85
Karsten DAHLMANNS, Artur Dariusz KUBACKI,
Jak
sporz
ą
dza
ü
tłumaczenia po
Ğ
wiadczone dokumentów?
Przekłady tekstów z ‘Wyboru polskich i niemieckich
dokumentów do
ü
wicze
Ĕ
translacyjnych’ z komentarzem
/
Wie fertigt man beglaubigte Übersetzungen von Urkunden an?
Kommentierte Übersetzungen zu den Texten aus der ‘Auswahl
polnischer und deutscher Übersetzungen für
Translationsübungen‘
, Wydawnictwo Biuro TłumaczeĔ
KUBART, Chrzanów 2014, s. 616,
ISBN 978-83-937905-0-0. Recenzuje Justyna SEKUŁA, mgr
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie ul. PodchorąĪych 2, 30-084 Kraków
se.justyna.kula@gmail.com
Rok 2005 był waĪnym rokiem dla adeptów zawodu tłumacza przysiĊgłego w Polsce. WejĞcie w Īycie ustawy o wykonywaniu zawodu tłumacza przysiĊgłego zwiĊkszyło wymagania kompetencyjne i prawne wobec adeptów tego zawodu. Osoby chcące wykonywaü zawód tłumacza przysiĊgłego w Polsce zobowiązane są od roku 2005 do złoĪenia i zakoĔczenia z rezultatem pozytywnym egzaminu paĔstwowego składanego przed PaĔstwową Komisją Egzaminacyjną. Zmiana dotychczasowych regulacji prawnych przyczyniła siĊ do wzrostu zainteresowania tłumaczeniami poĞwiadczonymi w ujĊciu dydaktycznym. SytuacjĊ tĊ zobrazowaü moĪna zwiĊkszającą siĊ liczbą ofert doskonalenia zawodowego w postaci kursów z zakresu tłumaczeĔ specjalistycznych czy teĪ studiów podyplomowych. Na powyĪsze zmiany (równieĪ w ujĊciu dydaktycznym) reaguje stopniowo takĪe polski rynek edukacyjny i wydawniczy. Adeptom zawodu tłumacza przysiĊgłego oferowane są nie tylko formy dokształcania, lecz takĪe samokształcenia siĊ w zakresie sporządzania tłumaczeĔ poĞwiadczonych. Jedną z takich ofert stanowi w mojej opinii ksiąĪka Karstena Dahlmannsa oraz Artura Dariusza Kubackiego, publikacja pionierska na polskim rynku wydawniczym, dająca moĪliwoĞü nabycia oraz kształcenia juĪ posiadanych kompetencji tłumaczeniowych z zakresu tłumaczenia poĞwiadczonego.
Comparative Legilinguistics 21/2015
86
Monografia Dahlmannsa i Kubackiego jest bogatym zbiorem wiedzy teoretycznej i praktycznej z zakresu pragmatyki wykonywania zawodu tłumacza przysiĊgłego oraz zasad sporządzania tłumaczeĔ poĞwiadczonych wraz z licznymi, praktycznymi przykładami tłumaczeĔ reprezentatywnych dokumentów polskich i niemieckojĊzycznych. DziĊki doborowi tematyki, kolejnoĞci referowania poszcze-gólnych zagadnieĔ oraz przystĊpnemu sposobowi ich omawiania autorzy przybliĪają czytelnikowi tematykĊ tłumaczenia poĞwiadczonego.
W pierwszym podrozdziale
Praktyka tłumaczenia po
Ğwiadczonego
autorzy przedstawią sam przedmiot tłumaczenia poĞwiadczonego, wyjaĞniają istotĊ jego sformalizowanego charakteru oraz wymieniają rodzaje wykonywanych tłumaczeĔ poĞwiadczonych. Podrozdział ten zawiera równieĪ podstawowe informacje o wymo-gach prawnych i etycznych wobec kandydatów na tłumaczy przysiĊgłych oraz drodze prawnej do zdobycia uprawnieĔ umoĪliwiających wykonywanie tego zawodu w Polsce. Cenne z perspektywy czytelnika są takĪe opis warsztatu pracy początkującego tłumacza przysiĊgłego, okreĞlenie realiów finansowych związanych z wykonywaniem tego zawodu oraz podkreĞlenie odpowiedzialnoĞci prawnej tłumacza przysiĊgłego za Ğwiadczone usługi tłumaczeniowe.Podrozdział drugi
Zasady sporz
ądzania tłumacze
Ĕpo
Ğwiadczonych
stanowi cenny zbiór wiedzy dotyczącej praktycznych zasad sporządzania tłumaczeĔ poĞwiadczonych, zawiera krótkie i rzeczowe omówienie m.in. najwaĪniejszych kwestii formalnych dotyczących przygotowywania tłumaczeĔ, takich jak miejsce umieszczenia odcisku pieczĊci czy formuły poĞwiadczającej tłumacza przysiĊgłego. Autorzy w krótki i rzeczowy sposób omawiają równieĪ merytoryczne zasady tworzenia tłumaczeĔ poĞwiadczonych, m.in. w odniesieniu do zasad tłumaczenia nazw własnych bądĨ tłumaczenia skrótów i skrótowców.Kolejne rozdziały (od pierwszego do dziesiątego) zawierają zbiór tłumaczeĔ polskich i niemieckojĊzycznych dokumentów wydawanych przez urzĊdy stanu cywilnego, placówki oĞwiatowe, policjĊ, sądy, a takĪe takie gatunki tekstowe, jak akty notarialne, pouczenia, dokumenty z zakresu prawa pracy, handlowe, ksiĊgowo-podatkowe oraz medyczne. Bogaty zbiór tłumaczeĔ poĞwiadczonych ww. dokumentów opatrzony jest licznymi, praktycznymi komentarzami autorów umieszczonymi w przypisach.
Ostatnie podrozdziały pracy stanowią wykaz skrótów najczĊĞciej wystĊ-pujących w tekstach specjalistycznych, literatura przedmiotu, wykaz obowiązujących aktów prawnych i zalecanych norm, przekłady i omówienia polskich i niemieckich aktów prawnych, zbiory polskich i niemieckich tekstów paralelnych oraz wykaz słowników polecanych przy wykonywaniu przekładu poĞwiadczonego.
PublikacjĊ traktowaü moĪna jako pionierską przede wszystkim ze wzglĊdu na jej duĪy potencjał dydaktyczny. W sposób przystĊpny dla odbiorcy omówiono w niej waĪne – w perspektywie przygotowywania siĊ do egzaminu paĔstwowego na tłumacza przysiĊgłego – kwestie, nakreĞlono realia wykonywania zawodu tłumacza przysiĊgłego w Polsce oraz przedstawiono szczegółowo metodologiĊ wykonywania tłumaczenia
Justyna SEKUŁA, Recenzja ksi
ąĪki Jak sporz
ądzi
ütłumaczenia po
Ğwiadczone…
87 poĞwiadczonego na wybranych przykładach dokumentów. KsiąĪka wprowadza czytelnika krok po kroku w proces przekładu poĞwiadczonego oraz regulujące go normy formalne, umoĪliwiając mu (poprzez wieloĞü podanych przykładów praktycznych) samokształcenie na bazie zaprezentowanego materiału.
Za beneficjentów publikacji uznaü moĪna osoby interesujące siĊ przekładem tekstów specjalistycznych, zwłaszcza tekstów prawnych i prawniczych, a wĞród nich studentów, uczestników kursów z zakresu tłumaczeĔ specjalistycznych, osoby samodzielnie przygotowujące siĊ do egzaminu paĔstwowego na tłumacza przysiĊgłego, jak równieĪ czynnych zawodowo tłumaczy z kilku- lub kilkunastoletnim doĞwia-dczeniem zawodowym, chcących skonfrontowaü własną metodologiĊ przekładu poĞwiadczonego z propozycjami równie doĞwiadczonych praktyków przekładu. Implikacji praktycznych płynących dla czytelnika z niniejszej publikacji jest bez wątpienia wiele. Zakres informacji dotyczących praktyki wykonywania zawodu tłumacza przysiĊgłego oraz sporządzania tłumaczeĔ wraz z tłumaczeniami dokumentów opatrzonymi komentarzami podany w jĊzykowo zrozumiały dla czytelnika sposób jest cennym punktem odniesienia w procesie przygotowania siĊ do egzaminu na tłumacza przysiĊgłego, kształcenia kompetencji tłumaczeniowych od podstaw bądĨ kształcenia posiadanych juĪ kompetencji. Kolejną implikacją płynącą z wieloĞci umieszczonych w publikacji tłumaczeĔ polskich i niemieckich dokumentów, a zwłaszcza opisu szczegółowej metodologii wykonywania tłumaczenia poĞwiadczonego, jest moĪliwoĞü opanowania podstawowych formalnych i merytorycznych zasad sporządzania tłuma-czeĔ poĞwiadczonych. MoĪliwoĞü taką daje czytelnikowi umieszczony w jednym miejscu zbiór sugerowanych zasad postĊpowania w procesie przekładu dokumentów oraz przykładowych ich tłumaczeĔ wraz z podanymi w przypisach rozwiązaniami alternatywnymi. Publikacja stanowi zatem wywaĪone Ĩródło wiedzy teoretycznej i praktycznej, którą powinna nabyü osoba chcącą zawodowo zajmowaü siĊ tłumaczeniem poĞwiadczonym. Warto równieĪ podkreĞliü, iĪ róĪnorodne rozwiązania metodologiczne są propozycjami autorów, z którymi czytelnik zostaje skonfrontowany i które – jeĞli chce oraz uzna za słuszne – wykorzystaü moĪe we własnej praktyce tłumaczeniowej.
Recenzowana publikacja jest bez wątpienia przydatnym Ĩródłem wiedzy takĪe dla absolwentów studiów filologicznych, którzy chcieliby na początku dorywczo, z biegiem czasu zawodowo, zajmowaü siĊ tłumaczeniami specjalistycznymi. W przypadku osób chcących podjąü pracĊ na stanowisku tłumacza w biurze tłumaczeniowym, mile widziane jest dostarczenie pracodawcy na etapie rekrutacyjnym swojego portfolio tłumaczeniowego. Przy wykonywaniu zleceĔ dorywczych, w ramach przygotowywania tłumaczeĔ do rzeczonego portfolio, warto wesprzeü siĊ jako początkujący tłumacz literaturą fachową o wysokim poziomie merytorycznym zawartych w niej informacji oraz jasno sformułowanych wskazaniach praktycznych dotyczących procesu tłumaczeniowego, tak by wykonane tłumaczenie nie zawierało błĊdów merytorycznych ani formalnych. Wysoka jakoĞü przekładu wpływa bowiem na zainteresowanie naszymi ofertami tłumaczeniowymi na rynku tłumaczeniowym. Z pełnym przekonaniem podkreĞlam, iĪ osoby takie mogą zaczerpnąü tĊ cenną wiedzĊ z omawianej tu publikacji.
Comparative Legilinguistics 21/2015
88
Warto teĪ – przy okreĞlaniu beneficjentów publikacji – podkreĞliü jej pionierski charakter ze wzglĊdu na posiadany potencjał dydaktyczny. Przekład, zwłaszcza przekład tekstów specjalistycznych, prawnych i prawniczych, cieszy siĊ wĞród polskich studentów kierunków tłumaczeniowych coraz wiĊkszą popularnoĞcią. Z rosnącą popularnoĞcią kierunku studiów wiąĪe siĊ zwiĊkszająca siĊ liczba kursów z zakresu tłumaczenia tekstów specjalistycznych oraz zwiĊkszająca siĊ liczba ofert studiów II stopnia z zakresu tego typu tłumaczeĔ. RoĞnie równieĪ zapotrzebowanie na wyspecjalizowaną kadrĊ dydaktyczną uczącą tłumaczeĔ – to właĞnie ona naleĪy do krĊgu kolejnych beneficjentów publikacji. Zbiór tłumaczeĔ dokumentów zawartych w publikacji Dahlamannsa i Kubackiego moĪe stanowiü materiał udostĊpniany studentom w ramach zajĊü z zakresu przekładu tekstów prawnych i prawniczych. DziĊki niemu prowadzący ma moĪliwoĞü wprowadzania róĪnorodnych üwiczeĔ translacyjnych, kontrastywnego porównywania danego dokumentu w jĊzyku polskim z wersją dokumentu w jĊzyku niemieckim, jak równieĪ analizy i omówienia zastosowanych rozwiązaĔ tłumaczeniowych.
Beneficjentami publikacji mogą byü równieĪ osoby posiadające wieloletnie doĞwiadczenie w pracy jako tłumacz przysiĊgły. OczywiĞcie w duĪej mierze decyzje tłumacza przysiĊgłego dotyczące metodologii tłumaczenia są kwestiami indy-widualnymi. Osoby takie mogą jednakĪe traktowaü informacje zawarte w publikacji nie jako niekwestionowane wytyczne tłumaczeniowe, lecz jako Ĩródło dobrych pomysłów metodologicznych do wykorzystania we własnej pracy zawodowej, zastosowaĔ mających na celu poprawĊ jakoĞci wykonywanych tłumaczeĔ, tak wiĊc jakoĞci Ğwiadczonych usług.
Z pełnym przekonaniem pragnĊ podkreĞliü, Īe publikacjĊ Karstena Dahlmannsa i Artura Dariusza Kubackiego traktowaü naleĪy jako pionierską pozycjĊ na polskim rynku wydawniczym. Jej zawartoĞü merytoryczna, olbrzymi potencjał dydaktyczny sprawiają, Īe staje siĊ ona cennym Ĩródłem szerokiej wiedzy (z zakresu przygotowywania siĊ do wykonywania zawodu tłumacza przysiĊgłego oraz wyko-nywania wysokiej jakoĞci tłumaczeĔ poĞwiadczonych), która – co uznaü naleĪy za niekwestionowany atut publikacji - dostĊpna jest czytelnikowi w jednej pozycji ksiąĪkowej bĊdącej równieĪ cennym narzĊdziem w procesie kształcenia tłumaczy lub samokształcenia jej posiadaczy. WieloĞü umieszczonych w publikacji tłumaczeĔ poĞwiadczonych polskich i niemieckich dokumentów opatrzonych komentarzami merytorycznymi sprawiają, iĪ naleĪy uznaü ją za godną polecenia kaĪdemu, kogo zainteresowania wiąĪą siĊ z tłumaczeniem i kształceniem własnych kompetencji tłumaczeniowych tekstów specjalistycznych, w szczególnoĞci z zakresu prawa.
W mojej opinii publikacja spełnia wszelkie wymogi, by zawarte w niej informacje i materiały o wysokiej jakoĞci merytorycznej wykorzystywaü w dyda-ktycznym procesie kształcenia osób zainteresowanych przekładem tego typu tekstów lub w celach samokształcenia przez kaĪdego, kto stanie siĊ jej szczĊĞliwym posiadaczem.
