Bochotnica, st. 33, gm. Kazimierz Dolny, woj. lubelskie, AZP 75-76/262

Paweł Lis

Bochotnica, st. 33, gm. Kazimierz

Dolny, woj. lubelskie, AZP 75-76/262

Informator Archeologiczny : badania 27, 68-69

68 Wczesne średniowiecze

WCZESNE ŚREDNIOWIECZE

B ę d z in , s t. 2, G ó r a Z a m k o w a M uzeum Zagłębia w Będzinie g m . lo c o , w o j. k a to w ic k ie

A Z P 9 7 -4 8 /1 5

B adania prowadziła m gr A. Rogaczewska. Finansow ane przez M u­ zeum Zagłębia w Będzinie. Trzeci sezon badań. Osadnictwo wczesno­ średniowieczne.

W 1993 r. przebadano 200 m2 powierzchni stanow iska. Założeniem program ow ym było odejście w k ieru n k u południowym i wschodnim od odkrytego w roku ubiegłym cm entarzy­ ska. W części wschodniej m ajdanu, w obrębie wałów obronnych, w ystąpiła niewielkiej miąższości w arstw a po osadzie z m ateriałem praw ie wyłącznie wczesnośredniowiecznym i młodszym. Było to spowodowane przypuszczalnym zdjęciem starszych w arstw przy nad- sypyw aniu płaszcza w ału w tym okresie.

Wykop w części południowej zaw ierał u k ład w arstw o znacznej miąższości. M ateriał zabytkowy z okresu wczesnego średniowiecza w ystąpił tu do głębokości ok. 1 m od po­ w ierzchni ziemi i w wypełnisku obiektu o bardzo ciemnej barwie, położonym na głębokości 1- 1,6 m i częściowo ograniczonym układem potężnych głazów wapiennych, oraz w jego nąjbliższej okolicy. O biekt miał ponad 2 m szerokości; długości nie udało się uchwycić ze względu na c h a ra c te r przylegąjących partii terenu. M ożna przyjąć, że był to obiekt o prze­ znaczeniu mieszkalnym , być może półziemiankowy, którego konstrukcja naziem na nie zachowała się. N ajstarszą ceram ikę z tej części stanow iska datow ano na wiek IX. M ateria­ ły wydzielone to noże, fragm. narzędzi i uzbrojenia, elem enty odzieży, ozdoby.

I B isk u p in , st. 2a, gm. Gąsawa, woj. bydgoskie — patrz: neolit

B o c h o tn ic a , s t. 33 M uzeum N adw iślańskie w K azim ierzu g m . K a z im ie r z D olny, w o j. lu - Dolnym

b e łs k ie

A ZP 7 5 -7 6 /2 6 2

B adania prowadził m gr Paweł Lis. Finansow ane przez K azim ierską Fundację Ochrony Zabytków Archeologicznych i Przyrodniczych. W czesnośredniowieczne cm entarzysko szkieletowe Ofl-pocz. XII w.J. W październiku 1993 r. M uzeum Nadw iślańskie zostało powiadomione o przypadko­ wym odkryciu żelaznego miecza i licznych skupisk kości ludzkich w czasie prow adzenia prac ziemnych przy Szkole Podstawowej w Bochotnicy. W miejscu odkrycia miecza prze­ prowadzono badania o charakterze konserw atorskim .

Stanowisko położone je s t u podnóża zbocza terasy wyższej doliny rzeki B ystra przeci­ nającej Płaskowyż Nałęczowski, w odległości 1 km od jej ujścia do Wisły. Wykop o łącznej powierzchni l i m odsłonił 2 częściowo zniszczone groby szkieletowe, orientow ane wzdłuż osi zachód-wschód.

Inform ator Archeologiczny 69

Grób 1 zawierał szczątki mężczyzny głową zwrócone za wschód. Oprócz wcześniej wykopanego miecza zm arły wyposażony był w żelazny nóż z zachowanym miedzianym zakończeniem skórzanej pochewki oraz połówkę monety.

W grobie 2 pochowano kobietę z głową zwróconą na zachód. Z wyposażenia grobowego zachował się jedynie pierścionek wykonany ze srebrnego d ru tu techniką filigranu. W wy­ pełni sku obu grobów wystąpiły nieliczne, drobne fragm . ceram iki wczesnośredniowiecz­ nej. Poza jam am i grobowymi, w w arstw ie podhum usowej obok analogicznego m ateriału zabytkowego wystąpiły również 2 odłupki z krzem ienia czekoladowego, 2 fragm. ceramiki z wczesnej epoki żelaza oraz drobne fragm . ceram iki średniowiecznej i nowożytnej.

U kład stratyfikacyjny odkrytych obiektów pozwala stw ierdzić, że oba groby pochodzą z tego samego horyzontu chronologicznego. Są one datow ane przez: miecz należący do typu X. A .l wg klasyfikacji R. E. O akeshotta, którego chronologia na terenach Polski zam yka się w przedziale Х- l . ćw. XIII w., oraz połówkę d en ara krzyżowego występującego w znaleziskach grobowych na ziemiach polskich głównie w 2. poł. XI i pocz. XII w. Biorąc pod uwagę powyższe u stalenia oraz k o n tek st znaleziska, obiekty odkryte w Bochotnicy interpretow ać należy jako pozostałości wczesnośredniowiecznego cm entarzyska typu rzę­ dowego, funkcjonującego w XI i na pocz. XII w.

M ateriały i dokum entacja znajdują się w M uzeum N adw iślańskim w K azim ierzu Dol­ nym.

Planow ana je s t kontynuacja badań.

f

B r a ń s k , s t . I W ojew ódzki K o n se rw a to r Z abytków gm . lo c o , w o j. b i a ł o s t o c k i e A rcheologicznych w B iałym stoku A Z P 4 5 -8 3 /1

Badania prowadziła m gr U rszula Stankiewicz. Finansow ane przez U rząd M iasta w B rańsku i Wojewódzkiego K onserw atora Zabytków w Białymstoku. Pierw szy sezon badań. Grodzisko (XII-XIV w.).

Badania prowadzono w związku z obchodami 5 0 0 -le d a n ad an ia Brańskowi praw miej­ skich w 1493 r. Celem ich było uściślenie chronologii oraz w stępne rozpoznanie układu osadniczego.

Stanowisko n r I — grodzisko, zwane „Zamczyskiem” , położone je st w obrębie m iasta, n a lewym brzegu rzeki Nurzec, w odległości 30-40 m na południowy wschód od wideł rzek N urca i Bronki. W okresie II wojny światowej część walów, pierw otnie pierś ci enio w aty ch, uległa zniszczeniu. O biekt w ykorzystano do celów wojskowych (miejsce strzelnicy). Obec­ nie w at otacząjący m ajdan ma w przybliżeniu k sz tałt litery „U ” otw artej w stro n ę połu­ dniow o-zachodnią. W okresie międzywojennym badania sondażowe prowadzi! tu R. J a k i­ mowicz, dokonując wstępnych ustaleń chronologicznych.

Prow adzone na przełom ie maja i czerwca 1993 r. prace archeologiczne doprowadziły do rozpoznania 50 m2 powierzchni stanow iska. Dwa wykopy o wym iarach 2,5 x 5 m założono w odległości 35-40 m na północny wschód od lewego brzegu N urca, na terenie podmokłym między rzeką a grodziskiem. Wykop trzeci usytuow ano na przypuszczalnej zew nętrznej krawędzi nie istniejącego w tym miejscu wału grodziska.

W wykopach założonych w obniżeniu, n a głębokości 31-36 cm od pow ierzchni darni, odsłonięto konstrukcje słupowe zniszczonego w tym miejscu pom ostu o zachowanej szero­ kości 210-240 cm. Odkryto 2 rzędy (równoległych do siebie) pionowo wbitych słupów oraz drobne fragm. dranic i bierwion różnej wielkości z poziomej konstrukcji pom ostu. Pale wykonano głównie z cząstek pni dębowych, n ato m iast konstrukcje poziome z różnych gatunków drzew liściastych (np. wiąz, brzoza) i iglastych (sosna).