Krzysztof Gorczyca
Tokary, st. I, gm. Kawęczyn, woj.
konińskie, AZP
64-43/-Informator Archeologiczny : badania 26, 113
Informator Archeologiczny и з
Spółdzielnię Lokatorsko-W łasnościową „Starów ka” w Tczewie. Śla dy osadnictw a późnośredniowiecznego i nowożytnego (od XV w.). W związku z planow aną inwestycją budow laną niezbędne było przeprow adzenie w ma- ju-czerw cu 1992 r. badań archeologicznych z uwagi n a lokalizację inwestycji u zbiegu ul. Chopina i Wodnej, w bezpośrednim sąsiedztwie średniowiecznego układu m urów miej skich, częściowo zachowanych do dziś. Rozpoznanie archeologiczne skorelowane zostało z pracam i ziemnymi inw estora.
W wyniku nadzoru odkryto, wyeksplorowano i zadokum entow ano fragm. konstrukcji drew nianej domostwa, przylegąjącej doń ulicy? oraz szam ba — datow anych na pocz. XV w. N atrafiono n a ciekawy zespół ułam ków ceramiki, detali architektonicznych, kości zw ierzę cych (głównie pokonsumpcyjnych), wyrobów i odpadków skórzanych, metalowych i drew nianych.
M aterial i dokum entację złożono w M uzeum Archeologicznym w Gdańsku, a te re n b a dań zwolniono do dalszych prac inw estorskich.
T o k a ry , s t. I M uzeum Okręgowe w K oninie gm . K a w ę c z y n , w o j. k o n i ń s k i e
AZP 64—43/—
B adania prow adził m gr K rzysztof Gorczyca. Finansow ane przez Urząd G m iny Kawęczyn. Pierwszy sezon badań. Dwór późnośrednio wieczny na kopcu.
Okrągły (śr. 60 m.), otoczony rowem kopiec znajduje się ok. 200 m n a południowy zachód od kościoła, na teren ie gospodarstw a p. Jaromów. Z zachowanych lustracji z 1. 1741 i 1761 wynika, że dwór n a kopcu w tym czasie jeszcze istniał, jakkolwiek w bardzo złym stanie technicznym . Na planie wsi z 1806 r. na kopcu nie m a już śladów zabudowy. Wynika z tegn, że pozostałości dworu rozebrano na przełom ie XVIII i XIX w. B rak je st danych pisanych umożliwiających datow anie początków pierwszej siedziby n a kopcu.
Kopiec zbudowany je s t z gliny. Fakt te n spowodował, że ze względu na panującą suszę kopanie było wyjątkowo u tru d n io n e — zdołano całkowicie zbadać zaledwie 6 m , w ykonu jąc 4 wykopy sondażowe.
S o n d a ż I — położony na południowym skrąju kopca, gi. 1,5 m. Z uchwyconego układu Stratygraficznego wynika, że kopiec usypany byl n a terenie, który wysokością nie odbiegał od otacząjącego. Do jego budowy użyto m ateriału uzyskanego z otacząjącej fosy (tzw. odwrócona stratygrafia). M ateriał ceram iczny wydobyty z w arstwy pierw otnej próchnicy pozwala wstępnie datować budowę na w. XV (prawie wyłącznie ceram ika stalow oszara). S o n d a ż П — położony n a północnym skraju kopca, gł. 2,1 m. Podobny układ straty g ra ficzny. W górnej części wystąpiła gruba w arstw a gruzowiskowa. M ateriał ceram iczny przem ieszany z XVI-XVIII w.
S o n d a ż I I I — położony 10 m na południe od sond. II, gł. 2 m. Zaobserwowany tu układ stratygraficzny pozwala przypuszczać, że jeszcze przed usypaniem kopca istn ia ła tu taj w XV w, ja k a ś m urow ana budowla (w arstw a gruzu n a próchnicy pierwotnej) zaopatrzona w piece (kafle garnczkowate). Po jej rozebraniu i nadsypaniu kopca zbudowano kolejną (II?), po której pozostały w arstw y gruzowisko we. Udokum entow anie tej hipotezy wymaga szerszych badań.
S o n d a ż IV — położony w północnej partii kopca, gdzie widoczne je s t w yraźne zapadlisko terenu. Na gi. 1,4 m osiągnięto poziom posadzki piwnicy wymienionej w lustracji z 1741 r. Zbudowana je s t ona z cegły układanej w .jodełkę”. W tej części należy lokalizować dwór XVIII-wieezny.
D okum entacja i m ateriały znajdują się w M uzeum Okręgowym w Koninie, Kopiec wymaga dalszych badań.
