and econolllctric tools, the uuthor examines the chnructel' or foreign direct investment in-flows with respect to their pro-import and pro-ex port charneter..

(19)