Zmienność mineralizacji w profilu dolomitów kruszconośnych w kopalni "Bolesław"

(1)

RENATA BLAjiDA,

MAREK

NIEC, BOHDAN NIEDZIELSXI

Akademia G6rn1cZo-HutD1cza, Kombinat G6rn1czo-HutD1czy "BolelłaW"

ZMlENNOSC MINERALlZACn W PROFn.U DOLOMITOW KBUSZCONOSNYCB

W

KOPALNI

,,BOLESŁAW"

Budowa reologiczna doża '

K~ia "Bolesław" ekB,PLoaIbuje złoże rud cyn-ku i ołowiu, występuQące w tilrębie Ulbwarów

tlia-sowycb.. MliJnemlizacja objęła. cały profil utworów triasowych, a Jej ślady mo1Jna stw1erdtd.ć r6wniei w podścielającym utwarach permskich i karboilskich (2, 6). Najlwdę'ksze kor:werVbrac.je ~ud wysllPlJą w do-lomii1;ach k.ruSzc0lll0Śnycll (ok. 85'/. zasobów

bilaIuJo-wych). Złoże o ·macrz;eoiu pm:emysŁowyl.ll występuje również w da1oltii1f:ach ;reW 1 s:pilradycmie w dolOOli-tac.h diJplqporowych.

, Minerały k.ruszcawe .rep~e są przerz; Z4lS, PbS, FaS.. W pariiach 7iloia położanych Wiej powier.r.abni są one UIblenione i· złote two.rzą gaJ:ma-ny, 'w kJtaryClli ~4 zmi.eane Z8'W8riości uAtleoio-nY<$ minerałów ołowiu · i . relikty siamr.ków.

Minera-ły lm.Jszc.O,we bądź fmlprerpllUją skałę płonną, bądt ją

zas-tępuaą, lub też wypeJniają wolne ptTZ;eellrzenie. Ta ostaJtnia fmma w zlom klqpaln:i ,,BolesłMv" jest naj-p~. Złoże jest !teltItonk:mie sUnie zaburzone. LiatJne usktild o zrzurtaeh od kiIIku do JtBkudrmesl.ę-ciu metrów roJJł1lijadą Je na szereg

b}d[ów.

.

Zmieanoś6 mineralizacJi w protOu dolomił6w kruszconośnych

:Mlineratizacja obejam.rje k~eb do:Jormtów ~ru

sm;mośnych. Jej intensytWlD.OŚĆ

w

proflILu pf«lowym nie jest Tówoomtema. Na~iejsia wystQpuje

IW paIl'tiaoh spągowyoh, ku strqpowI. stqprrlOrwo

za-nika; .

ZImemoAc! ·tą prseUedzonol1a podstarwile, ~ opróbowania- ~ góm1crzyQh . (SZYlbi.kaw i nad ..

sięw:łunbw) o.raz obwo.rów wlielltnd.c2ych przecinają cych kompleks ddlorn'iJtów krus.7.conOŚ1rJ.Yt:lh. Do badań wyfbrano.J.50 wyrdbisk i otworów ~ełnJiająeych po-~Y w~ razmiesmzonych w sposób

równo-. rmemy na obszarze całego złoża. Cały kompleks do-lomitów· kruszcooośnych podzielooo na interwały o grubości 0,5 m J dla każdego interwału obliczono

średnie zawall"toścl Zn i Pb. Obliczenia wy'konano w

dwu watr1iantach: .

a): na' pod8tawIle daalyclh ze· WBZystlldch wyrobisk

me-rzaJle7Jndeozy w danym interwale· madduje się' zło 'że, ozy tei skała płonrna;

b) na podsta~e daIlydt tyJk10 z tych wy.robisk, k'tQre

IW danym iOtel'twa3.e prrzecinadą złote bilaIlsowe za . bmeżną ,zawa~ć b_sową pmyjI!DOW2lIlO 5· j~ ••

7A:l. . .

. Na IrYC. li. ~ eiIta'Wble·w .~zy .. spoo6b k!m:Y1We zrMmioowaniamtensytWlności w milne-raadrmcJ4 w profi!l.u

do1ornaJt6w

k~ośnych.

$red-550

'OKD I15Uł:55UtI:m.IIłlI:5111.'le1(48U32 kop. ..BoIedaw")

Dia zawaJl'1tość metaJli dolJomit6w klruezcanOŚlllycb jest

wy1IaŹnIie 7Jl'Ó'1JDlioowarna. BEq)OŚrednio ,pawy.żej

kon-takJtu dolom3JtÓIW kruszoooOŚlllych z wapienfam:l gogo-lińsk:Imi, wioterwaie o miąższości 4 m, zarwa.rbość

rnet:aBi

jest niska. Od· .wyB(lIkoścl 4 m ponad powden:-chmą 1mIlItakItu naslUpłJe l'aiptmm.y wrm:JSI; Z81Wa1"'-tości metaJli i w iDtenwaJe od 10 do 20 m powy'Żej spągu dolom'l!tÓIW kIrusrreonośnyc'h wyzwe4 ponad 6 j.'Il.Zn

l

1~ do 1,8

JJU.

Pb. Powyriej naliJtłpJde &top-niowe zmniejszanie się zawar'tIoścd

zarowno

Zn, jak i Pb.

. Zmywych :tyc4 wynika. że ~inltensyWDłejsza

mlnera!lirzaclja zadmutle określoo.e połIożenie· w stoeun- ,

ku do s.'Pągu doJlomitów ~ W

mterwa-le od 9· do 25 m kedlnie zatW8Il'toś:ai Zn

w

daJomit8lch ~ch są wy'2srze od bi1Zeżnej ~ hi-~, wyIll(lSIZą.cej 5 j.u. Na k.rzYJW6j Z8'W'a.rItoI§cl

2'n W omawianych inlteriwalach zaznacrmją się dwa malklslma. Krzy.wa %a'Warlt(]śc! ~ zachowuje I!lię lIlIleco odmiennie, a;aiąga ona makBImI.ml w łoteDwałe 12--13 m od spąg..!. do1om:Mw, po ozym mltelIlSyw1nOŚĆ

mineralizac1i madeje.

PorównU(Jąe obie 1m'Zywe, lmIOIIlna dojŚĆ do 1WIldaIItu, te na badanym ohs:zaaze id;erwał naj1ntensY'Wlll!ej okruIIzcowany ~eI91; dlwIu&te1lny, przy . czym dolny p0rz4omjest predyspmo'W8llY dla kooceM:racjl oło wiu. Zawartxx§ć oł<nv'f.u · W profilu pJooowym je&1.

~ej zrMsndCOW8lla nił cyn!Jw, tak ~ w miarę oddalama się od spągu daloonWlw kms7.ooniośnych stosunek Pb: ZIIl rośnie. JeSt to powodem przelro-Dałl.1a. ie wył.sze partie 2l1oźa są bogatsze w oł6w, co

me

jest pniWdą w świetle dalnych zeataJwionyc.h na . ryc. 1.

Knywe sawartoicl metalu _.w don _.bUanso'WYDl

':'~

Na ryc. 2 Pl'IZedBtawIlooJO krzYwe Z8IWIWtośc1 metali

IW złofJu bilansowym, lPmyojmUjąc Ibrzermą zwwaDtośc!

5 j.u. Zn, mmsleżnie od fOlrlD mLnera.1nych występo

wania ,cynku, a wdęc

zarówDo

cIIa rud sfa.razkowyeh,

,ak

ł utlenianych. Na my'Wych tych można

zaob-serwawać pełlną okresOW'OŚć zmian &radniej Z!lW8I"-t~ci metali w złot.u bBlanIciwym. W celu btl1tszego jej zbadania p~ep.rowadwno 8Ila.lirlę autokorelacyj-ną. Pruega ona na badaJn1u WSjpó1rzalemości obserwa-cji odległych o dystlWS d. Miarą lrore.1a<:ji jest ws.p6ł

czyoaIik a'utakorelaeji oblIiozO!nY za pomocą WIZOXU:·

N--..

~

(%,-

X)(X,+r -

xl

1=1 .

(2)

m

60 _\

'l

\.

!

, \,

40

~

1\

.

""

i

~

, : ;

.

~

\

_'.

..

,'"

(

V

-30

20

10

o

"

2

6

10

j.lL.

1..,-1

- Zn

Emil

- 1

k'~""1

- Pb

1:5:53

-2

b5:5J

-3

Ryc. l. Zwennoś~ średnie; zawartoici

metali

1D

pro-filu dolomitów kruszconośnych.

1 - dolomltY diploporowe. 2 - dolomity kruszconośne. 3 -waplenie gogoUń&k1e.

Fig. l. Variabmty

of

mean content of metals in

pro-file of ore-bearing dolomites.

1 - Dlplopora dolom1teB, 2. - ore-bearlng dolomites, 3

-Gogolln 1lmestones.

9

07

06

0.5

0.4

O.~

a2

0.1

O

d

(m)

Ryc. 3. Wykres junkc;i autokorelacyjnej dZa

zawar-tości Zn

w

rudzie bilansowe; w profilu dolomitów

. kruszcono8nych.

Fig: 3. Graph ot autocorrelative junctiOn for Zn

con-tent in economic ore deposits trom the profile of

ore-bearing dolomUes.

gdrzde:

XI. Xł+r - wat.dt0Ś4:d badanego panmetru

w

pun-kitach oraz

H;-

odległych o ci,

N - UOŚ~ obserwacji, .

sa -

wariancja

badanego

pammetru.

Bada~a pr2epr<llW8dzooo dla zawa.E:bości metali .i

lo-garYilm6w Easwario.łc1.

60

10

20

10

o

i

'

..

,.-<:

I

"'--.,

_. ('. _~

',.

...

~

...

--

~

c"'"

"i"

r--

,

~

,

"":

>

\

..

'

...

~

'

.

.. i

_....

{

4k'

.()

l"

2

Jj

6 S 10

12

104

16 18

20 j.u.

r:::=1 -

Zn

L:d

-~b

Ryc. 2. Zmiennoś~ hednie; zawartości metali w ru·

dzie bilansowe;

w

profilu dolomitów kruszconośnych.

F.ig. 2. VariabiZity ot mean content ot metals in

eco-nomie ore depoBits trom the profUe of 'ore-bearing .

dolomites.

g

0.7

0 .

6

0 .

5

Q.~

0.3

0.2

0 .

1 O

_d(m)

Ryc. 4. Wyk'/'es funkcji autokorelacyjne; dla

zawar-tości Pb w rudzie bilansowe; w profilu dolomitów

kru8ZCon08nllch.

Fig. 4. Graph ot autocorrelaUve function for Pb

con-tent in economie ore depoBits "j'/'om the profUe 01

o'/'e-bearing dolomites.

(3)

",

d

p

lCw)

Ryc. 5., Wykres funkc;i spektralne1 dia zawartoid Zn

, , ' w rudzie bUansowej.

Fig. 5. Graph

of

spect'l'aI function for Zn content in

economic ore deposits.

Na 'l'Yc. 5 i, Cl przedstawiono wykresy funkcji spektralnych dla ZIl i log. Pb. Wida~ na ndch

wy-raine wahania okresowe,

ktare

s~ zjawiskiem zJ:oiQ-nym

z

kilku co najmniej sldadowych Jlarmooicznych,

o .rOmeJ dlugoAci okresu wahail. Przyczyny tej

peI'lo-dycznoAci s~ ' ~razie trudne' do wyjaAnienla. By~

mote

wblte

'

si~ ona ze zr6mlcQwanlern litologicznym dolomit6w 'krus2lOOD04nych

w

profllu pionowym. , Zr6iDJcawanie takie' pzzeAledzili P. Sobczyilski i

M.

Szuwarzyilski (5) w zJ:oiu HTrzebionka" i stwier-d:lJl1i WYS~ie intensywnej mine.ralizacji W S

pc;zIomach

w

~bie dolomit6w kruszcono4nych. Po-dobny rozkladmin~lizacJi uzyskal J; Pomykala (4) w rejanie ZaWllerc.la. '

WWIOSKI

Olleerwowane :zr6inicowame mJneralizacJi w

pro-mu

dolomitOw lU'uszoooOlinych pozwala Wysi:lU~

pew-ne wnloskl genetyc:zne, ktOre mogJyby uzupelni~ mo-del za,prqponowany pr.zez S. DiuJyDskiego

i

in. (1). W

my4l tego mode1u do.plyw roztwor6w'

hydrotennal-Dych nas~

z

gl~o ~Ot.a' poprzerz;

utwloll7

prekambryJskie i paleozoiczne, budujilC elewacj-: Krak6'w - Myszk6w. Nastfplie roztwory te roz-przestrzenlaly sI.~ ,podomo wln'z~alnych

utwo-rach wapienia muszlawego, POWlOdujllc ich dolomity-zacj~. By~ DliOZe podobne byla tr6dlo rozflwo.r6w klrus:zCOl104nyeh,

a

r~ ich odbywal ~

w

pew-nych strefach nie tyliko pazliomo, leczr6wniei w kie-nJIllkiu piooowym' - z g6ry

w

d61. Mogloby to

thi-~ ~ame najdinJtansy·WIl1iejazej

mmeraJl-~ w S:talej odlEg~ od spttgu dolarnitOw k.rus:i:-cmoSnYch. Spu

ten

zajmuje zm1enne polo!eoie w profilu stratyg;raf;i.cmym., co je6t ~e z proce-&ami metasomatazy. Wydaje Bi~ wi~, Ze koncen-tracja

k:ruazc6w

zacJ..locIzUa

w

sbrefie

jakie,14 ba.r1eE'Y

SUMMARY

, The intE!!:iSitY of Zn-Pb mineralization is Yariable

in the pro.file of ore-bearing dolomites. The analysis

at

150 comp1ete profiles oft.he aer.l.es of ore--beari.ng dolomites showed that the" m:inefa1~tion is most inteose abOut 10-25 m above ·the' base of these

do-l~, gradually decreasing towardsthelr

top.

The, most strongly mineralized interval is bipartite. Its

lower part· is especially predStined to OOnc:eDtration of lead. Differentiation in content of .metals in ~o

o'om1cal deposit, displays some periodical, oscillations ~ ,the verlica1, traceable with the Use of autocorre-lative and spectral analyses. The differentiation may

read

differentiation ,in Uthology Of Ore-bearing

do-loml,tes.

552

dp

~Sli • .ZDIII 111111111

_Llw

~)

Ryc. 6. Wykres funkc1i spektTalne1 dla zawarto'ci Pb

w rudzCe baansowe~. .

Fig. 6. Graph

of

spectTal function for Ph 'content

in

economk OTe deposits.

geoehemf.cznej, kt6rej poIo!enie bylo okr~lone pnez zasiU, dolomityzacji. ,Malo prawdopodobny wydaje

Bi~ wylllCZDie boczny doplyw roztwar6w

mfneralizu-J~ych w' strefie najbogatszej 'm1neralJ.Zacjl, bowiern w6wczas trudno bylopy wytlumaczy~ obserwowane'

zr6m.icowan.ie mineralizac:1l w pfonie, w stoaunku

do dolomit6w kruszconoloych.

LITERATURA

1. Bogacz K., Diulyilski S., Harailczyk C., Sob

c z

y il ski P. - Qrdg1n of the Ore-Bearlng Dolomite 'in the Trfassic of :the Cracow - Sile-&1ao Pb-Zn Ore llIeIriat. &cm. prG, 19'15,

t.

45,

z.

2.

2. Ekiert F. - Zlote klopalni

"Boleslatw"

ca tle ge-ologii obszaru mi~ &awlwwein il Olltuazem.

Biul. Inst. Geo1. 1959. •

S. K aid a ID A. B. - Hefxldiezeskije osoowy

raz-w.iedki po1emych 1skqJajemyc.h. Moskwa .. 1974. 4. P 0 my k a I a J. - Korelacja doltorn1t6w

kruazco-Domtych w przekrojach

obworaw

wient:ndczych rej. Zawiercia. Prz.

geol.;

1975, nr 12.

5. Sobczyilski P.,. Szuwarzyilskl M. - Wy-ks71talcenle tiItoWogicme 1 dkrruszcowanie dol0m!t6w

dolnego ~iEDia mustlJl~. Roc.z. PTG, 1974,

t.

44,

z.

4. ,

6. W la B D 0 wo Is k i J., - Budawa

ge()1og1czn<HLfo-ftlwa k.opalfI cy!lku 1 olowlu, »Bo.lesIaw". Przew.

XXXVII ZJa.zdu PTG, CL 11, XMowice, 1964. • Zawar~c1 metaU podane III W 2edDolltkaCh' umow-nycb (J.u.).

PB310MB

B pa3(le3e PY$HOCHDIX ~JlOMM'1'OB H815mo;u8E!'1'C9

pa3Ha.R mrreHCHBHOCTl> JlKHepaJDf3a~ ~ Jf

CBHR-. ua. Ha OCHOBaHHJf 150 npocI»sneA OXBaThIBaJODDIX BElCL I[OJlIl.treI[C py,noHOCHloIX ~noMH'l'OB yCTBHOBne~o. 'l'l'O

caJ,lBJI HHTeHC'HBH8.R MHHepaJIH38qmr BldCTynaeT B

HR-TePBaJIe HaX01UlIItJfKC$! 10-15 11 H~ IJO~BOA

l1,OJIO-KH'l'OB. OHa DOCTeneHHO YMem.mHB8eTC.R Tal[ B CTopo-BY JqlOBmI: KaX H, DO~ ~JlOIIH'l'OB. HBTePBaJI C caKl>JK HHTeHCJmHhDI opy~HemreM COCTOH'l' H3 ~BYX

'!a~ HHlltHIUl '1aCT& JOleeT npe,t{mlC'IIOJIOlKeBHe I[ KOH~eH'l'pa~ CBHHq8. B pa3peSe Ha6mo~'1'C.R ape-KeHH!de KOJIe6aHHfl HEOAHOPO~OC'.l'Jf: Co,t{epzamur lIe-TamIOB B 6ammcoBOH KeCropoJK~eBHH. Hx MO:aoro

06-BapyEH'l'l> npss nOIlOIqH 8BaJIH3a llBTOK;Oppe.lUlIPDf Jf

CIlelt'1'paJIhBorO' aHaJDl3a. BosMO:amo, '!TO OHH SBJIJUO'l'-cs: OTpfIlKeHHeJol mrronorwreCKOA BeO~OCTH