Co słychać w ojczyźnie Derdowskiego

Maksymilian Ichnowski

Co słychać w ojczyźnie Derdowskiego

Acta Cassubiana 14, 242-247

Maksymilian Ichnowski

Co słychać w ojczyźnie Derdowskiego

Je st w w o j. b y d g o sk im p ow iat, k tó ry ani p o d w zg lęd em składu ludn o ścio w eg o , ani p o d w z g lę d e m rz e ź b y k ra jo b ra z u , ani p o d w ie lu in n y m i w z g lę d a m i n a tu ry h isto ry c z n e j, g o sp o d a rc z e j, a n a w e t em o cjo n aln ej n ie p a su je ja k o ś do tej m o z a ik i g e o e tn ic z n e j, j a k ą z w o li n a jw y ż sz y c h c z y n n ik ó w a d m in istra c y jn y c h p a ń s tw a p rz e d sta w ia w o je w ó d z tw o b y d g o sk ie.

P o w ia te m ty m je s t p o w ia t c h o jn ic k i, n a jb liż sz a o jc z y z n a K a sz u b ó w tzw . p o ­ łu d n io w y c h i szereg u p rz y w ó d c ó w - d z ia ła c zy og ó ln o k a sz u b sk ic h z D erd o w sk im , K a rn o w sk im n a czele.

K to k o lw iek zw ied zał m alo w n iczy i ro zleg ły p o w ia t chojnicki, k tó reg o ziem ie g ra n ic z ą od za c h o d u z p o w ia ta m i c z łu c h o w sk im i m ia ste c k im , o d p ó łn o c y z p o ­ w ia ta m i b y to w sk im i k o śc ie rsk im , o d p ó łn o c o w sc h o d u z p o w ia te m sta ro g a rd z ­ k im , o d w sc h o d u z p o w ia te m tu c h o lsk im , a o d p o łu d n ia ze sę p o leń sk im , n ie m o że o p rzeć się w ra ż e n iu , że z n a la z ł się w ty p o w o k a sz u b sk im zak ątk u , m o d ro -z ie lo n y k o lo ry t k ra jo b ra z u , ję z y k , z w y czaje, z a ję c ia i te m p e ra m e n t lu d n o ści, o b licze m ia st i w si, w sz y stk o m a sw o isty re g io n a ln y c h a ra k te r ziem i sp o d z n ak u O rła i G ryfa.

S ą n a św iecie, s ą w P olsce reg io n y m artw e, m u zealn e, s ą reg io n y w y m ierające i sztu czn ie o d ra d z a n e , ale is tn ie ją je s z c z e - n a szczęście d la k u ltu ry - re g io n y ży w e, k tó ry m n ie p o trz e b a le k a rz a w tej cz y innej fo rm ie . R e g io n y te żyj ą i to żyj ą b e z n iczy jej p o m o c y z z e w n ą trz i ro z w ija ją się p o sw o jem u . A b y w a ło i ta k w d aw nej i n ied aw n ej p rz e sz ło śc i, że p rz e trz y m y w a ły nie ty lk o izo lację k u ltu ­ raln ą, ale - co ch lu b n ie jsz e - b e z w z g lę d n y n a p ó r p o lity czn y , g o sp o d a rc z y i k u ltu ­ ralny o nied w u zn aczn y m charakterze ek sterm inacyjnym . D o ta k ic h żyw ych, ży w o t­ n y c h i lo sem d o św ia d c z o n y c h re g io n ó w w P o lsce n a le ż y m ię d z y in n y m i reg io n k a sz u b sk i o raz je g o in te g ra ln y sk ła d n ik - p o w ia t ch o jn ick i.

P o czu cie o d rę b n o śc i reg io n aln ej K a sz u b ó w zaw sze ży w e n a p rz e strz e n i h is ­ to rii n ie w y ra d z a ło się w d ą ż n o śc i do se p a ra ty z m u p o lity c z n e g o , g o sp o d a rc z o ­ -sp o łe c z n e g o cz y k u ltu ra ln e g o , an i n ie n a b ie ra ło c e c h o p o z y c ji do p o lsk o śc i. Jeżeli K a szu b i z rz e sz ali się w p rz e sz ło śc i p o d zn a k ie m sw eg o G ry fa, to c z y n ili to

C

D

243

w intu ity w n y m w y czu ciu zag ro żen ia z zew n ątrz sw ego regionu. I p rzy zn ać trzeba, że in tu ic ja ich n ie b y ła m y ln a i d z ię k i d zia ła ln o śc i ó w c z e sn y c h zrz e sz eń , n ie u g ię ­ tej p o sta w ie sp o łe c z e ń stw a k a sz u b sk o -p o m o rsk ie g o i d zięk i ta k im z d arzen io m h isto ry c z n y m ja k T ra k ta t W ersalsk i p o p ierw szej i ro z g ro m ie n ie h itle ry z m u po drugiej w o jn ie św iato w ej re g io n w y sz e d ł cało ze stan u p o p rz e d n ie g o zag ro żen ia.

ja k ie p o d ło ż e m a d z isie jsz y re n e sa n s ru c h u k a sz u b sk ie g o , za p o c z ątk o w a n y p o w o ła n ie m do ż y c ia Z rz e sz e n ia K a sz u b sk ie g o w G d a ń sk u i filii te g o ż Z rz e sz e ­ n ia w m ia sta c h p o w ia tó w k asz u b sk ic h ?

Z ca ły m n a c isk ie m p o d k re ślić należy, że w sp ó łc z e sn y m ło d o k a sz u b sk i ru ch sp o łe c z n o -g o sp o d arczy , m im o iż w y ra ź n ie a k cen tu je s w ą ż y w ą o ry g in a ln o ść re ­ g io n a ln ą , ró w n ie ż o d że g n u je się o d ja k ie g o k o lw ie k ja w n e g o cz y z a k o n sp iro w a ­ n eg o sep a ra ty z m u , d z ie ln ic o w o śc i cz y o p o z y c ji w z g lę d e m P o lsk i. R u c h te n m a n a to m ia st a m b icję w e jś c ia w ży cie sp o łe c z n o -g o sp o d a rcz e P o lsk i ja k o k o n stru k ­ ty w n y c z y n n ik o sw o isty m z a b a rw ie n iu reg io n aln y m .

R u ch ka sz u b sk i z o rg a n iz o w a n y w Z rz e sz e n iu i je g o filiach , ja k o je d e n z p rz e ­ ja w ó w h a s ła sp o łe c z n o -g o sp o d a rcz e j a k ty w iz a c ji k raju , sta w ia sobie z a cel sz e ­ ro k ą ak ty w iz a c ję z iem p rz y m o rsk ic h i stw o rz e n ia z n ic h w z o rc o w e g o , w aż n e g o i o ry g in a ln e g o k o e fic je n ta ż y c ia o g ó ln o n a ro d o w e g o . W ła d z e p a ń stw o w e w p o ­ sz u k iw a n iu i b u d z e n iu w sz e lk ic h p rę ż n y c h sił tw ó rc z y c h w sp o łe c z e ń stw ie p o l­ skim w y ra ź n ie p o sta w iły n a sp o n ta n ic z n y ru c h k a sz u b sk i, d o p a tru ją c się w n im n ie w y k o rz y sta n e g o re z e rw u aru in ic ja ty w y sp o łe c z n o -g o sp o d a rcz e j n a p rz y m o ­ rzu. J e s t n a d z ie ja , że p o d o b n ie ja k w p rz e sz ło śc i d alszej i n a jb liż sz e j, ta k i o b e c ­ n ie K a szu b i P o lsk i nie z a w io d ą, n a w e t g d y b y O n a - ja k to n ie ra z b y w a ło - p rz y ­ p o m in a ła so b ie o n ic h o d c z a su do czasu.

W n ie d z ie lę d n ia 27 sty c z n ia br. za ło ż o n o w C h o jn ic a c h filię Z rz e sz e n ia K a ­ szu b sk ieg o . Z ja z d k o n sty tu c y jn y z g ro m a d z ił p rz e d sta w ic ieli w sz y stk ic h praw ie w arstw , u g ru p o w a ń i o d c ie n i sp o łe c z e ń stw a k a sz u b sk o -p o m o rsk ie g o nie ty lk o p o w ia tu ch o jn ic k ie g o , ale ró w n ie ż w ie lu p o w ia tó w P o m o rz a g d a ń sk ie g o i k o s z a ­ liń sk ieg o .

O tw a rc ia z ja z d u d o k o n a ł z ra m ie n ia Z a rz ą d u G łó w n e g o H . Ł u k o w ic z , syn z a słu ż o n e g o d z ia ła c z a sp o łe c z n e g o , dr. m ed . J. Ł u k o w ic z a . O d śp iew an ie h y m n u n a ro d o w e g o n a d a ło zja z d o w i n ie d w u zn aczn y , m o c n o z a z n a cz o n y c h a ra k te r u ro ­ czy sto śc i p o lsk iej.

P rz e w o d n ic tw o z ja z d u o b e jm u je d r m ed . B ru sk i z C zersk a, sam ro d o w ity K aszu b a. W ita ją c p rz y b y ły c h , w y m ie n ia szereg zn a n y c h o so b isto ści: O b. O b. P T A r e n d ta - p rz e w o d n ic z ą c e g o Z a rz ą d u G łó w n e g o Z r z e s z e n ia K a s z u b s k ie g o w G dańsku; k o m a n d o ra G rzen ię-R o m an o w sk ieg o - z-cę D o w ó d c y M ary n ark i W o ­ je n n e j; pierw szeg o sek retarza K P -P Z P R C hojnice - G rzegorka; p rzew o d n icząceg o

P R N C h o jn ice - N o g a la , p o s ła n a sejm P R L - M ach u ta; p rz e w o d n ic z ą c e g o M R N C hojnice - R o lbieckiego; w y ch o w aw cę m łodzieży, poetę i d ziałacza k aszu b sk ieg o - p ro f. B ieszka; znan eg o m ary n istę arty stę-m alarza - p ro f. M o k w ę i w ielu innych.

244

M

I

D o pre z y d iu m p o p ro sz o n o O b. O b. A ren d a, G rz e n ię -R o m a n o w sk ieg o i R ydz- k o w sk ieg o .

M n ó stw o n a d e sła n y c h z b lis k a i d a le k a te le g ra m ó w z ży c z e n iam i św iad czy ło o p o p u la rn o śc i in ic ja ty w y z o rg a n iz o w a n ia ru ch u k a sz u b sk ie g o n a te re n ie p o w ia ­ tu k a sz u b sk ie g o .

O b e c n o ść n a sali zn a n e g o w y c h o w a w c y m ło d zieży , o n g iś n a u c z y c ie la g im ­ n a z ju m ch o jn ick ieg o , lite ra ta i poety, p r o f . S te fa n a B ieszk a, w y w o łu je w śró d Jego p rz y b y ły c h n a z ja z d b. u c z n ió w sp o n ta n ic z n y o d ru c h w d z ię c z n o śc i, k tó re g o z e ­ w n ętrzn y m w y razem b y ł artystycznie w y k o n an y adres, w ręczo n y P rofesorow i p rzez d ele g a c ję ty c h ż e b. u c z n ió w z k o m a n d o re m G rz e n ią -R o m a n o w sk im n a czele. w z r u s z o n y P ro feso r, sw y m n ie z ró w n a n y m sty lem g a w ę d z ia rz a h a rc e rsk ie g o n a ­ w ią z u je do b la sk u d a w n y c h o g n isk h a rc e rsk ic h , w k tó ry c h u rz e k a ją c y m k ręg u w y c h o w a ło się ju ż k ilk a p o k o leń . I d ziś je s z c z e z a u w a ż a P ro fe so r o d b la sk ty c h o g n isk n a tw a rz a c h sw o ich b. w y c h o w a n k ó w i c ie sz y się, że m ó g ł i m o że b ra ć u d z ia ł w p rz e k a z y w a n iu d u c h a p ra w d z iw e g o h u m a n iz m u i p raw d ziw ej m iło śc i ojczyzny. P rz e k a z y w a n ie ty c h w a rto śc i, to o b o w ią z e k k a ż d e g o p o k o le n ia w z g lę ­ d em p o k o le ń n a stę p n y c h , to sz ta fe ta k u ltu ra ln a w n a jle p sz y m k la sy c z n y m stylu. Także i w o d n ie sie n iu do sp raw y k a sz u b sk ie j, k tó ra tk w ią c g łę b o k o k o rz e n ia m i w m a c ierzy stej ziem i p o m o rsk ie j, c z e rp a ć z niej b ę d z ie so k i w z b o g a c a jąc e o g ó l­ n o n a ro d o w ą k u ltu rę.

O s ią z ja z d u b y ł re fe ra t id e o lo g ic z n o -p ro g ra m o w y Jó z e fa O so w ick ieg o , j e d ­ n e g o z u c z n ió w p r o f . B ie sz k a i p ro m o to ra Z rz e s z e n ia w C h o jn icach . O to te z y refe ra tu w streszczen iu : R e g io n k a sz u b sk i je s t re g io n e m ży w y m o b o g a ty c h i o ry ­ g in a ln y c h tra d y c ja c h h isto ry c z n y c h . w n i ó s ł o n do sk a rb c a k u ltu ry n a ro d u p o l­ sk ieg o , z k tó ry m łą c z y ła g o za w sz e i łą c z y n a d a l se rd e c z n a i w ie rn a w ię ź w s p ó l­ n o ty p le m ien n ej, szereg n iep rz e m ija jąc y c h w a rto ści (W ybicki, C ey n o w a, D erd o w - ski, H ey k a, M ajk o w sk i, K arn o w sk i i inni). P o stęp o w y ru ch k aszu b sk i je s t w y razem p rę ż n o śc i e le m e n tu k a sz u b sk ie g o . N a w ią z u ją c do tra d y c ji, w y ra ź n ie o d g ra d z a się od w sz e lk ic h in sy n u a c ji o se p a ra ty z m ie, d z ie ln ic o w o śc i czy o p o z y c ji w zg lę d e m P o lsk i. C hce b y ć s iłą k o n s tru k ty w n ą w b u d o w a n iu p rz y sz ło śc i c a łeg o k raju , siłą k o n s tru k ty w n ą n ie ty lk o n a P o m o rz u sz c z e c iń sk o -k o sza liń sk im ja k o rd z e n n y c h zie m ia c h P o m o rz a n - K aszubów . K a szu b i d aw ali d o w o d y sw eg o g łę b o k ie g o p o ­ c z u c ia i w o li p rz y n a le ż n o śc i do n a ro d u p o lsk ie g o . R u c h k a sz u b sk i p ra g n ie p o n o ­ sić o d p o w ie d z ia ln o ść z a rozw ój sp o łe c z n o -g o sp o d a rcz y n a P o m o rz u , p ra g n ie b y ć w w ięk szej n iż d o ty c h c z a s m ierze g o sp o d a rz e m n a sw o im h isto ry c z n y m te ry to ­ rium . P o w ia t ch o jn ic k i je s t ta k ż e h isto ry c z n y m te re n e m k a sz u b sk im o ży w y m , re g io n a ln y m p iętn ie. Z u w a g i w ię c n a sw ój k a sz u b sk i c h a ra k te r w in ie n w ejść w sk ład w o j. g d a ń sk ie g o , o b e jm u ją c e g o w ię k sz o ść e le m e n tu k a sz u b sk ie g o . Jako re g io n k a sz u b sk i w y m a g a p o w ia t n a sz p o d trz y m a n ia i ro z w o ju istn ie ją c y c h sił w y tw ó rc z y c h . W sz e lk ie in w e sty c je , m a ją c e n a c e lu w z m o ż e n ie p o te n c ja łu w y ­ tw ó rc z e g o , o m ijały d o ty ch czas p o w iat chojnicki, zaso b n y w siłę lu d z k ą i zaplecze su ro w co w e. B y ły n a w e t p rz y p a d k i ro z b ra ja n ia te re n u z u rz ą d z e ń w y tw ó rczy ch .

C

D

Niezależnie od roli, jaką odegrać może w przyszłości w ramach ogólnopaństwo-

wych planów inwestycyjnych i gospodarczo-społecznych, powiat powinien być

już teraz aktywizowany.

Jakie cele wytycza sobie i jakich zadań podjąć się chce i może w tym wzglę­

dzie Zrzeszenie Kaszubskie w Chojnicach?

W zakresie gospodarczym Zrzeszenie czynić będzie starania około wyzyska­

nia zasobów złóż marglu (Przymuszewo, Laska, Charzykowy). Wiążące się z tym

zagadnienie transportu urobku do najbliższych stacji sieci PKP zamierza Zrzesze­

nie rozwiązać - przy pomocy władz terenowych - na razie środkami transportu

wodno-kołowego, w przyszłości zaś zapostulować budowę gospodarczej linii ko­

lejowej Czersk-Brusy-Miastko.

Podobne starania podejmie Zrzeszenie około wyzyskania żwirów i głazów

narzutowych, w złoża których obfituje północna część powiatu.

Z innych możliwości przedmiotem zainteresowania Zrzeszenia będzie in­

tensywniejsze wykorzystanie runa leśnego dla przetwórstwa, zbieractwo i planta­

cja ziół leczniczych, plantacja róży japońskiej, lnu, piassawy, rycynusu, wikliny

koszykarskiej, popieranie akcji zalesieniowej na 8000 ty s 20 ha nieużytków i ziem

wyłączonych z uprawy. szczególną pieczą otoczy Zrzeszenie ludowy przemysł

artystyczny, do tej pory po macoszemu traktowany, jak hafciarstwo, koronkar­

stwo, malowanki na szkle, wyroby z korzeni, tkactwo samodziałów.

Ziemia chojnicka może zresztą kryć jeszcze i inne skarby, które wymagać

będą jednakże pomocy państwowej przy ich eksploatacji.

Najeżałoby podjąć studia celem uwypuklenia osoby i działalności Józefa

Wybickiego, jednego z wybitnych Polaków na przełomie XVIII i XIX wieku,

rodowitego Kaszuby z pow. kościerskiego.

W nazewnictwie ulic, placów i innych miejsc należy uwzględnić szerzej niż

to było do tej pory zasłużonych około sprawy kaszubskiej i polskiej działaczy,

twórców i męczenników.

Referatu J. Osowickiego wysłuchało plenum z uwagą i aplauzem. Po przer­

wie dyskusja, bardzo ożywiona, stanowi dalsze rozwinięcie pomysłów referatu.

B. Machut, poseł na Sejm: popiera myśli o aktywizacji społeczno-gospodarczej

powiatu i podkreśla potrzebę lepszego rozwiązania problemu komunikacyjnego

w północnej części powiatu przez budowę linii kolejowej Czersk-Brusy-Miastko.

Dla młodzieży kaszubskiej na wsi należałoby zadbać o uruchomienie świetlic re­

gionalnych, których duszą musiałby być nauczyciel o wyraźnych zamiłowaniach

regionalnych.

Prof. Mokwa: wyjaśnia pochodzenie godła Gryf.

246

M

I

M cg cr z L u b n i: n a w ią z u je do m y śli w y k o rz y sta n ia złó ż m a rg lu w P rz y m u sz e w ie i L asce do c e ló w ro ln ic z y c h i b u d o w la n y c h i z w ra c a u w a g ę n a m o ż liw o ść o tw a r­ c ia c e g ieln i g o sp o d arczej w L u b n i w o p a rc iu o p o k ła d dobrej g lin y n a m iejscu . P o n ad to p o stu lu je o ży w ie n ie tra d y c y jn e g o ta m p le c io n k a rstw a z k o rzen i.

J. L ah n z C h a rz y k ó w : w sk azu je n a w alo ry tu ry sty czn e szlaku k aszu b sk ieg o . W obec n a p ły w u tu ry stó w z a g ra n ic zn y c h w id z i k o n ie c z n o ść u p o rz ą d k o w a n ia i lep szeg o z a g o sp o d a ro w a n ia sz la k ó w tu ry sty c z n y c h ja k o p o d sta w o w e g o w a ru n k u ro zw o ju c h a rzy k o w sk iej b a z y tu ry s ty c z n e j.

P liń sk a z W ie la : p rz e d sta w ia n ie w e so łą , a cz a sa m i w p ro st p a ra d o k s a ln ą sy tu ację arty sty c z n e g o h a fc ia rstw a lu d o w e g o , d o m a g a ją c się o p iek i n a d t ą g a łę z ią sztuki lu d o w ej ze stro n y Z rzeszen ia.

P ro f, M o k w a : p o tw ie rd z a słu szn o ść w y w o d ó w p rz e d m ó w c z y n i.

R y ch ert z L ip n ic y : w id z i k o n ie c z n o ść ro z to c z e n ia o p iek i n a d g w a rą k a sz u b sk ą , z ro b ie n ia je j m ie js c a w ro z g ło śn i P o lsk ie g o R a d ia w fo rm ie re g u la rn y c h au d y cji k aszu b sk ich .

Ic h n o w sk i z C h o jn ic : z w ra c a u w a g ę n a m o ż liw o ść z a sto so w a n ia m o ty w ó w sztu k i lu d o w ej k a sz u b sk ie j w p rz y sz łe j p o lic h ro m ii k o ś c io ła fa rn e g o w C h o jn ic a c h , w zd o b n ic tw ie k o śc ie ln y m i św ieck im . N a w ią z u ją c do p rz e w id z ia n ej n a sierp ień br. u ro c z y sto śc i resty tu c ji p o m n ik a H . D e rd o w sk ie g o w e W ie lu , w y su w a p ro je k t w y d a n ia d zieł te g o ż p o e ty k aszu b sk ieg o .

C h m ie le c k i: ż ą d a m ie js c a d la n a rz e c z a k a sz u b sk ie g o w sz k o łach reg io n u . A re n d t z G d a ń s k a : n a tle k ró tk ie g o rz u tu h isto rii K a sz u b ó w o d c z a só w n a jd a w ­ n ie jsz y c h do chw ili obecnej w y k azu je, że ru ch k aszu b sk i p o stąp ił słusznie, staw ia­ ją c w y ra ź n ie n a G o m u łk ę i o rg an izu jąc się w Z rz e sz e n ie i k o m isje p ro b lem o w e. N o g al, p rz e w o d n ic z ąc y PRN C h o jn ic e : w starannie o p raco w an y m referacie p rz e d ­ sta w ia sy tu ację g o s p o d a rc z ą p o w ia tu w z a k resie ro ln iczo -leśn y m , p rz e m y sło w o - -rz e m ie śln ic zy m , su ro w c o w y m i z a tru d n ie n io w y m . W s z e lk a in ic ja ty w a z m ie rz a ­ ją c a do in te n sy fik a c ji m o ż liw o śc i p ro d u k c y jn y c h p o w ia tu b ęd z ie m o g ła lic z y ć n a p o p a rc ie P R N , ty m b ard ziej zaś Z rz e sz e n ie ja k o sp o n ta n ic z n y a k ty w s p o łe c z n o ­ -gospodarczy.

K o m a n d o r G rz e n ia -R o m a n o w sk i z G dyni: o m a w ia p ro b le m n a b o ru m ło d z ie ż y p o lsk ie j, a sz czeg ó ln ie k aszu b sk iej do flo ty p o lsk iej. D o ty c h c z a s od sp raw m o rz a o d d zielała m ło d zież k a sz u b sk ą b a rie ra n ieu fn o ści i podejrzliw ej n iech ęci ze strony czy n n ik ó w kiero w n iczy ch . O becnie m o żliw o ści zatru d n ian ia tej m ło d zieży w p racy zw iązan ej z je j ro d zim y m ż y w io łe m stale b ę d ą w zrastać.

C

D

247

P rze d sta w ic ie le P Z P R K P C h o jn ice, G rz e g o re k i C z a p ie w sk i: u sto s u n k o w u ją się do Z rz e s z e n ia p rz y c h y ln ie , c h o ć c h c ie lib y w id z ie ć w p ra c a c h z w ła sz c z a h is to ­ ry c z n y c h Z rz e sz e n ia u w y p u k lo n ą h isto rię w a lk k la so w y c h w p o w ie c ie w o k resie m ię d z y w o je n n y m o ra z u d z ia ł e le m e n tu le w ic o w e g o w w a lc e z h itle ry z m e m w czasie o k u p acji. Z rz e sz e n ie w in n o ro z w in ą ć ru c h tu ry sty c z n y n a szla k a c h k a ­ szu b sk ich , a w zw ią z k u z ty m u ru c h o m ić n are sz c ie m u z e u m reg io n a ln e w C h o jn i­ cach , k tó re g o liczn e i cen n e e k sp o n a ty p o n ie w ie ra ją się p o ró ż n y c h z a stę p c z y ch sch o w k ach .

O so w ick i z C h o jn ic : p ra g n ie w y d a ć c a ło k sz ta łt tw ó rc z o śc i literack iej D e rd o w ­ s k ie g o i K a rn o w s k ie g o . W z w ią z k u z m o ż liw o ś c ią o tw a rc ia O d d z ia łu P K O w C h o jn icach w sk azu je g m a c h b. B a n k v e re in u ja k o lo k al o d p o w ied n i n a p o m ie sz ­ czen ie P K O . P ro p o n u je ró w n ie ż w sz c z ę c ie starań o lik w id ację w ię z ie n ia k arn e g o w K o ro n o w ie ja k o o sław io n ej k a to w n i P o la k ó w i u tw o rz e n ie ta m n o w o c z e sn e g o z a k ła d u w y c h o w a w c z eg o .

R olbiecki, p rzew o d n iczący M R N C h o jn ic e : w y ra ż a zad o w o len ie z p o w sta n ia Z rz e ­ sz e n ia K aszu b sk ieg o i w id zi w nim rod zim y ak ty w społeczno-gospodarczy, którego in ic ja ty w y m o g ą p rz y c z y n ić się do ro z w o ju m ia s ta i p o w ia tu , z w ła sz c z a w z a k re ­ sie b u d o w n ic tw a m ie sz k a n io w e g o , ro z w o ju tu ry sty k i i o c h ro n y n isz c z e ją c y c h z a b y tk ó w h isto ry czn y ch .

Ja ż d ż e je w sk i ze S łu p s k a : p rz e k a z u je p o z d ro w ie n ia o d S ło w iń có w i p ro si o p rz e ­ sz czep ien ie Z rz e s z e n ia n a P o m o rz e Z a c h o d n ie.

S zczęsny, p rz e w o d n ic z ą c y M R N w e jh e ro w o : rz u c a m y śl h isto ry c z n e g o o p ra c o ­ w a n ia m a rty ro lo g ii lu d n o śc i p o m o rsk ie j w czasie o k u p a c ji o ra z u w y d a tn ie n ie u d z ia łu K a sz u b ó w w w alce zb ro jn ej p rz e c iw k o h itle ry z m o w i.

Z d o k o n an y ch w y b o ró w w eszli do Z a rz ą d u P o w iato w eg o Z rz e sz e n ia K a sz u b ­ sk ieg o w C h o jn icach : R o lb ie c k i St. ja k o p re z e s, R y d zk o w sk i J. ja k o z -c a p re zesa, O so w ick i J. ja k o sekretarz, P ię k n y K. ja k o sk a rb n ik i K arp u s St. ja k o członek.

D o k o m isji rew izy jn ej w eszli: N o g a l M ., M a k o w sk i A ., T ark a J. i Ich n o w - ski M .