Edward Dąbrowski,Krzysztof
Onzol
Witków, gm. Szprotawa, woj.
zielonogórskie. Stanowisko 6
Informator Archeologiczny : badania 12, 263-265
stro n y m ia sta /wykop 2 6 /. Z wjazdu p rz e trw a ła naw ierzchnia b ru kowanej ulicy, s z e ro k o śc i 4 m , długości 4, 5 m , z wyodrębnionym
pośrodku ry n szto k iem . Ulica w ystąpiła tylko w obrębie zabudowy k la sz to rn e j, nato m iast na zew nątrz uległa zniszczeniu w skutek niw e la c ji tere n u po w znleeienlu k la sz to ru . Od północy rów nolegle do ble*
gu ulicy odkryto r e lik t m uru interpretow any jako południowy bok czwo robocznej wieży· Stanowi on ciąg d alszy m uru odkrytego na zew nątrz k laszto ru /wykop 2/ , związanego p ro stop adle ze wschodnim m u rem o b wodowym 1 wysuniętego 2 m p rz e d jego lico zew n ętrzn e. Bok wieży m a 10,5 m długości. Z n aw lerzch n iąu llęy łączy s ię b ru k dziedzińca odkryty na dziedzińcu k lasztornym /wykop 20, 24, 25/'. Poziom ow i jego zalegania odpowiadają skupiska bruku odkryte w ew nątrz k ościoła /w y kop 1 4 ,1 5 /. Ten poziom dziedzińca należy łączy ć z o s ta tn ią fa z ą za budowy zam kow ej. Odkryto rów nież frag m en t s ta rs z e g o bruku, z a le gający około 0 ,5 m poniżej najm łodszego bruku dziedzińca zam kow e go /wykop 2 3 /.
Rozplanowanie w nętrza obwodu zamku m im o znacznej Ilo śc i od krytych reliktów architektonicznych nie zostało w y starczająco ro zp o z nane. W jego zabudowie w yróżnia s ię budowla usytuowana w północno- zachodnim narożu obwodu, k tó rą na długości 19 m dobudowano do zachodniego m uru obwodowego. Niepełna s z e ro k o ść tej budowli m ie rzo na wzdłuż południowego m uru wynosi 15 m /wykop 1 7 ,2 1 /. Budo wę p rze d z ie la w połowie poprzeczny m u r, F ra g m e n t innej budowli, sz e ro k o śc i 6, 5 m , dostaw ionej do wschodniego m uru obwodowego od słonięto podczas ubiegłorocznych badań w k o ściele św .A ntoniego /w y kopy 8 ,1 0 ,1 1 ,1 4 /.
P o zo stałe m ury nie d a ją na obecnym etapie badań czytelnego obrazu rozplanowania zabudowy zamku. Spośród nich w yróżnia s ię zachowanym całkow icie półkolistym łękiem /o tw ó r drzw iow y/ i fra g m entem rozgllflonego okna 10 m długości m u r /wykop 4 /.
W ydzielenie faz budowy założenia zamkowego będzie m ożliw e po zakończeniu ro zw arstw ien ia m urów .
Badania będą kontynuowane.
TYKOCIN woj .biało sto ck ie
WARSZAWA-WILANÔW - 263 -WITKÓW, gm .Szprotaw a woj. zielonogórskie Stanowisko 6 p a trz o k re s nowożytny p a trz
w czesne średniow iecze
Muzeum Z ie m i Lubuskiej w Zielonej G órze
264
Badania prow adzili m g r Edw ard D ąbrow ski /a u to r sp raw o zd an ia/ i m g r K rzysztof On zol. F inansow ał WKZ w Z ielonej G ó rze, ś re d n io wieczna 1 renesansow a sta n ic a r y c e r s k a , tzw .
"w ieża".
Z uwagi na niebezpieczeństw o zachw iania równowagi sta ty c zn e j zabytku architektonicznego /" w ie ż y " /, wytyczono wykop o sz e ro k o ś c i 3 m l - załam ując go p rze d dojściem do pn m uru "wieży** - zwężono do s z e ro k o śc i 2 m; długość wykopu wynosi 13 m .
W yeksplorowano w c a ło śc i w a rstw ę datowaną na XV w iek o ra z częściow o zdjęto górny poziom w arstw y z XIV w ieku. W c z ę ś c i w ęż s z e j wykopu, p rzy północnym m u rze "w ieży", odsłonięto niew ielką przybudów kę gotycką niew iadom ego p rze z n a cz e n ia, w ypełnioną a ż do spodu /sto p a fundamentowa - głębokości do 3 ,0 0 m / g ru zem re n e s a n sowym l w tórnie w ykorzystanym w XVI wieku arch itekto niczny m bu dulcem gotyckim . Górny poziom w ypełnlska przybudów ki z a w ie ra ł gruz z XVÜ 1 XVII w ieku. W o dległości 7,82 - 7, 66 m od m u ru "w ieży" od słonięto koronę m uru obwodowego, otaczająceg o d zied zin iec.
W n ajn iższej w arstw ie, k tó rą częściow o w yeksplorow ano, w ystą p iła głównie cera m ik a kuchenna s ta lo w o -s z a ra , naw iązująca do znanej zarówno w dużych ilo ściach z Dolnego kląska jak W ielkopolski. Z w a r stwy w yższej, k tó re j m ią ż sz o ść dochodzi do 0 ,8 0 m , uzyskano - prócz c e ra m ik i kuchennej i budowlanej /ta k ż e kafle garnk ow ate/ - znaczną Uońć innych zabytków. WérOd nich na w yróżnienie z a słu g u ją m onety /18 s z tu k /, w szystkie z końca XIV i p ierw szej połowy XV wieku. O prócz okazałego g ro sz a m iśn ieńskieg o , znaleziono też d e n a r Iwo w* ekl / r u s k i / Wł. Jag iełły , piastow skie b rak teaty 1 d en ark l ś lą sk ie / m .l n . m oneta b ita w Szprotaw ie, dwie w G łogow ie/. Z Innych przedm iotów potw ierdzających chronologię w arstw y na XV s tu le c ie należy w ym ienić lic z n e frag m en ty naczyń kamionkowych, c h a ra k te ry sty c z n ie zdobionych, do których w ierne analogie znane s ą z N iem iec l z P o lsk i /D olny Ś ląsk, W ielkopolska, M azow sze/. Z te jż e w arstw y pochodzą, fra g m en ta ry c z n ie zachowane, gotyckie fig u rk i św iętych, wykonane z gliny. Zarówno wy m ienione zabytki, jak liczn e okucia z b rąz u lub m osiądzu / m .l n . oku cia k s ią ż e k / w skazują na wysoki poziom życia w ła śc ic ie li zam eczku - "w ieży". K orespondują z tym fragm enty naczynia zaopatrzonego w in· sk ry p c ję łac iń sk ą / llte iy go ty ck ie/, ułam ki ozdobnych naczyń szklanych a także ko steczk i » sz eśc lan k l do g ry . T ak ą s a m ą wymowę m a pięknie szlifow any k am ień półszlachetn y .
Z w ypełnlska przybudów ki zebrano dużą kolekcję каД1 re n e s a n sowych, Z górnego poziom u wypełnlska pochodzi m oneta a u s tria c k a z 1624 r . , nato m iast z poziomu "renesansow ego" b ra k te a t. Znaleziono tu także m .ln . p o sre b rz a n y , bogato zdobiony "trzew ik " s z p a d y / ? /, o stro g ę żelazn ą o ra z p ierśc io n e k m osiężny, owijany cienkim drucikiem złotym . Wyjątkowo e ste ty cz n ą fo rm ą odznacza s ię m aleńki guzik w
265
k sz ta łc ie ro z e tk i, wykonany z tego szlachetnego k ru sz c u . P r a c e b ęd ą kontynuowane.
WŁOCŁAWEK U niw ersytet Łódzki
K ated ra A rcheologii w Łodzi
Badania prow adził m g r L e sz e k Wojda, opiekę naukową spraw ow ał doc. d r J e rz y K m teciński, Finansow ał WKZ we Włocławku, T r z e c i sezon badań. M iasto Średniow ieczne /XIV-XVII w ie k /. B adaniam i objęto re jo n sta ro m ie js k i.
Wytyczono 4 wykopy, wykonano 7 odw iertów św idrem geologicz" nym , prowadzono p e n e tra c ję arch itek to n iczn ą piwnic na lin ii p rz e b ie gu dom niemanych m urów obronnych celem uchwycenia wschodniej i za* chodniej gran icy osadnictw a średniow iecznego o ra z w yjaśnienia p r z e - biegu dom niemanych murów m iejsk ich .
Wykop 7 , Nie odkryto żadnych śladów po m urach obronnych i nie znaleziono średniow iecznej w arstw y kulturow ej.
Wykop 8 zlokalizowany we wschodniej c z ę ś c i S tarego M iasta. Nie natrafiono na średniow ieczną w arstw ę kulturow ą.
Wykop 9 usytuowano w zachodnim rejo n ie Starego M iasta. Odkryto dwa poziomy osad n icze, pierw szy z XVI“XVII wieku - s ta nowiły go śc ie k i b ru k kam ienny, przep alo na ziem ia, w arstw a polepy,
ślady spalm ych belek drew nianych, k ości, skupisko m a te ria łu c e ra m ic z nego i nieliczn e przedm ioty m etalow e. Prawdopodobnie był to obiekt gospodarczy lub p ro d u kcy jn y /, D rugi poziom z XIV-XV wieku dokumen* to wały poziomo ułożone belki drew niane, fragm enty s k ó ry , k o ści i m a te r ia ł ceram iczn y o ra z liczn e szczątk i pochodzenia o rganicznego. P r z y puszczaln ie był to poziom ulicy śred n io w ieczn ej.
Wykop 10 załóż no również w zachodnim rejo n ie S tarego M iasta. A naliza s tra ty g ra fic z n a w ykazała p rzem ieszan y układ w arstw , który je s t wynikiem p ra c niw elacyjnych p rzy budowie wiaduktu m ostowego.
M ateriał zabytkowy to: szkło, kafle, k o ści, nieliczne przedm ioty m e talowe 1 beczka drew niana o ra z ceram ik a nowożytna 1 późno ś re d n io · w ieczna.
O dw ierty prowadzone we wschodniej c z ę ś c i Starego M iasta pozwo liły uchwycić g ra n ic ę średniow iecznego osadnictw a, k tó ra przeb iega na lin ii u l.R y b ack iej, Z odwiertów uzyskano późnośredniow ieczny i śre d n io wieczny m a te ria ł c eram iczn y o ra z fragm enty sk ó ry .
W wyniku badali uchwycono p rzy p u szczaln ą w schodnią g ra n ic ę osadnictw a średniow iecznego, a także uzyskano pewność, że na S tarym
