18. P r IZ e n i ~
s
ł o S. - Cynk i ołów w <U/tworachwęglanowych .triasu ·rejonu za•wierciańskie,go. B!A.tll. lon&t. Geol. 1974, m 282.
\9. Ryka W., Sylwestr.zak H. - O porfirycie z Hulty Stalrej koło Siewiena. Kwai1t. geol. 1960, nr l;
20. Sass-Gustlkiew.J.cz M . - Co1n8!PSe breccias kl tbe ~ring dolamite of Cihe Olllrusl: mine (Cracow-Siiesia.n ore-ddstridt). Rocz. Pol. To·.v.
Geoa., 1974, t. 44, z. 2--3.
21. S as s- G u s tk i ewi c z M. - Stra·ti·fied sulfide
ores
.in lkarst calvtties of the rnlwsz :mJ.ilne (Cra-oow-SiJesia,n region, Polalnd). Ibidem, 1975, t. 14,nr
l.22. S e :r a f ·i n -R a d l i c z J. - .Przydrutność anomalii hydrochemicznych do poozukiwań złóż klruszc6w cyndru i ołowiu w półllloonG-'\\'ISciltodniej części Górnego Sląska. Biruil. linst. . Geol., 1972, nr 255. 23. S i e d 11 e ck~ S. - Za;gadndenia strall:ygrafii
mor-sikiich osadów trdasu kralkowskieg.o. Rocrz:. Pol. Tow. Geol. 1949, )t. 18.
24. Smolars ka I. - CharakterySltyka minerało giczna dolcmtitów kruszconośnych wsch~dniej części śl.ąsko-~rakowskiego Zagłębia
Kruszcowe-SUMMARY
The paper ;pres.ents glelleral cha.racteristics of the Silesian-Cra.cow 'l'lria.$sic rocks. Ln addiltion, rtinc a111d lead ores connected wioth thase rocks and forrne-rly kulowin and exploilted i·n othe reg,ioos of BYJta!n, Chaa-nów and OLkiusz, and the newly discovered Ol1ieS in
the Zawdlerc:ie regioo are discussed.
'Dhe methods of ;Pil"OStPeeti.ng f.r<lfD cietermianing ol pe~ve ,an-eas to :recog~niltJ.on works U;P ito the Po-lish milnmg category
c2
in the d~it M"ea, bein.g the resulit Olf many yean;' experience, a.re presenołt.!din the paper. The selectioo of areas for studies amd the evaLuaJtioo of thehr perspectiveness a.re made u-sLng prospecting arllteria established takLn.g into ac-cooot regularLties d.n distributJ.on of ore min.~raliza t!Jcm. ~g and :recQ@l~Ltion are carried cut ac-cording t~ previously IVII'Orlred out projects a.nd cri-teria of xiemonstra.tion of ore resources.
go. P·r. miner. Kom. Nauk Miner. ·PAN, Odd:z. w Krakowiie, 1968, nr 13.
25.
S
1 i w .i ń ski S. - ~a wy mineral1zacji krusz-cOowej w outworach dewońsk.icll d •tl"iasowych ob-sza·ru s'iewierskiego. Rocz. Poł. Tow. Geol., 1964,t.
34, z. 1~.26.
S
l i w i ńs kiS. -
Rozwój dolomiltów łmls.zco nośnychw
obsurz.e ślą:sko-<krakOV\Itlllclm. Pr. geoł. Kom. Na111'k Geol. PAN, Oddz. w. Krakowie, 1969, nr 57.27. Wieigornas L., Deczkowski Z. -Wstęp ne dane o budoWie geolQgicznej obsrLa:ru Ogro-d.zieniec - Ohrząstoowice. Prz. geol. 1961, nr 2. 28. W i e l g o m a s L. - Mezozoik i jego podłoże w
rejonie KO'Liegł6w. Lbidem, 1964, nr l.
29. Wy c z ó ł k o w s k 'i J. - Stra-tygrafia plaskowca p<J~trego i dOLnego wapienia muszlowego północno -wschodniego obrzeżenia Górnośląskiego Zagłę bia Węglowego w świetle badań palecgeograficz-nych i sedymentologicmych. Biul. Inst. Geol. 1974, nr 278.
30. Znos k o J. - Pozycja tekitoniewa śl~ko-kra kowskiego .zagłębia węgłowego. Ibidem, 1965, nr 188. .
PE310ME
B CTaT&e npHBe~eHa xapaKrepHCTHKa TpHacOB&IX OTJIOlKeHJdł CHJie3CKO-KpaKOBCKOrO palli:OH3. 0nHCaHbl MeCTOpo:JJt~eHHJI l.lHHKa H CBHH~a CBJł3aHHbie C 3THMH OTJIOlKeHHJIIIUf. B. palli:OHax: .6&ITOMCKOM, XIUaHOBCKOM H OJibJcy'CKOM HaXO~RTCR ~aBHO pa3Be~aHHbie H 3KC-DJiyaTHpyeM&Ie MeCTOpolK~eHHJI, a B 3aBep~HaHCKOM palli:OHe - HOBO OTKpbiTbie. ITpHEe~eHHaR MeTO~HKa DOHCKOB 6biJia pa3pa6oTaHHa ą Te'leHJ'IH MHorOJieT~HX OIIbiTOB, Jła.'IHHaR C Onpe~eJieHHJI nepcneKTHBHbiX palli:OHOB, a KOH'ła Ha pa3Be~O'IHbiX pa6oTaX B KaTe-rOpHH C2• B&I6op palli:OHOB HCCJie~o.eaHJdł H onpe,~~;e
JieHHe CTeneHH HX Dei)CDeKTHBHOCTH DpOBO~RTCR H8 OCHOBaHHH Onpe~eJieHHbiX DOHCKOBbiX KpHTepHeB, Bbi-TeKalO~HX H3 Ha6JIIO~aeMbiX 3aKOHOMepHOM'elli:. lł
pa3-Me~eiiHH py~HOili: MHHepaJIH3a~HH. noHCKH H pa3-Be~Ka npOBO~RTC$1 DO paH&We pa3pa6oTaHHblM npo-eKTaM H B COrJiaCHJł. C Tpe6oBaHHRMH . 6aJiaHC0BbiX KpHTepHeB.
STANISŁAW BUKOWY
Instytut Geologiczny
AKTUALNE ZAGADNIENIA BUDOWY GEOLOGICZNEJ
Pi\l .. EOZOIKU REGIONU
SLĄSKO-KRAKOWSKIEGOI JEGO OKRUSZCOW ANIA
UKD 551.243:551.'13:552.18
+
551.21:553.43/.44+
553.462(438-13 reg. śląsko-krakowakl) oZelnteresow.ani.e budową geologiczną regUOiliu śląsko-Gcraloowskiego, a 7JWłaszcza jego okruszcowaniem, okazane podczas wyja-zdu w teren Sekcji Oddziału Waa-sza'Wskiegoo NOT jesienią 1976 r., s-kłan·ia do prze-kazania krótkich relacji z obecnego stanu ~a nia budowy podłoża merowiku. :Ebdł>oże to nawierca-ne jest licznymi, na ogół płytkimi wierceniami pro-wad7.::nymi głóVWlie w celu zbadania okruszcowania triasu. Ze względu na brak odpcfWiedndch wierceń głębokich i 'niejednak~ sta.n r<Jel)oz:nanią poszcze-.gólnych formacji is-tnieją jeszcze różn·ice zdań m. Ln.
odnośnie do udziału orogenezy wwryscyjskiej w bu-dowie ~ regionu oraz mineralWlicji kruszcowej skał paleowicmych. Niemniej wyniki badań prowa-dzone w tym zalklresie przeiZ lnstY!tu·t GeoLogic.zny
po-zwaJ.ają na lrolejne podsumowatnie oraz prz)'g'Otowa-nie pr~amu badań nowego etapu.
·St.w:ierdrlxm'O, ile ~Y triasu, a naw,et pernw, le-żą ~rednio na różnych, Slbr.cmo u&taow:Lonych for-macjach palecirl.Oillw i prekJ&mbru. Wnosić ·stąd· nall,e-ży, że jest to góroliwór o bud'QW'ie fałldbwej; ·· kltó.ry już pod ktoaUiec paJeO'lJOdiklu został głębolro śCięty· pnrez erozję (5). Za rCIZIW!Ojem J)aleawiklu tYIPU oro5J€1!11ic7Jlle-go teg,o regitonu pr7Je!lla'Wiia ponadto ch!lJr8latęry&tyoz ny rnagmaJt.ya.m ws·~ący na obecność batoWiltu (39, B, 41). Ws~ua;e na
to
swoisty ~fia.lni. jak róWinl:eż r021Wój sedYIIJ)e!rltacydny dilnanlt.u (3).Chalrak-ter"'tycma rOw.nież dla obiszalrów or<>genic7Jnych jest tu taJk2ie miiJnera1dlzaCja pa.leazx>ilw tYlPU poddlro'Wych złÓ!Ż miedzi (32). Są to cęohy wyrómiają'Ce r~
kra-Mono/tJifiQ S/qsl<o- krokowsko
Niecko Miechowsko
KaloHice Zowiercie
R-uc. 1. PTzektTó; stroktuTalny monokliny śląsko-kf'a
kowskie; i obszaTów sąsiednich.
loowlski od sąsiedrri.ch r~ów jęd~owsk;ie@ i
gór-nośląskiego, zwaJnego ikrą cieszyńską, gdz.ie foNruloje
paillelcrzJodlo leżą płaiSkiO na :mnetamorf.izo.wanYI!ll
pre-k.aimbr2e (18, 22).
RegłiQill klralaawiskli. rómli się ta·~ od regiioou ję
dorzejlowlsk.iegiO, gdlzde dewOID i dina~ nie wylkuuj ą
pqwadmiejszych zabm-zeń tekitoniemych (20). Ut:W'Od"y
te
leżą na );)'OSaX:zegóhlyicll ogrWwach sta.rSl:eeJC>padeo-zoiku (36) oru prekambru n<lSZąiCelgo Mady
anhilme-tamodirzmu (21). Je&t bo t:llbmiJr geoa.ntylkllihy
waory-scy!jsk:iej naaJWany masy1wem jędrzejmwkim (8) lub
maAiopolskiim (27).
Sfałdo.wanie górotWIOil'IU kll"8ilrowsk.iego wiązać na-leży z farzą sudecką, gdy!ż ty1lkJo formacje słalrsze od
~h ~w namwru A wchodzą w skłed
syn.-klin. W wynlk.u farr.y lm1uszcogórsk!Lej górodlwór ten
7!0-stał w;yjpd~y, co z!ltlJnaCZyło &tę oż.yw.iendem
sq-rnentaeji ~w w Górnośląslmm Zagłębtu Węg>IJo WYJRl orarz dqpłyMIIE!Im ot.o!czaków m. iill. granitótw (11).
An.tylcliily
w
ci~u sLle2l)a.nu i jpermu zerodowanezo-stały głęboko aż po ~zegól«le ognhva staJrsa:ego paleoax)ik.u. Słlr·uddbury
te
mają azymut NW - SE zV~~~ergencją kiu NE,
Jalk
to wyl!ltka z ich as)'lllllebryt::r.nejbudowy. WskaaJde na
to
również kderunek nasunięciarnelaomlolrfiłr na ddlnant stwderdaloonEQfO w olwlU:y
Ste-w.ierze oraz obecność odswrócooego dewoou na
d:i.-·riancie w rejonie OlikluSza (10).
Słlrutkltmy te budU:)ą NE obrzeżen.ie Górn'OŚiląski~ Zagłębia W~oeeJC>. stqpień steklbooirzo'wania i
zme-~a padleKYLOillw tych !llłJruklt.uir jest balrdrzo
zmilenny. Biorąc
I*XI
ulwagę kiOliejoość nak.łBdaJąiCychsię na siebie pr2lel0ibralżeń i deformacji skał oraz ich
~Ie Vl/li.ą,zać moma jedne z d;
l.as.trottz-mern ka~ńskdm, a inne z wary.scydsk.im lub
P'O'wa-rys<:ydsltim. WydzJelenie 1te przeprowadzooe na
pod-sta'Wile ana:lliizy t'E!Mo&truMurallinej oraz pet.rotelotóni· cmej i mflrlenoeratfdmmej ułatwdć rÓ\Wl.ież mogą kore-lację poszczegól&nych k~lieksów
:mnetaanol'fizowa-nyx:b skal, tam, gdajle z.aJWiadzą wydiielenie bl.ito- i
li-tost-raltyga-alfk:zne (7, 24, 9). 'fldTzefów
l
t
-~J
·t
~ }t ~ ){' )l'-r-
---~l
Fig. 1. StTuctuTal Cf'oss-section thTough Silesian-CTa-cow monocline and the neighbouT aTeas.
·:Rrekaanbr i ~Y staropeileozoiC'Ule są trudile
do ~lieniia, je!Sit bo bawiiem ponad 5000 m ~ub.oś ci k~eks 6'kał aleuryttowo-a-rgillitqwycb z
wGdad-kamd sza'l"ogłaCT.ÓIW. Tytliklo w górn~ c1:ęścd tego
k!()lll-pleklsu stmerd'lJook> obeCność grapbo]Mtów ludlOWJU (30,
13). Stopień l!ltektonizowania oraz zmetamor.fi.wwania
tyx:h skał jest wyu-aźn!ied ziarZ.naiCzooy n~
w
utw.orachmł«<sz.ego pa.leorLOiku. Miejscami są :to lupki lfylllilto-we, skały metamorficzne
seryc)'1towo-clllorytowo-allbi-towo-&ti,lplo'njelanowe (28) lub też
k:wa•rcow.o-6kale-niowo-biotyltowe z ...adadkami łupków albitoQwo-aikty-n~h oraz a'lbiltc>fel:sócw (24). Mliejscami
nato-miast są bo łupkil dachó'wllrowe, WYJI'aźnie podwóón:ie
sokllilwa'iJowane. Zdaniem W. Ry(kd (28) utmory
te
na-leżą do chJJory.llawej z.cny facjd zielleńcowej kalledoń
skiego metamorfmnu regiOI!l.a.llnego.
iK. Łydka 2'Jillletamorf.itz!qwanie skał w tym xegd'OOJie
wiąże z metamol'1fi'ZI!llEIIll ikonta.bkowym ze rwz.gllędu
na obec-ność w nich charaikiter~t~my<ch .mJ.nerai6iw. Pooklreś.Hć nalleży, iż tY1POWY meteancxrfdam
kloll'tak-oowy
jes.tw
nababony na skały Ql)isane ~.wy-st.ępudte on w postaci balrdmo cieniklej strefy przy
po-sZCtDegól!nych ciałaclh ~wich (39) oraz skaa-nów
(ostamio nawłercooych). Mietamorf.izm staJrsey
utwo-ifzył się w \VYIIll!klu wspólid~Liałania metamorf.irzlrnu
d.y-namfi.~o z imłllilcY!i111ym. Z powodu lokaWnego i qie-Teg.u:lunegQ wY!S'tflPQwaltlia j~ pc:lSIU:z~óLnych facji oraz IJ)OW'iąqnia ich ze strefami ·telaton.icz.nymi, a nie
gł~owymi, zaproponowana 7106taia dla niego
narr.iWa meba~ or~y (9). Również W.
Hel-lik i in. (19) podkneślladą, że skały w rejon'ie Mysrzko-wa powstały w wynikJu metamorf4.7Jmu regiona-lnego,
ale o cechach dynamomeltemorfiunu, metamorfirzmu
loootalkrt.ow,eeo i hydro11erma~. Q.Qjęt.e tym
meta-miOdia:mem utbw.ory staJr~icz.ne wydtaa;u~ą c- e-chy ooadów geosYJI!kllilnaJillyx:h.
Na rozWój geosynłdiinallaly staJrs.z,eeo pe•leoztoiiltu
wskarzAu.je obecność
dadek
dialbaa.órw s.pillitow~h i ke-l"a/00&6\w oosząiCych śllady metamadizmu (39). S~Pziić należy, :iJe sąto
klońcowe farzy kaJedońs·k.iegpmeta--
~~.---c::::J
l2:::2J
~-Struktury
waryscy;śkie
anlyklih~
synkhi!IJ
fKJSIJniecio
dyslokacje
Ryc. 2. Struktury waryscy;skie monokliny śląsko-kra kowskie;.
me>rfiamou inlcjailal~. Na
W!lillkanoi!zm
w sylw-ze W&ka-zy.wać mote obeoność t\Wt4w.ararz
serii osadÓ'V!/ eks-halaX:yj.n~h, z k:tórymt wiiąże się słabo zamuzooa minerald,tl.a.cja siatrc7Jlrow'o-lwęgll.anowa. W reg.iooie tym nie st.w.iJerdfllOiliiO sycnOTOglelnlic7Jlle~ ma~yzmu kal].e-dońskdiego. DiabarLy w syluT=Ze podcięte są dajkami poll'f.iorów mllodoow~yd&kiich (14, 7) oraz jak ostat-nio stwlerdizooo a.poflmmi subwlu:Lk.a,nWt. Ln.t~om tym fx>waorzyszą oqjQJWY pol~.meg,o okr· usa:oowa-nia ~ak:~nerJO. żyłowego i metasomaitycmego orarz: produklty lll.$lm<rliZIIIIU hydrdbermawegO.Formacje sta~~2'l!le są wyll"airue sfałx:torwa ne, za....werają klwan'cowe ~ty.ty, 7JWiązane z oro-~ezą kaWeóoiiską. Udległy me dodalblrowe!lliU skJ.iJwa-2lowaniu, ~amwacniu, a miejscami ~aitytyza cj.i ora.z ujęte :lJCJSł;:aiy w st:ruklt.ury wary:;c~slde.
Dewloc osiąga
tu
2000 m miąrźls'zości, facjm•ie przyparnicnając dewon kiiJelleck!i.. W do1lnej części pro-fiLu są to utiwlary drobn~tyiC7Jile facji ()]d red (1), wY'iej J.erty ~ Inall'~, wapieni płYJOCiwy~h oraa ~ł i dolomiltltw blioh~ch (1, 13). Gćlrny de-'WIOłl. 7many jE$1t w facjli wapieni raf.Qwych, czerwo-nych m'all'gli i ~ grl~Złowa!tych (6) oraz pły•tlro-. ~h \V811)LEmi bracbiQPOdoowych (34). Dilnant w re~o me kir~ jak to poda~ą K. Bojikowski is
.
Bulkowy (3), .w.Ytklsztah:ony jESt oPrócz znanej facjiW'ai()ienlia w-~ rbwnież w facji ~ków dach61w-klowych,
waPienl
płytlro;wych orarz: flli&zu wapienne-go. U11wory t.e klu gÓITlle przecbodrl.ą w J.oupkipooildo-niowe lub piask~e namm-u A. StoQPień
stek.ton.irzlo-'
'
'
' '
' '·' ----\ \Fig. 2. Variscan structures through the Silesian-Cra-cow monocline.
wania t,yc'h skał jest nierówlnomoierny, miejscami są one sklMwarilawa.ne, zl.w;.trowane i 7brekicjoQWane, a mi.ejlscami plOCięte
tYilk'o
dliak11arz,ami. Również kątu-padu jest zmienny n:fe tyl]lkJo
w
~ólnJ}'chstx:uk-tu.rach, aLe i w pro.tiiJ,u piiOtl<lfWYlffi, gd'ZJe mlejscail}l'i osiąga 90°.
Wylimych o.s•niiW namuru i nieoma•l całlegoo
Wle&tfa-Lu brak, a tyilllro miie,lscaanii ~śa'edcnio na d.ewom~
lub sy11.111"1Je leżą czarne mWD.wx:e orarz piaslwwl::e
all"-k'07JOWie zawderarjące baJrdrw nlikłe spe}Qbrum SPIOI'
gór'-noka.rboń:skich. Biorąc pod uwagę habf,frus ll:tol<Jgllc:z.-ny t~h utlwtorów sąldzić na.Leży, że są to llbwtory góor-nego westfału 1\llb srtefanu. W skałacll dewonu ł di-·na.nt.u stWiier'dalono obecniOŚć •licrzlnych Ln.truz.ji podi-rłi;w, rioliiltów, dacytów, ~ilirów oraa: skaroórw z cball'lllklterys.tyc2Jną dla niob micneradoilzac,ją chal!kq>iry-towo-mag~net)'ltową. W dewonie :zmetamorfdlzowanym &tw'ierdaJ:lłllo so~ ziemlirt~h sia.rcz.ków Fe i au
oraz lrol:ornorfic7mych ma~r'kasy,tów z gad.eną i
sfalery-tem.
Z dotychczasowych danych WIOOSić należy, iż po sfałdowao1u w faaiie sudeckiej paleoroilkcu regionu ktradrow$kłi.egoo poiWStał górobwóor, lotóry w W'ynik.u ko-lejnych ruchÓ'W wypiętrzadących :zmaialzł się o 3000
m IWy2Jej
w
&bosunklu dio d!Lnanw Gómc:l&J.~Qeg.oZa-głębia W~ i uległ w później~ym oklrE!IS:ie zna-cznemu zerodowaniu. W fa-Lie saalskiej nastąpiła p.rrrebudowa tego górdtW'Oiru i na gramcy reeiarw
k.ra-k.owskliiegoo z rEglilOnem górn~ (a Wlięc na
górnośląskie-go) ufW'Oirzył się rów teld1oo00my wypełni.óny osada-mi permu w :zmanej facji ~qrneratQw (29) ararz:
gLin słaWikowskioh (25). Dyslokacje tego rOW\U
wy-:zmacmne są eks.~ami 'WII.łlkanitów permskich (23). Podobny, ty1liklo plytszy rów ut'wlorzył s-ię po wschod-niej strooie k.rakows-~ góratlworu, na j~ ~Diani cy z llllllS'YJWem małopolskim. W wyn~ ~ pt'IOICeSU tek.tonicmego
z
kra·kOfWS'kiEO gałęzi wa;ryf,cydł:Y.wwy-cięty został ho.r&t ll"OZCi-ący się od iK:rakowa dJO Lu-blińca. Dyslokacje I()EimliSkie odlnowione zootały na-stępnie w ciągu ~triasu,
dmY,
kredy w wyni:ku czego utworzyła się niec'ka miec:how.ska IPO wschodniej stro-nie •hol'Situ i znacz.nie płytllsza nieoka b)'ltomsko-oh.rza-nowska po zaobodniej. A~k~Wa:klie dd.nantrw
regione krakowskim maJlazł ~ rwy~ od dlinantu ll"e,gionu góm<J6dąskiego i o 2700 m rwy.żej od dinan.tu miechow-skiego.Obecność WiYPiębrzecia zbudoW81nego z syuu w reg'ilolile kiraklow!skdm przYIJmował jiU·Ż S. S~ki (30), wdążąc go z ~ kalledłońską. Do tego po,. g.l~ narwdązał ostasbnlio K. Konior (1976), preyjął on je!dnak: obecnoość ~ji sy;ljmu na prekambrze w
r~e klrakowskim, ·tak
oaJk
ma
rto miej8Cena
ma-s)'!Wiie górnośdąskim. W ten sposób odnowił on stall"y
~ H.
Stillleeo
(35) o masywde Vis.tn.Uicum.Na-w.iercooie
w
n!Clilonie klralkJowl*4m utwory syl]iuru, or-doQW!ibl i kambl'IU madą jecklak habirtlus 06adQw geo-syoklWa.ln)'K!h, ponadoto są wyraźnie sfald,owarle illlliedscami
zmeta~e. Opisane zaś "wylllie6ie-nie" jest ~ powaoryscypjan odciętym dopiero wpermie od sąsiednicb ~.
Zr~ pent1$k1l. clągn~y się od Kiralkiowa do Lubl'iń ca zb~any jest ze struk!t.m waryi5(:Y\Jskicll, ~ię
ty jESt oo d~'Cjami tyOOao o n~ ~.
W ~ądrach tych allltyGd.in.atLnych strukltulr majd'U(ją się ~raemeoty s.tru.ll:rtur karJ.e.od.om·~h, pod'Obnde jaik w Tatrach, t!Jdozie w lfaldacll a!lpejstdch znajdują się re-likrtolwe str~'kltuey warysc~ISlkde. Relilk;towe struktu·ry IWE!dońsklie
w
regtito.nie ~ madą azy)lllUtzbldlżlooy do rówllJo1,eżnikqweeo. Jest
to
zgodne z kiie-rllllkilem kadedlon4ł.ów wyrmacz,ooym jl\l!Ż ~ J.Zrl.o-skę (41) na pods.tawde ogólnych koncąl!Cji geoillel®o-n:k:mych. Sitlrol.llkitlulry warn;cn~Sikie n.ie Ui1Jegly jiUż wti~
kszeó
prz.ejbudowie podczas młod&zycb faz t.el~<llll cmych i dlatego też dość wynźnię ~zają się o-ne w obr82Jiie ani()CllQ]!ii ~~ycll oraz mag-netycznych. Jaik s.twierdzono, s~y wa.ry$Cytj6ldezbuid:awane są z dinanbu i naan·~ namuru, nato-'mlast pom.ICI7.Ielgólne antyikJ)iny 'VV&Il"yscY!i!Sklie z dewoo.u
i ~-orów sta~h. Rómią ·się one mięcitLy sobą s.tqpn<iem zerodowa.nda, ~a.n.ia, ®ecnoś cią m~ ara(l: 7lniniera1drrowanda tak młodsze g~(), jak i s~ p8l]eorl.aillw.
•l. Abł;y.k!lliina ~bn.ika 7JbudiowaJna je&t
z
UltiworÓIWdewonu i d!inantu. StWietdrzJano w nlx:b i.ntl"'..rl.je poll"fd.-rów (23), śdady milleramacji cjenkd.ch żył
bemaltyito-w~h oru ~b do 1,5 m żył
kalcyto-WYK!h typu r6żanlk!i (40).
· 2. AntyldLna K'l"ałklawa z.budiOiwa.na z syluru i
de-W<IDU cba:raklberyrlJUije się obecniOŚcią dadek· diaball.Ó'W
óra'Z pol'fiiJryjtów. Skały te, podObnde jalk na<U.egłe
zae-pieOOe .~me, podcięte są żyłlkami kwarcu piryftów i cba·likopLryWw (6) oraz molibdeniilllu (17). W dolamitach dewońskich Sltiwtiier~o obelcność 7li.Emlis-t~ i klol~:zmycb si.aTCillkqw Fe ora.z sfllllery.t·u, c~ i ga,Lemy (33).
3. AmyQd'lina Si~ 7Jbud'owaala jest ró:wnlież z dewonu i s)'llmu za'W'Ieradąceeo diabarz.y, śllac:tdwą mlnerailLzację syderytowo-todoohrozy.tową oraz mine-raddrl.ację ży~ą lkware<JiWOo-dol'Oml.bowlo-6iall"c~ą. K. P·beka.rskli (26) podaje, że millerallirz.ac.ja ta padopto-rz.ądkowana
aeslt
cz.ynnikom sedymerlltacydnym i ekw-dacya.nym. Obecnośćw
tych skałach Wfitów,bema-tyltóiw .()ll'a<Z ()l(jlilt(iw ma.nganiOWYJCh (tym barellziej że
~·.im diabazy) wskalzyrwać może na ziW!i.ęzek z eklshanacjami \\'iUlb.nim.nymi. Qstatnio w deWIODde
Zalwliercla stwien:lrlJOOo obecność skam6w z
millera-Ma.acją &ia·rcdtów Fe, Cu. UłtiMn'y sylur.u i s·ł.aa's~Je pocięte są riyłka·mi ~rcu siarczków Fe, Cu, Mo, wnikaóącymi również w wystQPU.Jące tu porfiry wa-J'Y6CYlisk!ie.
W ska•lach tych wys~e milneralllza'Cja żyłowa
pJ.ry!t.u, c~ z molibdemtem orarz ze
sfalery-tem, g91]eną i i:Jiami.tem. ~f.ity jak wy1Jeó po-daoo zewieradą dajkll. dialbarr.Qw i kierartnUrów (39), mł-odsze od n.i.ch są porti.cyfty kwa.roowe i mik;rogn-nilty. Njddóre ·"WUolkan!:ty zaw:ierają slt'iad.i.ty ddaba-zów (13). Porfilry zdaniilem T. De!pctucha (12) madą o-kolio 300 mln lat.
4. AntykUna Myszloaw:ska cechuje Slię
intensy.w-nie.ilslzY!m mnetamorlJ/zJowa.n.iem. Są
to
meitar:oorfd.ty klwarcoWIO-bilotyjtcwto-skaleinii'O'Wie o strukturrr.e blaslbo-aOOI.Iryrtowlej, plami&tej, Jecrz; bez f.oloiacji. Miejscami ulległy one skaltakla'ZJOWanilu, a m9ejscami n.osa:ą one równici ślady meltamorfi?JmU konltakltowego przecho-d~ąc w borntlelsy. Ostalł.nlio s<tw.l,erdrz.'<lł110 .w nich erla-ny, maa-tyjty, skarny andrady,towe,w
innych miejs-cach stwlierdrWno skały metamorfdrz:anu ~zn~. Skały te podcl• są tyłk:am:i ktwalroowymi kil-Iw gen~i, rDWiązanymi zaa>ew~ne z orogenerz;ą ka-ledońską ora.z waa-yscytjską. StwtLetdlzooo tu pooadto pt~yty orarz: dialkllatzy wypeŁnione kwaorcem i ch1orY11Jem. Młods7Je od nich są t,yiy o chaa'aklt.erYISł.Y cz.nej ~: klwarc,
ortnlclaiZ,
chllorylt, pi'l"yt, C·bankqricyJt, pill"oltyn, markast,t, biZilllltyn, daoseit, woJ.-f-ramlit, szel'ilt.A'SoOCjacja ta s.tan(;w'! z~e średnioł.emjperat.u rorwą stll"efę formacjli pilr)'ltowo-cba~)'IOOwej. Jej strukrury rwskazudą na mtneraliozację sztokwerkorwą.
RodlllreM:ić tu nalllei:tQ, że jest to ~rmacja chaxaktlery-s~a dla ~ó:w o budowie faldQwej. Wiązać ją zaPew~ne nall.eży z maemaJŁytzmem IDI!m·iltaidowym (9). Stlwierdizbno, że rnllej.s~ na mi.neral:irLa.cję nakłada się millJEiral!izaoja lrol~ych Sliarc7Jk6w Zrl, A>, Fe. Mlinerallitzacja rniE!Itailrolollda8na obejmlljj,e deWIOil i libwory triai!IOWe (31, 15, 17, 37). Mmera.llirmcję tego typu st.wierd7.101Dą
w
ulbworacb tri~ wd-ąrże K. Bogacz (2) z krasem termałnY!m. Na piodstwwde tydl daatycb orarL opracowania L. Wilel:gmnJasa (38), k[tóry wydziela dwa !typy minera.loizacji siatrc.zkowed, są.dzić można, że oW .regi!ontlie kJrakJowl.c;kJo-hlbld!nia:k!lm <JprÓC'Lminerailizacjd :zmanej z trias-u ist.ndeje k.lllka g)Eineracjii mi.neralldiLacj1 pa:belaroicmej. Oprócz więc genezy
;llOSIZ-czególalycll genera.ojii. istnleJ.e bu probilem . źródła pier-w.iasłkliw' tak Q'bmk:ie dqprowaiCbatn)'K!h, po!CZt\WSZY od
orogenemy wa.ryscyJsk!iej.
WNIOSKI
Dct~bcmsowe wyniki badań paleorroik.u regionu kraklctwls~1eclc!.ego ~ają na I\.ISitaaenie
gł~eoh praswWro~i budorwy geo:lioo,gliK::mej. Ifty-c.zynić się to modle do ·wyaaśnlialia g)Einezy stwd.erdzo-nYK:h tu oklruszcawań, a także uilderunkowama badań postlJI.IIk~~b.
ZlmialeraUwwanie formacJi paleGZOicmycb
podob-nie jak i ()kc.~e triasu 'WYIS~e w ~~e ~lln.ileddan liUb j.eeo poi1)ldrż.u (.nie ocLnosi &ię
to
d o · rn.!ineraiLiozacj i cecllsritynu).Formax:je &łalr'srz.e od si'lie'zljanu bududą w ~.je tym strułk'butry fałd'OWe. W zwd$Jlou z tym pos.7.e7Jegól-ne ~ w cyd!:!lu o.roOglendc:zmyun s.bw.a.rmJą tnc:loilli-waść utwor~ia się swolslt.ycll lkoncedtracji mine-ralnych, kltóll"ycb ślady jm sliw:lerlcbonK>. .
Erotja ~ia61C7wa ścięła ant~y ty!lko mteJ-scami po strefę subwoUilka.nllitów. Qpr6icz złócż apoma-gmowych isthieje więc szansa .na'VIr.iercenia stosunko-wo ,płY!Uro .złćd; ~. ~a ialteresu-jącycb w
aP!kained
częśc.i balilolitiU.Minera.ltracja wystcp.Joje w str.ulltolrunch aalit,y;)d'.llla.l-nych. W ult'wOI'Qch węgla.niOfwycll diJna.n,tu i dewoo·u naJW.iiEiroono w jedn)'k:h mli.ejscach mialera.Urzację ~~ ~orwy1Ch siucmk:ów, w innych zaś rntnerali-zację związaną ze ska.:mami. W metamorfiltac-h sta· ro-pąleozlol..c:zmych wystEPl(je natomiast mialeradiacJa
im-pregtmcYifirm-iżyłowa o bogalt.ej paa-agenezlie siaorC7Jk6w. Jak wyłmlzały badama autora ó. imlych (8, 13, 16, 32), wyu-óżnoić tu miClrt.na kl!lJka genell"alCjd.
U~ytwill.edQW&ne w milneraliizację są sbromo usta-wione skmydła antyk& zaiWiierll~Jących intr.ua.de gra-n i tJo!id{)lw.
LITERATURA
1. Aleksandrowicz S. W. - Osady dolalego dew10nu w Kucz.ach koło
OlkJusza.
Rocz. Pol. Tow.Geoa., 1970, rz;. l.
2. B o g a c z iK. •. -i .in. - O kOOitak.tach. dolom'iltlu ®roszconośnego .z otaczającymi s-kałami węgla
now»ni. Ilbiidem, 1972, z. 4.
a~ Bojkowski K., Bukowy S. - Strefy fa-cjalne dotlnego karbonu amykliaodum &ląsko
-dmtkowskłiego. Acta geol. pol., 1966, nr 2. 4. B u k o wy S. - Budowa podłoża karrboou
Górno-śl~iego Zagłębia ·Węg·lowego. Pr. lin&t. Geol., t. 61, 1972.
5. B u lt o wy S. - UWagi o •bUdowie geologicznej paleozoi.lw wschodlniegoo obrzeżenia Górnośląskie go. Zagłębia Węglow~o. Biflll 111M. Geol. nr 184, 1964.
6 .. B u k o wy S. - Uwagi <> mineralizacji skał pal!.eo-zoiC21rlycll w okolicy Krakowa. Krwart. geol., 1961, n.r 2.
7. B.ukowy S., Cebulak S. - Nowe dane o ma;gmaty.zmie anty11a11nori.uan śląsko-krakowskiego.
Bilul. In&t. Geol. nr ·184, 1964.
a.
Bukowy S., Ceb·ulalt S., Slósa.rz J. -Zagadnienie minerallliulcji utworów pal.eoeoicz-nych NE obrzeżenia Górnośląskiego Zagłębia Wę gllowego. MaJterlały na XXXVII Zjazd PTG, Ka-towice, 1964.9. Bukowy S., Slósarz J . - Prom! padeozQi.ltu i mezozoilku w Smolen~u koło P.Hi.cy. Biul. Inst. Geol. nr 2182, 1975.
10. Chor owska M. - Stra.tygra·f.ia dewonu z Ja-roozowca na .podatawlie konodontów. Kwart. geol. 1969, nr l.
11. Dembowsk'i
z.,
Jachowic.z A. - Oltocza-lti i okr.uchywp
na wtórnym złożu w pias-kowcach waJfSitw. OlUISkich i łaz:iskit:h wiercenia Międzyrzecrze IG-2. BLUI. Ln.st. Geol.m
184, 1964. 12. D e p c i u c h T. - Oznaczanie wieku be.z~lędllleiO za ;pomocą wolumebrycznej odmiany met<>Qy K-Ar stosowanej w lnsty.tucie Geologicznym. K'W'al'lt. geol., 1974, nr 3.
13. E ki e .r t F. - Budowa geologiczna
podpermslde-go .podłoża północno-wschodniego obrzeżenia Gór
-nośląskiego Zagłębia Węglowego. ~. Iru;t. Geol. t. 66, 1971.
14. Ekiert F. - W8JI'ooki geologiczne WYStępowa nia skał magmoWYch w Mnygłooż.ie w okolicy Za·wiercia. Kwart. geol. 1957, nr l.
15. Gałkiewicz T., Harańczyk C., Szostek
L. - .Pojuraj&kie okT·uszcowanie \litworów rw z.:ł sięg>u dewon-jura Olk.u.sz - 'Kilucze. lWdy i Met. nieżel. 1960, nr 4.
16. Górecka E. - Mineralizacja k.r~owa w ·
U-•tworach paleozodc:mych północno-wschodniej czę ści obszaru śląsko-'k.rakowskiego. Acta geal. pol., 1972, M 2.
17. H
a r a ń
c
.z y k C. - Metaloge11eza EurQPy. P.rz. geol., 1976, nr 6.18. Reflik •W., Konio.r K. - Pochodzenie .i wiek utworów metamorfiemych obszaru Cies.zyn -- Ruszotary. Nafta, 1971, nr 7.
19. Reflik W., Parachonia.k W., Pfekar-s k i K., R a tt a j c z a k T. - Pet.rograf·ia lttWIOrów sta.ropaleozodcznych z okolic Mys.zkowa. Zesz.
nauk. AGH, Geologia, 1975, z. 4.
20. J u T k i e w i c z H., Z a kowa H. - Rozw<ĄJ li-lł;!)lo~o-paleogeog.rafi.czny dewonu . i. dolnego ka.rbonu w Niecce Nidziańslci~. Kwant. geol.. 1976, nT 4.
21. Kicula ·J., Wieser T. - Osady prekafmbru i lamprofiry w otwor.ze wiertniczym QpaitkoWI.ce l. Rocz. Pol. Tow. Geol., 1970, z.· l. .
22. K o t a
s
.
Ą •. - Ważniejsze cechy budov,rygeolo-g1icznej GZW na .tle poa;ycji ;tekitonic'Znej i budo-WY głębokiego podłoża utworów produkltywnych. Kom. Góm. PAN,
t
.
I (56), Kraków, 1972. . 23. K o zł o w s k i S. - Int.ru:rJe porfirowe w grzbie-cie dębn.ickim~ Biul. Lns.t. Geoi., :n.r 97, 1955.
24. Łydka K. - Litootratygrafia dolnego paleozoi-ku <rej<>n.u Mrzygłodu i KatoWic. Kwart. geol., 1971, nr 3.
25. Łyd k a K. - studia petr.aficzne nad penno-karbonem krakowskim. BLul.
mst.
Geol., nr 97, 1955.26. P
i
e kar s k ~ K. - P.rzejawy mineralizacji w u-tworach syllwru włiercenda Lubliniec. Rudy l Met. nieżel., 1971, nr 4.27. Pożaryski W., Tomczyk H. - Schemat !Pionowego podziału ·tekltoniczneg.o Polski. Biul.
r.~t. Geol. nr· 36, 11.969.
28. Ryk a W. - Met9mol'ficzne skały kałedońsk.iego podłoża w okolicy Zawiercia. Kwal.'it. geol., 1973, nr 4.
29. S i e d l e c k a A. - Osady permu na północno -wschodnlim obr.zeżenLu Zagłębia Górnośląskiego. Rocz. Pru. Tow., Geal., 1964, z. 3.
30. S i e d l e ck i· S. - On lthe ocourr.ence of Silu-.rian in lbhe eastem and north-eastern perlipbery
of tthe Upper SLleslan Coal Basin. Bull. Acad; Pol. Sc.
Ser
.
Sc. geol. geogr., 1962, nr 1.31. S l i. w i ń s k i S. - GeOlogia obsv.l.ru siewierskie-go. ;PAN Pr. geol.
nr
25, 1964.32. S l ó s a r z J. - Okruszcowanie .utworów pal.eo-zai.C2Jtlych południowej częśCi anityk'l!inor.i;um ślą skoO-lkrakowskiego (w druku).
33. S 1 ós a .r z J. - Uwagi o śladach mineralizacji w U/tworach dewon·u w Rrzeg'ini na SE od Olk u-sza. Kwat1t. geol., 1969, nr l.
34. S l ó s a r z J., Z ak o w a H. - Dewon antykUmy Korakowa. Bwt l!1$Ł. Geol. ;nr 282, 1975.
35. S .t i l l .e - D:łs mLtteleu.rqp!ii:sclhen varis6tische Grundgebirge im Bilde des gesamteurQPii'isch·Em. Be~h. z;uon gedl. J·b., 1951, H. 2.
36. T. o .m czy k H. - OrdO\Wk i syl·ur w ,podłoiJU za -padliska przedkanpackiego. Roc.z. Pol. Tow. Geol., 1963, z. 3.
37. W i e l g om a s L. - Złoże "Zawierci e'' na tJle gómośląskic·h złóż cynk.u i ołowi.u. Kwa.rt. geol., 1969, n.r 3.
38.· W i e I.g o m a s L. - Złoi.e rud cy.n®u i ołowilu na tle budowy geologicznej okol~c Zawliercia. Pr.
Inst. GecJ.. 23, 1974.
39 . •
w
i es e.r T. - ChaTakterystyka petrograflewa a.lbiltof.irów, IPOI'firów i diabazów z Mrz.ygłodu w okol'icy Zawiercia (komunikat wstępny). Kwa.rt. geol., 1957, nr l.40. Zajączkowski W. - U.twwy doln~o karoo-nu i budowa geOlogiczna okolic grzibietu dębni okieg>o (opis trasy wycieczki). Mat. na XXXVII
Zjazd PTG, KalOIWi.ce, 1964.
41. Z n o s k o J. - O konieczności wykonania głęb szych 'Wrerceń w części apikalnej mrzygłodzkiego ba.totltt.u. K•wart. geol., 1964, nr 3.
SUMMARY
Triassic and Ju-rassi.c deposits of the cover stage discordantly overlay erosionally troocated lectonie st.ruct.ures in Jthe Craoow region. T.he st.ructures a-re as:ymrnataric, NW-SE br.endfag and with NE vergen-ce and surrounding the U~r Silesian coal basin in the form of arc. SyJnclinES .a.re buillt of the D.i.nan.tialn and 1ower Unia; of tbe Namurian, Wbereas the an-tkldnes -
ot
tbe Devonianas
welll as low!er Padeo-zodc a.nd U~ Plrecambrian oroclts. They display t.races of infLuence of older tec.tan·i.c movemenlt.s, i.e. kagmen·tsot
caledemfan st.ruct.u·re~ Lncorporated by t.be Va.rtscan. These rock series c~e nl\.lllllerous volcamt.es, pegomat.Ltes and eramtold lintrusioo.s. Me-tamorphlsan is of t.be orogenie type.m
some places al'e ma.rloed dyJna.mo-metamorphisrn a.nd thermd.cor
~Ltiooal metamorphlsm, as well as skarns and tneftamolrphism 'Con.nected with cantact zone of igrne-ous bod'ies.
A few generatioos of low-, rned.iwn- and high-..if;emperature Cu, Mo, Zn and .Pb minerali.zatioos wloth charact.eristic associatian of tra.ce
etements
we-re
f01.1a1d U1 PaleozJOic fo111llations. The ocellirence of bathol.ilte <lis suggested by i~as
weillas
·
minerał parageneses.The IP!l'leorLoic ll'ocks of the Oracow rEgion ma.rk.e~ dly difier kom tbose of the U~Wer Silesdan ll'legioo, a.lmost borktomad ani 'l"epreseoted by the Silesian
Fonnałlilon 1500
to
4000 m in tbic·klnass. The former ali;o ditfer Jrom tbose of the Jędrzejów tregion, lessinten&ively .tectondrzed and metaanoophized a.nd Mbh
less distinct mi.neralization. The pa.leorelief of the
Ca-ru:ow a-eg.ion is 8ll&o specilf.ic as ·Pa.Leoooic rooks oc~
cunrillllg here benealth ·the Ttriassic cover form a horst
rised .1500 m and 2500 m i41 :relaillion to the Dilnanltian
of Mle U~ Silesda and .the Padeowic of ;the JędiTZle~
jów region, respectively. It is ~lfa.ted from the
ne!i.g:h;boutiing alfeas by lteotonic troughs i.nfilled IW'ith
Permian .rocks. 'Dhe ~fk: st.r.ucbUlre is also refl~
cted by TriasSiic fa®:!s and mialera~Wlltion and Ju~
rassic and Cretaceous facies. 'Dhe speci.fic cha.racter
of the Cracow ~regioo lis a'lso refł.ected by the tect~
nics of t-he Miooene as steeply dliJWi.ng Pal.eotroic ro~
eks overdailn by the JllllfQflSic foom a ba-rrier.
eXlt.En-d·:n.g a;lm<l&t as fali' as the Ca.rpalllłńans and nalfll'cxw
the Ca.npa.thian Foredeep.
PE310ME
TpH8COBble H lOPCKHe OCa,ZUCH BXO,!tJI~He B COCTaB
DOKpoBa B KpaKOBCKOK pa.iłOHe 3aneraiOT HeCOrnaCHO
Ha 9po3HOHHO cpe3aHH&IX TeKTOHH'łeCKHx CTPYKTYpax
acHKKeTPH'łeCKoro xapaKTepa, c a3HKyTOM C3-IOB c OTKnOHeHHeM Ha CB. 0HH oxsaT&IBalOT .zzyroA
Bepx-HecHne3cKHA yron:&H:&IA 6acceAH. CHHKnHHanH
cno-meH:&l 3ĄeCb OC8,!1KaMH ĄHH8HT8 H HH:!KHero H8Ml0p8,
a aHTHKnHHanJf - .zteBOHCKHMH oca.u;KilMH. B HHX
BCTpe'łaiOTCH TaKme OTnomeHHH eTapuJero naneo30JI
H BepxHero ,liOKeM6pHJI C DPH3H8K8MH CTapwero
CTeK-TOHHpoBaHHJI. 0HH DPe.ztCT8BnJIIOT C06o/ł 9neMeHTbl
Kane.ztOHCKHX CTpyKTyp norno~eHHble. BapHCQH,lt8MH.
B 9THX OCa,zucax BCTpe'łalOTCJI BynKSHHTbl, nerK8THTbl
H rpaHHTOH,ltHble HHTpy3HH. Ha6niO.ztaeTCR
MeT8MOP-<tlH3M oporeHHOrO THna, KOe-r.zte )tHH8MOKeTaMOP<tlH3K,
a TaK:!Ke TepMan:&HbiA H BDHTblBalO~JlA MeTaMOP<tlH3M,
CKapHbl, H MeT8MOP<tlH3M Ha KOHT8KTe C MarM8TH'łeC
KHMH DOpo.ztaMH.
B naneo3oiłcKHX <PopMaQHJIX OTMe'łeHo HanH'łHe HeCKOnbKHX reHepaQHA HHCKO·, CpeH,lle- H
BbiCOKO-TepMan:&HO/ł MHHepanH3aQHH Cu, Mo, Zn, Pb c
xapaK-TePHCTH'łecKo.ił aCCOQHaQHe/ł MHKpo9neMeHTOB. H3
Mar-MaTH'łeCKOrO H MHHepan:&HOrO napareHe3HCa BblTeK8eT
DP8B,ltODO.zt06He HaXO:!K.zteHHJI 6aTOnHTa. .
naneo30/ł KPaKOBCKOrO paiłOHa pe3KO OTnWiaeTCJI
OT sepxHecHne3CKoro paiłoHa, r.zte naneo30ACKHe
<PoP-MaQHH 3aneraiOT DO'łTH rOpH30HT8nbHO, a
Bb!CTy-na-10~ B Ka'łeCTBe <PopMaQHH CHne3:&eH ,ltOCTHr8eT
1500--4000 M. naneo30/ł KpaKOBCKOro paiłOHa
OTnH-'ł8eTCJI Tume OT eH.zt:!KeeBcKoro paiłoHa, r.zte
naneo-30/łcKHe OTnO:!KeHHJI He DpoJIBnJIIOT TaK HHTeHCHBHO.ił
TeKTOHH3aQHH, MeTaMopQ>H3aQHH H opy~eHeHHJI.
Kpa-KOBCKHA pa.iłOH xapaKTePH3HPyeTCJI naneopen&e<PoM:
DO,lt DOKpoSOM TPHaCOBblX OTnO:!KeHHA BblCTy-D8eT ropCT
Bbl,ltBHHyTbiA 1500 M DO OTHOWeHHH K
BepXHeCHne3-CKOMY ĄHH8HTY H 2500 K - K eH.zt:!KeeBCKOMy; OT
COCeĄHHX pa.iłOHOB ero OT.ztenJIIOT TeKTOIIH'łeCKHe BDa-,liHHbl BblDOnHeHHble nepMCKHMH OC8.u;K8MH.
Oco6eHHOCTb reonorH'łecKoro CTpoeHHJI KpaKOBCKOro
paiłOHa 3aMeTHa B <llaQHJIX TpHaCOBblX OTnO:!KeHHA H B HX opy.zteHeHHH, B IOPCKOM H MenOBOK nepHO,lt8X,
a TaK:!Ke B TeKTOHH'łeCKOM CTpoeHHH KHOQeHOBblX
oTnomeHHA.
MARIA BAŁA, NATALIA GORECKA Akademia G6rn1czo-Hutnlcza
OKRESLANIE
GĘSTOSCI SKAŁNA PODSTAWIE POMIAROW
PROFILOWANIA GAMl\IA-GAMMA NA OBSZARZE Zt.OZA
WĘGLABRUNATNEGO BEI:.CHATOW
Znajomość rozkładu gęstości jako f.u.nkcji głębo k<lŚCi CobJ = f(h) ~es.t niemędna do określenia mode~ lu gęstości'I1WEgo ośrodka. ZagadniE!nie
to
może być rozwiązane m. in. poprzez inltel'\Pit'etac.ję illościową k-rzywych protiliawania gamma~wytkonywa-nych w otworach wiertmicz~h. Celoem nmiejsz.eg'O
opraoawania było podanie chaxaklterY\Stydti gęstotcio
wej utworów znajdując)'l:h się w obrębie złoża węg
la blfu.nalł.neg'O. Ok.reślany model gęst-ośclowy ośrodka :ljO'Stał wy,Iwrzystany w int.erpreta<:ji i•loościowej IM~ te.riałów fJl"llw'imetTycz.nych.
Sformułiowa.ne IWY'ŻeJ mgadnienie d'OZwiązano na
podstawie materiałów IZ pomialrów geofizy1ld w.iertlrii
-CZlej JWylronanych w laltach 19~5 przez P.PG
War-szawa. Jak wiadomo, ~edn.i wynik pomiall'u
sondą 'l'adiometrycmą jes-t f.u.n.kc.ją wiJeilu un1ennych,
m. 'in., tmleoży od lialdy.wddualnych cech a.pa.ratł.u.Ty
p.o.-miarorNej: źródła promieni0W811lia, stosowa•nego
de-tekltora i kiOilstrula:ji sondy. W .taJbeli rr.estarwtiooo
UKD 5:10.832.55:552.5:531. 755:553.9G(ł38-12.2 Bełchatów)
w:ilel!klości charaklterymj~e rwa.runk·i jpl(lln.iaii'ÓW IW
po-szczególnych IOO!wm'ach Wiiemndczycll na oblszane
rz:bo-ża
w-
brunatnego "Bełchatów''. Aby wyelirnl.no-wać wpływ tych ~ynn'ików na ll:llli.et7Jooą wartość i IWY'l'81liić wskaaania sondy w dednostkach I'DWlią>r.a nych rz: badanym ()Ś!rlodk.iJem :naileży IWYkulaćstanda-r~ję ( cechowaaltie iklrz~h. Metody
standa'l'ym-cjli sond są ll'óżne (dlokladny opis IP8łbl'IZ
-
3).Oprócz rwy.rej rwymienianych istotny rwpłyrw na
wskazan;ia sond gamma-1Jemma mają czynnild •wpły
wające na g-eiOOnelbrię otworu:
- zmienna śreclln'ica do,
- obec:n.ość ,,łt'al'ka" Llastego, - gęstość płuk:?Jld,
lct6.rycll me ll'll'Odna wyeldminować metodą
standary-r.acjd.
Kmyn.v~e profilowań rad<i:ometryc:mych, wykonane
w oma'W'ianym !l"ejooie, nie były s.tanduy,ZOWQJrle, a więc ib~~ pcxró1Wn811lie lich międey sobą i
