Stosunki tektoniczne w piaskowcu bory- sławskim w Borysławiu i zachodn. części Tustanowic.

Józef Jakub Zieliński.

Stosunki tektoniczne w piaskowcu bory-

sławskim w Borysławiu i zachodn. części

Tustanowic.

(Structural conditions in the Borysław Sandstone a t Borysław and in western p a rt o f Tustanowice).

(Z 5 figurami w tekście. — With 5 figures in text).

Zagadnienie w yboru, w zagłębiu borysław skim , jed nostek geologicznych n a d ają cy c h się do odbudow y ciśnienia 1), w y su ­ nęło problem szczegółowego rozw iązania tektoniki tego złoża. Problem pow yższy został po raz pierw szy opracow any przez d r T o ł w i ń s k i e g o - i w spółpracow ników w A tla s ie 2).

P ra c a niniejsza stanow i uzupełnienie „A tlasu“ w p a rtii środkow ej i czołowej fałdu , gdzie po r. 1930 w yk o n an o k ilk a now ych w ierceń, a w p a rtia c h pozostałych daje nowe ujęcie d y slo k acy j poprzecznych, dzielących złoże na poszczególne

elem enty stru k tu ra ln e.

W obec b ra k u d an y ch geologicznych z p rze w a ż a ją c e j większości szybów, p rz y ję to za p u n k t w y jśc ia głębokości w y ­ stępow ania ropy i gazu, zestaw iając je w przek ro je k o rela­ cy jn e w skali 1:1000.

Porów nanie i an aliza ty ch p rzekrojów , w o p arciu o znane m ateriały 3) geologiczne z otw orów odw ierconych po w ojnie

1) Projekt odbudowy ciśnienia w Borysławiu opracowało „Biuro Studiów dla Spraw Przemysłu Naftowego“ założone przez S. A. „Pionier“ i „Stowarzyszenie Polskich Inżynierów Przemysłu Naftow ego“.

- Dr K. T o ł w i ń s k i i współprac.: „Nowy Atlas Geolog. Bo­ rysławia“, Karp. Instytut Geol. Naft. Borysław, 1928—30.

3) W pracy niniejszej korzystałem przede wszystkim z materiałów

Oddziału Geol. Konć. „Małopolska“ zebranych przez p. T r n o b r a n - s k i e g o, ponadto z dat Karp. Instytutu Geol. Naft., dr W e i g n e r a, J a b ł o ń s k i e g o i inż. G a w l i ń s k i e g o .

— 645 —

św iatow ej, d ały podstaw ę do próbnego zrekonstruow ania p rzek ro jó w geologicznych poszczególnych szybów. P rz y p o ­ mocy ta k uzyskanego m ateriału , w ykonano liczne przekroje poprzeczne i podłużne, a n a ich podstaw ie p lan w arstw icow y i m apę p lasty czn ą stro pu II piaskow ca borysław skiego, dla B orysław ia i T ustanow ic po linię szybów Sm olka, F ilip 1, S ta te la n d 5. Sposób ten pozw olił n a pow tórne zanalizow anie i uzgodnienie w szystkich d a t i złączenie ich w logiczną c a ­ łość, w szczegółach zapew nie często zbyt uproszczoną, w ogól­ n y c h zary sach je d n a k p rzypu szczalnie dość blisk ą p raw d y . W p ra c y niniejszej zajm iem y się w yłącznie piaskow cem borysław skim , jak o n ajw ażn iejszy m zbiornikiem ropnym . Z dotychczasow ych studiów w iem y, że pokład ten nie jest jedn o lity i sk ład a się zasadniczo z dw u piaskow ców , p ierw ­ szego i drugiego, rozdzielonych w k ła d k ą łu p k ó w b ru n atn o - szarych, piaszczystych. D la w arstw y tej u ta rła się nazw a w k ład k i popielskiej, z k tó re j to n azw y w ynik ałoby , że I p ia ­ skowiec w y stęp u jąc y bezpośrednio pod rogowcam i, należy tra k to w a ć straty g raficzn ie oddzielnie w stosunku do II p ia ­ skowca. W rzeczyw istości są to zupełnie identyczne piask ow ­ ce, nie do odróżnienia w w y p a d k a c h b ra k u w kładk i, k tó ra n a ­ tom iast różni się znacznie od ty p o w y ch łup ków popielskich ciem niejszą barw ą, w iększą piaszczystością i bitum icznością. W arstw ę tą, ja k rów nież oba piaskow ce, m ożnaby zali­ czyć raczej do kom pleksu menilitowego, ty m b ard ziej, że znane są w ystęp o w an ia czarn y ch łu pkó w b itum iczn ych p o ­ n iżej rogowców w form ie przerostów w piaskow cu b o ry sław ­ skim , a n aw et w e w kładce.

N a podstaw ie zarów no m ateriału próbkow ego z now szych szybów (fig. 1) ja k i korelacji poziom ów rop n y ch m ożna stw ierdzić, że w spom niany w y żej podział obow iązuje rów nież i w rejonie stary ch k o p alń w B orysław iu i T ustanow icach.

Miąższości poszczególnych w arstw są n astęp u jące: I p ia ­ skowiec i w k ła d k a łu p k o w a od k ilk u do 15 m, II piaskow iec

10—40 m, zależnie od lo kalny ch w a ru n k ó w tekton iczn ych i sedym entacyjnych.

W obrazie tektonicznym opisyw anego obszaru (fig. 2 i 5) w y b ija się n a pierw szy plan, ja k o elem ent stru k tu ra ln y , k u l­ m in acja borysław ska, ograniczona od północy przez zagięcie czołowe, od w schodu uskokiem Eglonu, a od zachodu u sko ­

— 646 —

kiem ratoczyńskim . Uskoki powyższe, pow odujące przesunię­ cie osi fa łd u k u południow i i znaczne obniżenie w arstw , d a ją początek dwom now ym elem entom stru k tu ra ln y m , c en tral­ nem u i ratoczyńskiem u.

Elem ent c en traln y ograniczony jest od strony w schodniej w ielką d y slok acją, p rzeb ieg ającą w zdłuż linii łączącej szyby Los Angelos—M ilano 6 n azw an ą d y slo k acją K am ionki od

Hería 2 Hería 3 Magda Margot M

Fig. 1. Przekrój przez otw ory w iertnicze na zagięciu czo­ łow ym kulminacji T ustanow ickiej. — G eological profile

of boreholes on the frontal part of the Culmination of T ustanow ice.

p raw ie rów nolegle płynącego potoku granicznego m iędzy Bo­ rysław iem a T ustanow icam i.

D y slo k acja ta pow oduje podniesienie i b ard zo silne p rze­ sunięcie osi po dłużnej fa łd u w k ieru n k u północnym i d aje początek now em u w ielkiem u elem entow i stru k tu ra ln e m u za­ głębia, k u lm in acji tustanow ickiej.

P od staw ą do w y k reślen ia p lan u w arstw ieow ego k u lm i­ n a cji bo ry sław skiej b y ły szy b y Kościuszko 1 i E tn a 1 now y, z pew n ą dolną granicą piaskow ca b ory sław skiego (801 m i 812 m), pozatem W iliam Robson 1 (K arp. R atoczyn 26), E tn a 1 stary , N a fta S y n d y k a t 29, S asko-G alicyjski S y n d y ­ k a t 2, M ontana 1 i C arlo (N afta 29), k tó ry ch p rzek ro je po­ d ajem y poniżej:

— 647 —

W i l i a m R o b s o n i ( K a r p . R a t o c z y n 26).

? — rogowce dolne

? — I piask. bor. i w k ła d k a łu pkow a

792—825 II piask. bor.

od 825 w. popielskie.

E t n a l s t a r y .

735—745 rogowce dolne

? I piask. i w k ła d k a łu p k o w a

760—815 II piask. borysł. od 815 w. popielskie. N a f t a S. 29.

776—806 rogowce dolne

? I piask. i w k ła d k a łu p k o w a

816—836 II piask. bor. od 836 w. popielskie.

S a s k o G a l . S y n d y k a t 2. ? —740 rogowce dolne

—747 I piask. borysł. —767 w k ła d k a łu pko w a —803 II piask. borysł. od 803 w. popielskie. M o n t a n a 1. ? — 826 rogowce dolne — 832 I piask. bor. . — 850 w k ła d k a łupk o w a — 880 II piask. bor. —1057 w. popielskie

— 1101 (spód) piask. bor. (podw inięty). C a r l o ( N a f t a 29).

około 867—879 rogowce dolne —883 I piask. bor.

—891 w k ła d k a łu pkow a —917 II piask. bor.

Przytoczone przek ro je pozw oliły n a dość dokładne o k re­ ślenie (fig. 2 i 3) północnego zasięgu piaskow ca b o ry sław ­ skiego i szczytu ku lm in acji, k tó ra wznosi się do około 330 m p. p. m. czy li w zględnie do głęb. około 720 m, tw orząc n a jw y ż ­ sze wzniesienie tego poziom u w zagłębiu. W dalszym p rze ­ k ro ju poprzecznym (przekrój I. fig. 3) k u lm in ac ja op ad a dość stromo aż po linię szybów B oxall—Szczur i —K a n ad a (war- stw iea 700), po czym przechodzi w coraz łagodniejszą terasę rejo n u Silva P la n a —K onrad—A pollo i p raw ie p łask ą strefę szybów Jerzy, N a fta i W anda.

Zachodnią część tego elem entu p rzecina d rugorzędna d y s­ lo k ac ja u sk o ku D ą b ro w a —R atoczyn, zazn aczająca się bardzo w yb itn ie n a k ulm inacji, a w y n ik a ją c a z d u ży ch różnic w za­ leganiu piaskow ca borysław skiego na szybach; N a fta S y n d y ­ k a t 31, D ąb ro w a R atoczyn 53 i 54 z jed n ej strony, a N a fta Syndykat« 29 i N a fta 30 z d ru g iej strony, a w szczególności silne w ysunięcie k u północy w arstw icy 500 przez szyb Nr. 54 (strop II piask. 504 m p. p. m.) uniem ożliw ia ciągłe połączenie z tą sam ą w arstw icą po d ru g iej stronie uskoku, p rzeb ieg ającą dopiero poza szybem N a fta 30 (strop II piask. 498 m p. p. m.), co d aje różnicę poziom ów pon ad 60 m.

D y slo k acja ta zan ik a w m iarę posuw ania się k u p o łu d ­ niowi, ta k że w ysokość je j m iędzy szybam i L im anow a R ato ­ czy n 4 i 24 w ynosi ju ż zaledw ie 20 m, a m iędzy szybam i L. R at. 26 i 6 dochodzi do zera.

U skok D ąb ro w a—R atoczyn jest ja k b y stopniem do w ła ­ ściwego uskoku ratoczyńskiego (przekrój III fig. 5) w y ró ż ­ nionego przez K r o p a c z k a , k tó ry cofa czoło fa łd u o p rze­ szło 600 m w k ie ru n k u południow ym i obniża zachodnią część fałd u o 100—150 m. D yslokację tą w y zn aczają szy by: Joanna d ’Arc, k tó ry mimo swego położenia w przedłu żen iu w arstw ie szybu N a fta S y n d y k a t 31, przebił zaledw ie czoło m enilitów w głębnych (łupki czarne w głęb. 1100—1165 m), B ritan ia i M idland, n aw iercające strop II piaskow ca borysł. w głęb.

1074 m i 1318 m (666 i 818 m p. p. m.) wreszcie W it, w y k a z u ­ jąc y , w edług podanego poniżej przek ro ju , m artw ą strefę w m iejscu piaskow ca borysław skiego.

Pr ze krô] I

Fig. 3. Przekrój poprzeczny przez kulminację borysławską. — Transversal cross section through Culmination of Borysław.

Jtyj>oln<z

-*JnżJ7.Zitlu\akt

Fig. 4. Przekrój poprzeczny przez kulminację tustanowicką. — Transversal cross section through Culmination of Tustanowice.

PrzekróiW.

W i t .

O— 224 m enility nasunięte — 980 w. polanickie

— 1013 m enility (33 m)

— p łaszczyzna uskoku ratoezyńskiego

od 1013 w. popielskie.

W k ieru n k u w schodnim w idzim y p raw ie klasyczne (fig. 2), dość łagodne zan u rzan ie się k u lm in acji fałdu, k tó rą przecina uskok Eglonu.

W rejonie ty m b rak , poza szybem M ontana 1 i Cario, p rze­ kro jów przew odnich, p la n w arstw ico w y oparto tu n a kore­ lacji poziom ów ro p n y ch szybów K a rp a ty D eb ra 37 (w gł. 831 2—3 w /d), S chutzm an 1 (gł. 798 3 w /d), S chutzm an 2 (gł. 847 13 w /d), G o p lana 1 (gł. 863 w yb. gazu i ropy), wreszcie n a p rze k ro ju szybu Januś, z którego zachow ały się p ró b k i je ­ d yn ie z podw iniętych rogowców, co św iadczy, w tej sy tuacji, o w ysunięciu tego szybu poza czoło piaskow ca borysław - skiego.

N azw a u sk o k u Eglonu pochodzi od szybu Eglon 2 w y z n a ­ czającego (fig. 2) tę dyslokację n a czole fałdu. Z p ró b ek piask. borysław skiego, k tó re zachow ały się od 1036 m do spodu (1078 m) w idzim y, że m am y tu ta j do czynienia z sam ym z a ­ gięciem czołowym, co w p o ró w n an iu z p rzek ro jem szybu Mon­ ta n a 1, k tó ry m iał jeszcze w. popielskie, oznaczałoby p a rtię b a rd z iej zew nętrzną. W przeciw ieństw ie do ty c h w aru n k ó w szyb Eglon jest cofnięty k u południow i w około 100 m i mógł o trzy m ać piaskow iec b orysław sk i w głębokości co n a jw y ż e j 1015 m (638 m p. p. m.), co d a je różnicę poziom ów około 100 m. D alszy m dowodem na istnienie tego uskoku jest p onad 70 m w ynosząca różnica, m iędzy bardżo w y d a jn y m i poziom am i rop nym i w szybach Ire n a 4 (1005 — 12 w /d) i S tefan ia 7

(933 — 14 w /d).

Począw szy od p rze k ro ju W illy 1 — Silva P lan a. 18 uskok biegnie ju ż m iędzy szybam i o znan ych p rze k ro ja ch geologicz­ nych, p rz y czym w ysokość u sk o k u m aleje do 20 m.

E lem ent centraln y, stanow iący, ja k b y rów tektoniczny (fig. 5) m iędzy dw iem a kulm inacjam i, b o ry sław ską i tu sta- now icką, z an u rz a się w sw ej n ajw y ższej p a rtii norm alnie w k ie ru n k u płd. wschodnim , a d y slo k acja dzieląca cały

— 650 —

m ent na d w a bloki w schodni i zachodni, zaznacza się w y b it­ niej dopiero od w arstw icy 600. Ja k o p u n k ty o parcia dla in te r­ p re ta c ji stru k tu ry czołow ej p a rtii tego elem entu, posłu żyły podane poniżej p rzekroje szybów Kleiner, Zdzisław 2, G li­ n ik 36 i Zgoda 3, w k tó ry c h m ożna stw ierdzić n a ogół, ten sam, co wszędzie podział strefy piaskow ca borysł. na I i II piaskow iec i w k ład k ę łupkow ą.

K l e i n e r . 958— 970 rogowce dolne — 976 I piask. borysł. —1000 w k ła d k a łu p k o w a — 1059 (spód) II piask. borysł. Z d z i s ł a w 2. — 1002 rogowce dolne — 1032 I piask. borysł. — 1048 w k ład k a łupk ow a —1095.8 (spód) II piask. borysł. G l i n i k 36. 1070— 1086 rogowce dolne — 1106 I piask. bor. — 1111 w k ła d k a łupko w a — 1123 (spód) II piask. bor. Z g o d a 3. 1014— 1036 rogowce dolne — 1045 I piask. borysł. — 1055 w k ła d k a łupk ow a — 1071 (spód) II piask. bor.

W spom niana w y żej dyslokacja, n a zw an a przez H em pla uskokiem K ozaka, zaznacza się przede w szystkim w y ra źn ą m artw ą strefą (fig. 2), pozbaw ioną piaskow ca borysław skiego, stw ierdzoną n a szybach U nion 3, P ontresina 5, Silva P la n a 21, A leksander 1 i 2 i B ernard. S trefa ta pow stała skutk iem obsu­ nięcia się zachodniego sk rzy d ła uskoku w zdłuż płaszczyzny nachy lon ej k u południow em u zachodowi, ta k że w ym ienione w y żej szyby, po przebiciu nieznacznej p a rtii m enilitów w e­

— 651 —

szły w prost w w. popielskie lub eocen. D la ilu stra c ji p o d a­ jem y p rzek ro je szybów P ontresina 5, Silva P lan a 21 i B er­ n a rd 2.

P o n t r e s i n a 5. 0— 492 w. nasunięte

—1240 w. polanickie —1257 m enility (17 m)

płaszczyzna u skoku K ozaka od 1257 w. popielskie i eocen dolny. S i l v a P l a n a 21.

0— 431 w. nasunięte — 1185 w. polanickie —1249 m enility (64 m)

płaszczyzna uskoku K ozaka od 1249 w. popielskie.

B e r n a r d 2.

0— 335 w. nasunięte — 1123 w. polanickie —1194 m enility (71 m)

płaszczyzna u skoku K ozaka od 1194 w. popielskie.

Z pow yższych d a t w y n ik a, że w ysokość uskoku w ynosi około 200 m, nachylenie p łaszczyzn y ścin ającej około 70°.

Na p rzek ro ju szybu B ern ard kończą się ścisłe d a ty , o k re­ ślające uskok K ozaka. D alszy jego przebieg w y n ik a jedyn ie z ogólnej s tru k tu ry otoczenia, k tó ra w skazuje, ja k w y żej wspom niano, n a stopniow e zanikanie dyslo kacji w m iarę zbli­ żan ia się do czoła fałd u . Pom iędzy blokiem w schodnim a za­ chodnim elem entu centralnego zachodzą dość znaczne różnice w u k ształtow an iu. Blok zachodni zbliża się sw oją form ą p rze­ k ro ju poprzecznego do p rzy leg łej k u lm in acji bory sław skiej; po p rzejściu łagodnie zarysow anego szczytu, w idzim y tu ta j silne spiętrzenie m iędzy w arstw icam i 620 i 760, a następnie łagodniej nachyloną terasę z m ałym w tó rn y m w zniesieniem w rejonie szybów W illy 1 i N adzieja. C ałość nie jest ju ż ta k reg u larna, ja k sąsiedni odcinek k o p aln i Silva P la n a —Kon­

rad, praw dopodobnie skutkiem położenia m iędzy dw om a uskokam i.

N a bloku wschodnim , w p a rtii górnej, obserw ujem y p r a ­ wie poziom y przebieg w arstw ; silniejsze u p a d y z azn aczają się dopiero po przekroczeniu w arstw icy 680, p rzy czym rów no­ cześnie n a stęp u je i zw rot k iertin k u w arstw ie z północno- wschodniego n a południow o-zachodni pod w pływ em uskoku K ozaka.

D y slo k acja K am ionki w y stęp u je n a jw y b itn ie j (fig. 2 i 5) na czole fałdu, pow odując przesunięcie k u lm in ac ji tu stan o ­ w ickiej o około 600 m w k ieru n k u północno-w schodnim .

R óżnica poziomów obydw u elem entów zaznacza się n a j­ w y raźn iej w p rzek ro jach G linik 35—F riedrich i G linik 36— M eta 2. W pierw szym p rzek ro ju G linik 35 przew ierca tylko zagięte czoło m enilitów poza strefą rogowców dolnych i p ia ­ skow ca borysław skiego, natom iast F ried rich tra fia na w zno­ szące się jeszcze południow e skrzydło k u lm in acji tu stan o w ic­ kiej, w d rugim p rze k ro ju G linik 36 naw ierca II piaskow iec borysław ski w obrębie zagięcia czołowego elem entu c e n tra l­ nego w głęb. 1111 m (722 p. p. m.), podczas gdy M eta 2 n a p o ­ ty k a podobne w aru n k i, co F ried rich w głęb. około 910 m (oko­ ło 520 m p. p. m.).

O bserw u jąc dalszy przebieg (fig. 2) d y slo k acji K am ionki w k ieru n k u południow o-zachodnim , w idzim y, że w ysokość je j b ard zo szybko m aleje; m iędzy szybam i T łoka B ank 31 i 18 w ynosi ona zaledw ie około 20 m, zaś w okolicy szybu T łoka B an k 12 w idzim y ju ż skrlzyżowanie się przesu n ięty ch pow ierzchni, po czym elem ent cen traln y wznosi się w y żej d a ją c średn ią różnicę poziom ów około 20 m.

Zagięcie czołowe k u lm in acji T ustanow ickiej zostało w y ­ znaczone (fig. 2 i 4) dopiero w ostatnich lata ch now ym i szy­ bam i M agda, M argot 4 i H e rta 3, k tó ry c h p rzek ro je p odajem y poniżej (fig. 1). M a g d a . 839— 874 rogowce dolne — 879 I piask. bor. — 883 w k ła d k a łu p k o w a — 903 II piask. bor. —1004 (spód) w. popielskie. — 652 —

— 653 -M a r g o t 4. 861—868 rogowce dolne —883 I piask. bor. —893 w k ła d k a łupk ow a —910 II piask. bor. —923 (spód) w. popielskie. H e r t a 3. 918—939 rogowce dolne —954 II piask. bor. —980 (spód) w. popielskie.

J a k w idzim y i w ty ch p rze k ro ja c h zaznacza się na ogół podział n a dw a piaskow ce i w kładkę. Szczyt k u lm in acji z n a j­ d u jąc y się n a północ od szybu L u ck y S tar 2 wznosi się do około 500 m p. p. m., po czym n astęp u je zanurzenie w k ie ru n ­ k u depresji poprzecznej T ru skaw ca. D alszy przebieg tego ele­ m entu w k ieru n k u południow o zachodnim o k reślają n am dane korelacyjne, oparte na p o d an y m poniżej p ro filu szybu K inga 2 now y; począw szy od kop. D o rrit większość szybów posiada ju ż znane przek ro je geologiczne.

K i n g a 2 (n o w y ).

? — rogowce dolne

? — 920 I. piask. bor. — 932 w k ła d k a łupk ow a — 955 II piask. borysław ski od 955 w. popielskie.

W p rzek ro ju poprzecznym (fig. 4) w idzim y tu ta j dość reg u larn y i łagodny z a p a d w arstw aż po w tórne w yp iętrzenie kop. Blochówka, wznoszące się n a w ysokość 40 m po n ad oto­ czenie.

N a opisanej p a rtii k u lm in acji tustanow ickiej, kończy się zakres niniejszej p ra c y ; środkow ą i w schodnią część T usta- nowic opracow ał d r O. Y. W y s z y ń s k i w p u b lik a c ji: „K orelacja poziom ów ro p n y ch we w schodniej części T usta- now ic“ . Biul. Nr. 24. K arp. Inst. Geol. N aft.

— 654 —

S U M M A R Y .

In connection w ith the repressuring projects in B orysław O il Field, w orked out by R esearch B ureau of Petroleum In ­ d u s try * ), selection of geological units and know ledge of their stru c tu ra l conditions have become a very im p o rtan t problem .

The geological stru ctu re of B orysław oil field has been w orked out b y dr. T o ł w i ń s k i and his collaborators in the „N ew Geological A tlas of B orysław “ J).

T he present p a p e r is a contribution to this „A tlas“ ; it deals w ith the Middle- and N orthern p a rt of the B orysław fold, w here a fte r the y e a r 1930, several new wells w ere drilled an d gives new ideas concerning transv ersal dislocations, dividing the bed into several stru c tu ra l units.

D ue to the lack of geological logs of m ajo rity of wells in this region the d ep th indications of gas- an d oil-shows from the drilling logs h ave been tak en into consideration an d the correlation-sections of all wells w ere m ade in the scale of

1:1000.

The com parison and analysis of these sections to­ gether w ith the geological d a ta o btained from wells drilled a fte r the G reat W a r enabled the a u th o r to reconstruct the s tra ­ tig rap h ie sections of in d iv id u al wells. O n this basis m any geological cross-sections, tran sv ersal and longitudinal, the con­ to u r m ap of the top of the second B orysław sandstone and a plastic m ap have been m ade.

This m ethod allow ed to rean aly se an d a d ju st the d a ta in a logic com plex, m ay be sim plified too m uch, b u t in general the outlines are p ro b ab ly satisfacto rily true.

The present rep o rt has to deal w ith the B orysław san d ­ stone exclusively, as one of the most im portant oil-bearing reservoir of the B orysław oil-field.

B orysław sandstone does not form an unifo rm bed, b u t is composed of tw o lay ers: first B orysław sandstone an d

se-w) The Research Bureau of Petroleum Industry („Biuro Studiów dla Spraw Przemysłu Naftowego“) has been created both by the „Pionier“ Co. Lwów and by the „Association of Polish Petrolem Engineers in Bo­

rysław.

*) Nouvel Atlas Géologique de Borysław, Bull. 19, Station Géologique Karpatique. 1950.

— 655 —

cond B orysław sandstone, in terlam in ated by brow n-grayish shales.

The thickness of the first sandstone a n d shales varies from several m eters to 15 m eters, the thickness of the second sandstone am ounts to 10— 14 meters, according to the local stru c tu ra l and sedim entary conditions.

In the described region (fig. 2 and 5) the most im p o rtan t stru c tu ra l elem ent form s the C ulm ination of Borysław . This elem ent is bounded from the N orth b y Frontal Zone, from the E ast by Eglon fau lt, and from the W est by R atoczyn fau lt.

These fau lts have shifted the axis of the fold to the South and have in itiated two new stru c tu ra l elem ents: th a t of R a­ toczyn and the C entral-E lem ent.

The C en tral Elem ent is bounded on the E astern side by a great dislocation, ru n n in g along the line joining the w e ll: Los Angelos—Milano 6, so called „K am ionka dislocation“, w hich caused an u p lift of the tran sv ersal axis of the fold to the N orth an d in itiated a new s tru c tu ra l element, nam ely the C ulm ination of Tustanow ice.

C ulm ination of B orysław rises to the height of 330 m b e­ low the sea level, th a t is relativ ely to the dep th of 720 m, fo r­ m ing thus the greatest elevation of th a t horizon in this region. F u rth e r on (fig. 3) C u lm ination of B orysław is dipping v ery steeply up to the line of the wells: B oxall—Szczur 1—K anad a (contour line 700) an d a fte r th a t g rad u a lly forms the gentle terrace of the region Silva P la n a —K onrad—Apollo, and a l­ most fla t zone of the m ines Jerzy, N a fta an d W anda.

The W estern p a rt of the elem ent is cut off b y th e secon­ d a ry dislocation of D ą b ro w a—R atoczyn fau lt, vanishing to­ w ards the South-W est.

The D ąbrow a-R atoczyn fa u lt form s a kind of step to the p ro p er R atoczyn fa u lt (cross-section III fig. 5), w hich is sh if­ ting b ack the fro n tal p a rt of the fold about 600 m tow ards the South and subm erges the W estern p a rt of the fold about 100— 150 metres.

To the E ast we see (fig. 2) alm ost classical, gentle dipping of the C ulm ination of Borysław , cut dow n b y the fa u lt called Eglon.

The C en tral Elem ent form s a sort of „G rab en “ (fig. 5) betw een the C ulm ination of B orysław and th a t of

Tustano-— 656 Tustano-—

wice, an d is dipping in its highest p a rt no rm ally to the South- W est. T he dislocation cutting dow n th a t elem ent into tw o blocks, E astern an d W estern, is well m arked, beginning from the contour line 600. This dislocation, called b y H em pel „Ko­ z a k “ fau lt, is ch aracterized b y its zone bereaved of the Bo­ ry sław sandstone, proved b y the wells: U nion 3, P ontresina 5, Silva P la n a 21, A leksander 1 a n d B ernard 2. T h a t zone is due to the shifting dow n the W estern p a rt of the fa u lt along the fa u lt plane inclined to the South-W est, so th a t the above m en­ tioned wells a fte r having gone through the M enilitic series h ave entered im m ediately into the Popiele beds. The height of the fa u lt is ab out 200 m and inclination of the fa u lt plane about 70°.

T here are great differences betw een E a ste rn .a n d W estern block of the C en tral E lem ent, as fa r as their form is concerned. The W estern block is related very closely to the adjoining C ulm ination of B orysław , b u t it is not so reg u lar as the a d jo i­ ning p a rt of the well Silva P lan a, K onrad, p ro b ab ly due to its location betw een two faults. At the top of the E astern block we notice alm ost horizontal dips; more slopping dips are ob­ served a fte r crossing the contour 680, and sim ultaneously the direction of the contour lines is changing from the N orth-E ast to th e South-W est u n d e r the influence of the „K ozak“ fau lt.

The dislocation of K am ionka, m arked v ery strongly on the fro n tal p a rt of the fold, is shifting the C ulm ination of T usta- nowice about 600 m tow ards th e N orth-East.

The difference of the level of these tw o elem ents is m ar­ ked quite clearly in th e section: G linik 35 — F ried rich an d G li­ n ik 36 — M eta 2. O bserving the continuation of the „K am ion­ k a dislocation“ tow ards the South-W est, we see (fig. 2) th a t its height decreases very soon, and in the v icin ity of the w ell: T łoka-B ank 12, we notice the intersection of shifted surfaces, and then the C e n tra l Elem ent is still rising, giving th e m ean difference of th e levels about 20 m etres.

The outline of the fro n tal p a rt of the C ulm in ation of Tu- stanow ice has been determ ined (fig. 2 and 4) in the last few years b y the wells: M agda, M argot 4, and H e rta 3. The top of the C ulm ination, situ ated N orth from the well „L ucky S ta r 2“ is elevated abou t 500 m b. s. 1. a n d then is dipping tow ards the tran sv ersal depression of T ruskaw iec.

— 657 —

The cross-section (fig. 4) shows a reg u lar gentle dip of the stra ta u p to the secondary u p lift of the Blochów ka m ine rising to the height of ab ou t 40 m above the surrounding.

The described p a rt of th e C ulm ination of T ustanow ice is ending the present rep ort; the m iddle and eastern p a rt of T u ­ stanow ice have been w orked out b y D r. O. Y. W y s z y ń ­ s k i 1).

1) Dr. O. Y. W y s z y ń s k i : La corrélation des horizons pétroli­ fères dans le grès de Borysław à Tustanowice—l’Est. Service Géol. Kar- patique. Bull. No. 24, Borysław 1934.