Sprawozdanie z dorocznej
konferencji m iędzynarodow e
go zrzeszen ia ATLAS:
„Tourism, Creativity
and D evelopm ent”
Barcelona, 0 2 -0 4 XI 2 0 0 5 r.
W dniach 2 -4 XI 2005 r. w Barcelonie odbyła się dwunasta doroczna konferencja naukowa mię dzynarodowej organizacji szkół wyższych zajmu jących się kształceniem na potrzeby turystyki ATLAS1, poświęcona problemowi znaczenia „kreatywności” w rozwoju współczesnej turysty ki. Organizatorem konferencji był Uniwersytet w Barcelonie. Obrady odbywały się w pomiesz czeniach Palau de les Heures położonym w obrę bie campusu uniwersyteckiego w północnej czę ści miasta. Niemal od samego początku na kon ferencjach ATLAS-u spotykają się naukowcy zajmujący się turystyką oraz przedstawiciele bran ży turystycznej z wielu krajów. Celem organiza torów konferencji było stworzenie forum dialogu i dyskusji dotyczącej nowego spojrzenia na współ czesną turystykę, której rozwój coraz bardziej związany jest z oferowaniem nowych produktów turystycznych oraz z nowymi i zwiększonymi wymaganiami turystów. Sytuacja, w jakiej zna lazła się współczesna turystyka wymaga od na ukowców ciągłego śledzenia przemian zacho dzących w turystyce oraz poszukiwania nowej interpretacji zjawisk z n ią związanych. Stąd w większości wystąpień prezentowano zagadnie nia dotyczące nowych trendów w turystyce na świecie. Nie ograniczano się jedynie do nauko wej analizy prezentowanych zagadnień. Prezen towano także przykłady praktycznych zastosowań rozwiązań proponowanych przez badaczy zwią zanych z rozwojem turystyki w różnych miejs cach na świecie.
W czasie trwania konferencji odbyło się sześć sesji plenarnych oraz 23 sesje warsztatowe, w
cza-Report from th e Annual
Conference o f the
International A ssociation
ATLAS:
‘Tourism, Creativity
and D evelp m en t’
Barcelona, 2 -4 Nov 2 0 0 5
The 12th a n n u a l conference of ATLAS -
th e in te rn a tio n a l organization for higher
education institutions involved in tourism -
took place in B arcelona, Nov 2 -4 th 2005.
It w as devoted to the issu e of ‘creativity’
in the developm ent of contem porary
to u rism an d organized by th e University
of B arcelona. The se ssio n s took place
in the P alau de les H eures w ithin the
university c a m p u s in th e n o rth e rn p a rt
of th e city. A lm ost from th e very b eg in n
ing ATLAS conferences have b ro u g h t
together to u rism academ ics w ith re
p resen tativ es of the to u rism in d u stry
from m any co u n tries. The aim of the
conference organizers w as to create
dialogue a n d a d isc u ssio n forum on
a new ap p ro ach to contem porary tourism
w hich is producing new to u rism p ro d u cts
for new an d growing to u rist dem ands.
The situ a tio n of contem porary to u rism
re q u ire s
a c a d e m ic s
to
c o n s ta n tly
follow ch an g es in to u rism as well as to
se a rc h for new in te rp re ta tio n s of related
p h enom ena. Therefore, th e m ajority of
p re se n ta tio n s w ere on new tre n d s in
global tourism . The sp e a k e rs p resented
n o t only a n aly ses of issu es, b u t also
exam ples of practical application of
possible so lu tio n s proposed by those
dealing w ith to u rism developm ent in
different p a rts of th e world.
The conference included six plenary
se ssio n s a n d 23 w orkshops featuring
64 p resen tatio n s. The conference w as
sie których wygłoszono łącznie 64 referaty. W cza sie otwarcia konferencji został zaprezentowany referat dotyczący perspektyw rozwoju turystyki w Hiszpanii, a w szczególności w Katalonii, któ rej Barcelona jest stolicą. W ygłosiła go Gerda Priestly z Uniwersytetu Barcelońskiego (Escola Universitaria de Turisme i Direecció Hotelera). Następnie odbyły się pierwsze cztery sesje war sztatowe. Tematyka tych sesji dotyczyła nurtów kreatywności (Flows o f Creativity) i masowości w turystyce (Creativity and Packaging) oraz pla nowania i zarządzania (Governance and Planing). W godzinach popołudniowych odbyła się kolej na tura sesji warsztatowych. W ystąpienia dotyczy ły „kreatywnych miast” (Creative Cities), gospo darki innowacyjnej i doświadczalnej (Innovation and experience economy), turystyki gastrono micznej (Gastronomy) i kulturowej (Cultural Tourism). Na zakończenie pierwszego dnia w cza sie sesji plenarnej wygłoszono jeszcze dwa refe raty. Pierwszy z nich, zaprezentowany przez Graeme Evansa (Cities Research Centre, London M etropolitan University), omawiał wpływ kre atywności w turystyce na oblicze miast (Creativity, tourism and the city). Z kolei w drugim wystą pieniu, autorstwa Antonio Russo i W altera Santa- gata (Erasmus University Rotterdam/International Centre for Research on the Economics o f Culture, Institutions, and Creativity, University o f Tourin), zwrócono uwagę na tzw. „turystyczne etykiety ja kości” jako determinanty rozwoju zrównowa żonego (Tourist quality labels: An incentive fo r the sustainable development o f creative clusters as tourist attractions?).
Drugi dzień konferencji rozpoczął się od se sji plenarnej i wystąpienia Paula Clokea (Depart ment of Geography, University o f Exeler, Great Britanin) na temat innowacji w turystyce na terenach wiejskich (Creativity and tourism in rural environments). Autor na przykładach z Wielkiej Brytanii i Nowej Zelandii omówi! zmiany prze strzeni rolniczej, wiejskiej pod wpływem współ czesnej turystyki.
Następnie odbyły się kolejne cztery sesje warsztatowe, które dotyczyły przestrzeni inno wacji, ponownie turystyki gastronomicznej, zależ ności pomiędzy innowacją a tożsamością oraz znaczenia kreatywności w rozwoju turystyki zwią zanej z różnego rodzaju wydarzeniami kultu ralnymi (festiwale, spektakle). W czasie kolej nych popołudniowych sesji warsztatowych na dal zajmowano się tem atyką „kreatywnych miast” oraz nurtami i przestrzenią kreatywności. Na
opened w ith a lectu re on the p rospects of
to u rism developm ent in Spain, especially
C atalonia, given by G erda Priestly from
the
University of Barcelona
(
Escola Universitaria de Ihrism e i Direccio Hote lera).The lectu re w as followed by the
first of four w orkshop sessio n s w ith
Flows o f Creativity,
th e m a ss c h a racter of
to u rism (
Creativity and Packaging), and
planning an d m an ag em en t (
Governance and Planning).The n e x t ro u n d of w ork
sh o p s took place in th e afternoon on
Creative cities, innovation and experience
economy, Gastronomy
and
Culturaltourism
The first day w as closed w ith
a plenary sessio n featuring two lectures:
the first, p resen ted by Graem e Evans
(C ities
R e s e a rc h
C e n tre ,
London
M etropolitan University), concerned the
influence of creativity in to u rism on
cities (
Creativity,
tourism and the city):the other, by A ntonio Russo (Inter
n atio n al C entre for R esearch on the
Econom ics of C ulture, In stitu tio n s and
Creativity,
U niversity
of Turin)
and
W alter S a n ta g a t (E rasm us University
Rotterdam ) concerned ‘to u rism quality
labels’ as factors in su sta in a b le develop
m en t (
Tourist quality labels: an incentive f o r the sustainable development o f creativity clusters as tourist attractions?).
The second day of the conference
opened w ith a plenary sessio n featuring
a p resen tatio n by P aul Cloke (D epart
m en t of Geography, U niversity of Exeter,
G reat Britain) regarding innovations in
to u rism in ru ra l a re a s (
Creativity and tourism in rural environments).Using
exam ples from G reat B ritain and New
Zealand, the a u th o r d iscu ssed changes
in ru ra l space cau sed by contem porary
tourism .
The n ex t p a rt of th e conference
included four workshop sessions concern
ing
innovation
sp aces,
gastronom ic
to u rism (again), relatio n s betw een in
novation an d identity, as well as the
significance of creativity in tourism
developm ent in connection to various
cu ltu ra l
events
(festivals
an d
perf
orm ances). D uring the afternoon sessions
issu e s of creative cities, a s well as
creativity
tre n d s
a n d
space
were
zakończenie drugiego dnia konferencji odbyła się sesja plenarna, w czasie której Francesc Munoz z Katedry Geografii Autonomicznego Uniwersy tetu Barcelońskiego, w wystąpieniu pt. Creative Cities - Critical Perspectives, odniósł się kry tycznie do zagadnień związanych z rolą krea tywności we współczesnym rozwoju miast.
W trzecim dniu konferencji odbyły się najpierw dwie serie sesji warsztatowych, a potem jedna sesja plenarna zakończona dyskusją panelową. Tematyka na sesjach warsztatowych nie odbiega ła znacząco od poprzednich. W pierwszej serii warsztatów wygłoszone referaty związane były z zagadnieniami koordynacji współpracy w za kresie rozwoju turystyki z dziedzinami kreatyw ności oraz z innowacjami i przedsiębiorczością. Natomiast podczas ostatnich sesji warsztatowych prezentowane wystąpienia dotyczyły regionów kre atywnych oraz konkurencyjności w gospodar ce turystycznej. Z kolei podczas ostatniej sesji ple narnej Lluis Bonet z Uniwersytetu w Barcelonie, w referacie pt. Creativity and Tourism - Conver gent or Divergent Futures, dokonał analizy zna czenia i wpływu kreatywności na rozwój współ czesnej turystyki. Jednocześnie autor określił tę rolę jako wielki paradoks współczesnego mode lu rozwoju turystyki na świecie. Podsumowaniem merytorycznym tej sesji była dyskusja panelowa dotycząca przyszłości kreatywności w turystyce. Uczestnicy wypowiadali poglądy dotyczące prze de wszystkim własnej interpretacji pojęcia „krea tywności”.
Stalą częścią konferencji ATLAS-u są tak że spotkania członków tej organizacji i komitetu wykonawczego. M ają one na celu m.in. przed stawienie przez przewodniczącego sprawozdania z działalności organizacji w ostatnim roku, aktual nego stanu finansowego, kadrowego, a także okre ślenie dalszych kierunków działań zarówno me rytorycznych, jak i organizacyjnych. Jedną z decy zji podjętych w czasie konferencji był wybór no wego przewodniczącego ATLAS-u, którym zosta ła dr Melanie Smith z Uniwersytetu w Greenwich w Wielkiej Brytanii.
Ogółem w konferencji wzięło udział ponad 120 osób z 20 krajów. Najwięcej uczestników pochodziło tradycyjnie z Wielkiej Brytanii oraz z Hiszpanii, na terenie której odbywała się kon ferencja. Licznie reprezentowane były: Holan dia, Finlandia, Portugalia, a także Nowa Zelan dia. Pozostali uczestnicy konferencji reprezento wali takie kraje, jak, Australia, Włochy, Republi ka Afryki Południowej, Irlandia, Polska, Kanada,
d iscu ssed . The second day closed w ith
a
p le n a ry
s e s s io n
d u rin g
w hich
Francesco M unoz from the Geography
D ep artm en t of th e A utonom ous U ni
versity of B arcelona d isc u sse d problem s
connected w ith th e role of creativity in
contem porary cities (
Creative Cities-
Critical Perspectives
).
The th ird day included two se ts of
w orkshops an d one plenary session
concluded w ith a p an el d iscussion. The
is s u e s
d isc u sse d
d u rin g
w orkshop
sessio n s w ere n o t very different from the
previous ones. The p re se n ta tio n s of the
first se t concerned creativity, innovations
an d
en terp rise
a s
reg ard s
tourism
developm ent, while those of the second -
creative regions an d com petition in the
to u rist economy. D uring th e la st plenary
sessio n Lluis B onet from th e University of
B arcelona p re se n te d a n analysis of the
significance a n d influence of creativity on
th e developm ent of contem porary tourism
(Creativity and Tourism - Convergent or Divergent Futures).
He also defined this
role
as
a
g reat
parad o x
in
the
contem porary m odel of global to u rism
developm ent. At th e conclusion of the
p lenary sessio n
a
p an el
d iscussion
regarding th e fu tu re of creativity in
to u rism w as
held.
The
p artic ip a n ts
expressed opinions m ainly on th eir own
in terp retatio n of th e notion of creativity.
An obligatory p a rt of a n ATLAS
conference are m eetings of the m em bers
a n d th e executive com m ittee. The c h air
m an p re se n ts a rep o rt on th e organiza
tio n ’s activity over th e p a s t year an d its
p re se n t
financial
condition.
F u rth e r
activities an d directions are also defined.
One decision ta k e n d u rin g the conference
w as the choice of a new ATLAS c h air
person: Dr M elanie S m ith from G reen
wich University, G reat B ritain w as elected.
The
conference
h o sted
over
120
p a rtic ip a n ts from 20 c o u n trie s w ith the
m ajority com ing from G reat B ritain an d
Spain.
There
w ere
also
m any
re
p resen tativ es
from
the
N etherlands,
Finland, P ortugal a n d New Zealand.
O th er p a rtic ip a n ts cam e from A ustralia,
Italy,
S o u th Africa,
Ireland,
Poland,
C anada,
D enm ark,
Norway,
France,
Dania, Norwegia, Francja, Austria, Serbia i Czar nogóra oraz Malezja, Brazylia, Belgia.
PRZYPIS
1 Association for Tourism and Leisure Education powsta ło w 1991 r., początkowo jak o organizacja zrzeszająca szkoły wyższe kształcące w zakresie turystyki i rekreacji, najpierw w Europie, a ostatnio także i na pozostałych kontynentach. W ostatnim okresie do ATLAS-u zaczęły przystępować insty tucje nie prowadzące działalności edukacyjnej, zajmujące się tylko badaniami naukowymi w zakresie turystyki i rekreacji oraz reprezentujące szeroko rozum iany przemysł turystyczny.
Obecnie ATLAS liczy prawie 300 członków (BACHVAROV
M., 2003, M iędzynarodowe zrzeszenie „ATLAS”, „Turyzm”, 13/2, s. 95-99).
A u s tria ,
S e rb ia
a n d
M ontenegro,
M alaysia, Brazil a n d Belgium.
NOTE
1 The A ssociation for T ourism an d Leisure E duca tion w as established In 1991, Initially a s a higher ed u ca tion organization for in stitu tio n s providing courses on tourism an d recreation, first in Europe an d later also on the o ther conU nents. Recently ATLAS h a s been Joined by non-educatlonal institu tio n s, dealing only with academ ic rese arch into to u rism an d recreation, and representing th e tourism industry. C urrently ATLAS consists of alm ost 3 0 0 m em bers (Ba c u v a r o v M., 2003,
M iędzynarodowe zrzeszenie ‘ATLAS’, Turyzm ', 13/2 ,
p. 95-99).
Robert Wiluś
Katedra Geografii Miast i T uiyzm u Uniwersytetu Łódzkiego
ul. Kopcińskiego 31 9 0 -1 4 2 Lódź