DZIAŁ???
35Vol. 13/Nr 1(47)/2019: 35-37
Pracę otrzymano: 20.05.2019 Zaakceptowano do druku: 22.05.2019 “Copyright by Medical Education”
Wstęp
Nebiwolol to β1-adrenolityk III generacji, który
charak-teryzuje się wysoką kardioselektywnością oraz wazody-latacją. Odznacza się wysokim spośród β-adrenolityków wskaźnikiem T/P (trough-to-peak), który wynosi 91% (wartość określona dla wpływu nebiwololu na częstość rytmu serca podczas wysiłku) [1], co umożliwia dawko-wanie raz na dobę.
Redukcja ciśnienia centRalnego, popRaWa ochRony naRządóW
W terapii nadciśnienia tętniczego ważniejsze niż sku-teczna redukcja ciśnienia obwodowego (mierzonego na tętnicy ramieniowej) jest obniżenie ciśnienia centralne-go (mierzonecentralne-go w aorcie). Ciśnienie centralne bezpo-średnio oddziałuje na mózg, serce i nerki, czyli na narzą-dy narażone na powikłania nadciśnienia tętniczego [2]. Wysokość ciśnienia centralnego istotnie wpływa na ry-zyko wystąpienia powikłań nadciśnienia tętniczego i po-ważnych zdarzeń sercowo-naczyniowych: udaru mózgu, przerostu lewej komory i incydentów wieńcowych oraz uszkodzenia nerek. Różnica 1 mmHg w wartości skur-czowego ciśnienia centralnego związana jest z 5-procen-tową różnicą ryzyka zgonu z przyczyn sercowo-naczy-niowych [3].
Nebiwolol, dzięki odmiennym właściwościom hemo-dynamicznym (rozkurcz naczyń obwodowych, mniej-sze działanie chronotropowe ujemne) w stosunku do klasycznych β-adrenolityków korzystniej oddziałuje na układ krążenia, redukując ciśnienie centralne. Klasycz-ne β-adrenolityki, mimo redukcji obwodowego ciśnienia tętniczego, w niedużym stopniu obniżają ciśnienie cen-tralne. Dlatego w mniejszym stopniu niż leki wazodylata-cyjne, do których należy nebiwolol, chronią mózg, serce i nerki przed rozwojem powikłań nadciśnienia tętniczego [2]. Według rekomendacji PTNT (Polskiego Towarzy-stwa Nadciśnienia Tętniczego) z 2019 r. nebiwolol jest preferowanym lekiem wśród β-adrenolityków u pacjen-tów z niepowikłanym nadciśnieniem tętniczym, szcze-gólnie u osób młodych – do 40. r.ż. [4].
Nebiwolol wykazuje efekt wazodylatacyjny dzięki sty-mulacji śródbłonkowego wydzielania tlenku azotu (NO,
nitric oxide). Poprzez receptory β3, których jest
agoni-stą, aktywuje syntazę NO. W efekcie za pośrednictwem NO, oprócz wazodylatacji, nebiwolol wykazuje także działanie ochronne na śródbłonek naczyń – przeciwza-palne, antyproliferacyjne, antyagregacyjne oraz antyok-sydacyjne, czyli zmniejsza stężenie wolnych rodników. Tym samym zmniejsza stres oksydacyjny, który także wpływa na uszkodzenie narządów [5]. Dzięki tym uni-kalnym właściwościom – redukcji ciśnienia
centralne-35
Farmakologia w praktyce kardiologicznej
nebiwolol – właściwa terapia
nadciśnienia tętniczego
Nebivolol – proper therapy of hypertension
dr n. med. Wioletta Wydra
Katedra i Klinika Kardiologii, Nadciśnienia Tętniczego i Chorób Wewnętrznych, Warszawski Uniwersytet Medyczny Kierownik Katedry i Kliniki: prof. dr hab. n. med. Marek Kuch36 W. Wydra
Nebiwolol – właściwa terapia nadciśnienia tętniczego
go oraz działaniu na śródbłonek naczyń i zmniejszeniu stresu oksydacyjnego – nebiwolol poprawia ochronę ważnych narządów: mózgu, serca i nerek, co wykazano w badaniach klinicznych.
Kampus i wsp. porównywali wpływ wazodylatacyjnego nebiwololu w dawce 5 mg/24 h i klasycznego, selektyw-nego β-adrenolityku – metoprololu w dawce 50–100 mg/24 h na ciśnienie centralne oraz grubość lewej komo-ry u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym. Jedynie w gru-pie leczonej nebiwololem uzyskano istotną redukcję skur-czowego i rozkurskur-czowego ciśnienia centralnego i zmniej-szenie grubości ściany tylnej lewej komory. Skurczowe ciśnienie centralne obniżyło się o 12,4 mmHg (p < 0,001), a grubość ściany lewej komory zmniejszyła się o 1 mm (p < 0,001) w grupie nebiwololu. Natomiast w grupie me-toprololu uzyskano redukcję skurczowego ciśnienia cen-tralnego o 3,4 mmHg i nie było to istotne statystycznie (p = 0,3), także grubość ściany lewej komory pozostała bez istotnej zmiany (-0,3 mm; p = 0,4). Oba leki w porów-nywalnym stopniu obniżały ciśnienie obwodowe [6]. W badaniu SENIORS (Study of the Effects of Nebivolol
In-tervention on Outcomes and Rehospitalisation in Seniors with heart failure) u chorych po 70. r.ż. z niewydolnością
serca terapia nebiwololem przyczyniła się do poprawy rokowania. Śmiertelność sercowo-naczyniowa i częstość hospitalizacji z przyczyn sercowo-naczyniowych zmniej-szyła się o 16% w grupie nebiwololu [7].
Wytyczne PTNT z 2019 r. zalecają nebiwolol wraz z in-nymi β-adrenolitykami u chorych z nadciśnieniem tętni-czym i towarzyszącą niewydolnością serca u osób star-szych. Nebiwolol podobnie jak inne β-adrenolityki jest wskazany do stosowania u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i chorobą niedokrwienną serca. [4].
popRaWa paRametRóW metabolicznych
Nebiwolol ze względu na swoją kardioselektywność, w przeciwieństwie do klasycznych β-adrenolityków, nie wykazuje niekorzystnego wpływu na parametry go-spodarki węglowodanowej oraz lipidowej. U pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i cukrzycą typu 2 terapia ne-biwololem w okresie 3 miesięcy, oprócz efektu hipotensyj-nego, spowodowała istotną poprawę parametrów glikemii (zmniejszenie stężenia glukozy na czczo o 13,1 mg/dl, he-moglobiny glikowanej – o 0,25%) oraz parametrów
lipido-wych (zmniejszenie cholesterolu całkowitego o 16,3 mg/ dl, triglicerydów o 24,1 mg/dl, cholesterolu LDL o 13,3 mg/dl, wzrost stężenia cholesterolu HDL o 2,4 mg/dl) [8]. Również połączenie nebiwololu z hydrochlorotiazydem, przy większej skuteczności hipotensyjnej, nie wpływa niekorzystnie na parametry metaboliczne. Farmako-terapia nebiwololem/hydrochlorotiazydem w dawce 5/12,5 mg/24 h redukowała skurczowe ciśnienie tętnicze o 22,5 mmHg, zaś rozkurczowe o 11,8 mmHg, nie powo-dując zmian metabolizmu lipidów i glukozy [9]. W innym badaniu wykazano, że nebiwolol w połączeniu z hydro-chlorotiazydem normalizował ciśnienie tętnicze aż u 94% chorych, bez negatywnego wpływu metabolicznego [10]. Wytyczne PTNT z 2019 r. także preferują nebiwolol wśród β-adrenolityków u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym z towarzyszącymi zaburzeniami metabolicznymi [4].
dobRa toleRancja
Dzięki najwyższej kardioselektywności stosowanie ne-biwololu wiąże się ze zmniejszeniem ryzyka działań nie-pożądanych (typowych dla innych, mniej selektywnych β-adrenolityków) ze strony oskrzeli i naczyń obwodo-wych. Nebiwolol także powinien być preferowanym β-ad-renolitykiem u mężczyzn. Dzięki najwyższej kardioselek-tywności oraz wytwarzaniu endogennego NO poprawia wypełnienie ciał jamistych krwią, tym samym nie po-wodując zaburzeń erekcji. Według rekomendacji PTNT z 2019 r. nebiwolol jest preferowany wśród β-adrenolity-ków u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i zaburzenia-mi potencji [4].
podsumoWanie
Nebiwolol to długo działający β-adrenolityk charakteryzu-jący się najwyższą kardioselektywnością oraz wazodylata-cją. Dzięki wytwarzaniu endogennego NO przez komórki śródbłonka nie tylko rozkurcza naczynia krwionośne, ale także wykazuje działanie plejotropowe. Powoduje istotną redukcję ciśnienia tętniczego obwodowego, jak klasyczne β-adrenolityki, a ponadto ciśnienia centralnego. Chroni mózg, serce i nerki przed rozwojem powikłań nadciśnie-nia tętniczego. Jest dobrze tolerowany oraz zalecany w te-rapii nadciśnienia tętniczego u pacjentów z zaburzeniami metabolicznymi, POChP, chorobami tętnic obwodowych i zaburzeniami erekcji. Preparaty generyczne nebiwololu mogą się znacząco różnić od leku oryginalnego.
37
W. Wydra Nebiwolol – właściwa terapia nadciśnienia tętniczego
adRes do koRespondencji dr n. med. Wioletta Wydra
Katedra i Klinika Kardiologii, Nadciśnienia Tętniczego i Chorób Wewnętrznych, II Wydział Lekarski, Warszawski Uniwersytet Medyczny
03-242 Warszawa, ul. Kondratowicza 8 e-mail: wiola.kosiecka@wp.pl Konflikt interesów/Conflict of interests:
Nie występuje. Finansowanie/Financial support: Nie występuje. Etyka/Ethics: Treści przedstawione w artykule są zgodne z zasadami Deklaracji Helsińskiej, dyrektywami UE oraz ujednoliconymi wymaganiami dla czasopism biomedycznych.
piśmiennictwo:
1. Stoschitzky K., Stoschitzky G., Brussee H. et al.: Comparing beta-blocking effects of bisoprolol, carvedilol and nebivolol. Cardiology 2006; 106(4): 199- -206.
2. Filipiak K.J., Tykarski A., Czarnecka D. et al.: Miejsce wazodylatacyjnych leków beta-adrenolitycznych w terapii nadciśnienia tętniczego i jego powi-kłań sercowo-naczyniowych. Stanowisko ekspertów. Nadciśnienie Tętnicze 2010; 14(6): 1-13.
3. Jankowski P., Kawecka-Jaszcz H.: Centralne ciśnienie tętnicze. Biblioteka Czasopisma Nadciśnienie Tętnicze. Via Medica, Gdańsk 2010.
4. Tykarski A., Filipiak K.J., Januszewicz A. et al.: Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym – 2019 rok. Nadciśnienie Tętnicze w Praktyce 2019; 5(1): 1-86.
5. Widecka K.: Protekcyjny wpływ nebiwololu na prewencję uszkodzeń narządowych w nadciśnieniu. Nadciśnienie Tętnicze 2018; 22(1): 1-8.
6. Kampus P., Serg M., Kals J. et al.: Differential effects of nebivolol and metoprolol on central aortic pressure and left ventricular wall thickness. Hyper-tension 2011; 57(6): 1122-1128.
7. Flather M.D., Shibata M.C., Coats A.J. et al.: Randomized trial to determine the effect of nebivolol on mortality and cardiovascular hospital admission in elderly patients with heart failure (SENIORS). Eur. Heart J. 2005; 26(3): 215-225.
8. Schmidt A.C., Graf C., Brixius K. et al.: Blood pressure-lowering effect of nebivolol in hypertensive patients with type 2 diabetes mellitus: the YESTONO study. Clin. Drug Investig. 2007; 27: 841-849.
9. Malacco E.: Nebivolol/hydrochlorothiazide (HCTZ) combination in patients with essential hypertension: a pooled analysis from five non-interventio-nal studies with a focus on diabetic and elderly patients. Eur. Rev. Med. Pharmacol. Sci. 2010; 14(5): 427-434.
10. Marazzi G., Volterrani M., Caminiti G. et al.: Effectiveness of nebivolol and hydrochlorothiazide association on blood pressure, glucose, and lipid meta-bolism in hypertensive patients. Adv. Ther. 2010; 27(9): 655-664.
11. Woroń J.: Leki oryginalne i generyczne w farmakoterapii, czyli dlaczego potrzebna jest indywidualizacja farmakoterapii. Forum Zaburzeń Metabo-licznych 2010; 1(4): 241-247.
stReszczenie
Nebiwolol to długo działający, wysoce kardioselektywny β-adrenolityk. Stymuluje śródbłonkową syntezę tlenku azo-tu, wykazując działanie wazodylatacyjne oraz plejotropowe. Redukuje ciśnienie centralne, chroniąc mózg, serce i ner-ki przed rozwojem powikłań nadciśnienia tętniczego.
słowa kluczowe: nebiwolol, ciśnienie centralne, ochrona narządów
abstRact
Nebivolol is a long-acting, the most cardioselective β-blocker. Stimulates endothelial synthesis of nitric oxide, demon-strating vasodilatory and pleiotropic effects. It reduces the central pressure, protecting the brain, heart and kidneys from the development of complications of hypertension.
key words: nebivolol, central pressure, organ protection
