NORMY I INSTRUKCJE INSTRUKCJA W SPRAWIE USTALANIA ZASOBÓW ZŁOŻ KOPALIN STAŁYCH

. W dziale NORMY I~INSTRUKG_IĘ Przeglqdą ·-Genlog~n.ego referOfiJane będą w formie artykulów, ·krótkich informacji lub w.11kazów i zestawi1ń wszel· kie iru;trukcje oraz normy państw.owe, resorjąwr i. zakładowe dotyczqce bez· pośrednio lu.b pośredni_o merytorgcznej. d:zi(lłalno~ci po.ńst'iL'Owcj służby.

geo-logicznej, a . w szczegolności ogłaszane w

.

M

.

o.

n

i

torze

fol$kirn,

w

Wiadomo. ściach .Pol"skiego Kof!litetu Normalizacyjnego ·or(lz w _prasie naukówef ·i.

zu

·

.

wodowej, jak np.: · · . . · ·

· ·przegląd Górniczg, Hutnik,_ Przemysł C!Jemiczny, . Budowllictu.o

Przemy-swwe, Przegląd Budowlany, Inwestycje· i Budownictm-o, Przegląd TechniCzn!J, Gaz-Woda-Technika Sanitartl.(l, Jnżynif!ri!l i Budowfł!ctwo, Szkło

t

·cera-mika, Przegląd Geodezyjny, · Materiałv · Budowlane, Goipodarka Wodna. Cement- Wlilpno ..;.., Gipll itd.

ZBIGNIEW 20LTOWSKI-_

INSTRUKCJA W SPRA WIE USTALANIA ZAS

.

OBOW

ZŁOż

KOPALIN

STAŁYCH

'

CenttaJny Urząd Geologii opraeowal i U%godnil J.n-struk~j~. w sprawie ustalania (dok,u~entowania) · zaso-. bów zł~ kopalin stałych, wyk:Q:,nując w ten RPOSÓb

częściowQ. postanowienia § 5 zasad ustalania stopnia Pc>?:nania:· zasobów 'złóż kopalin, ··stanpwiących załącz­

D.ik

do uchwały Rady Ministrów Nr 864 z dnia lO pat-dziemika 1952 r. w sprawie ustalania i zatwierdzania stopnia poznania zasobów (ddkumentowania) złóż

ko--l'lllin

(Monitor Polski Nr A-90, po~ 1404).

Instrukcja ta · jest wynikiem przemian Zachodzących

w nauce polskiej, wyrazem z jednej strony stosunku . państwa socjalistycznego do nauki, a

z

drugiej

stro-ny - stosunku prącowników nauki do zacadnień go,-spodarczych.

Do niedawna gęQlogia należała :W Polsce do nawc najmniej popularnych, do nauk, których znaczenia . dla

. życia gospodarczego społeczeństwo na ogół nie

doce-niało. ·

· . Wynikało to ze smutnej spuścizny, jaką ppzostaWił

po sobie okres międzywojenny, kiedy pola. górnicze .llta•

nowiły niemal wyłącznie własność obcego kapitału: KaiPital. ten był zaintel'eSQwany w jak najwiękSzym

of(ranlczanlu działamości polskiej służby geologicżnej, jako że w myśl prawa górniczego z odkryciem mine..,

rału w jego natur:alnym złożu łączyło się prawo do .

tksploatacji złoża, wobec

c:zeeo

rozwój geoloili

w

Pol~

sce groziloby zahamowaniem ekspansji tego : kapitału.

Ze swej strony kapitaliści· zajmowali się tylko poszu-kiwaniem złóż. bogatych, któcych ·eksploatacja gwaran•

towała największe zyski.

Geologia Polska oderwana w ten spoSób od tycia święciła wprawdzie niejednokrotnie triumfy, ale za· interesowania jej z 1_{kaniecZl1ości przybrały charakter .} niemal czysto przyrodniczy, nie powiązany z potrzebami narodu. W wyniku tego znaczna część geologów straciła .WYczucie potrzeb gospodarki narodowej, zagłębiając

się cora7; bardziej w ciekawych niejednokrotnie, .ale pozbawionych praktycznego znaczenia rozważaniach teoretycznych, społeczeństwo zaś nle orientując się w znaczeniu geologii dla życia gospodarczego traktowało

geologów jako maniaków nie widzących nic poza

młot-kiem i kamieniami. .

Gwałtown'y

·rozwój gospodarki narodowej . po wy-zwoleniu zmusił zarówno społeCzeństwo, · jak i ~eolo-. gów do rewizji pojęć. ·

Zmiana ta nie przyszła jednak łatwo. Trzeba było

dołożyć wiele . Wysiłków, aiby wykorzenić

stare

przy-· zwyczajenia, aby wzbudzić wśród geologów en~

jazm do nowego stylu pracy, do pcxiejmowania wszel-kich. badań zawsze z· my~lą o zna·czeniu tych badań dla gospodarki narodowej, dla realizacji Planu 6-letnlego.

· JednPC:zdnie trzeba było ·p~pnać projektantów i in·

.

61

~·elltorów, ··~te ·g~og· nie•jest

•mamaJJiern.·

·

utrudniaj~ cym inwesty!=je i prod~cję, lecz towarzysżem, które-&o _pr8_fą. zal;lezpiecza jak najbardziej :prawidlowe

wy-kóriywa~ę. m~e8t)'cji, __ najbar-dziej .. e~onom,iczne. wy~ korzystanfe _kredytów inwesty~y.jnych i rut~czną .

Pl"Q!:-tlukcję ~par.tą na. surowcac~ min.eralnycb. · Wyrazęm tego ŻWYCięstwa w zakresie geolQgii surowc₀~ej · jest

.f.,I,Chwała-Rady-Ministr6w Nr 864 oraz zątwierdzona

in-$triik..:;]a w si>ra~ię .l.IS~~~ia: zasobów· złóż .kopalin

st~ych.

Op!ftcowani~ . ,tej 'J)Odstawowej. ipstrukcji .stanowi

prawdziw'y przełom w geologii polskiej~ Po raZ

pierw-szy w historii tej· galęzi nauki· zOlitaJ opracowanv akt prawny:· ujmujijcy . metodycznie · jeden ż kierunkÓw rlziałania sł~żby geologicznej.

·

W.

ślad za nim pójdą fn~

t'le, tak iż. 'należy przypuszczać, ;że w śtbsuil}towo. nte.:

długim. cias'e calok$ztalt dihilalności :Państwov.i-ej Rłu7.~

by. geoJogicznej ·.zostanie· ujęty. _w ~Wiednie

11\mt

P,x:aWne~ ~o w zn!icznflll·s~op~u:·ptz~czy,ni -.ię do

·

IeP:.

·

szego ,stylu pracy geologów, do l~życ~. ~ltó.w , tej praey,· a tym samym do stworzema szerszych t>odlłtlhł

do przebudowy gospodarczej państwa i do podniesienia stopy życiowej jego obywateli.

Tak się złożyło, że zakończenie opracowania

instruk-cji zbiega się z dyskusją nad tezami przyjętymi pr7ez

IX Plenwn KC PZPR. Jak wiadomo IX Pl€!1lum zwróciło uwagę na konieczność osiągnięcia w ciągu najbliższych dwóch lat istotnego postępu w dziedzinie rozwoju kopalnictwa rud żelaza, rurl miedzi i przP.mvr .slu materiałów ogniotrwałych, a także dalszego wzro· stu wydobycia w~~ lglmi_ennego,, zwłą!l~~za ko.~y.ją;­

t:ego,. •zwfęk$zeilfa Wyo9f>yc1a węgla brunatnego 1-ró.PY.

i'la:fto.~i; ., ·.-··.:· ~ · ·: . ... - ·· · ··· ... · · · · · ·

.

no·

wykpnat:iui'

tych

?adait·. ~~stwo:\>.r~. słut~ ~~. lbgi~zna s~ni,e

\I;ZRJ??Jpria .

w

_

przeti)~'l'y _ wsk~u fące :naJ-~rdz~ej r.a:ej.ohą.ltle. !'h~Y, pracy. . · · . . ·. : : · , · . . ,. Uśtaleńi~ ·zasobów·· złóż kopalin· było dó :rifedawmf w

~p;lecę:nie zna.n.e.- .-. ,... • \ -... .. • · _.,, .. -.-. ··· .--· ~jęcie ,tego paj.ęcla oo sluźby ·geQ).ogiCiriel,·zW:i~z-.

k:u: Ra~~e$ego zapOczątkowało 'pi-a"W;ażiwil rewolucję

-~?j~} ~e.~~·Jl~'BSY ):~-_,geolog}S pgi~k~J~-.·:ę~ ,po'w~: li'le)szycli doswiadczen na tym polu l koniecz9.ość: wz~ łamania ~rzesądów spowodowały pewne o.póznienie w

wydaniu Instrukcji. Okres czasu, jaki dzieli nas od

dnia wydapia uchwały Nr 864, nie 7.0stal jednak

zmar-nowany.

Na podstawie bogatego dorobku naukowego służby

i!t:ologicznej Związku _ . Radzieckiei&o i jej · ciośwmdcZeif zostal opracowany ,przez Komisję Zasobów Kopa:liń, p~y

współudziale najwybitniejszych geologów polskich

pro-jekt pierwszej w Polsce instrukcji w spraw~e ustalania ;t,asóbó."W złót·.'kopglin·

·sia:lyaa:

-projekt' ten żostarrore-­

~łany · pos2czeg~Inym organom służby geologicznej ~raz mdy:wi(lua)nłe· riaj:Lepsliym ::taChoW'ynl :~r.acoWJ11kom·-ie2

służby, aby mogli się na jegó-. tem

a

t

·:::'

wypcrw-redżrec.

_Uwagi -o~,:·spG>~trzężęnla, i.!lkie poczyniła Komisja

-za-_.qobów, K®alin .··w okresie swego :·Qziałania, stały. się

pods~wą "d9 .P.~bieAfa· projektu·. i na<Jania.

instruk-CJi-fopny ..

w

·

jakiej żostała ustalona. .. -.. . . .

;:

:Rozdżi,ai :I :<:lii.ału~-pfę.~żego · i:nstrukcji· ·Poświęcony

.został ·omÓwieniu . ·pojęć podstawowych. Konieeznei~

!Jednoznacznego określenia pewreyeh pojęć przy

opraco-rWyt.vaniu projektu instrukcji'· napotkała ·nat.tfudtfoŚći,

·związane między inaymi z ubóstwem ·technicznego sło­ .wnika·· geologicznego, L. brakiem :ustalonej terminolb~ii

{llp:.·, częstp :·zdarza ·się, że :geologowie tym samyin. ·

ter-minem określają te same zjawiska,. ro bardZo;.utro.dnia

.~eT!llle .. zrozumięnie· ·się) .. A_~~Y .. us1:1nąć . ist~iejące

Jrudności przy!Ilajmhiel na odc~nk:u dział.aLnoścl służ­

bowej, . instrukcja wprowadza mniej lub. więcej. uda·n;y

!)bąwią~jący język urzędowy, k:tóry ułatwi pracę

pO-rszczegółriym organom. ;paóstwow~j służby geologic~

-nej. . .

·, PrzYJ~

t?

. terminologia powinna:

. , być .. w przyszł~~ęi

.,\'P~wadzona, do dalszych aktów prawrtYch. W .Q~nęj

'cłi'wiU, poszczególne· akty prawne UźY.w!iiją jrtestety

·jesz~ różnej tęt:mlnologii, .co nie'o/lltPli":'i~·.moif ~­

·wom.~: trudności· 'Pl"ZY ich· tnterpret<>wanJu ... · · · · · ...

l!118truk'ćla-:-. wprowadZ~

·

·

i>Qjęclę:

rtfu6t

·

'łi!i,łogicZ!to-po.. szukiwawczycłl -oraz· robót geologiczm)wrozpoznawczych.

N.~.Ieży _tu. ~_,Yj~śp;~~~ że ?br.dwa _t~ pojęcia mieszczą.się

-w

•..

po!ęciu robt5t· -geologtczno-:posiilkiwawczych, o któ-rych.mowa w·uchwale Nr -864-·z ·'dnia· lO paździelnilal 1~~2-·:r.:.' P.ows.taje natomiast zagadnienie;: jaki· zak~

~yp.nQś~i kryje· Yl sobie pojęcie poszukiwania· kopalin; uzywane w nowym prawie górniczym (dekret .z dma

6 ma~·~95S.r: Dz._ U;·.-Nr. 29; poz-:.:113). Na pierwszy

~ut ~.ka wydawało~Y. s!ę, że .·łlra~o. górnicze interesuje

su~ ptzede Wszystkrm robotami geologiczno-poszuki-. . waw;czymi,-.gdyż oWiele· miejsca poświęca sprawie

od-kr.YCl~

~łoża

·

,..,nie

_

w9J)omfna natomiast wcale o dalszych pracach· geol'qgieznych. Pogląd taki byłby błędny .. Trże..

!łę.

.

~mi~tl;i.~," ż.e pojęcie·.

fQb'o_t: ,

gel?l9gićzno~~;o~p:)znaw~

czyc.n· zos_taJe urzędowo wprowadzone w Polsce po 'raz

pierwszy

P=

Ol'l;lawianą insti:Ul!:cję Prezesa Central~

nego

:

tT~du Geó!ogii.· DotychCzas wszelk:re--prace "zwią-·

'Ż&Ile .z :pc>stUk.iwani&in i :clokładnie~szym:.r-ozp<iznawa­

TiieJn • .złóż kopalin były określane jako poszukiwama

bądź jako roboty geologiczno-poszukiwawcze. Termi-nologii tej używa jeszcze nawet uchwala Nr 864 cho-ciaż nikt nie wątpi, że us~lanie zasobów złóż k~palin może być podjęte dopiero po odkryciu złoża i że jest to nic innego jak dokładne rozpoznawanie zloża. p~

g~, ~ .PJJl.WO,?órnicze .oQej~e zarów~ roboty

geo-logtcz;n<hpO&ZukiWawcze, .jak i· geologićz;no;-rozptlznaw;.

cze.

znajduje uzasadnienie· w interpretacji logieżnej te~o prawa. Po pierwsze art. 14 ust. 1 prawa

górniC7e-g0 stanowi, że zadania organów · państwowej służby

gPOlogicznej w dziedzinie poszukiwań złóż kopalin ·

nkreślająlodrębne p~isy.

_ W. iR.vśl',przepisów dotyczących organizacji i zakresu

'dzi~~hlil. państwowej służby geologicznej do zadań tej sl·uzpy i'lplezy między innymi dokumentowanie złóż

ko-pa,!ih.· ·Prowadzenie robót geologiczno-rozpoznawczych

· :i~st :ś.ródk1~ służącym do osiągnięcia tego celu . · :·Organy Państwowej służby geologicznej mogą w

myśl pl,"liw-ą górniczego uzyskać zezwolenie na czasowe ~j_ęcitt~9(ętuchOJil()ŚCi trwające nie dhlżej niż jeden .J"Ok. · Prawo. górnicze dając takie uprawnienie ma ha ..,mYśli: ,.~ł~~iltpliwie zabezpieczenie slużbie geologicznej

możliwoRei wykonywania na cudzym · gruncie głębo­

kich wierceń lub poważniejszych robót górniczych gdyż drobne roboty poszukiwaw,e,2i&-mGlfą-bv6:-vry:Jro~;

wane na podstawie decyzji stwferdzafą~eJ

prawó·

Viś~

pu na nieruchomość, o której mowa w art. 21. Skoro

więc· p'ri•y' :.1.vykonY\Wariit.t ··~rac określonych w

instruk-~i,l,ją.Jto. roboty geologiczno-poszukiwawcze -nie były

przynajmn,iej dotychczas wykonywane głębsze

wier-~~:~~~jij~~ b~~Zi!~b~i;~ ~l:t

_~-.niaskiż

_;

_::

_z

_e

_'

_-'i>rawo-

_-

_iórńieże

_··

_·

_.

:

~rŚc:r~~

zajmUJe·

się

.

~BJlldińl

'P.raca~nFgeóJ'ogiczi,iynif. --.. przjrgótoWt!jitcyn:U · materiał

''!i~~~

rf.e

..

~

7

e!tsp!o~taej~

z!Dia,

·

a,

:

wfęc

.

·takż.e

-

~bot.!i@

ł~~-~~i~~~o,:ro.z~~1cl1Y~z~;~.-- -1·-- ·_: . . .. ·. : ·,

.<

--'~lSte'··ro.c.gi'anic;zeme· robo~· geó ogiczno-poszukiwaw•

~ych:

J

-~eologiciń~rozt)Q~ni:l'wczych· jest bardZo.

iru(l

:.

-n~. w-:łn'Y&l. t>.~Pi~?~ i.nśt.~cji ...

i:<?l>P!Y

_ge:GlPIP!:ż.r!tt poszuktwuwcze · · 'k~zą sJę·

w-

zasadzie w momenrle

spo~zęnia ~gółowego 'zdjęcia geologicznego, · na

.~6FYJD·J>9Winny '~1yć uj2;1.wni0:ne. miejsca· \1\!'Ystępowan;.a

·:iiłóż kopalip~ :-<>Ii:ontu~wanie tych . złóż oraz . wstępna

,I,)J;ena ich zasobów

w

:

talqrp,. zakresie, na jakie:

pozwa-lają WYniki otrzymane z WYrobisk wykonanych

w

ce-·

lu. spo.rzą~nia takiego zdjęcia, . - · ·

... ~ięg j ilo'ści wyróbiS~ niezbędnyeh.-do..skarlO.warua

~~ ,kiią.. ~r~. Q!kre~lą OO,rębne .. i~trukcje, . \które . też

ii~fa'ią-o'stEitećznif

nomenk1atl.u1f

J)osżczególilych zdjęć

i?~~

~~~f:

·

~i~~iÓgiCŻno~

;

r~poznawcze

'

rozpocŻynaj~

·.

~i!:

-w ~sadzi~ z chwi~ą przystapienia. do ustalania

zasO-·bów zloża·

w

pOdkategorii C! na· podstawie wynłkó"' :5zeiególoweg<;_) r,djęCi!l :g~l~cznego. · W pewnych. P.rti-.

'padkaeh, gctr istnieją_ dostateczni~ li~zne patura\nę

oc:t-ł!łoni~a. złqża ~ub. ~eż gdy stwierdzopq ~stępą'\\'~ie

·

k~.pal,i.n:_ w o4k,owi~iej' P,oś_f~;:WY,~bił!k · 'Y.~~~::Oyc~;·~­ -redJ F.p()~ ·~ta"wow~tt·'-7JUjęeta"l!t'U~CZl'l~.

rnołna ~ć do uśtahmia ~w-'w -Podkateicorl1 -·d!Jrbrtl..tadmfstojąd)teh~ ~'WĄ.'~utbfl•eOt

c.

opierając .się na podstawowym .zdjęc{u geologicznym łogiezną -orazi-:i&triiejąee jeszcZe ·kndnb~

Grgzinizacyjne

i wtedy. okres robót. .geologiczno-poszukiwawczych ule- ł kadrowe-będą powodó.'WalY·•-pe'W ne ·OdchYlenia "od -~

ga skróceniu.

w

.

innym Qrzypadku może zaistnieć oko-- go zasadniczego podZiału kollliPetencji·. Do·~-czasu

WJii':

liczność, że roboty Reologiczn0-poszuktwawcze zastąpią Tównania -.istnie-jących· zanieCibań

·

·

w'

zakt-esie- surowe<>-'

"?l peWnYm stopniu geologiczn~rozpoznawcze. Przypa4· ~m i · żakresie zlikwidowania· ;,wąSkich· gardeł" ·służ;.

dek· taki zaistnieje, o tle wyniki robót geologiczno-pO-o by--resortow~ łlędą musiały -ni'ejed ookrotnie. ustala~ .

zi-szukiwawczych będą dosta~ne do us~lenla :zasobów soby złót kopalin we ważystkicb"fl()dkategoriach l· ka:..

złota w podkategorii C•. · .:·· . . . tegoriach, a w pewnych:: ,.przypadk.-iieh··będą' zmuszone

i· Niejednokrotnie jednak·;zdar?.y się również, że roboty do prowadzenia nawet robót

8l.'Ologiczno-poszuki\Vaw-geologiczno-poszukiwawcze będą musiały być prowa~ P'zYCh .... · · · ·· ' · ·' .. ·1 - · ' · "· · • · ·;

dzone dalej mirp.o.

sporządzenia

jut

szczegółowego zdjęoo

· .·

Spc;machańie ~ł~~oWycb

i ·

~Óło~eh

zdjęć

da geologicznego, mianowicie wtedy;. gdy wyniki . ro- geologi~yeh . instrukcja zalicza do • robót geologiczno ..

b6t przewidzianych dla szczegółowego ' zdjęcia . geolo- ' poszukiwawczvc11, .które · prowa!4i ..

w.

za~adzię, Instytut gicznego pozwolą jedynie na wyjaśnienie motliwości Geologiczny. Resortowa służba geol.ogiczna. przystępu -występowan!a złóż kopalin, wobec nie stwie~zenia jąc db ustalania.~asobów złofa kop&liny.; p())Vinna

zwrP>-zloża z powodu np. zbyt. glębokiego zalegania.

Do

C?.a'- eić .. się 'do .. Biura· DokumentacJi ·Gec.•logi~nej. o dos.

tar--su wydan!a odrębnych przepisów, 9kreślających ,l"')dza:.:. ezenie ~kiego zdJęcia. ·.W p~yp&Oku braku zdjęcia lub.

je. i zasady spo1"Ządzania zdjęć geólogicznych, instruk-. gctowych: materiałów umożliwiających' jego sporządzę;.

cja wprowadza pojęcie pi.:ciu rodzajów zdjęć geol<>-' nie l'f!Sortowa służba geologiczna· obo:wiązana jest wy ..

gicznych mających Z..'l,tOSOW&nie przy UStalaniU zaso-- kona~ zdjęcie We· WlasnYI:ll.inkfesie, o 'W:'. Sposób

(!osto-bóW· kopalin: podstawowego zdjęcia ·· geologicznego; sowany do:' umiejętności "Pl'&i:OwritkńW

•

W

~~by. Ws.zęl· · szczegółowego zdjęcia geolofłlcznego, złożowego zdjęcia kie w,ątpliwości powstał.e·.przy sporzą(~niu zdjęcia nie ·.geologicznego, zdjęcia hydrogeologicznego i zdjęcia geo-- mogą)>Yć:przemil~ne i.powi~ny b)Cć· potlane do.

Wia-techniczn~o .. Przepis § 13. instrukcji ,stanowiczapowi'edź domnści Komisji Zasobów Kopalin. . .... ~ · ... ; ..

instruktażu w dziedzinie s.porządzarlia zdjęć geologie?,.; · • ~ Sl)l?tządzanie złożowego·.· zdjęcia .. geologicznego naie-nych, a jednocześnie wska2 uje kierunek, w jakim pa~ ey w .. kaidym prżypadkl,l d Q . obowiązków, u.stalaj~ego ·

winni ·iść- ,geok>gowie kartujący teren:· Zdjęcie·

geo:w;.

zasoby złoża kopaliny. Zdjęcie:to·;1)oWlnno: .być : WYko-giczne musi stracić. charakter prz,yrodniczy .i

powinno

n~ne w oparciu o-podstawow~ lub_a~~~~we zdtęcle

uwzględniać potrznby goiłpodarki narodowej. ąe~_~CZile. )~djęcia,. hyqr9geologiczn. ~ .. i: .. gegte'clln. tczn~

Zwykłe obserwaC'je tereuu i wykonaniP niewielkith pot)'Czt\!!e . ięologtcznej titidowy rejo~u '\vys!ępo\yan~

r{)wów, ·wykopów itp, jut .nie wystarcza do osiąltlięcia. zł4;•tą powi!lW. być ·:w ~a~!~ ;wykogat!-e ·.Przę.z

Jns

_

ty:

1e80 ;Celu;· Kartują~y będzie ·musiał wykonywać JVY~

!Ut.

~~}~fq=Y•i·W.l razie Jch, ł;l,r,aku:::FJ!S9{'t<;?'!Va. ~sb,liba

Óiska, których rodzaj, ilość i zasięg określą Jl()rmy,..,i in·• P.OWHlllB:! wykOQa~ 4~. :W.ę :~a~~:~ :~k~sie, podobnię

strukcj~. , ·. ..

jak

}:19dstawuwe i: S!P-Cgółpwe zdjęcia 'geologiczru~. ... ::

:. BiO.rąc .pod . uwagę ·zaradnienie. robót geoloilezno-po~ • · Z<ljęcia ~ :}lydro~eo.logiczne i., -geo,techn;_czne dótyeią<:e

~~l,iw.~~z~ą, l'fibó~ _g~,~~~-~024'0Zn!cl,wciyc:ll.:.zdięe .o.~lnel geologicznej ~ha~ktezyatyki' .. ::z.łoża. :·.powinny

-

~=~~Y!so~~

-

~6/1c::t =a::~:~

=

'l~

·

~

~~~J:r-~i~f

2

_;m~~~~o~~

szczegółowe zJjęcie geologiez!le, może nasunąć się py-

w

myśl instrukcji. w celu ustalenia (udolrumentowa-tanie co do podziału kDtnpetencji między Instytutem nia) :zasobów złoża kopaliny nnleży:

·

Geol<;>gicznym i re~~lrtowymi s\_użlłąmi.,"ge~loglczny,mi., ·· !)'poddać 'łm'ytycznęl" . analizie 1 wycią~ąć W<lliosk'

PodZlal kompetenCJI można p~pro.wadzić na .pods_ta· ... ~ -.llPrze4nio. wyko~anych robót gcologiczno-ł)Oszuki-wie statutu. Instytutu Geologlcznego. __ .o~-·U.Chwąłl ~ -:--; .. :: ·waw-l.··· zdj~ geologii"7?\'1Tch i podstawowych

ba-Nr 828 z dma 26 września 1952 r. w 'SpraWie órgafliZil.;. · ... · ·• · • ·· '-4'". . ..,.~... ..._

-·Y

r:ii. 1, zakresu,..

działania

.

-resortowych.

-

-służb.

gęologlcz..

.r

1

..

-~~~o~~ł'j~~.

-k~

·

ć

·

. .,..,. ...

t.·'

·

'

·

'"

~'

·

:·:1· ., • .. .,..,• .• •··

f.:Y.9h:·:;:·

.

~

:

:

<

··

<

:::

.

:::>

:

~

:

... ,

<

.

_,

: .

:

..

,

;.~-

~)nąi,Ę~~'\

:

~;v

9f}-a

_·:·

.:

r'to~

···

~~

.

g~2~<>z

rpf

·

· Na ~stawie tych prz'epiBów należy dojść·do-·wni~ ~--.:~.:.,·;:, . , .... •·. •.,,_ ... .. · ::·· ... , - , ... ·"' ·: • -··. ku, że roboty geologiczno-poszukiwawcze prowiuiZić 3J 'Mp'rojektoWać i wykonać ba<lltńil:f'gMfi.żYcme 'i ·

spe-będzie Lnstytut Geologjemy a w jego rnmach Zaldad cjalne, o ile są· one wskazane bądź konieczne,

Zdjęć Geologicznych, Zakład Geologii Niżu i stacje te- 4) opróbować złote i jego otoczenie,

re'nQWe. ·' . . < ; ' ' • ~- • ~- . . 5f)>Od~ć

p(>

brane . prookf' bp~ap_fol)i:w ( zą~e::j\~'(

ple-Z~kład Zdjęć Geolog1cznyeh. PD:wtnien. sygnal~w!'-c . , ... , zbędny.m .do . ustalenia stopnfa poz.."Ulllia zaśobów

stw1erdżone występowanie złóz kopalin .· odP!)Wlednfu.l : '. . .. .złoża. w da<nej kategDrii podkategorli).

zak~adom surowcowym Instytutu i przęk~ać im 6) ustalić .fitQI).ień po~nania zasobów ·

.ws1adane ~teriły do· dalszego· opr~cowanla. · . :.) ~ ... ,... ... .. . · ·· . . ,: · ::·· .... : .. ·-.:~-):·: :: .· :.· ·:· .. ·, ... · ZaklaQy surowcowe w oparciu 0 wy~nane juz ·pod• ł) ot~ne wyptki_ przęQstiiwlć. w. oper~~1ę .d61$~ęn

-.stawowe lub szczegółowe· zdjęcia ·geologic~ne przysbt- ~ .: ~~~nym w f9~~ ir~ficżnej,_ :t!lbell\ryc~ej

L~~-pią do prowadzenia robót geologiczno:-rozpomawczycb :.. soWęj. .. · .. · ·. . .. . : .. ·: · :·· .. ~::. :

.w celu ustalenia zasobów złoża kopaliny ·w . podkategO!- ~-- C.eletn .. t.ęgo p~pisu Jest . chęć. Pódki'ęĄleni~dalrt\}; .ie

rii Cz i C\ . ~ · · ·. · · ustalańi~ .. iasobów ·~łoża kopiiliny jęst :.C.Y.kleim

produJc-W szczególnych przypadkach, .. o .. któryc~ ~wy-tef'była cyjnym obejmującym także roboty

geologiczno.:.rozl;)oz-mowa. .. .Z.ąkład Surowców dokona ustalenia zasobów : n.aJIY'cze, . ..a . .nie..tylko, .. prace. kameralne. Talde uj~

za-złoża kopaliny w podkategorii Ca na podsta'l'{~e mate- gadnieola uzasadnione jest względami planisty~ymi

rialu otrzymanego z Zakładu Zdjęć Geologicznycft, bez oraz organizacyjnymi ;łlOSZCzeg~:iW'ch ' organów .

pań-ko~ieczno~~ prowadzenią ~~ąt~ą_wx@ ___ JYQ9.L _geQ)9- ... _ .. .stwow~j .. ąlu.?J>y gec;~_log~~zp_ęj; --~ ... -. .:·.: ... _ ···---· .. --·

giczno-rozpoznawczych. · · - Ja:k wiadomo, jedną z form organizacyjnych

pań-O ile przy sporządzaniu szczegółowego zdjęcia geol()-f.

.< , ·

stwowej służby geologicznej jest przedsiębiorstwo

geo-gicznego nie zdołano stwierdzić kopaliny, dals:ze roboty , lą~e, którego pll:lP.ęm na odcinku surowcowym

po-geologiczno-poszukiwawcze prowadzić już bęqzie

za-

wiimó być zapewruenie gospodarce narodowej

płzyró-·Jdad Surowców. · :. ··~: · . · ' . . ·· :' .. . · . -·!<tu .zasobów kopalin' czyli innymi 'słowy ustalanie

m-Po ustaleniu zasobów

złoża

kopaliny w

p~.kategori).

. .

sob6w

~óż

kopalin. Wykonane roboty geologicznl);.!-"OZ·

. Cz lub Ct dokumentacja geologiczna zlqża powinna' być . · ·; ' . ·pozriaWCie są tylko śtodkiem dQ ·osiągnięcia tego celu przekazana właściwej - ze względu!.na kopalinę ...:•• : ··i· nie:poWinny być tratttowane :jako samoistny:plan.

resortowej służJbie geologiczńej .do da4zego rozpozna- · 1\tierrilkiem· wykonś.pil( planu przedsiębiorstwa p()win

-n!a złoża i ustalenia jego zasobów w kategorii B i A. ny !być sporiąd?:one ł: .żatwierdz9ne dokumentacje ·złóż .

. Przytoczony .p()(ł~i~ ęz~n,~ści -~~ 1)0s~zeióli1e ' ,, a pie ilości· rne~w.:odwierconych otworów lub ,ilq~ci organa państ"'owe;, służby -geologicznej nie· mate byt · wykonanych rąl?§~_-gómiczych. Na, pierwszej nar:adzl.e

jednak ju;i dzisJaj zrealizowany w -całej pełnt . · ; · ·• ·-ałównycb :gealdfów ·re&ort.6w. 1a'ka· odbyła aię w .:lipcu

i

ł&";

1.953 r. · podkreiDono,

te

w obecnej chwUi · sposó,b

·wyko-rlJ>Wania wierceń nie zawsze ]est zadawalający. Jedilym z powodów trudności istni:.jących n~ tym odcinku . jest system I>ł.ac w wiertnictwie, gdzie plan polega na .wy-konaniu metrów otworów wiertniczych. iTzy. wyko~ r.ywaniu taKiego planu mogą powstać róinice zdań między wiertaczami dążącymi . do wykonania planu a geologami zainteresowanymi w jak m1jlepszym p~ wadZeniu wierceń i udokumentowaniu otworów Wlert-. niczychWlert-.

W wyniku dyskusji na naradzie wysunięto postulat; aby przedsiębiorstwa Wiertnicze, wykonujące prace dla państwowej slużby geologicznej, włączyć do przedsię­ biorstw geologicznych, których· plan powinien opięrać_ się na . sporządzonych· i zatwierdzonych dokumenta· ejach geologicznych zlót kopalin. Jednoosobowe lde~ wnictWo taKiego przedsiębiorstwa ŻBII!ewriialoby :naj .. lepsze sharmonizowanie prac wiertniczych ·z pracami; kameralnymi i rytiniczne wykonywanie planu. W wi~ lu resertach już istnieje podobna organizacja przedsię-' biorstw i daje ona dobre rezultaty. ·Dla szerokiego wprowadzenia tej ząsady w życie należałoby: · je<lnak stworzyć taki system płac w przedsiębiorstwie .geolo .. gicznym, ~tóry: by uwiględniał zarÓVflDO patrzęby ·ieo• logów jęk i wiertaczy. · ·. · ·

Przep1sy instrukcji mają wyraźnie na celu osiągnię­ cie jak najlepszych wyników pracy jak najmniejszym nakładem sił i śl'Qdków. · ·

· Przy projektowaniu robót geologicznO-rozpóznaw~ czych oraz przy wyborze typu. wyrobisk instrUkcja poleca brać pod. uwagę konie(:znośe . ·oszczęążarifu s~~

i środków potrzebnYch do . ich wyk.onania ·oraz ..

celo-wość . robót ze względu ria formę. i budowę ·:złota; jak

również ze względu na zni.ierm&lć rodzaju· f".jaatości kopaliny. Przy· zagęszezaniu siatki rożpożriawezej pa-tezy zawsze brać pod uwagę 1 wykorzystać ·robóty geo-logiczno-rozpoznawcze \vykpnane uprzednio·· ·:Przy

U$ta-laniu 2asobów złoża kopSlin

w ·

hlźSzeJ kategorii .lu~

podkategorii. ·.'Technologiczne ·badania laboratorYjne ot;az badama w ·skali pqłtechnicznej powinny bye wy -wykonane zasadniczo . w zakresie ·niezbędnym do okre· ~lania przemysiowej przydatności kopanny, natoffilast

·w lelki ~mcisk kładzie się na badania w skali przemy-sło~~j, ;gdyż praktycznie ·te badania dają największą

gwarancję właściwer;o o~eślenia jakości kopaliny Lprzydatnośei jej do danej technologii,

Wszelkie prace związane z określeniem geologiczno-: górniczej.' możliwości ·wydobycia kopaliny powinny być wykon11ne tylko w niezbędt.ym :.:akresie, uzasadnion;}m og9loą, charakterystyką terenu złoża i sposobem zamie -rzonej eksploatacji.

·UstalaJąc zasoby ·złoża kopnliny nie należy zapomi -nać o postanowieniach § l, w myśl którego przepisy U;u;trukcji stanowią ramowe wytyczne, przy stosowa-nitl·; ktQ:ry.ch. należy pr-o.wadzić badania zgodnie z naj-nowszymi zdobyczami nauki .i doświadczeniem zawo-dowym. Tylko właści\~a wykŁadnia· przepisów

instruk-cji i ~roska o wnożliwienie jak najbardziej racjonalnej . ek~plrn;ttacji dokumentoWMego złoża .pozwolą na pra-widłowe wykonanie zadań postawfonych przed pań­ ątwową służbą geologiczną· na· odcinku surowcowym; Pozostawienie geologowi dokumentującemu zloźe dość szerokiej 1JW~body w Wyborze właściwego zagęszczenia siatki ·robót: g~ologiczno,-rozpoznawczych oraz swobody w -·ustalaJ1iU· · koniec~ności przeprowadzania poszczegól~

nych ~ badań nie zwalnia go od obowiązku rzetelnego

wykon~ia zadania. ·Pominięcie lub zmiana ją·kiego~

kolwiek postanowierna instrukcji powinna być w każ­ dym przypadku dokładnie uzasadniona.

.: Pra:widlowe. przestrzeganie zasad instrukcji da g\Va~ rancje .stwo~enia · należytej podst&wy geologicznej dla poojektowania i WykohyW'ania inwestycji oraz dla pro-wadzenia robót eksplo'atacyjnych w złożach kopalin; stanoW'iJłcych jedną .z głównych: podstaw rozwoju go-spodarki . narodowej i podr.ieslenia dobrobytu

mas