LEONARD MASTELLA, WŁODZIMIERZ MIZERSKI Lr!stytut GeologU Podstawowej UW
UWAGI OBUDOWIE
GEOLOGICZNEJ
SW
CZĘSCI
PODHALA
. Tematem oIU"tyilrułu jest budowa
geoklgi.czria
ipOIłu d:ri:LOłwo-za.chOldnłej części. iPodhala. Jestto
fT1agment pOł1,1ldn,iOwegoski1'zydlJa synkliloortium poc:ih'Bil'afls.k::iego, od Slttefy osiowej na 1P6łoocy 'PO gra:ni.cę z Tatrami na . ~udJni'U (Tyle. 1,.2). Od IOs'batnich szC"Zeg6łorwychopra-cowań tej c.zę9c.i. fliszu (4, 5) upł~o pIOIOOd 17 ilat.
W
ciągu teglo czasu ukamły si~ OfPl'!łloow·atn1ia dOIty-czące obszar6w przyległych (11), oraz prace o wybra-nej problematyce (2, 6, 14). W świetle tych q>rliClO-rwań staro si~ lron:i.eome po.wrtórzende badań geologicz-nych, zwłaszcza w o~szarze przytatrzańskim.M-atteri.ały tereoolWe zebrali i czę9ciawo opmcowa-li u'CZeS'tnicy lObom ~wego Koła Młodych Goolo-g6w przy Wyd'Zi'ale Geologii UW w 1976 :1." •• w
Wi-towle ol'lI8.. P<Jtdhailu: J. Blusztajn, iP. Che1sto.WBokd, A. Depo:wskli,· M. ~, E. Madej, B. Szepke, A. WojcieChow'skd. Obóz prowiadzi'li 8l\Jltorzy ndniejszetg<> arlytku.!u ..
Litologia i iI~rat7.rafia. Badtuiiami obj~to wyłącz nie utwory fliszowe, leżące w ciągłości
sedymentacyj-nej
na eocenie numulitowym (11). Zostały one po-· d~elone: (5, 14),na·
poastawie wykształcenia litolo-gicznego, na warstwy . ·żakopiańskie, chochołowskie·l ostryskie. Miąższość kompleksu fliszowego w połud
niowym Skrzydle synklinorium wynosi według J. Go-łąba (5) około 4 km, a Według L. Watychy (14) - po-nad 3 km. Jak wynika·z badań nad otwornicami pe-lagicznymi (1), utwory fliszu podhalańskiego odpo-WIadają prawdopodobnie· oligocenowi.
. We -wszysbkich b~ profiWlcll stwierdzKmo, rzgocInie ze s~· P. Roniewi!Cza (U), eią"; głe· i szytbdtie przejOOie Oki sedymentacjd eocenu
tnU-mulitowel1ło.oo utwlarów ~
warstw
z8lklo-piańsJdch. StwierdzlO.oo 1lak!że JWy.rsrhną dwud2lielniaść warstw 'ZIak~iańskicl1. lJQlJne ~ skiada .się Illie-maD. wyłącmJ!ie z c~ łupków id.astych, z ;nde-wielką· iJością· mułloM::6w, p1a81rowc6w cienJrołaiwi OOwych oraz tzw. 51~. Jedy.nde w środIro-. wej· częścit,ego
ogniWl&występu;je 0Ilr0l0· 20 m miąri; S2lOIŚCi ~ piaskolwWw ś:redindo- i eruboł.awicowydt; są to tzw. pias:lrowce z Km:ińoa (6, 14). W odIrM:nie-mu od wyżej cY'1XJiw'8IDych SlUtar6w, stwierd7lOillO za-rÓ'W!nO w odsłanlięciJalclh, jlak d :foboilJnIter!petalc~lD.i.e, że piasklOwcet.e . na baidaInym łeren.ie ~ją lDdemail ciągłym pasem~ Suma!l"YIC7lIlIB mią:żu06ć piaskowWwme
przekracza 10% całej miąZszości dolnego ogniwa. warstw zakopiańskich. Jak wynika z przeprowadzo-nych pomiar6w Olt"az c:zęściawv:>. wierceń (3), miąższośćtego o.gmwa nie przekl'1BlCZ8 650 m ('l"ye. 3).
W górnym ogol.'WIie
w:aa:stw
~h łulPki. ilaste nadal mają dużą IPl"zewag~ nad pJ:as:kowamli. Częste. są piaskowce c:i.eIlIlroławiloowe, a co .k:i.lJamaście metr6ww
profi.lu pojaWliają si~ lZElSp)ły ławic pias-klowc6w ŚTednioł.aw.ioowych. Za:rów.nJo, ilość tych. ze-s-połów, j.ak oj, miążsmśćwystępującyoh IW nichpLa-494
UKD 551.2e3.23:661.35.06l+55i..243+551.~(438.13 Podhale SW) slmwc6w rośnie ku strqpowi
teeo,
ogn;i'WIII.. Sumarycz-ona miąższość piukloWCÓ'W lDIie przekraicza 30% miąż ll3JOIŚci całel1łO gól"IlegO ogniwa. M.ił\ŻSmść tego ogniwa dochod:zli <10 500 m (ryc. 3).Na lbadanym terenie lWamtwy chochołowskie są go-rzej odshmięt.e niż warsbwy zakopiJańskiie. W terenie jaJro. 'gr.andcęmiędzy tymi warstwami uIDOWlDie przy-jęto spąg pierwsz.egn rt.eSpołu łIawic piaskiawców gr·u-OOławioawych. Z powodu złE8>' s1llmu. odsłood~ć
m0-żna jedYlDie ogólnie ISt'Wll.erdzić dwudzielność warstw ch~. W.amtwy te chamlderyzują sd.~ wy-S't4WawaaJliem pi'lllSlkawc6w .grubaławd.dOWych, .które 'VI dolnej cz~ści warstw chochołowskich są drobno- i śre: dniioim:amdste, nąbomi:ast wg6mJeij części grubo7.liar-njs·tei:żlepieńcow:ate. Łupkd rorulzie1ające ławice piJa-s:k:towcQwlDlalją !barwy 'WYIt'arhni.e jaśniejsze od łupków warstw zalropiilńs:kicil i oCZęISIlo są pias~srte.
:w
/PO-szczeg6J:nych ze5iPOłach ławic piaslro'M:e występują często w zn!llCZlllej !pnllewadze. Jednak w całym pro-filu lWIIm!Ibw chochołowskioh wmarycz:na. ~ć piaskoorwcllw wymJ5i okDl!D ·50%. Miąższość do6tqpnej do bsdań częściwarstw
ohoohołowl!ikicb wynosiolm-· ło 850 m (ryc. 3). aał'koiwity- ni.emaI1 brIIIIk odsłani~ć na górze Ostrysz nie pozwala na opisanie najwyższe,.. go, iOIk:oło 150 m miąższości kalupl.eksu wamtw, z.k!t;ó-rych zbudmvlane jeSlf; to wzgÓlTlJe. Na taren.i.e objętym badaJniami nie ma zadnej wyraźD:ó zmieIllIllOŚCi M.to-'logieznej, Iktóra u~by wydzielenie (5, 14) W8Il'&tw OBtryskich. DosItępny W odB!łonięciaclJ. .kom-pleks w.mn;tw budUjących stref~ osiową sylllldm-rium nie 1I"6żndS'l.~ nicz,ym od górnych warstwcho-Ryc. 1. Szkic Zokalizacy;ny terenu badań. .
1 - kontakt fllszu z pienińSkim pasem skałkowyn:i, 2 _. oś synklinorium podhalańskiego, 3 - granica państwa, 4 :
-obszar objt:ty ibada~ami. . ..
Fig. 1. Location sketch. mapof the studied area.
1 - contaet bebween the FlySCh and Pieniny ~ Belt, 2 - axls of the Podhale 8Y11lcHnor!.um, 3 - 9tate boundary,
/~
,.._.,._-('
".._._./,.
i
Ryc. 2. Mapa geologiczna SW części PodhaZa.
l _ oś ąnkllnor1um, :I - granica państ,wa, 3 - granice wy-dzle1ed llt08tratyp'af1cznYch. t - strefy nagromadzeń usko-ków, li - eocen numulitowy, II - asfaltyty, 't - martwice wapienne, 8 - !r6dła o ni.1nera·lizacji HsS, 9 - kierunki tran-sportu materiału fU8zowego, lf)-!ł - m1~ wyatępowa ma hierocJ1t6w orgen4cznych: C - Cl'UrlBtOlPBls, H - Hel-mlnthopala, P - Paleodictyon, T - Taphrehelmlntopsla, S -Sabularie, 15 - otwory wiertnicze (SW - Siwa Woda IG-l, HR - Hruby Reglel IG-l), 16 - diagramy konturowe
po-loterlia warstw (projekeja punkt6w przebicia gÓll'nej p6łkUli
pn:ez Unię upadu warstw,· lzo11nie procentów: 2, t, II, 12, 10t0). W górnej części diagramu oznaczono jego numer t UoAć pocllWów. L1c&by zna3d'Utące się u dołu po prawej stronie c1iagamów w etref1e <l61owej synkUnorium oznaczają
ilość pomlar6w polotenla warstw letącyCh poziomo, 17
-diag,rsmy kierunkowe Ipękań ciosowych. W g6mej czę3cl
c1I.acramu oznaezon.o. jego s)'mbOl i Dość pomJa.rów. Prom1en okr'~ -
"I.,
FAl - warlłllWY zak<lp.iańskle dolne, Ezt -,órne, art - pLaakowce II: Kót:!ńca, Echl -_"lItWy
cho-chałow81de dolne, Echs - górne, 18 ~ Unii! przekrojów.
chółowstmch, d1a~ - podobnie jak w :i.n.nych QPTa-cow.alniach sZczeg611f)'W'y~h. (9) - Z8IIliecJbano DR. ba-danym terende 'WY(Eie1Emi!a
wrarstw
ootl"yslcich.Całlrorwita miążsmść f1l11zu na 'bad-anym terenie, obliczona z ~ekrojów, nle przekracza 2200 m.
Po-dobną miąższość fliszu (2500 m) na sąsiednim terenie obliczono innymi metodami (12).
Biero&,lify orcauicme. Na badanym terenie napot-kano liczne miejsca występowania hieroglifów orga-nicznych. Stwierdzono występowanie następujących
iclmorodzaj6w: Sabtdaria, TaphreheZmtntopsis, HeZ-minthopsis, Paleodictyon, Cruristopsis (13). Hierogli-fy organiczne rzadko są spotykane. W dolnym ogni-wie warstw zakopiańskich. Częste ich występowanie związane jest ze średnio- i cienkoławicowyrni pias-kowcami górnego ogniwa warstw zakopiańskich.
Do-tyczy to zwłaszcza ichnorodzaj6w Taphrehelmintop:Hs
i HelmłnthoPsis, któryeh obIli~ć może być uznana
~ jedną z chm'akte!ryStyemych cech tego
.iwa.
Według P. Ron.iewiocza i G. ~eńJroW'skiego (13) khno-rodzaje te tw«zą porldmly !i.:clmoslf;ratygraficzne.
%" / 9
/
'l&r
'
,
.
--: ... 2 • C la...
.
"... ... ) .H 1/. ~16---
,.:..~~5
.P 12 .T 13(
)t)
II•
6 .S 14•
7 015 \~•
8,
_'8
11anFig. 2. Geological ma.p 01 the south-westem Podhale. 1 - axls ot syncUnorlum, 2 - state ibOll1Ddary, 3 - boun-daries
ar
Uthostrattgraphic units, ł -zones
o.f concentratton ot faulu, II - NummuUte Eoceo,e, II - IIIIPhaltttes, 't -sin-ter, a - 1qII'1ngs wtth HsS m1neraltzatton, 9 - dtrections of transport ot Flysch material, l~t - locelitiea ot biogenic bleroglyplul: C - cruriBtopsla, H - . Helmlnthopsis, P
-·Paleodl.ctton, T - TaphirebelminflOpsls, S - Babular1a; 111 -boreb.olea (SW - Siwa Woda 1G-l, HR - Hruby Regiel IQ-l), 16 - contour df.agrams of Btlr1Jl:e of beds (pr'OjectIon ol poInts ot penetration ot upper hemishpere by line ot dip ot 'bec1s; lsoUnea of 2, ł, 6, 12 and 16'1.) number of diagram and number ot measurements are marked in upper half ot the diagram; numben marked in the axlal zone ot the syn-clinOl'tum in 'lower right part of a diagram repre5ęnt
num-bers ot m8!I&U~ntl showtng hodzonta1ly laytng beds), 1'1_
orientation diagrama ot joint (symbol ot doiagram and num-ber ot measurements are marked in its upper :part; radius ol
ctrcle equals 20"/.); EZ1· - lower Zakopane be<b, EZJ - upper Zakopane beds, Ezlk - sandlltones foom Koziniec, Echl :-lowar Chochoł6w becili, EchJ -'- upper ChOChołów. beds, la
.,-Unes ot sectlons... .
KIerunki transportu materialu. Kierunki transpor-tu materiału W czasiesed.ymentacji fliszu ustaJ.ano na podstaWie hieroglifów prądowych, a gdy moma
było określić zwrot ruchu, r{,wnież na podstawie hie-roglifów wleczeniowych. Stwierdzono, ie w
przeWa-żającej liczbie kierunki hieroglifów 'mieszczą się , ~
przedziale azymutów 70~Oo i. zawsze wskazują na kierunek transportu z zachodu na wschM (ryc. 2), co jest zgOdne z regionalnymi obserwacjami (10). W nąl niższych Partiach V{arstw zakopiańskich żwraca
uwtt-gę występowanie hieroglifów o azymucie około' 135",
WSkazujących na kierunek transportu w stronę Tatr (ryc. 2). Mała liczba pomiarów nie upoważnia do
wy-ciągaiUa . szerszych wniosków, . może joonak śwtlidczyć
o zatopieniu wyspy tatrzańskiej (11) już w czasie se-dymentacji warstw zakopillńskich. Z pom!ai-ów kle-runkówtransportu materiału na badanym . terenie, jak i w obrębie całego flisżu (10) moma wYciągnąć
wniosek, że dno w basenie sedymentacyjnym· we fU-szu podhalańskim było generalnie nachylone· z
·s
Ryc. 3.· Przekroje . geologiczne przez. SW czę~ć. Poa.· hala. Lokalizacja przekro;ów na:ryc. 2.
En - eOClen numulitowy, Ez"l - warstwy zakopiańskle
dol-ne, EZa - .g6rlle, Echl - warstwy chochołowskie dolIle,.,
Ech. - g6rlle, SW - wiercenie Siwa Woda, BR -
wierce-nia Bruby llegiel. wydZielenia l1łologiczne Ilarysowano umo-·
wnie. Wysokóić·· na Pl"zekrojach podano w kilometrach nad
poziom morza. .. :
..
. ~. ",
_,-I
-!J:IJ~
. .
4. Diagra.m. polożenia .62 powierzchniuSkoko-wych. Projekcja normalnych do powierzchni
Wlkoko-~ . .. :. wych na górną półkulę. .
·Fig. 4.0rientation diagram for 62 fault planeB; ·Pro-jection ·of UneB norm4l
to
the fault planeB on upperhemł8phere.
TEKTONIKA
Na podstawie analizy położenia warstw oraz
fał-· d6w . i uskok6w w zachodniej części południowego
skrzydła synklinorium podhalańskiego wydzielono
dwie" w przybliżeniu r6wnoleżnikowe strefy· tel,do-niczne: południową ·strefę przytatrzańską i
znajdują-· cą się na p6łnoc od niej strefę osiową synklinorium.
Przejście jednej strefy w drugą następuje w sposób
ciągły i granicy między nimi nie da się ściśle
okre-ślić. Na badanym terenie szerokość pOłudniowego
skrzydła synklinor.ium od granicy z Tatrami pO
umow-nie przyjętą oś synklinorium wynosi około 7,5 km
(ryc. 2 ) . ·
Strefa przytatnańska. Południową· granicą strefy przy tatrzańskiej jest kontakt fliszu podhalaflskiego z eocenem numulitowym, Na badanym t~enie - w · niemalkompletDych· . odsłonięciach w· dnach potoków
przecinającyeh tę granicę - ' $twierdzono, że utwory
: fliszu leżą zgodnie· na eocenie numulitowym bez żad
nych zaburzeń tektonicznych. Również i w innych miejscach pomiary położenia warstw i obserwacje drobnych struktur pozwalają z dużą dozą
prawdopo-.4"
o
.
2 KM~---+---~.
Fig. 3. GeoZogicaŁ· sections through ,south-western Podh.ale.LocaHzation as given jn Fig. 2. En ..:... Numm"uUte Eocene, Ezl· :.. lower zak'~pane beds, EZI
-. upper Zakopane beda, ECh, - lower Chocl)..oł6w beds, Ech.
-upper Zak~ane beds, Echl - lower Chochoł6w beds, Echa
-Hmby Re el borehole. Lithology conventJonally marked.
.. Be Ibl. given in km a .•. l. on łbe sections.
H
Ryc. 5. Fałd w · pow.dniowe; cz.ęści strefy przy
ta-. trza:ńB1:eiej. Odsłpnięcte w· potOku Za BTa~ą:
Fig. 5 .. FoŁd from southern part ot the zone ad;oi'iting
Tatra Mts. Exposu're in bed of the Za Bramką stream.
N . /
//--,
I. / I . S
/ I
/
",
.,'----
...
.
FRyc. 6. Strefa zafaldowań. Odswnięcie w potoku Siwa
Woda (czamymi kropkami zaznaczono hieroglify
spq-Qowe).· . .
Fig. 6. Zone of jolding, e:rposed in bed of the Siwa
Woda stream (sole marks marked with' ·CrOSBeS).
dobieństwa wnioskować o .zgodnym i ·bez odkłuć
za-leganiu. fliszu na eocenie numulitowym. Położenie
warstw w opisanej strefie jest doŚĆ stałe (ryc. 2, dia-gramy l, 2, 3, 4). Biegi warstw, niemal 1'6wnoleżni
kowe przy granicy z Tatrami, w pobliżu strefy
osio-wej ulegają skręceniu w kierunku WSW-ENE o około
20°. Upady warstw mieszczą się w przedziale 2()-:..30o
z nachyleniem na północ; Jedynie przy granicy :z Ta-·trami upady warstw są większe i wynoszą około 45°
na zachód od Małołąckiego Potoku, a koło 35° na wschód od niego.
~
.',
-:-Ryc. 7. Diagram orientac;i osi· faŁd6w; Kropki - fał dy w str.e;fie.· osiowe;'.· synkZinorium, kwati?'aty· - fałdy w strefie ·p'l'zytatrzańskięj. PTo;ekcja· (H) pomiar6w osi
na g67'ną p~kulę. .. . .', .... . Fig. 7. Orientation· diagram ot" fo1/!axes. nots·:":'" fo1ds
from axial part·
o!
the ·synclinoriiim,squares .. :_:: folds the 20ne adjoining Tatra Mts. Projection of 60mea-surements ol- aa:es on upper·l!,emisphere~
·N
0-·1
.Ryc.·9. Uskok TlormaZny Ul strefie osiowej ·synklinO-rium.: Odsłonięcie· w rzece Czarny Dunajec priy
11.;-. ~ciu Dzianiskiego Potoku.· . , . Fig. 9 .. Norma! ·faiI,it
·in
~i~z
part:· ot.t~ ·syn~Zinorium.
E:1;poąure in the Czarny .. Dunajec Btream. nęar themouth of the Dzianiski. strel;lm;
s
Tak. jak na' Całym
Obszarze
(r~. 4): Us~iw
stre- .
fie przytatrzańskiej mają· w większoś~i kierunki NNW-BSE !i. NE-SW.UskoIld'łle Ullpują się w dwie :nie1Jbyt rwyr.a6me s-trefy o ikiierunJk:u NNW-SSE. Je-dna z nich, podobnie jak 'li J. Gołąba· (5), przebiega mniej !Więcej r6W'liolegledO
Czaa.mego Dlmajoa (ryc. 2), druga, wzdłuż której występują źrÓdła o· minera-lizacji HIS, W' pn.edłuźemlll doliny !Małej Łąki (ryc. 2). Wszysblcle obserwowane w· odshmięciaoeh uskoki są uslrokami !Zl'zutowymi. Zrzuty tyCh U6'klok6w dochodzą do ilrilku me1Ir6w,a spoMd~żnie do ł!:hlku:nastu me-trów .. Kierunek· zrzutu jest różny. ··Rzadk,o obseo.'wo-'WIaIllO USłkoki okierurillru r6W!11Oleżnilrowym, W .USoko-kaelh JtYch zatwsze -Z'l'IZUOOII1e. są· 'SIkrz.yd"ła . pOłu.dih.i.owe, . a Żl'IlA1ty '1JSkiQk6w wyIlliClI!Izą· do lrllku nietrów..--.. Formy
fałdowe vi ··omaW-IailejStrefie
wYstępująrzadlko d .i:liemal ~ąc:mie vi pbłudniowej jej·· czę ści. W ódsłonięmach o'bseriwuje -&tę fałdy o promieniu . do 10 m·.i. amplitudzie do kl:lku
niellr6W
··(ryc.6).
Je-.
/'..
-, .-I-.
.
.
.
... ":.>'.Ryc. 8. Diagrom·położe·nia pdwierZChni osiowych fał d6w w południowe; części strefy przytatrzańskieJ. Projekcja normaZnych ~o . powierzchni na g6rną·
p6ł-. kuJę.·
FitJ~·
8.
Orientation diagram.01
axiaZ pZanes01
folds ;from southern part of tb,e. zo.ne adjoining ·Tat'l'a Mts. Projection of lines no.rmal to the pZanes on upperhemisphere.
N. "
- Ryc .. 10. :,Ańtyklina w strefie· osiowe; ·8Y'llkiińorium. Odsłonięcie w Dzianiskim Potoku.·
. Fig.'-IO.- AnticZine in axtaZ pa.rt· of ·the sY'ncluwrium. .... . Exposure in the Dzianis~i .stream; . . .
· dyną ·Większą fOriill~ fałdową zacibser.wowano
W'poto-ku Siwa Woda (.ryc. '6).'Pddobnie 'jak na całym· IĆlIb B~me (rye.7,,·~e fałdów mają w przyblizen'iu.lrle-runek· t6"W1Iloleini'lrowy i są nachylane ·na:zach6d· pod kątem 0Ilr0ł0 8o~ PowIierzch!nie -osiOi'#e -są·
strome,
Iria-chyiane na ip6ł1noc . ('l'yc. 8). . . . · .- -. NaPodstaWie
'INllChylenJia jpoWiermhni .ooiówy.ch' tałd6w . o 'osiach" ;rÓWiOOO.eZn!~Y~h
ooa.z
·wY."9tępoW.aa:)ia drobnych· tiSkbk:6w odWróOOnyICh O. IZI.'zuoeonich ski'zy-. dŁaJc!h poitudmdawyCh mo1m.'a ·przyjąć, że illa. badil:riYmterenie IW-wąskieijstrefie przyt~kiej miała miej-sce tendeoojoa do tranSIPórtu· tekllxm!icznego z p.6łOOcy na połudnde. AmaHza przekrojów J. Gołąba (5) !pC)ZW8-aa p.rZYIP~, że IW S>trefi.e przy1a\1rzań&kdej .nie jest
to
tendeIllCj,a dok8ana. . .Strefa osiowa synklinorium. Charakteryzuje· się ona 4tiżą· zmiennoŚcią położenia wal'stw. oraz dużą ~lo-· ścią form fałdowych. Większość bieg6w wars~ za-- wiera się w przedziale· 50-65°, px:zy. upądach od 10°
do 20° z nachyleniem na p6łnoc. W partiach central-nych, przy zachowaniu og6lnego biegu warstw NE-: -SW; ·cżęść warstw leży poziomo, a znaczna część ma
· ·biegi w przybliżeniu południkowe z Wyraźnym. na-· -thylehiem ku zachodowi" pod kątem około 19° (ryc. 2, · diagramy 5, 6).· . ... . . . .
Większość ~łd6w WyS.tępUjew strefie .osOo-wej
sym.-Jdinotdu.m. PQd w~lędem wielkości· i :kształtu są one .. ~óWiIlY'Wadne z fałdamiw
strefie 'l>l'Zyt!rtrzańskiejRyc. 11. 8iec ~klln ·cW.owych nil at,.ople lGtDtcy pta-,kowclI. Od8lon~cte rID AntllwtD.kim Potoku.
Fig. 11. A nettDoTk
of
joints viribZeon
top sur/w:e of' aandBtone ZlIyeT. E:1;poBUTe in the Antalowski.t7'ellm.
(rye. 9). Qsj,e faltdbw z reguiy ~ Il'OWIOOleZDikowe,
na-chy-lone pod klltem okJoilo. 8° Ill& 7.aOhOd ('l'ye. 8). Pp..
wiet'ZC!hme adowe SIl tpianowe
rub
slmomo IlUlchyilonezar6wDo ID8 !p6Qloc, jak i na poludaie.
W omsJw.ianej st.refie IWYstQpu-jIl' wy~ uskoki
zrzutowe' normalne (rye. 10) i odwr6cone, 0
stwier-Idzianych Zll."zutach do Ik!iolktmatrtu metrOw'. SII iI;o usilrokJi
o k.iertJnk.aJch od N~S do NW-sE 0l'8!Z NE-SW
i W-E. ~ jak w poprzedtdo apisa.1llej strerie :r6"W'lliet i tuta~ 'W pobli'bu uS!k.ok6w ~ SIl as-faltyty (lrytC. 2). Natomiast wy,J:~ w strefie osio-wej przy 'l.lSIkxlIkaidh wystQpuje 'lllIlIIrtwioa. W8!PieIma (rye. 2), co ~y Swladcz~ 0 gq~ rr.aioZeniu
~, us'knk:aw (8). Biar~ pod uwag~ opI'aOOlWania re-gionalne (5, 6) oraz na pocistawie nachyleni.a osi opi-satflych :fUd6'W', jlllk rOwni.eZ naehylenJa WlllrStw 0
Ibie-goaeh pooIudDi!klOlwydl m,aiJna· IPl'ZYP~, 7.e ~
zdef.ilnlDwlma oS sy:nk'lli'DOll"ium ma lkierunek i oachy-leme 9O/8W.
. Sp~kania cIosowe. Slee sPdmfl ciosowych na
ca-Iym obszarze zachowuje duzq, stalose kierunk6w (rye. 2). Podobnie jak W. Boretti-Onyszkiewicz (2), stwier-dzono wyst@owanie trzech wyratnie wyksztalconych zespol6w: INNW-SSE,
n
NE-SW, mW-E. Slady spc:-kan zespolu I i II na powierzchniach lawic SII pro-stolfniowe, czasem z drobnymi sp~kaniami opierza-jllcymi, rzadziej 'tworq szereg SPf:kafl kulisowych. Wzdluz ~ tych zespol6w obserwuje si~ niewiel-kie przesuniQCia poziome (ryc. 11), a powierzchnie by-wajll wygladzone lub zlustrowane. Kilt miQdzy SPQ-kaniami tych zespol6w waha siQ od 50° do '10°. Sla-dy spc:kan zespolum,
niemal r6wnoleglego do bie-guwarstw,
Sll nieprostolfniowe i niecillgle (ryc. 11). Na powierzchniachtych sPf:kan brak OZll;:lk przemie-szczefL S~ania tego zespolu sq cz~sto rozwartymi szczellnami.Bl.or~ plOd 'I.lwag~ dtW\ staloM kierruok6w ciosu
(2, '1) oraz istnienie podobieIistw w wyksztalceniu po-szczeig61nych 7JEl9P(llOw ciOBU (7) na. calym obsmrze
fllszu ~ n&eZy przyjEle, podobn.ie jak
na 'Wl!cllodridm Podhalu (7),
re
zespoly I 1n
tworZlls)'Stem. em~
k:onJiP1emenbmnyCh,
lJlIIl'tom.iasI2lI!I9P&
In
~ ~ temsyjne.
WnIoski. Wykonane badania potwierdzily wiQkszoSe wczemiejszych stwierdzefl (5, 10, 11, 14) dotyCZllCYch sedymentacji i litologii filszu podhaIanskiego na ba-danym terenie. W wyniku tych badan nalezy nato-miast zakwestionowaf zasadnosf wydzielania warstw ostryskieh (5, 14) oraz stwierdzie,
re
millZBzme :fliszuw poludniowo.zacho<1nim skrzydle synklinorium Die
498
przekracza 2,2 km. MOZna r6wniez podejrzewaf, ze jut w czasie sedymentacji war:stw zakopiaiiskich wys-pa tatrzaflska nie istniala.
W pra.ec:frwieDstwie do dotycll.crLasowyoh ,pogllldaw
(2, 5), SItwierdwno .t.e ~e poNc:lInd.I()wego Slkirzydia
synkl.i:rJorium ma
'Pl'OSiII
b~ tektoniCZlUl. Koutaktfli&:lJU Z eo.cenem talna6skim jest sedymentae.yjny bez odklue i dysilokJacji r6wnolefni'kDwye. B'l'ak rown'iez
wi~kBz~h dyli10klaJcji r6rw.noleZDdlroldJ. w obr®ie
fldszu.
StIwierd:mnD istDIenie dw6dh, med>yt wyramych stref uskokowych 0 przebiegu NNW-SSE mniej wi~
oej 'W7Jdlurl; rzeId. 0Damy DI.majec i w przedluZeniu
Doliny Mtiej
l4ki.
NIt pddsttaJwle !Il8Cbylen.f.a IPliasIzczym alimvydl.
fal-d6w 0 osiach ro~h, ~an:Ia
row-mJemilrowych us.Irok6w 0Id\w6CDlliYm 0 zrzu~eh
skrzydliach poIludDiowych OIl'az na lPOdsf;awie I8iIII8Ollzy przelkroj6w J.
GIoibtha
(1959) stwie.t'ldi1.ooo W ~biefli&zu ·teDdIeocj~ !h treInsporttu ~ z
p61-nocy na pohJdDle. 0 ~ IIkierowmtej
kom-presji ~,
we
IWC'2leSnej :fazie pawst!l'Mlll1.lasyn.lWoorium, lIlIOdma· !l'6w.n:ieZ 'WiDIiOSlkdwaf ;n,a.
podBlta-wie ikoImp1emen~ syBtemu scl~ CIi<lsowydl
o
kiertmk;ach NNW-SSE i NE-SW ('1)., LITERA'TURA
1. B 11 a i eh e r J. - M1iIc:'om\ma folimJu.
podhalaIi-Slki.ego 'W oIIwor.IJe ~ IQ-1. Biul. Inrl. Geol.,
1973, ·nr 265.
2. BO!l'eUi-OlIlys'zkiewiez W. --. Ckle we fli-&ZU ZBC'hlodlLiego Podhala. Ada geo!. pd., 1968,
nr
1.3. Chow1lill1ee J., ipo'PTR'Wa D., S. okolo'W-B k i S. - Wst~p.ne
'WY!lldki
Ibadail geologi.'cmych otwor6w Siwa Woda IG-1 i Hruby Regiel IG-l. Klwart. geo1., ~976, nil' 4.4. Go I El b J. - T~ka 'Podhata. GeoJ.. Biul.
fm. 1952, nr 1.
Go lllib J. - Zarys stosu.nk6w geo1-og:1cmych fli-BZU zac!hlodndego Podhala. BiuJ.. Inst. Geol., 1959,
ni' 149. "
6. H a ~ 'ic k i B. - Tektanlka .Poodhailla. Rocz.' Pol. Tow. Gebl, 1963, nr 3. .
7. MasteUa L. - Tektonika :lliszu 'WBchodqiej
~ iPOdhaLa (mgszy1nOpis). Areh. 'Wydz. Geol.
UW, 1972. , .
8. Mastella L. - Tektiobika fHmu.we wschodn1ej
oz~ Podhala. Rocz. Pal. Tow. Geol., 19715. rtr
:s.--..4. . .' .
9. P ii !l It lit 10 W ski T. - Geologta fliszu
podhalaru;-lcleeo w rejon.ie Cichega (p.111101l magitrte:rska). Arch. IGP UW. 1972.
10. Ra domski A. - Charalder~"'k>a
sedymentn-ilQlticzna fii\SZU poidhalla6s1ci~. A~
geoa.·
pot,1958, 1I1l' 3.
11. Ronie'W'ic:z P. - ~ja eooe:n.u
DlmlU-lito'welto TII't'l'. JobIdetm, 1969. llIl' 3, .
12. ROIfl~eW'i<~'T. P..
Westwalewiez-Mo~i1-If k a E, - TIl£fftes i!n. the Podhll!1e Fll:vsch (WeIs-1lertn C9ll"D8tilians1. Bull. Aoad. Pol. Sc. S6t-, Se.
Terre. 19'14. nT 1. ,
13. ROlDiewicz Po, :Pietiikow~ki G, '- Trace Foss!iJs
or
thePndh,aae
Flvsdl Basin. TraceFos-~~!'l. IJi'Vel'lOiooil, 19'1'1, .
14, W·atv~h.ll L, - WsteJ:ma ooet'II"I, W'S'1"'1l""ilrA,..,. i
nY'-+'1.i~,i ~!";,,. TOPV .",""~i w' ~,.W'"
. """",,,,,..,n...I,,,,i 4':'7.~,.i :flimJU podhal"ilsk'e>Pl'l: Kw·~t
1"-P.'!',1. HIM. Tll" 4.
SUMMARY
An ou'Wne of ~oglclJl
sttrocture
of flliesouII:h--westenn
;oa;rt of the PodIhale synolimorium (Fig. 1) is p!iven, 'Flyslch rodks COIOOOIl"danblv overr}ayqNI\LU1-muli'te
.
Miooene &re divided Into ihe lower and upper Za1ropq.ne bedJ and lower and upper Ch0C'b0l6w beds {F'kt. 21 a,nd ,their tota'! thidkiness calculated frem the sections (Fig: 3) equals about 2,200 m. Bio/tenic hie-rOgty'ph1! . were foundto
occur m8!i:nll.y t" the u'pIperarid'dragged hieroglyphs ev:idence that the floor of the
flYs<:h
sedimentary basin, was generel'ly s-lql.ingfrom W to E. _
',' The, tectan.i.c struetureof the studied 8irea ap,pe-ai'ed' 'to- be ',simple. , The <reSults of dhe analysis, of fOlds: (Flgs.':,5-a) '!md the' presence of lati'budinai ,re.o
versed
'f8UlfB 'with dO'WlDthrown oSOOlrthemf limbs indi·eate a trend to, tectonic transport from the north' to
south in the mne adjoin:ing the Tua Mts. Faults··are !\lsu1ally NNW-SSE end NE-SW orienlted (Fig. ,4) and c00lcen1lrated in tWIQ not very cleardy mariked, zones (Fig. 2). The mll'joTity of fold structures are
c:anceli-·trated in axial rzone of the synciiDo'l'ium (Fig; '9) where
fpb; Me rare. The analysis of dip and Slb.ikeot',«lra';;,
ta ~ 'has shown that the illlIlbitrwUy drawn aXis ()f the syllclinorium is oriented
9018
W. ''There WEft found Ithree joint ,sets (Fig. '2). Thei
field studies (Fig. 11) and ~ar.isOns with other
regiOOs '(7)- have shaw.n that ,the NNW-SSE and NE--SW sets form a 'oomplementBlry sbeaT.ing' sy.'8'ten1 whifJst ·the W-E set CXl'ril.p~ tens1onalfr~es,;
·,PE,3IOME,
,·BCT8neripe,ltC'I'8BJ1eH OqepK l'eOnol'H'lecKOrO
CTpC)-emm
-
'Zoro.'.sananHo:A: ''!aCTH no~8JII>m{CKOrO cmm:J1H-HOPJm (cpHl': 1). cIlJlHlIIem.rt!, OTJ10lKeaHJI, 3a.JIeraIOII{1C18 B 'ce,ltHlleH'I'8I(JlOHHOK corJ1aCHH HaHyKYJ1H'1'OBOK30-~eHe' ,lteUTCS'
sa
38KC!WmClOle _ CJlIOH ...,' IUOIDlHe HaepXBHe H 'XOXOJlOBCJOle CnoH ' - TOlIre JIJCKHHe H
ae~ (q,HI'. 2). ~C'l'&
cPnmueiu.JJt
·
~oiIpe~JIeHHaJI Ha OCKOBaHHH pa3}le3OB (4)HI'. 3) paa-'
RfleTCflOrroM2200
Mo;
B :t'l'HX ~x OTKe-teaonp;r..:,
CYTcmM2
,0~rami'lecs:Hx'~~B,' CM3IlHBhIXriIa-BHbJK ,06pQ3GK c' Bep::ii:mOi :meHm.' 38J[OM.ac:JtHX C'JIOeB
lctiHr;2).
3TH
HepOrJ1Hq,hI (oOpa30BaBlIIHeCs BCJ1eA~Te'leHH:A: 'H 'l'arqeHKH) YKEl3bl'B81O'r Ha HaB:J10lreIlHe ,ltHa ce~H'1'l~BHOro· 6acce~a:' H3:3anaAQ Ha JIOC'l'OK.
, TeKTOHH'lecJroe C'TPOeHHe OlDfCblBaRHOl'O paAoHa npOcroe. Ha ocROBQHHH 'aH8J1H3a CKJ1~
(<Pm'.
5, '8~'I.- 8) . H 'H~ IIJHI)OTHhJX 06paTHhIX c6pocoB C
~~ IOJlO-$I)(H KphJJlhfIIIH oupe.zteJ1eaa '!'eH",:
~~.~ TeJmlHJAecK()Ky orpaHCIlOP'l'Y' H3 ceaepa Ba
J!OCoroK;
'
BJdCT1IlaIOlllafl B OKOJ1O'1'Il'l'DUlH!>CKoA 3OHe.BoJlhIIlMHC'l'BO ',-c6p0C'9B HKeeT a8DPaBJ1eHHe
CCS-IOlOB, ,H CB-I03' (cPH1'; 4). OHH crpyJUJHpOaeBHItI
:a
ABYX He o'lell}. '1eTKHX 3O'HaX (<PHI'. 2). B oceBO:A: 3ClIIe
CHHKnHHOPJm uPeo6JI8,lt8IOT 'CKn8,lt'la'l'hJe <PoPKhI (4)Hr. 9), ~B 3,ltecL KeHhIJle.: Ha OCHOBaHHH 'aaaJIHSa
pe,CnMOlKEiHJm clIOeB' YCTaHOBJreao, '1'1'0 yCJ10BHaS GCI>,
, CHBKJIttHOpKS'ialeeT H8ripaBJ1eHHe H HaK.1IOHeHHe 90/83. , 38Ke'l8e'1'CJl eyIi::tecTJIOBaHHe '~x KOKDJ1elr:COlt O'l'''
,I{em;HDC'1'H (q,Hio. '2). 'Ha' OCBO!I8HHH Ha6J1IO,ltearGi H
aaanorHH 'c' ppyrDH pa:A:oHaKH DPHHll'1'Oj'l'l'O
KOKD-J1se&i CCS-IOIOB H CB-103 enaraJO'l' CHC'l'eIIy
KOIIDneKe~pBhIX OTce'lemdl:, a KOMDJ1eK'C 3-B