204
WIEΠI ROLNICTWO, NR 3 (156) 2012
50 LAT WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ
A DZIA£ALNOŒÆ AGENCJI RYNKU ROLNEGO
W 2012 roku przypada 50. rocznica wdro¿enia Wspólnej Polityki Rolnej (WPR), która pomog³a ukszta³towaæ dzisiejsz¹ Uniê Europejsk¹.
Pierwotnie g³ównym celem polityki Unii Europejskiej w dziedzinie rolnic-twa by³o zapewnienie wystarczaj¹cej iloœci po¿ywienia. Dlatego te¿ subwen-cjonowano produkcjê oraz skupowano jej nadwy¿ki od rolników. W zwi¹zku ze zmieniaj¹c¹ siê sytuacj¹ na przestrzeni lat WPR jest wci¹¿ dostosowywana do dynamiki rynków rolnych oraz zapotrzebowania konsumentów na ¿ywnoœæ wy¿szej jakoœci.
Obecnie dzia³ania WPR maj¹ przede wszystkim na celu umo¿liwienie pro-ducentom rolnym wytwarzania bezpiecznej ¿ywnoœci wysokiej jakoœci i w wy-starczaj¹cej iloœci, wnoszenia wk³adu w zró¿nicowany rozwój gospodarczy na obszarach wiejskich oraz spe³niania bardzo wysokich norm zwi¹zanych z ochron¹ œrodowiska i dobrostanem zwierz¹t.
W Polsce jedn¹ z dwóch agencji p³atniczych administruj¹cych mechani-zmami Wspólnej Polityki Rolnej jest Agencja Rynku Rolnego. Od 1990 roku dzia³a ona na rzecz stabilizacji sytuacji na rynkach rolnych. Po przyst¹pieniu Polski do UE w 2004 roku Agencja uzyska³a status akredytowanej agencji p³atniczej.
ZAKRES KOMPETENCJI ARR
W ramach administrowanych mechanizmów Agencja:
– wyp³aca producentom rolnym, przetwórcom i eksporterom œrodki finanso-we z tytu³u uczestnictwa w administrowanych przez ARR mechanizmach unijnej polityki rolnej i w dzia³aniach krajowych,
– wydaje decyzje administracyjne zwi¹zane z uczestnictwem tych podmiotów w mechanizmach WPR i krajowych,
205
– informuje o warunkach, które nale¿y spe³niæ, by skorzystaæ z programów UE zarz¹dzanych przez ARR,
– administruje rejestrami prowadzonymi na podstawie przepisów prawa kra-jowego i unijnego,
Рmonitoruje wielkoϾ produkcji kwotowej i pozakwotowej w ramach przy-znanych kwot produkcyjnych,
– pobiera i wyp³aca œrodki finansowe przeznaczone na promocjê ¿ywnoœci, pochodz¹ce z bud¿etu UE oraz krajowego, a tak¿e z funduszy promocji pro-duktów rolno-spo¿ywczych,
– prowadzi kontrole stwierdzaj¹ce, czy przedsiêbiorcy otrzymuj¹cy przyzna-ne przez ARR œrodki finansowe lub prawo do produkcji okreœlonych pro-duktów dzia³aj¹ zgodnie z przepisami,
– przekazuje Komisji Europejskiej informacje o realizowanych przez ARR dzia³aniach z zakresu Wspólnej Polityki Rolnej,
– uczestniczy w podejmowaniu przez instytucje unijne decyzji zwi¹zanych z administrowanymi mechanizmami WPR i przekazuje beneficjentom oraz wszystkim zainteresowanym osobom informacje o tych decyzjach,
– sporz¹dza cykliczne i doraŸne analizy, prognozy, informacje oraz opracowa-nia o bie¿¹cej i przewidywanej sytuacji na podstawowych rynkach rolnych, – prowadzi dzia³ania informacyjne, maj¹ce na celu poszerzanie wiedzy na
te-mat zarz¹dzanych przez ARR programów unijnej polityki rolnej oraz wa-runków uczestnictwa w tych programach.
RÓD£A FINANSOWANIA DZIA£AÑ
Administrowane przez ARR mechanizmy WPR s¹ finansowane z Europej-skiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG). Niektóre mechanizmy s¹ tak¿e wspó³finansowane z bud¿etu krajowego. Agencja realizuje równie¿ me-chanizmy finansowane w ca³oœci z bud¿etu krajowego (dop³aty do spo¿ycia mleka i przetworów mlecznych w szko³ach podstawowych i dop³aty do mate-ria³u siewnego). Od akcesji Polski do UE do 2012 roku z bud¿etu krajowego by³y finansowane równie¿ krajowe uzupe³niaj¹ce p³atnoœci bezpoœrednie w sektorze tytoniu i skrobi ziemniaczanej. Dzia³ania wynikaj¹ce z ustawy o funduszach promocji produktów rolno-spo¿ywczych finansowane s¹ ze sk³a-dek pobieranych od uczestników rynku rolno-¿ywnoœciowego z poszczegól-nych sektorów. Œrodkami tymi administruje ARR na zasadach okreœloposzczegól-nych w tej ustawie.
Wsparcie finansowe kierowane do beneficjentów to nie jedyny efekt reali-zowanych przez ARR zadañ. Agencja administruje równie¿ mechanizmami niezwi¹zanymi z p³atnoœciami – kwotowaniem produkcji mleka, mechanizma-mi handlu zagranicznego, a tak¿e mechanizmamechanizma-mi monitorowania i kontroli procesu produkcji oraz przetwórstwa.
Dzia³ania Agencji Rynku Rolnego s³u¿¹ producentom rolnym, przetwór-com, eksporterom, a tak¿e – w coraz szerszym wymiarze – konsumentom. Wy-soka jakoœæ pracy w centrali i 16 oddzia³ach terenowych ARR wynika z
wdro-¿enia i przestrzegania norm dotycz¹cych podzia³u zadañ, organizacji pracy, za-rz¹dzania oraz zapewnienia bezpieczeñstwa informacji.
Spe³nianie przez ARR wymogów akredytacyjnych, ustanowionych dla agencji p³atniczych pañstw cz³onkowskich UE przez Komisjê Europejsk¹, po-zwala bez zak³óceñ wyp³acaæ œrodki finansowe beneficjentom mechanizmów WPR i dokonywaæ bie¿¹cych rozliczeñ z EFRG.
