Л C T A U N I V E R S I T A T I S L O D Z I E N S I S
F O L IA O E C O N O M IC A 197, 2006
G rażyna K ozu ń-C ieślak*
PROGNOZA ROZWOJU GOSPODARCZEGO UNII EUROPEJSKIEJ
ORAZ STAN FINANSÓW SEKTORA PUBLICZNEGO
W KRAJACH CZŁONKOWSKICH - WYBRANE WSKAŹNIKI
Mim o licznych doświadczeń w poszerzaniu struktur Unii Europejskiej,
piaty etap rozszerzenia wydaje się być bezprecedensowy w skutkach: pod
względem liczby państw członkowskich Unia powiększyła się o dwie trzecie,
mimo to liczba ludności zwiększyła się tylko o
20
% , a zajmowana
powierz-chnia o 25% , niska zamożność krajów wstępujących spowodowała, że PKB
na mieszkańca nowej Unii obniżył się.
Unia-25 jest zarówno dla krajów wstępujących, jak i dotychczasowych
członków wielkim wyzwaniem do umiejętnego wykorzystania szans, jakie
niesie zc sobą rozszerzenie, ale również wyzwaniem do odpierania zagrożeń.
W ram ach niniejszego opracowania dok onana została:
prezentacja prognoz wizerunku UE-25 w kontekście szans
wyrów-nywania poziom u zamożności krajów wstępujących w stosunku do obecnych
członków Unii,
-
prezentacja makroekonomicznej prognozy dla Polski,
charakterystyka stanu finansów publicznych w poszczególnych krajach
członkowskich UE (analiza danych za 2001 r.).
1. Z A M O Ż N O Ś Ć K R A J Ó W C Z Ł O N K O W S K IC H U N II E U R O P E J S K IE J - ST A N O B E C N Y I P K O G N O Z A
Poziom rozwoju gospodarczego krajów, które w dniu 1 m aja 2004 r.
wstąpiły w struktury Unii Europejskiej, jest znacznie niższy niż jej
dotych-czasowych członków. Według danych z roku 2002 średni PKB w krajach
wstępujących do UE w przeliczeniu na mieszkańca był ponad cztery razy
mniejszy niż unijnej Piętnastki (tab. 1). W przypadku Polski PKB per capita
był w tym roku dwa i pół razy niższy niż PKB w najbiedniejszych krajach
Unii - w Portugalii i Grecji. Bardzo niską zamożność, nic przekraczającą
5000 cur na mieszkańca, wykazują aż cztery kraje akcesyjne: Estonia, Malta,
Litwa i Łotwa. Jedynie Cypr i Słowenia wyraźnie wybijają się z grupy,
wykazując jednak zamożność zaledwie na poziomic najbiedniejszych krajów
Piętnastki. Niska zamożność nowych członków powoduje, że całkowity PKB
Unii po rozszerzeniu (mierzony według rynkowych kursów walut) zwiększył
się zaledwie o ok. 5% , co w wyrażeniu na jednego mieszkańca spowodowało
spadek wskaźnika o 13%.
T a b e l a 1
РК П p er capila w k ra jach Unii E uropejskiej i krajach akcesyjnych w 2002 r.(liczony według bieżących kursów w alut)
K raj PKB per capila (eur) K raj PKB per capila (eur)
A us tria 26 355 Polska 5 170
Belgia 25 053 Czechy 7 370
D ania 34 555 C ypr 15 670
F in lan dia 27 143 E stonia 4 880
Fra nc ja 25 032 M a lta 3 740
G recja 13 345 Litwa 4 200
H iszpania 16 926 Ł o tw a 3 760
H olan dia 27 647 Słowacja 4 431
Irlandia 31 794 Słowenia 11 582
L u ksem burg 48 815 Węgry 5 390
Niem cy 25 546 -
-Portuga lia 12 779 UK-15 24 079
Szwecja 28 434 IJK-25 21 104
W. B rytania 27 237 Śred nia d la
W łochy 21 378 kra jów w stępujących 5 824
Ź r ó d ł o : O praco w anie własne n a podstawie: Europa rozszerzona: zrozum ieć konsekwencje, „T h e E cono m is t Intelligence U n it” 2003, s. 58-86.
Długoterm inow e prognozy kształtowania się PKB w Unii-25 wskazują,
iż proces wyrównywania poziomu zamożności w krajach wstępujących w
sto-sunku do średniej zamożności dotychczasowych jej członków będzie
nie-zwykle trudny i długotrw ały1. Według optymistycznego scenariusza rozwoju,
' Pu nk te m wyjścia opracow ane j przez E con om ist Intelligence U nit d łu gote rm inow ej p r o -gnozy p oz iom u PK B n a m ie szkańca krajów Piętna stki i now yc h p a ństw członkow skich była an aliza reg re sy w na 85 p a ństw w la tach 1970-2000. A naliza p okaz uje związki m iędzy rozwojem a wielom a czynnikam i, m iędzy innym i zm iennym i politycznym i, geografią, ha ndle m , ośw iatą, h istorią, d em og ra fią i zakresem zbieżności ze stru k tu ra m i Unii Europa rozszerzona: zrozumieć konsekwencje. „T he E con om ist Intelligence ln it” 2003, s. 34-35.opracowanego przez The Economist Intelligence Unit, kraje wstępujące do
Unii osiągną średnią zamożność Piętnastki dopiero po kilkudziesięciu latach
(lab. 2). Scenariusz ten zakłada, że po akcesji nastąpi dalsza liberalizacja
i integracja jednolitego rynku Unii, struktury instytucjonalne będą nadal
ulepszane, państwa członkowskie nic zrezygnują z rozwoju w imię
ograni-czania inflacji i nic dopuszczą do przeszacowania euro w stosunku do dolara,
a akcesja będzie neutralna dla systemu fiskalnego. Przy takich założeniach
długookresowy wzrost poziomu PKB na mieszkańca w krajach wstępujących
oczekiwany jest na poziomic od 3,2 do 4,8% rocznic - w zależności od
kraju. Najbardziej optymistyczne prognozy dotyczą Cypru i Malty -
prze-widywany czas potrzebny na wyrównanie zamożności w tych krajach to
odpowiednio 21 i 29 lat. Okres 31 lat przewidywany jest dla Estonii
i Słowenii, a 34 dla Węgier. Polska według prezentowanych prognoz
po-trzebować będzie aż 59 lat, aby dogonić kraje Piętnastki - najwięcej z całej
grupy nowo przyjętych członków.
T a b e l a 2 D ług o ok res o w a p ro g n oz a w yrów nyw an ia po zio m u zam o żnoś ci
w now ych krajac h członkow skic h U E
K ra j
Prog no zo w a ny długoo kreso w y w z ros t rocznego p oz io m u PKB n a m ie szkańca w k raja ch w s
tępu-ją cyc h d o UE - s cenariusz optym istyczny (% )
L a ta po trz e b n e n a osiągnięcie p oz io m u rozw oju U E -15 w sc enariu sz u op tym istycz nym , p rzy za ło -żeniu, że średni PKB n a m ieszkańca P ię tna stki ro śnie o 2 % rocznie
Polska 3,8 59 Czechy 3,7 39 C y pr 3,4 21 E s to nia 4,8 31 M a lta 4,1 29 L itw a 3,8 53 Ł o tw a 3,9 58 Słow acja 4,0 38 Słow en ia 3,2 31 W ęgry 4,0 34
Ź r ó d ł o : Z esta w ione na pod staw ie: E uropa rozszerzona: zrozum ieć konsekw encje. „T he E co n om is t Intellig ence U n it” 2003, s. 34.
Mimo długiego okresu potrzebnego na niwelowanie luki rozwojowej
dzielącej kraje wstępujące od dotychczasowych członków Unii uznaje się,
że proces ten i tak będzie przebiegał znacznie szybciej niż byłoby to możliwe
w jakichkolwiek innych warunkach. Oczywiście należy podkreślić, że
człon-kostwo w Unii nie jest gwarancją dynamicznego wzrostu gospodarczego,
a jedynie otwiera nowe szanse i stwarza potencjalne korzyści, których
wykorzystanie wymaga polityki makroekonomicznej tworzącej stabilne ramy
dla działalności gospodarczej, zachęt do zwiększania oszczędności krajowych
i inwestycji, zmniejszenia roli państwa w gospodarce oraz zapewnienia
efektywności funkcjonowania administracji publicznej na szczeblu centralnym
i samorządowym.
2. M A K R O E K O N O M IC Z N A PR O G N O Z A DLA P O L SK I W H O R Y Z O N C IE ŚR E D N IO I D Ł U G O O K R E S O W Y M
Prognoza rozwoju gospodarczego Polski po wstąpieniu do Unii
opraco-wana została na podstawie założeń, wśród których przyjęto, że2:
nastąpi eliminacja ostatnich barier w przepływie towarów i kapitału,
zliberalizowanie większości rynków usług, kraje członkowskie UE będą
stopniowo otwierały swoje rynki pracy;
- zwiększona wiarygodność finansowa i atrakcyjność przełoży się na
szybsze tem po napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych (15-16 mld
euro rocznie w latach 2013 2014) oraz kapitału portfelowego;
- nastąpi stopniowy wzrost transferów netto z budżetu UĽ do Polski:
z 0,6-1% PKB w latach 2004 2006 do ok. 3,5% PKB w 2010 r.;
- od początku swojego członkostwa Polska weźmie udział w mechanizmie
stabilizacji kursu i po spełnieniu kryteriów z M aastricht, co będzie wymagało
reformy polityki fiskalno-biidżctowej i reform strukturalnych, stanic się
członkiem strefy euro.
Zgodnie z tymi założeniami oczekuje się, że rozwój gospodarczy Polski
przebiegał będzie według ścieżki zaprezentowanej w tab. 3.
T a b e l a 3 P rog no za rozw oju gospoda rczego Polski do ro ku 2040
1 m aja 2004 - C złonkos tw o w Unii E uropejskiej
РК П n a m ieszkańc a w Polsce stanowi ok. 21% średniego P K B w U fi-15 w edług bieżących ku rsów walutow ych (C E R ) i ok. 41% wodług parytetu siły nabyw czej (PPP)
Perspektywa średniookresow a d o 2014 r.
Z m niejszy się luka rozw ojow a dzieląca Polskę od krajów członkow skich UE . D o rok u 2014 Polska po w inn a osiągnąć poziom PKB rów ny 31% średniego w UE-15 w tym okresie według C E R i ok. 55% według PPP. Ścieżka ro zw ojow a będzie wyglądać następująco:
2 Bilans k or zyś ci i kosztów przystąpienia P olski do Unii Europejskiej. U rząd K o m itetu Integracji E uro pejskiej, W arsz aw a 2003, s. 9-1 0.
T ab e la 4 (cd.)
- w lata ch 2005—2(X)7 tem po w zrostu PK B p ow in no wynieść nieco powyżej 5% , przy spożyciu rosn ąc ym w tem pie ok. 4% i wzroście inwestycji o ok. 1 2-14% rocznie. O znacza to, że po akcesji n as tąp i kilkuletni boom inwestycyjny i kon sum pc yjny . D eficyt o brotó w bieżących w relacji d o PKB s to pniow o wzrośnie d o 5% , co nie będzie je d na k tworzyć zagrożenia d la stabilności gospo darczej Polski. W skutek w zrostu im po rtu (w znacznej części inw estycyjnego i z aopa trzen iow ego ) w bilansie płatn iczym n as tąp i p ogo rsz en ie (o 2 p u nk ty p rocen to w e PK B ) s ald a h andlow ego, n ato m ia st jodnoczcśnie p oja w ią się ro sn ą ce trans fery n e tto z Unii;
w lalach 2008 2010 m ożliw ości w zrostowe dotychc zasow ego m odelu gospod arczego, op ierając ego się o szybki wzrost po py tu krajow ego, ulegną stopn iow em u osłabieniu. D y-na m ika w zrostu spożycia obniży się d o ok. 4 % , inwestycji d o 7 % , z aś PK B d o ok. 4 % . T em p o w zrostu e ks po rtu i im po rtu , p o gw ałtow nym wzroście w la ta ch p op rz ed n ich , obniży się d o ok. 7 % , zaś defic yt o b ro tó w bieżących oscylować będzie w okó ł 4 % PKB;
- od ro k u 2011 g o s p o da rk a wejdzie n a now ą ścieżkę przy spieszonego w z rostu g o sp o d a r-czego, zw iązan ego z w yraźną p o p ra w ą konku rencyjności i w zrostem jako ś ci i wielkości m a ją tk u pro du k cy jne go . T e m p o w zrostu e ksportu podn iesie się d o ok. 8 9 % , p rz y im porcie ro snąc ym o ok. 7 -8 % rocznic Przy u trzym aniu dyn am iki a bsorpc ji śro dk ó w unijnych na poziom ie zbliżonym d o p rog noz ow a neg o po prz ed nio d op ro w ad zi to d o p o no w ne go wzrostu dy na m iki PK B do p o n a d 5% o raz d o stopniow ej redukcji deficytu o b ro tó w bieżących poniżej 4 % PKB;
opisa nym e tap o m w zrostu PK B towarzyszyć będzie ro s n ąc a sta bilizacja m ak ro e k o n o -m iczna. Po lsk a p rzy stąp i d o -m echaniz-m u kurso w ego (Ľ R M II), stab ilizu jąc k u rs złotego w obec euro . W n ajbardziej pra w do p od ob ny m sc enariuszu Polska przystąpi d o strefy euro w ro k u 2008, sta bilizując k urs walutowy' na poziom ic ok. 4 zł/cur.
In flacja w całym okresie k ształto w ać się będzie na po ziom ie 3 -4 % . Perspektyw a d ług oo kres ow a d o 2040 r.
D o ro k u 2040 w ielkość PK B n a głowę m ieszkańca w zrośnie d o 58% średn iego w UE -15 w ty m okresie w g C E R i ok. 79% wg PPP. Będzie to tem p o zm niejsza nia różnic ro z -wojow ych nieco szybsze od tego, któ re obse rw ow ano w k ra ja c h iberyjskich, choć wolniejsze niż w Irlan dii.
Ź r ó d ł o : Z estaw ione n a podstaw ie: Bilans kor zyści i ko sz tó w prz ystąpienia P o lski do Unii Europejskiej. U rząd K o m ite tu In tegracji E uropejskiej, W arszaw a 2003, s. 12-14.
3. U E-15 I N O W E K R A JE C Z Ł O N K O W S K IE - W Y B R A N E W S K A Ź N IK I ST A N U FIN A N S Ó W PU B L IC Z N Y C H
Poziom krajowej produkcji m a bezpośredni wpływ na inne m akroproporcje
- rozm iary zatrudnienia, spożycia i oszczędności, dochodów i wydatków
sektora publicznego. D uża dysproporcja wielkości PK B w poszczególnych
krajach Unii powoduje, że wicie makrowskaźników - mimo że kształtuje się na
zbliżonym poziomie - nic odzwierciedla skali rzeczywiście ponoszonych
nakła-dów finansowych. Z aprezentow ane w tab. 4 dane3, dotyczące wydatków
3 W yko rzy sta ne w niniejszym op raco w an iu d a n e op isujące sta n fin an só w publicznych w k ra jac h U E p o c ho d zą z op ra co w a ń przygotow anyc h przez D e xia project & Public finance
W yb rane w skaźniki sia nu finansów publicznych w k rajach UE -15 i k ra ja ch akcesyjnych w 2001 roku K raj W yd atki ogółem se k to ra publicznego W ydastki k a -pitało w e se ktora Sa ldo budżetu se k to ra D ług publiczny/ PKB (% ) PK B (% ) per capita (eur)
publicznego/ PK B (% ) p ublicz nego/ PK B (% ) A us tria 52,7 13 663 1,3 0,2 63,2 Belgia 49,0 12 346 1,5 0,4 107,6 D an ia 53,8 17 933 1,7 3,1 44,8 F inland ia 49,1 12 842 2,7 4,9 43,4 F ra nc ja 52,7 13 033 3,3 -1 ,4 57,3 G rec ja 46,9 5 796 4,2 0,1 105,1 H iszpania 39,9 6 586 3,4 - 0,1 57,1 H o la nd ia 46,4 12441 3,4 0,1 52,8 Irlan dia 33,2 10 047 4,1 1,5 36,4 L u ks em burg 40,4 20 018 4,7 6,1 5,6 Niem cy 48,3 12 169 1,7 - 2,8 59,5 Po rtug alia 46,3 5 583 4,0 -4,1 55,5 Szwecja 59,6 15 670 bd 4,8 56,2 W. B rytania 37,2 9 868 1,3 0,8 39,7 W łochy 48,4 10 209 2,2 - 2,2 109,8 UE -15 47,1 11 880 2,3 -« ,9 63,0 Polsk a 51,6 2 630 3,6 -4,7 42,1 Czechy bd bd bd bd bd C ypr 43,6 6 445 3,5 bd 55,6 E stonia 38,0 1 677 3,6 2,7 4,8 M a lta 47,8 4 903 5,2 -5 ,2 65,8 L itwa 32,4 1 173 2,6 0,6 24 Ł o tw a 39,9 1 413 4,0 -2,3 17,3 Słowacja 39,1 bd bd -4,2 29,2 Słowenia bd bd bd bd 23,9 W ęgry 54,2 3 131 7,8 -3 ,8 53,9
Ź r ó d ł o : O pra cow anie własne n a pod staw ie: Local fin anc e in the European Union Trends 1996/2001, B exia C re dit L ocal, Paris 2002.
Internacionál B ank - euro pejs ki b an k specjalizujący się w finansow aniu in fra s tru k tu r lokalnych. D a n e statys tyc zne z gro m a dz on e przez g rupę D ex ia uzyskane zostały z: E uro s tat, n aro dow ych urz ęd ów sta tystyc znych, b an kó w cen traln ych i m iniste rstw w p oszczególnych k ra ja ch i u p o -rząd k ow an e w celu u ka za n ia ujednoliconej rachun kow oś ci na p oziom ic eu rop ejs kim (zgodnie z ESA 95). O pra cow aniem objęte zostały sa m orząd y tery torialn e ro zu m ian e tak , j a k określone zostały one w poszczególnyc h k on stytu cja ch n arod ow y ch zgodnie z a rt. S1313 E SA 95 - „ local administrative en tities”. L oc al fina nc e in the European Union - Trends 1997/2002, D exia C redit L ocal, Paris 2003, s. 5.
sektora publicznego w 2001 roku wyrażone jako procent PKB,
kształ-towały się w przedziale od 33,2% (Irlandia) do 59,6% (Szwecja), dając
średnią dla UE-15 wynoszącą 47,1% . W przypadku krajów kandydujących
do Unii ten w skaźnik pozostaw ał na zbliżonym poziom ic: od 32,4%
(Litwa) do 54,2% (Węgry). Jak bardzo nieporównywalne są to wydatki
pokazują dopie ro dane w wyrażeniu pieniężnym na m ieszkańca - np.
wydatki ogółem sektora publicznego w Irlandii były ponad ośm iokrotnie
wyższe niż na Litwie.
Analogicznie kształtuje się sytuacja w przypadku pozostałych m iar
od-niesionych do wartości РКП - na przykład wskaźnik udziału w PKB
wydatków kapitałowych sektora sam orządu lokalnego w Polsce i we
Wło-szech wynosił w 2001 r. 1,9%, co w przypadku Polski oznaczało inwestycje
0 wartości zaledwie 850 cur na mieszkańca, a wc Włoszech 3000 cur (tab. 5).
Z kolei w Danii wydatki te wyniosły 10 400 cur na m ieszkańca - najwięcej
ze wszystkich krajów Unii, a wskaźnik udziału wydatków w PKB był niższy
niż w Polsce i wynosił 1,1%.
Znaczną rozpiętość wykazywały też wskaźniki udziału w produkcie kra
-jowym wydatków kapitałowych sektora publicznego (tab. 4), kształtowały
się one na poziom ic zaledwie 1,3% w przypadku Austrii i Wielkiej Brytanii,
natom iast dla Grecji, Portugalii, Irlandii i Luksem burga wynosiły ponad
4% . W przypadku krajów akcesyjnych powyższe wielkości znacznie
prze-wyższały średnią unijną (2,3% ) i mieściły się w przedziale od 2,6% (Litwa)
do 7,8% (Węgry).
Zaprezentow ane dane dotyczące poziom u salda budżetu centralnego
1 długu publicznego w stosunku do PKB (tab. 4 ) to dw a z pięciu kryteriów
konwergencji ustalonych w 1991 r. w traktacie z M aastricht, stanowiące
warunek przystąpienia do unii m onetarnej. Na koniec 2001 r. - trzy lata
po wprowadzeniu unii walutowej - pięć krajów członkowskich wykazywało
deficyt budżetowy z czcgo w przypadku Francji, Hiszpanii, Niemiec i Włoch
nie przekraczał on ustalonego w traktacie górnego limitu wynoszącego 3%
PK B, natom ia st w przypadku Portugalii wskaźnik został znacznie
prze-kroczony i wyniósł 4,1% . Pozostałe kraje członkowskie UE wykazały
nad-wyżki budżetowe w przedziale od 0,1% (Grecja) do 6,1% (Luksemburg).
W tym samym czasie znaczna część krajów kandydujących do UE
wyka-zywała ujemne saldo budżetu, w tym Polska, której deficyt budżetowy na
koniec 2001 r. wyniósł 4,7% PKB.
W ybrane w skaźniki s tan u finansów s ek tora s am orzą du lokalnego w kraja ch U E -15 i krajach akcesyjnych w 2001 roku
K raj
W yda tki s ektora
W ydatki k a p ita ło we s e kto ra sa m o -rządu lok aln eg o /
PK B (% )
W y datki sek tora sam orzą du
lokalnego per capila (eur) sa m orz ąd u lok alne
-go /w y datki ogółem se ktora publicz-nego (% ) sam orządu lokalnego PKB (% ) A us tria 17,0 9% 0,7 2 300 Belgia 13,2 6,5 0,8 1 600 D an ia 57,4 30,9 1,1 10 400 F in lan dia 36,5 18 1,7 4 7(X) F ran c ja 19,1 10 2,4 2 500 G recja 6,0 2,8 0,9 350 H isz pania 36,5 14,6 2,3 2 400 H oland ia 36,5 16,9 l ~t 4 500 Irlan dia 39,4 13,1 3,2 4 000 L u ksem burg 15,0 6,1 2,0 3 000 Niem cy 15,3 7,4 1,0 1 900 Po rtug alia 12,5 5,8 2,1 700 Szwecja bd bd bd 6 000 W. B ry tania 25,2 9,4 0,7 2 500 W łochy 29,5 14,3 1,9 3 000 UE-15 24,0 11,2 1,5 2 600 Polsk a 22,2 11,5 1,9 850 Czechy 22,0 9,5 bd bd C ypr 4,1 1,8 0,7 bd E stonia 24,4 9,2 1,9 420 M a lta 1,7 0,8 0,2 90 L itw a 21,7 7,1 0,3 260 Ł o tw a 25,8 10,3 2,1 370 Słowacja 7,4 3,0 bd bd Słowenia 11,0 5,1 bd bd W ęgry 23,7 12,8 2,6 740 Ź r ó d ł o : Ja k w tab . 4.
Jeśli chodzi o wskaźnik limitu długu publicznego, to przekroczył on
ustanowione w M aastricht 60% w czterech państwach, z czego w trzech
w Belgii, Grecji i we Włoszech - zadłużenie przekroczyło wartość
produktu krajowego. N atom iast w Hiszpanii, Francji i Niemczech był
bliski wartości granicznej (57,1-59,5% ). W yjątkowo niski wskaźnik
za-dłużenia wykazywał Luksem burg (5,6% ). N atom iast wśród krajów
kan-dydujących tylko M alta m iała zadłużenie przekraczające 60-procentowy
limit.
W arto również zwrócić uwagę na poziom wydatków sektora samorządu
lokalnego w stosunku do wydatków ogółem sektora publicznego - wskaźnik
ten wyraża bowiem stopień decentralizacji finansów publicznych w
po-szczególnych krajach. Dla unijnej Piętnastki kształtował się on w przedziale
od
6
% w przypadku Grecji do 57,4% w Danii, co świadczy o bardzo
dużym zróżnicowaniu samodzielności wydatkowej sektora lokalnego w
kra-jach członkowskich. W Polsce wskaźnik ten wyniósł 22,2% i był nieznacznie
niższy niż średnia unijna. Na podobnym poziomic kształtował się on w
Cze-chach, Estonii, na Litwie, Łotwie i Węgrzech, natomiast bardzo niski poziom
decentralizacji finansów wykazały M alta, Cypr, Słowacja i Słowenia
(1,7-11% ).
Podsumowując, można stwierdzić, że:
• analiza stanu finansów publicznych w roku
2001
w poszczególnych
krajach IJE oraz krajach ekcesyjnych wykazała istnienie dużych rozbieżności
w poziomach badanych wskaźników (opisujących wielkość wydatków salda
budżetu i zadłużenia), co pozwala stwierdzić, że kraje członkowskie różnią
się znacznie między sobą nic tylko strukturą prawno-adm inistracyjną, ale
również polityką ekonomiczną;
• wszystkie analizowane wskaźniki dla Polski oraz dla większości
pozo-stałych krajów akcesyjnych mieściły się w granicach wyznaczonych przez
skrajne wielkości wskaźników uzyskanych dla krajów UE-15 i w większości
utrzymywały się na poziomic niewielkiego odchylenia od średnich unijnych;
• należy jednak podkreślić, że mimo wyrównanego poziomu analizowanych
wskaźników, w wartościach absolutnych różnice między krajami są bardzo
duże, czego przyczyną jest znaczne zróżnicowanie poziomu zamożności
starych i nowych członków Unii.
Grażyna Kozuń-Cieślak
P U B L IC FIN A N C E IN T IIF. E U R O P E A N U N IO N C O U N T R IE S - S E L E C T E D IN D E X E S
On 1st M a y 2004 th e E u ro p ea n U n ion h a s been extended by the new m em b ers. E U -25 will be a g rea t challenge b o th for the cu rre n t an d new m em b ers to ta k e a d v an tag e o f chances bro u g h t by e nlarg em e nt. H ow ever, it is g oing to be also the challenge to face som e new risks.
T h e p a p e r presents:
- the prodicted sh ape o f the E U in the con tex t o f w ealth level e qu ality between c urrent and new m em bers ,
- the m acro eco no m ic forec asts for Poland,
