Odnowiona reguła trzeciego zakonu regularnego św. Franciszka

Joachim Roman Bar

Odnowiona reguła trzeciego zakonu

regularnego św. Franciszka

Prawo Kanoniczne : kwartalnik prawno-historyczny 29/3-4, 101-111

1986

29 (1986) nr '3— 4

O. JOACHIM ROMAN BAR OFMCONV. O D N O W IO N A R EG U ŁA

TRZECIEG O Z A K O N U R EG ULA RN EG O SW . F R A N C ISZ K A T r e ś ć : Wstęp. I, U w agi ogólne o regule, II. Treść reguły. Dodatek: Tekst reguły w jęz. polskim.

W stęp

R eguła św. Franciszka z Asyżu, przyjęta przez niek tó re k la ­

sztory oddające się zew nętrznej p racy apostolskiej, a zwłaszcza

przez czynne zgrom adzenia zakonne, pragnące oprzeć swą ducho­

wość na k ieru n k u ascetycznym franciszkańskim , m a swe źródło

w regule trzeciego zakonu świeckiego św. Franciszka, zatw ierdzo­

nej przez pap. M ikołaja IV w 1289 ro k u *. G rupy terc jarzy i te r-

cjarek pragnąc izakonnego życia wspólnego, dalej stosowały regułę

obow iązującą terc jarzy świeckich, ale dodały do niej sta tu ty czy

reg u lam in y dostosow ane dla try b u życia zakonnego. Powoli utw o­

rzył się nieco in n y te k st reg u ły dla terc jarzy „regu larn y ch ”, k tó ­

ry został zatw ierdzony w 1521 r. przez pap. Leona X a następnie

w nieco zm ienionej form ie przez pap. P iusa XI w 1927 roku 2.

Od 1945 r. a zwłaszcza od Soboru W atyk. II k iedy zaczęto w

zakonach dostosowywać ustaw odaw stw o w ew nętrzne do nowych

czasów ii szukać pierw otnych źródeł duchowości zakonnej, pom yśla­

no o nowej form ie re g u ły franciszkańskiej dla zgrom adzeń zakon­

nych, opierających swą ascezę na ideałach św. Franciszka z Asyżu.

T ak pow stał now y te k st reguły zatw ierdzonej przez pap. Ja n a

P aw ła II w 1982 roku».

W obecnym a rty k u le pom ijam h istorię pow stania nowego tek stu

reg u ły 4, jak rów nież wiadom ości o pow staniu „regu larn y ch ” zgro­

m adzeń zakonych o partych na regule św. F ra n c is z k a 5, jedynie

ogólnie omówię tek st odnowionej reguły.

1 Bulla

Supra montem

2 O rozwoju reguły zob. L. T e m p e r i n i ,

La regola del

erzo Ordi-

ne Regolare di San Francesco dalle origini ai nostri giorni,

3 Brew e apost.

Franciscanum vitae propositum, 8

75

(l-98i3) 544.

4 Zw ięzłe dane zob, w dziele: R. P a z z e l l i ,

Regola e vita dei fratelli

e delle sorelle del Terzo Ordine Regolare di San Francesco,

1983 s. 43—631

102

Pod nazw ą „reguła” rozum iem y zazwyczaj k ró tk i zbiór po dsta­

w owych przepisów norm ujących życie zakonne. Głównie są tam

zebrane zasady ascetyczne, m niej natom iast jest uwzględniona o r­

ganizacja zakonu.

Odnowiona reguła b raci i sióstr trzeciego zakonu regularnego

św. F ranciszka jest zbiorem podstaw ow ych w skazań dla ży d a w e­

dług Ew angelii w duchu św. F ranciszka z Asyżu. Jest przeznaczo­

na dla przeszło 400 zgrom adzeń zakonnych m ęskich i żeńskich,

agregow anych do zakonu św. Franciszka. W yraża ogólnie cel, d u ­

chowość, działalność zakonów, a nie zaw iera n orm organizacyjnych.

K ażde bowiem zgrom adzenie zakonne posiada n adto własne kon­

sty tu cje i tu ta j są umieszczone przepisy praw ne, odpowiednie do

celu specjalnego i działalności danej rodziny zakonnej.

W regule są uchw ycone tylko zasadnicze i wspólne elem enty,

dające się dostosować do życia b raci i sióstr, ta k w zakonach o

charakterze czynnym ja k i kontem placyjnym . Są to podstaw ow e

w ytyczne dla ascezy zakonnej, k tó re mogą stosować różne zgro­

m adzenia zakonne, pragnące należeć do duchow ej rodziny św. F ra n ­

ciszka. Je st bow iem podkreślone życie w edług Ewangelii, m odlitw a,

ubóstw o franciszkańskie, pokuta, pokora, braterstw o, prostota, r a ­

dość.

Zaznacza jasno pap. J a n P aw eł II w b rew e zatw ierdzającym

r e g u łę «, że nowy tek st reg uły jest zgodny z m yślą św. F ran cisz­

ka: „Poszczególne elem enty i zasady program u życia fran ciszk ań­

skiego znakomicie są zestaw ione w R egule i Ż yciu Braci i Sióstr

Trzeciego Z akonu Regularnego św iętego Franciszka i w tak im

ujęciu całkowicie odpow iadają praw dziw em u in stytu to w i francisz­

kańskiem u. Dlatego też My, posiadając pełnię Naszej w ładzy Apo­

stolskiej, postanaw iam y, oznajm iam y, zarządzamy, aby ta Reguła

m iała w łasną moc i wagę dla w yjaśnienia Braciom i Siostrom

właściwego znaczenia życia franciszkańskiego. T ak m ianow icie

ośw iadczam y po w szechstronnym rozw ażeniu tego wszystkiego co

w tej sprawiie pow iedzieli swego czasu Nasi Poprzednicy: Leon

X i P ius X I w konstytucjach Apostolskich In te r cetera i R erum

condicio”.

I. Uwagi ogólne o regule

II Terz’ Ordine Regolare di S. Francesco attraverso i secóli,

La „regola” degli or dim francescani,

O. Reg. 11 (1968) 28—69; L. T e m p e r i n i ,

La regola del Terzo Ordine

Regolare di San Francesco dalle origini ai nostri giorni,

San Francesco e il Terz’Ordine,

Padova 1982; tamże, obszerna literatura; M. C o n t i ,

Regola.

Regola dell’ Ordine Francescano Secolare.

Obecna regu ła zaw iera w iele zdań p rzejęty ch dosłownie z P i­

sm a św. i z pism św. Franciszka. Dzięki tem u te k st jest bardziej

obiektyw ny, nie będzie podlegał „starzeniu” się, będzie zrozum ia­

ły tak że przez następne pokolenia braci i sióstr. Również należy

pam iętać, że now y tek st reg u ły został ułożony po Sobrze W aty kań ­

skim II, a więc już pod w pływ em jego sform ułow ań i dośw iad­

czeń.

Pod w zględem redakcyjnym tek st reg u ły jest dość zwięzły. Za­

w iera w stęp złożony ze słów św. F ranciszka i podobne zakończe­

nie, a w łaściw a treść jest u ję ta w k ró tk ie a rty k u ły kolejno num e­

ro w an e (razem 32), zebrane w dziew ięciu rozdziałach. W ydanie

łacińsko-w łoskie tek stu posiada na m arginesie odsyłacze do ksiąg

P ism a św. i do pism św. F ranciszka, co naocznie w skazuje, że

te k st reg uły jest m ozajką złożoną z cytatów .

Dla w ygody kanonistów podaje się w dodatku p ełny tek st re ­

g u ły w tłum aczeniu na język p o ls k i7.

II.

Treść reguły

Obecnie należy się zaznajom ić z treścią odnowionej reg uły 8. Po­

d a m tu ta j tylk o istotne uw agi dla zrozum ienia tek stu reguły, przy­

toczonego w całości w dodatku.

W stęp reguły, to część listu św. F ranciszka do w iernych, a w

szczególności do pragnących „czynić pokutę”. M ają więc kochać

Boga, kochać bliźniego, sprzeciw iać się złym skłonnościom, korzy­

stać z sakram entów św iętych zwłaszcza z E ucharystii, prowadzić

życie zgodne z naw róceniem . Wówczas osiągną praw dziw e szczę­

ście.

Rozdział I zaw iera trz y artykuły. N ajpierw jest stw ierdzenie,

że bracia i siostry żyją w zakonie, są obow iązani zachowywać

trz y śluby i żyć zgodnie z Ew angelią. W d ru g im a rty k u le reg uła

o k re śla ch a rak ter specyficzny trzeciego zakonu regularnego, a

w ięc trw an ie w e w ierze i pokucie, a naw rócenie ew angeliczne

będą bracia i siostry przeżyw ać w duchu m odlitw y, ubóstw a i po­

kory. A rty k u ł trzeci podkreśla posłuszeństwo papieżow i i innym

przełożonym , ducha jedności w jednej rodzinie franciszkańskiej,

in n y m i słowy pnzynależność do Kościoła i rodziny franciszkań­

skiej.

Rozdział

II

w pięciu arty k u łach (nr 4—8) m ówi o podejm ow aniu

tego sposobu życia, a więc o w a ru n k ach potrzebnych ze strony

7 Wydanie urzędowe Warszawa 19(84 oo. Kapucyni (wyd. na powiela­

czu).

8 Korzystam z niektórych myśli zawartych w opracowaniu: R. P a z -

z e 11 i, Regola e vita dei fratelli e delle sorelle del Terzo Ordine Re-

104 O.J. R. Bar

k an dydata, próbie now icjackiej i stro ju zakonnym oraz składaniu

profesji.

Rozdział III

jest poświęcony duchow i m odlitw y (nr 9—13). Mo­

dlitw a to zasadnicza droga do Boga, jako skutek „nawrócenia

Chodzi o m odlitw ę ustaw iczną, o rozw ażanie słów P. Jezusa, o

uczestniczenie w Najśw. Ofierze E ucharystycznej, o ducha poku­

ty w ew nętrznej i zew nętrznej razem z korzystaniem z sak ram en ­

tu pokuty i uczynkam i pokutnym i.

Rozdział IV

(nr 14—17) zajm uje się obowiązkiem życia w czy­

stości dla K rólestw a Niebieskiego. Pow ołanie do życia w czystości

jest niezw ykłym d arem Bożym, a wzorem takiego życia jest N ajśw .

Dziewica M aryja, k tó rą należy czcić na w zór św. Franciszka.

Rozdział V

(nr 18—20) w yjaśnia ja k należy pracować, służyć

bliźnim , z pokorą trak to w ać drugich. P rac a i posługa bliźnim nie

może przeszkadzać w m odlitw ie i pobożności. Główne m yśli tego

rozdziału są izaczerpnięte z reg uły św. F ranciszka dla I zakonu.

Rozdział VI

(nr 21—22) m ówi o ubóstw ie franciszkańskim , po­

sługując się słowam i reg uły I zakonu i przedstaw iając przykład

ubogiego C hrystusa.

Rozdział VII

(nr 23—24) ukazuje p ra k ty k ę miłości bliźniego, jak

ją pojm uje b ra te rstw o franciszkańskie. Miłość w zajem na jest b a r­

dzo w ażnym elem entem życia wspólnego, dlatego taki nacisk na

nią jest położony w regule III zakonu regularnego.

Rozdział VIII

(nr 25—28) określa posłuszeństwo zakonne w d u ­

chu św. F ranciszka i sposób w ykonyw ania w ładzy. I w ty m roz­

dziale istotne m yśli są zaczerpnięte z regu ły obowiązującej w I

zakonie franciszkańskim .

Rozdział IX

(nr 29—31) jest poświęcony życiu apostolskiem u,

zwłaszcza sposobowi jego prakty ko w an ia w miłości i pokorze. B ra ­

cia i siostry m ają zwłaszcza daw ać świadectwo o nauce P. Jezusa

i m ają naśladow ać Jego przykład.

W

zakończeniu

reguły (nr 32) zaw iera się zachęta i błogosław ień­

stwo św. Franciszka na życie w ubóstw ie i pokorze, zgodnie ze

złożoną profesją zakonną.

Z powyższego przeglądu treści odnowionej reg u ły widać, że

zaw iera ona w sobie podstaw ow e zagadnienia życia zakonnego, d a­

je dość szczegółowe zasady ascetyczne, może natchnąć k o nstytu cje

zakonne ideałam i ew angelicznym i w duchu św. F ranciszka z Asyżu,

a nie k rę p u je szczegółowych form pracy i życia w zgrom adze­

niach zakonnych.

D O D A T E K

T ek st regu ły w języ k u p olsk im Słow a Ś w iętego Franciszka pow iedzian e

do Jego N aśladow ców

W szyscy, którzy m iłują Pana z całego serca, z całej duszy i umysłu, z całej m ocy i m iłują bliźnich sw oich jak siebie sam ych, a m ają t w n ie­ naw iści ciała sw oje z wadam i i grzechami, i przyjmują Ciało i Krew Pana naszego Jezusa Chrystusa, i czynią godne ow oce pokuty: O, jak­ że szczęśliw i i błogosław ieni są oni i one, gdy takie rzeczy czynią i w nich trwają, bo spoazmie na nich Duch Pański i uczyni u nich m iesek anie i m iejsce pobytu, którego dzieła czynią, i są oblubieńcami, braćmi i m atkam i Pana naszego Jezusa Chrystusa. Oblubieńcami jesteś­ m y, kiedy duisaa w ierna łączy się w Duchu Św iętym z Panem naszym Jezusem Chrystusem. Braćmi dla Ndego jesteśm y, kiedy spełniam y w olę Ojca, który jest w niebie. Matkami, gdy nosim y Go w sercu i w ciele naszym przez m iłość Boską oraz czysite i szczere sum ienie; rodzim y Go przez św ięte uczynki, które powinny przyświecać innym jako wzór. O, jak chw alebna to rzecz m ieć w niebie św iętego i w iel­ kiego Ojca! O jak św iętą jest rzeczą mieć pocieszyciela, tak pięknego i podziwu godnego oblubieńca! O, jak św iętą i jak cenną jest rzeczą m ieć tak miłego» pokornego, darzącego pokojem, słodkiego, godnego m iłości i ponad w szystko upragnionego brata i takiego syna: Pana na­ szego Jezusa Chrystusa, który życie oddał za ow ce sw oje i m odlił się do Ojca mówiąc: Ojczie Ś w ięty zachowaj w im ię Twoje tych, których m i dałeś na św ie ó e ; Twoim i b yli i dałeś mi ich.

I słowa, które mi dałeś, dałem im; a oni przyjęli i praw dziw ie u w ie­ rzyli, że od Ciebie w yszedłem i poznali, że Ty Mnie posłałeś.

Proszę za nimi, a n ie aa światem.

Pobłogosław i uświęć, i za nich sam ych Siebie poświęcam w ofie­ rze.

■Nie tylko za nimii proszę, ale za tym i, którzy dzięki ich słowu u w ie­ rzą w e m nie, aby b yli pośw ięceni ku jedności, jak i My. I chcę, Ojcze, aby i oni byli ze Mną tam, gdziie Ja jestem, żeby oglądali chw ałę moją w K rólestw ie Twoim. Amen.

I. W im ię Pańskie rozpoczyna się R eguła i życie Braci i Sióstr Trzeciego Zakonu Regularnego

Ś w iętego F ranciszka

1. Sposób życia Braci i Sióstr Trzeciego Zakonu Regularnego Św iętego Franoiisizka jest następujący: zachowywać św iętą Ewangelię Pana na­ szego Jezusa Chrystusa, żyjąc w posłuszeństwie, w ubóstwie i w czy­

106

_[6]

2. Bracia i Siostry tego Zakonu razem ze wszystkim i, którzy chcą słu ­ żyć Panu Bogu w św iętym K ościele katolickim i apostolskim, niech trw ają w prawdziwej w ierze i pokucie. To nawrócenie ewangeliczne chcą przeżywać w duchu m odlitw y, ubóstwa i pokory. Niech się w strzy­ m ują od w szelkiego zła i trw ają do końca w dobru, gdyż sam Syn Boży nadejdzie w ch w ale i powie w szystkim , którzy, Go poznali i w iel­ bili, i służyli Mu w pokucie: „Pójdźcie, błogosław ieni Ojca m ego” i w eźcie w posiadanie „Królestwo przygotowane wam od założenia św iata”.

3. Bracia i Siostry przyrzekają posłuszeństw o i szacunek Papieżow i i Kościołow i Katolickiem u. W tym sam ym duchu niech będą posłusz­ ni tym , którzy są ustanow ieni do posługi braterstwa. Gdziekolwiek są i w jakim kolw iek miejiscu się znajdują — kierowani duchem i tro­ skliw ością — w inni spotykać się z sobą i darzyć wzajem nym szacun­ kiem . N iech popierają jedność i w ięź ze w szystkim i członkami rodziny franciszkańskiej.

II. P odejm ow an ie tego sposobu życia

4. Tych, którzy z Bożego natchnienia przychodzą do nas chcąc podjąć ten sposób życia, należy przyjąć ży c zliw ie W stosownym czasie na­ leży ich przedstawić przełożonym , którzy m ają władzę przyjm owania do braterstwa.

5. Przełożeni powinni się upewnić, czy kandydaci prawdziwie są przy­ w iązani do w iary katolickiej i sakram entów Kościoła. Jeżeli się oni okażą zdatni, należy ich wprowadzić w życie braterstwa. W szystko, co <ło tego życia ew angelicznego należy, trzeba im dokładnie w yjaśnić, zw łaszcza następujące słow a Pana: „Jeśli chcesz być doskonałym , idź i sprzedaj w szystko, co posiadasz, i rozdaj ubogim, a będziesz m iał skarb w niebie. Potem przyjdź i chodź ze Mną. A jeśli k to chce pójść za Mną, niech się zaprze sam ego siebie i niech w eźm ie krzyż swój, i niech Mnie naśladuje”.

6

7. Po skończeniu czasu próby, n ależy ich dopuścić do posłuszeństwa: nieich przyrzekną, że zawisze będą zachowywać ten sposób życia i Re­ gułę. W yzbywszy się w szelkiej troski i kłopotu, niech się starają na w szelki sposób, jak tylko mogą najlepiej: służyć Panu Bogu, miłować oraz w ielbić Go czystym sercem i czystą duszą.

Bogu W szechmogącemu, Ojcu i Synow i i D uchowi Świętem u, w 1*11

sposób, by niepodzielnym sercem wzrastać w m iłości powszechnej, sta­ le naw racać się ku Bogu i bliźniemu.

III. Duch m o d litw y

9. Wszędzie, na każdym m iejscu, o każdej godzanie i w każdym czasie Bracia i Siostry niech wierzą szczerze i pokornie, niech w sercu za­ chow ują i m iłują, czczą i w ielbią najw znioślejszego i najw yższego Bolga w iekuistego — Ojca i Syna i Ducha Św iętego i niech Mu służą, chw alą Go, błogosław ią i w ysław iają. I niech Go uw ielbiają sercem czystym , „albowiem zaw sze należy się m odlić i n ie ustaw ać” ; Ojciec bowiem takich iszuka cz cicie li W tym sam ym duchu — w łączności z całym Kościołem, niech odm awiają Boskie oficjum . Bracia i Siostry, których Pan w ezw ał do życia kontem placyjnego, niech codziennie na n ow o z radością okazują Bogu sw e oddanie i niech sław ią miłość, któ­ rą O jciec m a dla świata; On nas stw orzył, odkupił i tyliko ze sw ego m iłosierdzia nas zbawi.

10. Bracia i Siostry niech chw alą Pana, kitóry jest K rólem nieba i zie­ m i wraz ze w szystkim i Jego stw orzeniam i i niech Mu dziękują, że przez św iętą swoją w olę i przez Jedynego Syna sw ego z Duchem Św iętym stw orzył wtszyatkie byty duchowe i cielesne, a nas ■— na obraz i po­ dobieństw o swoje.

11. Bracia i Siostry niech całkow icie żyją św iętą Ewangelią, rozważają ją i zachow ują słow a Pana naszego Jezusa Chrystusa, który jest Sło- weim Ojca oraz słow a Ducha Świętego, które „są duchem i życiem ”.

12. Niech uczestniczą w Ofierze Pana naszego Jezusa Chrystusa i przyj­ mują Jego Ciało i K rew z w ielką pokorą i czcią, pamiętając, co Pan powiedział: „Kto spożyw a m oje Ciało” i pije moją Krew, „ma życie w ieczn e”. Niech okazują w szelkie uszanowanie i w ielką cześć, ile tylko mogą, najświętszem u Ciału i Krwi Pana naszego Jezusa Chrystusa, jak też najśw iętszym imionom i słow om spisanym Tego, w którym w szy­ stko, co jest na niebie i na ziemi, zostało pogodzone i pojednane z w szechm ogącym Bogiem.

13. N iech Braoia i Siostry n ie zw lekają i naprawią sw oje błędy — w e ­ w nętrzn ie przez skruchę, a zew nętrznie przez spowiedź i niech przy­ noszą owoce godne pokuty. Pow inni też pościć; lecz zawsze n iech się starają zachować prostotę i pokorę. Niech n ie pragną niczego innego, oprócz naszego Zbawiciela, który ofiarow ał siebie samego, przez w ła ­ sną K rew , jako ofiarę i żertwę na ołtarzu krzyża za nasze grzechy, dając nam przykład, abyśm y w stępow ali w Jego ślady.

IV. Z ycie w czystości dla K ró lestw a N iebieskiego

14. N iech Bracia i Siostry zważają na w ielką godność, do jakiej pod­ n iósł ich P an Bóg, „gdyż stw orzył ‘i ukształtow ał” ich „według ciała

108

_OT

15. Składając ślub czystości „ze względu na Królestwo n iebieskie”' troszczą się o sprawy Paina i „mają czynić tylko jedno, a m ianowicie w ypełniać w olę Pana i Jemu się podobać”. A w szystko niech^tak czynią, aby m iłość do Boga i do w szystkich ludzi wyraźnie przejawiała się w ich postępowaniu.

16.. Niech pam iętają, że niezw yk łym darem łaski zastali wezwani po- to, by w sw oim życiu ukazywali przedziwną tajem nicę Kościoła, która jednoczy go z Boskim Oblubieńcem, Chrystusem.

17. Pjzed oczam i niech mają przede w szystkim wzór Najświętszej Ma­ ryi Panny, Matki Boga i Pana naszego Jezusa Chrystusa. Niech to- czynią zgodnie z poleceniem świętego Franciszka, w ielkiego czciciela N ajśw iętszej Maryi, Pani i Królowej, która „stała się Dziewiczym Ko­ ściołem ”. N iech pamiętają, że Niepokalana Dziewica Maryja nazw ała siebie „służebnicą Pańską”, aby szli za Jej wzorem.

V. Sposób posługi i pracy

!8, Bracia i Siostry jako ubodzy, którym Pan dał łaskę, że mogą słu ­ żyć i pracować, n iech służą i pracują sum iennie i z oddaniem, tak ab y w ykluczając próżnowanie jako nieprzyjazne duszy, nie gasili ducha św iętej m odlitw y i pobożności, którem u w in ny służyć w szystkie inne spraw y doczesne.

19. Jako w ynagrodzenie za pracę mogą przyjmować rzeczy niezbędne do utrzym ania sw oich Braci i Sióstr, a czynić to mają z pokorą, jak przystoi sługom Bożym i zwolennikom najświętszego ubóstwa. A w szel­ ki nadmiar sw ych dóbr n iech starają się rozdać między ubogich, i ni­ gdy nie powinni górować nad innym i, lecz raczej powinni być sługam i i poddanym i każdemu człow iekow i ze w zględu na Boga.

20. Bracia i Siostry niech będą cisi, spokojni, skromni, łagodni, pokor­ ni, rozmawtiający uczciw ie z wszystkimi! jak przystoi. G dziekolwiek się znajdują lub w ędrują po św iecie, -niech nie wszczynają sporów ani po­ lemiki; niech nie sądzą innych, lecz okazują się „radośni w Panu”, w eseli i stosow nie m ili. Jako pozdrowienie niech mówią: „Pan niech c i da pokój”.

v i . Z y c ie w u b ó s tw ie

21. W szyscy Bracia i Siostry niech się starają naśladować pokorę- i ubóstw o Pana naszego Jezusa Chrystusa, który „chociaż był bogaty” nad wszystko, zechciał sam na św iecie w raz ze swoją Matką, Naj­ św iętszą D ziewicą wybrać ubóstwo i ogołocił samego siebie. Niech pa­ m iętają, że n ie powinniśm y niczego innego posiadać z całego św iata,

w edług słów Apostoła: jak tylko „poprzestając na posiadaniu żyw no­ śc i i odzienia”. I niech bardzo wystrzegają się pieniędzy. I powinni się cieszyć kiedy przebywają wśród ludzi nic n ie znaczących i wzgardzo­ nych, wśród ubogich, i słabych, i chorych i trędowatych, i żebrzących przy drodze.

22. Ci, którzy naprawdę są ubodzy w duchu, idąc za przykładem Pana), niczego sobie n ie przywłaszczają ani nikom u nie wzbraniają, lecz żyją na tym św iecie jako pielgrzym i i przybysze. To jest ow a wzniosłość najw yższego ubóstwa, która ustanow iła nas dziedzicam i i królam i Kró­ lestw a N iebieskiego, uczyniła ubogim i w rzeczy, a ubogaciła w e w znio­ słe cmoty. Takie ubóstwo niech będzie naszym udziałem, które prowadzi do ziemi żyjących. Całkowicie przywiązani do takiego ubóstwa, dla im ienia Pana naszego Jezusa Chrystusa, nie chciejm y niczego innego posiadać na stałe na ziemii.

VII.

Zycie braterskie

23. Z m iłości do Boga Bracia i Siostry niech m iłują się wzajem nie, jak m ów i Pan: „To jest moje przykazanie, abyście się w zajem nie m iłowali, jak Ja w as um iłow ałem ”. I niech okazują czynam i m iłość wzajemną. I z zaufaniem niech w yjaw ia jeden drugiemu sw e potrzeby, aby ten znalazł rzeczy potrzebne i usłużył. Błogosław ieni są ci, którzy tak bardzo m iłują drugiego, który jest chory A n ie może im odwzajem nić się, jak kochają zdrowego, który m oże im się odwdzięczyć. Za w szyst­ ko co im się przydarza, miech dziękują Stw orzycielow i i niech pragną być takimi, czy to zdrowymi czy chorym i, jakim i chce mieć ich Pan. 24. Gdyby się wśród nich zdarzyło, że kiedykolwiek wskutek słowa lub m aku powstało m iędzy nim i nieporozum ienie, niech natychm iast, zanim złożą dar sw ej m odlitw y przed Panem, w zajem nie pokornie pro­ szą o przebaczenie. Gdyby ktoś poważnie naruszył ślubow any sposób

życia, niech go upom ni przełożony, lub inni, którzy wiedzą o jego w i­ nie. Ci jednak niech go n ie zawstydzają ani mu nie uwłaczają, lecz niech mają dla niego w ielkie miłosierdzie. W szyscy pilnie powinni się w ystrzegać gniew u i irytacji z powodu czyjegoś grzechu, bo gniew i irytacja są przeszkodą w m iłości w sobie i w innych.

VIII. P osłu szeń stw o z m iłości

25. Bracia i Siostry, za przykładem Pana Jezusa, który w olę sw oją zło­ żył w w oli Ojca, niech pamiętają, że dla Boga w yrzekli się w łasnej w oli. Na w szystkich kapitułach, które odprawiają, niech starają się „naprzód o Królestwo Boże i o jego spraw iedliwość”, i niech się za­ chęcają, aby m ogli lepiej zachowywać Regułę, jak to przyrzekli, i w ier­ nie kroczyć śladam i Pana naszego Jezusa Chrystusa. Niech nie mają w ładzy w sensie panowania, zwłaszcza m iędzy sobą. „W m iłości du­ ch o w ej” niech dobrowolnie służą i okazują „wzajemne” posłuszeństwo.

110

I to jest prawdziwe i św ięte posłuszeństwo Pana naszego Jezusa Chry­ stusa. ■

26. Zobowiązani są mieć zawsze jednego przełożonego jako sługę bra­ terstw a i wiruni poczuwać się do ścisłego posłuszeństw a w e w szystkim , co Panu przyrzekli zachowywać a co nie jest przeciwne dobru duszy i tej Regule,

27. Ci, którzy są przełożonymi i sługam i innych niech ich odwiedzają, pokotmie i z m iłością upominająca umacniają. A gdziekolwiek są Bracia i Siostry, którzy by w ied zieli i poznali, że nie mogą według ducha zachować Reguły, powinni i mogą odwołać się do sw oich przełożonych. Przełożeni zaś niech ich przyjmą z m iłością i łaskaw ością i niech im okażą tak w ielką serdeczność, aby ci m ogli z nim i rozmawiać i postę­ pować jak panowie ze sw ym i sługami. Tak bowiem być powinno, żeby przełożeni byli sługam i wszystkich.

28. Niech też nikt nie przywłaszcza isobie żadnej posługi przełożeństwa; lecz w określonym czasie n iech sam chętnie złoży swój urząd.

IX. Z ycie apostolskie

29. Bracia d Siostry niech m iłują Pana „całym sercem, całą duszą i um ysłem , całą mocą”, i swoich bliźnich niech m iłują jak siebie sa­ mych. I niech Pana w ysław iają w Jego dziełach, albowiem po to po­ słał ich na cały świat, aby słow em i czynem dawali świadectwo Jego Słow u i pouczali wszyisitkich, że poza Panem n ie ma W szechmogą­ cego.

30. Jak głoszą pokój słow em , talk niech go m ają w seccu, i to g łę­ boko. Niech nikomu nie dają powodu do gniew u lub zgorszenia, lecz niech w szystkich sw oją łagodnością pobudzają do pokoju, dobroci i zgody. A lbowiem po to zostali powołani, ażeby leczyć zranionych, podtrzym ywać załam anych i nawoływać do poprawy błądzących. Gdzie­ k olw iek się znajdą, niech pamiętają, że oddali się i pośw ięcili swoje ciało Panu Jezusowi C hrystusow i I z m iłości ku Niemu powinni na­ rażać się nieprzyjaciołom , zarówno widzialnym jak niew idzialnym , po­ niew aż Pan mówi: „Błogosławieni, którzy cierpią prześladowanie dla spraw iedliw ości, albowiem do nich należy Królestwo N iebieskie”. 31. W miłości, którą jest Bóg, Bracia i Siostry — oddający się modlit­ w ie, posłudze, czy pracy — niech się starają uniżać w e wszystkim, a nie chełpić ani cieszyć się, ani wynosić się w duchu z powodu do­ brych słów i uczynków, ani naw et z żadnego dobra, jakie Bóg niekiedy czyni lub mówi, albo dokonuje w nich i przez nich. Na każdym m iejscu i w e w szystkich okolicznościach niech uznają, że w szelkie dobra należą do Pana Boga najwyższego i w ładcy w szystkich rzeczy; i niech dzięki czynią Temu, od którego pochodzą w szelkie dobra.

Zachęta i błogosławieństwo

32. Niech w szyscy Bracia i Siostry zważają na to, że nade w szystko powinni pragnąć posiąść Ducha Pańskiego i Jego św ięte działanie. I zaw sze poddani św iętem u Kościołowi, mocni w w ierze katolickiej — niech zachowują ubóstwo i pokorę, i św iętą E w angelię Pana naszego Jezusa Chrystusa, jak to stanow czo przyrzekli.

* * *

„I ktokolw iek to zachowa, niech w niebie będzie napełniany błogo­ sław ieństw em Ojca najwyższego, a na ziem i błogosław ieństw em um iło­ w anego Syna Jego z N ajśw iętszym Duchem Pocieszycielem i ze w szyst­ k im i m ocam i niebios i ze w szystkim i św ię ty m i A ja, brat Franciszek, najw ierniejszy wasz sługa, jak tylko mogę w ew nętrznie i zewnętrznie potwierdzam w am to najśw iętsze błogosław ieństw o”.

De reguła Tertii Ordinis Regularis

Francisci

noiter approbata

D issertatio breviter tractat de reguła Tertid Ordinis Regularis S. Fran­ cisci die 8 XII 1982 a Sede Apostolica approbata. A ffert emim quaedam de m omento atque argum ento novae regulae, insuper translationem textu s in linguam polonicam adiungit.