SPRAWOZDANIA
157
obszerna sesja plakatowa, w której ukazano wybrane szczegółowe problemy nauczania kardynała Stefana Wyszy skiego, dotycz ce mi dzy innymi roli rodziców i ich praw w nauczaniu dzieci, kwestii patriotyzmu, znaczenia kobiet i matek, m czyzn i ojców w wychowaniu dzieci, wzorów osobowych, celów wychowania młodzie y, przesłania do twórców kultury, patologii społecznych.
Nale y podkre li , e zakres tematów podj tych w ramach konferencji był bardzo rozległy i cenny. Wskazywał na wielow tkowo i wyj tkowo dzieła Prymasa Tysi cl-ecia, którego odczytywanie w zmieniaj cej si rzeczywisto ci społeczno-kulturowej staje si imperatywem przede wszystkim dla tych rodowisk, w których był on obecny i w któ-rych zostawił lady swojej obecno ci.
Konferencj podsumowała prof. KUL Alina Rynio, która, dzi kuj c wszystkim uczestni-kom, wyraziła przekonanie, e dzi ki konferencji udało si ukaza wielko i wi to kardynała Stefana Wyszy skiego. W imieniu społeczno ci uniwersyteckiej podzi kowała temu wielkiemu Polakowi za to, e w najtrudniejszym okresie prawie stuletniej historii KUL-u roztoczył on nad Uczelni „parasol ochronny”, dzi ki czemu Uniwersytet mógł trwa , słu c Bogu i Ojczy nie.
KATARZYNA WISZNIOWSKA
Instytut Pedagogiki, Uniwersytet Szczeci ski e-mail: kasiawiszniowska@o2.pl
DOI: http://dx.doi.org/10.18290/rped.2018.10.1-15
VI INTERDYSCYPLINARNA KONFERENCJA NAUKOWA
SPRAWNO CI MORALNE W WYCHOWANIU:
M DRO
I SZACUNEK
Szczecin, 22 marca 2017 r.
22 marca 2017 r. odbyła si VI interdyscyplinarna konferencja naukowa na temat
Sprawno ci moralne w wychowaniu: m dro i szacunek, zorganizowana przez Katedr Pedagogiki i Katechetyki Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Szczeci skiego. Konfe-rencja była kolejnym spotkaniem dotycz cym sprawno ci moralnych w wychowaniu. Patronat nad ni obj ł Komitet Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk, J.M. Rektor Uniwersytetu Szczeci skiego oraz Mecenat Miasta Szczecina. Tegoroczna edycja odbyła si na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Szczeci skiego przy ul. Papie a Pawła VI nr 2.
SPRAWOZDANIA
158
Sprawno ci moralne to specyficzne dyspozycje wewn trzne, które kieruj człowieka w stron moralnego dobra. Stanowi one istotn kategori dla teorii oraz praktyki wychowania. Celem tegorocznej konferencji była interdyscyplinarna wymiana do wiad-cze i pogl dów w zakresie wyznaczonym tematyk spotkania. Uwiad-czestniczyli w niej za-równo pocz tkuj cy, jak i do wiadczeni naukowcy, wspólnie zastanawiaj c si nad istot i znaczeniem sprawno ci moralnych w wychowaniu.
Członkowie Komitetu Naukowego cyklu konferencyjnego s reprezentantami ró nych dyscyplin naukowych: dr hab. Lucyna Dziaczkowska (prof. KUL, pedagog), dr hab. Krzysztof Kalka (prof. PWSZ im. Stanisława Staszica w Pile, filozof), prof. dr hab. Bar-bara Kromolicka (Uniwersytet Szczeci ski, z-ca przewodnicz cego KNP PAN, pedagog) prof. dr hab. Zdzisław Kroplewski (dyrektor Instytutu Psychologii US, teolog i psycho-log), prof. dr hab. Mirosław Mróz (UMK w Toruniu, teopsycho-log), prof. dr hab. Marian Nowak (członek Prezydium KNP PAN, dyrektor Instytutu Pedagogiki KUL, teolog, socjolog i pedagog), prof. dr hab. Urszula Ostrowska (Gnie nie ska Szkoła Wy sza Milenium w Gnie nie, Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi, pedagog), dr hab. Alina Rynio (KUL, psycholog i pedagog), prof. dr hab. Andrzej M. de Tchorzewski (Akademia Ignatianum w Krakowie, pedagog).
Konferencja rozpocz ła si przywitaniem go ci przez przewodnicz c konferencji dr hab. Iwon Jazukiewicz, prof. US, oraz oficjalnym otwarciem obrad przez dziekana Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Szczeci skiego, ks. dr hab. Kazimierza Dullaka, prof. US, w wydziałowej auli im. Jana Pawła II. Nast pnie rozpocz ły si obrady ple-narne. Pierwszej cz ci przewodniczyła prof. dr hab. Urszula Ostrowska. Pierwszy wy-kład wygłosił prof. dr hab. Andrzej M. de Tchorzewski na temat: M dro – dar, cnota,
warto , sprawno . Nast pnie wykład wygłosił prof. dr hab. Marian Nowak, podejmuj c rozwa ania o m dro ci w wychowaniu i w pedagogice. W dalszej kolejno ci uczestnicy mogli wysłucha refleksji dr hab. Aliny Rynio, dotycz cej m dro ci jako zapomnianej warto ci edukacyjnej w nabywaniu kompetencji biograficznej.
Drugiej cz ci obrad plenarnych przewodniczył prof. dr hab. Marian Nowak. Wykład wygłosiła prof. dr hab. Urszula Ostrowska na temat: M dro i szacunek z perspektywy
aksjologicznej. Nast pnie referat przedstawiła prof. dr hab. Katarzyna Olbrycht z Uni-wersytetu l skiego, podejmuj c w nim rozwa ania na temat miejsca szacunku w wycho-waniu do warto ci. Kolejny wykład w tej cz ci obrad plenarnych wygłosił prof. dr hab. Mirosław Mróz. Mówił o szacunku dla m dro ci na kanwie my li w. Tomasza z Akwinu. Na warto m dro ci i szacunku w działaniu społecznym zwróciła uwag uczestników prof. dr hab. Barbara Kromolicka.
W godzinach popołudniowych odbyły si obrady w czterech sekcjach. Tematem prze-wodnim sekcji pierwszej, której przewodniczył dr Piotr Goniszewski, była m dro jako sprawno moralna w wychowaniu. Podj to rozwa ania m.in. na temat m dro ci jako drogi do szcz cia, podkre laj c implikacje filozoficzne, a tak e m dro ci praktycznej w tradycji neoarystotelesowskiej. Zastanawiano si nad m dro ci i edukacj na przykła-dzie traktatu Miszny Pirke Awot, psychologicznymi koncepcjami m dro ci i m dro ci duchow . Rozwa ano w kontek cie wzrastania w m dro ci zjawisko samowychowania oraz wielopokoleniowo ci. Usytuowano tak e m dro w hierarchii warto ci studentów
SPRAWOZDANIA
159
w wietle bada empirycznych, zastanawiaj c si , czy na pewno przyszli nauczyciele pod aj ku m dro ci. Podj to zagadnienie internetowego oblicza m dro ci rodzicielskiej oraz m dro ci praktycznej w procesie uwspólniania znacze warto ci kolektywnych. Prelegentami tej sekcji byli: dr Aneta Kami ska, dr Paweł Ka mierczak, dr Piotr Goni-szewski, Laura Kaliczy ska, Agnieszka Malinowska, Wojciech Rodze , dr Andrzej Mo-lenda, dr Ewa Mi kowiec, dr Renata Królikiewicz, Ewelina Fra czyk, mgr Marcin Fan-kanowski, Katarzyna Mozgawa, mgr Alicja Skrzypczak.
Przedmiotem obrad drugiej sekcji, której przewodniczyła dr hab. Lucyna Dziacz-kowska, prof. KUL, był szacunek jako sprawno moralna w wychowaniu. Przedstawiono szacunek jako j dro religii, kultury i obyczajów, ale tak e jako cnot zagro on . Do refleksji wykorzystano nauk w. Tomasza z Akwinu, katechezy papie a Franciszka oraz do wiadczenie Janusza Korczaka. Rozwa ano godno osoby w „szpitalnej pi amie”. Zwrócono uwag na znaczenie szacunku w komunikacji, a tak e terapii par w metodzie Johna Gottmana. Zadano pytanie dotycz ce wychowania do aktywno ci artystycznej w obiekcie sakralnym: szacunek czy profanacja? Odniesieniem dla rozwa a o istocie i znaczeniu szacunku była zarówno relacja intrapersonalna, jak i interpersonalna. Prele-gentami tej sekcji byli: dr hab. Lucyna Dziaczkowska, prof. KUL, dr Marcin Cholewa, dr Adam Machowski, mgr lic. Łukasz Walaszek, dr Małgorzata Wałejko, mgr Dominika Mu ko, mgr Roman Szałachowski, mgr Katarzyna Wiszniowska, dr Paula Wia ewicz-Wójtowicz, mgr Lucyna Majewska, Agata Hiacynta wi tek.
Tematem przewodnim obrad sekcji trzeciej były konteksty m dro ci i szacunku jako sprawno ci moralnych. Pracy tej sekcji przewodniczyła dr hab. Joanna Mysona Byrska, prof. UP JPII. W trakcie obrad scharakteryzowano m.in. kultur bezkrytycznych potakiwaczy oraz komunikacyjny aspekt sprawno ci moralnych. Rozwa ano zwi zek m -dro ci, szacunku, autorytetu i posłusze stwa w wychowaniu. Zastanawiano si nad m dro ci i szacunkiem w kontek cie wiedzy i niewiedzy, bł du wychowawcy oraz egoizmu. Do analizy wykorzystano nauk w. Tomasza z Akwinu, lektur Ayn Rand, po-ezj Horacego i proz Henryka Sienkiewicza. Uzasadnion propozycj stanowiło zapro-szenie do refleksji nad sprawno ciami moralnymi w kontek cie katechezy szkoły podstawowej. Prelegentami tej sekcji byli: dr hab. Joanna Mysona Byrska, prof. UP JPII, dr hab. Maria Czaplicka – Jedlikowska, prof. GWS Milenium, dr Małgorzata Kunicka, dr Janusz Mółka, dr Michał Boczek, dr Marek Wójtowicz, mgr Wojciech Bednarczyk, mgr Agnieszka Dro , dr Wojciech Kopek, dr Henryk Jarosiewicz, mgr Zofia Kaczmarek.
Tematem przewodnim sekcji czwartej były sprawno ci moralne jako przedmiot re-fleksji wychowawczej. Pracy tej sekcji przewodniczył dr hab. Jakub Isa ski. Była to sekcja o najbardziej zró nicowanej problematyce. Rozwa ano w niej m.in. altruizm, religijno , refleksyjno i wdzi czno . Wskazano na znaczenie sprawno ci moralnych zarówno w wychowaniu rodzinnym, jak i szkolnym. Płaszczyzn odniesienia była nauka w. Tomasza z Akwinu, filozofia dla dzieci, twórczo Marko Ivana Rupnika SJ, niemiec-kie studia Shell i wiatowe Dni Młodzie y. Prelegentami w tej sekcji byli: dr hab. Jakub Isa ski, dr hab. Jacek liwak, prof. KUL, dr Paweł Łobaczewski, mgr Józef Partyka, dr Marzena Chrost, dr Michał Mrozek, dr Anna Ziółkowska, dr Paweł Walczak, dr Aleksandra Sander, dr Marcin Szczodry, dr Paweł M. Maci g.
SPRAWOZDANIA
160
Cel tegorocznej konferencji, zakładany w wymianie do wiadcze i pogl dów dotycz cych sprawno ci moralnych w wychowaniu, ze szczególnym uwzgl dnieniem m -dro ci i szacunku, został zrealizowany. Interdyscyplinarny charakter konferencji umo li-wił ogl d tej rzeczywisto ci z perspektywy ró nych odniesie . Planowane jest wydanie kolejnych tomów tworz cych biblioteczk sprawno ci moralnych, która aktualnie składa si z 16 monografii. Osoby zainteresowane problematyk cyklu konferencyjnego zapra-szamy na kolejn edycj planowan jesieni 2018 r. Informacje o poszczególnych edycjach i ksi kach znajduj si na stronie internetowej: http://www.smww.usz.edu.pl
KS. ANDRZEJ JASNOS
Katedra Pedagogiki Chrze cija skiej KUL e-mail: jasnosa@interia.pl
DOI: http://dx.doi.org/10.18290/rped.2018.10.1-16
VI D BICKA DEBATA O WYCHOWANIU
CZAS RODZINNY – DAR I ZADANIE
D bica, 21 kwietnia 2017 r.
„Miej czas na to, aby pomy le – to ródło mocy. Miej czas na modlitw – to najwi ksza siła na ziemi. Miej czas na u miech – to muzyka duszy”. Słowa wypowiedziane przez w. Matk Teres z Kalkuty mogłyby sta si mottem VI D bickiej Debaty o Wychowaniu. Autorami tematyki tego wyj tkowego spotkania byli rodzice dzieci z Ochronki Sióstr Słu ebniczek i wychowawcy wietlicy „Promyki Nadziei”, prowadzonej przez Siostry Słu ebniczki BDNP. Niemały wkład w przygotowanie debaty mieli tak e wychowawcy Katolickiego Centrum Edukacji KANA. Konferencja została zorganizowana przez Zgromadzenie Sióstr Słu ebniczek BDNP, parafi pw. Matki Bo ej Anielskiej, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie, Stowarzyszenie im. Edmunda Bojanow-skiego „Dobro ”, Katolickie Centrum Edukacji KANA w D bicy oraz Miasto D bica. Go cie uczestnicz cy w konferencji mogli przeczyta w zaproszeniu: „dzi yjemy w coraz wi kszym po piechu, a chroniczny brak czasu uniemo liwia koncentracj uwagi, racjonal-ne podejmowanie decyzji i w swojej najci szej postaci racjonal-negatywnie wpływa na cały organizm, przyczyniaj c si do zwi kszenia ryzyka, m.in. chorób serca”1. Brak czasu
1
http://www.kanadebica.org/konferencja-naukowa-czas-rodzinny-dar-i-zadanie-21-kwietnia-2017/ (dost p: 26.04.2017).