ROCZNIKI PEDAGOGICZNE Tom 8(44), numer 2 2016
DOI: http://dx.doi.org/10.18290/rped.2016.8(44).2-1
OD REDAKTORA NAUKOWEGO
Prezentowany numer „Roczników Pedagogicznych” jest pos´wiecony wy-chowaniu chrzes´cijan´skiemu i pedagogii szkoy katolickiej. Wychowanie chrzes´cijan´skie i szkoa katolicka, chociaz s a zjawiskami odrebnymi, to jed-nak maj a wiele elementów wspólnych, zwaszcza w zakresie zaozen´ systemo-wych, tres´ciosystemo-wych, misyjnych i teleologicznych. O ile wychowanie chrzes´ci-jan´skie funkcjonuje w rodzinie, w szkole, we wspólnotach kos´cielnych, o tyle szkoa katolicka nie moze realizowac´ swojego posannictwa bez wychowania chrzes´cijan´skiego.
W centrum wychowania chrzes´cijan´skiego i szkoy katolickiej jest Jezus Chrystus, Syn Bozy i Czowieczy, Zbawiciel czowieka, doskonay wzór zycia ludzkiego i chrzes´cijan´skiego. Chrystocentryczny charakter implikuje wymiar trynitarny, eklezjalny, ewangelizacyjny i formacyjny. Szkoa katolicka jest uprzywilejowanym miejscem wychowania chrzes´cijan´skiego, wychowania integralnego.
Problematyka szkolnictwa katolickiego ma bogat a i dug a tradycje. W uje-ciu historycznym siega do pocz atków Kos´cioa i wychowania pierwszych chrzes´cijan. W kolejnych wiekach pierwszorzedn a role penio poszukiwanie optymalnego ksztacenia i wychowania, tworzenie modelu edukacji obejmuj a-cej pen a formacje wychowanka. Powstaj ace w s´redniowieczu szkoy stano-wiy wyraz troski Kos´cioa o wychowanie spoeczen´stwa. Nadrzedna rola Kos´cioa zaznaczya sie w róznych formach organizacyjnych, pocz awszy od szkó elementarnych az po uniwersytety, stanowi ace s´rodowisko dynamiczne-go rozwoju nauki i formacji spoeczen´stwa. Chociaz w nowozytnos´ci pan´stwo przejmowao szkolnictwo jako wasne zadanie, to szkoa katolicka zachowaa swoj a autonomie ideow a i organizacyjn a. Dzisiejsza szkoa katolicka, odmien-na od jej róznorodnych form historycznych, ma podobne funkcje i cieszy sie uznaniem nie tylko w katolickich s´rodowiskach.
Zasadnicz a funkcj a szkoy katolickiej jest wychowanie suz ace penemu rozwojowi osoby wychowanka, zarówno naturalnemu, jak i chrzes´cijan´skiemu. Papiez Jana Pawe II w licznych wypowiedziach podkres´la te zaleznos´c´ i jed-nos´c´, stwierdzaj ac, ze szkoa katolicka jest „rzeczywistym miejscem
integral-6 OD REDAKTORA NAUKOWEGO
nej formacji osoby”1 poprzez formacje kulturow a, moraln a, estetyczn a, spo-eczn a i religijn a. W podobny sposób interpretuj a nadrzedn a funkcje szkoy katolickiej Benedykt XVI i Franciszek.
Problematyke zwi azan a z wychowaniem chrzes´cijan´skim i szko a katolick a zawieraj a artykuy prezentowane w niniejszym numerze „Roczników Pedago-gicznych”, ujete w dwóch czes´ciach: jako studia teoretyczne oraz studia histo-ryczne i teoretyczno-praktyczne. W pierwszej czes´ci przedmiotem analizy s a zadania katolickiego wychowawcy (ks. Marek Dziewiecki), wychowanie i edukacja dziecka w duchu chrzes´cijan´skim (Beáta Akimjaková i Ludmila Krajcíriková), wychowanie chrzes´cijan´skie w katechezie szkolnej (ks. Stani-saw abendowicz) oraz inspiracje papieza Franciszka dla wspóczesnej szko-y katolickiej (ks. Adam Maj). Róznorodnos´c´ tematyczna charakteryzuje rów-niez czes´c´ drug a, w której znajduj a sie przykady praktycznej aplikacji wy-chowania chrzes´cijan´skiego – historyczne i wspóczesne. Dwa artykuy histo-ryczne dotycz a formacji nauczycielskiej prowadzonej przez Spisk a Kapitue w XIX wieku (Marcela C arnická) oraz formacji polskich studentów w Kole-gium Pijarów w Podolin´cu w XVII-XVIII wieku (Veronika Hašková i Pavol Zubal). Kolejne artykuy prezentuj a dos´wiadczenie edukacyjne (persona-listyczne i sokratejskie) w szkole katolickiej w Chojnicach (Rafa Maliszew-ski) oraz sposób zastosowania systemu prewencyjnego s´w. Jana Bosko w wy-chowaniu zeglarskim (Andrzej Król SDB).
Caos´c´ numeru dopeniaj a recenzje wydawnicze dwóch publikacji: dotycz a-cej tozsamos´ci szkoy katolickiej (Marta Buk-Cegieka) i zbioru wypowiedzi papieskich o s´w. Janie Bosko (ks. Grzegorz Wójcik), oraz sprawozdanie z konferencji dla nauczycieli i wychowawców (Dominika Ledworuch).
Autorom wszystkich artykuów i opracowan´, reprezentuj acym rózne s´rodo-wiska naukowe, os´wiatowe i wychowawcze w Polsce i na Sowacji, nalezy sie uznanie i wdziecznos´c´, a Czytelnikom zyczenie pozytecznej lektury.
Ks. dr hab. Adam Maj, prof. KUL
1JANPAWEII, Szkoa katolicka miejscem integralnej formacji modego czowieka.
Au-diencja dla delegatów FIDAE, Rzym, 28 XII 1981 r., w: S. URBAN´ SKI (red.), Wychowanie
