Debata publiczna
Prawo do udziału w głosowaniu:
Prawo do udziału w głosowaniu:
przeszkody
przeszkody możliwościmożliwości zagrożeniazagrożenia przeszkody
przeszkody –– możliwości możliwości –– zagrożeniazagrożenia
13 listopada 2007 r 13 listopada 2007 r 13 listopada 2007 r.
13 listopada 2007 r.
Głosować każdy może?
Obywatel
Obywatel polskipolski mama prawoprawo udziałuudziału ww referendumreferendum orazoraz prawoprawo wybierania
wybierania PrezydentaPrezydenta Rzeczypospolitej,Rzeczypospolitej, posłów,posłów, senatorówsenatorów ii d td t i i lii i li dd óó dd tt t i lt i l j ż lij ż li ii przedstawicieliprzedstawicieli dodo organóworganów samorządusamorządu terytorialnego,terytorialnego, jeżelijeżeli najpóźniej
najpóźniej ww dniudniu głosowaniagłosowania kończykończy 1818 latlat..
Artykuł 62 Konstytucji Artykuł 62 Konstytucji
Głosować każdy może a korzysta z Głosować każdy może, a korzysta z
tego prawa… g p
Frekwencja wyborcza:
62,70%
parlamentarne 1989
52,13%
43,20%
, %
parlamentarne 1993 parlamentarne 1991 parlamentarne 1989
61,12%
47,93%
64,70%
preezydenckie 2000 parlamentarne 1997 prezydenckie 1995
bory
20,90%
46,92%
,
parlament europejski 2004 parlamentarne 2001
p y
wy
53,88%
49,74%
40,57%
parlamentarne 2007 prezydenckie 2005 parlamentarne 2005
0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00% 50,00% 60,00% 70,00%
p
Głosować każdy może a korzysta z Głosować każdy może, a korzysta z
tego prawa… g p
Frekwencja w wyborach parlamentarnych
43,20%
62,70%
1991 1989
47 93%
52,13%
1997 1993
OK
46,92%
47,93%
2001
RO 1997
53,88%
40,57%
2007 2005
Ostatnie wybory parlamentarne
Liczba uprawnionych: 30 615 471 Liczba komisji wyborczych: 25476 Liczba komisji wyborczych: 25476
w tym:
w tym:
w zakładach karnych 97w zakładach karnych 97 t h śl d h 77 t h śl d h 77
w aresztach śledczych 77w aresztach śledczych 77
w zakładach pomocy społecznej 443w zakładach pomocy społecznej 443
w obwodach zagranicą 205w obwodach zagranicą 205gg ąą
na statkach 7na statkach 7
w oddziałach zewnętrznych zakładów karnych i aresztów w oddziałach zewnętrznych zakładów karnych i aresztów śledczych 9
śledczych 9 śledczych 9 śledczych 9
Godziny otwarcia komisji wyborczych: 6.00 – 20.00
Godzina 6 00: komisje gotowe Godzina 6.00: komisje gotowe,
początek głosowania
p ą g
Chociaż wejście do wielu lokali Chociaż wejście do wielu lokali
wyborczych bywa niełatwe…. y y y
Z godziny na godzinę głosuje coraz Z godziny na godzinę głosuje coraz
więcej wyborców ę j y
W b ł j t kż k i j h Wyborcy głosują także w komisjach
znajdujących się na terenie:
zakładów karnych zakładów karnych-
- domów pomocy społecznejdomów pomocy społecznej
szpitali-p
W d i h ł d i i h W godzinach popołudniowo-wieczornych
przybywa kart w urnach:
Tymczasem w komisjach Tymczasem w komisjach wyborczych zagranicą kolejki: y y g j
Wielka Brytania Wielka Brytania
Irlandia Irlandia
Niemcy Niemcy Holandia
Holandia
Szwajcaria Szwajcaria
O 20 00 ki d l k l i b ć O 20.00, kiedy lokale powinny być
zamykane…
Głosowanie przedłuża się:
Głosowanie przedłuża się:
Głosowanie przedłuża się:
Głosowanie przedłuża się:
Wyborcy oczekują Wyborcy oczekują na karty:
na karty:
Sztaby wyborcze Sztaby wyborcze y yy y wszystkich partii wszystkich partii
czekają zniecierpliwione:
czekają zniecierpliwione:jąją pp
P ń t K i j W b ł
Państwowa Komisja Wyborcza ogłasza kolejne przerwy…
aż wreszcie wszystkie lokale aż wreszcie wszystkie lokale
wyborcze zostały zamknięte, urny wyborcze zostały zamknięte, urny wyborcze zostały zamknięte, urny wyborcze zostały zamknięte, urny
opróżnione i głosy liczone
opróżnione i głosy liczone
Rzecznik a wybory
Wystąpienie RPO do Marszałka Sejmu w sprawie korzystania przez osoby niepełnosprawne z czynnego korzystania przez osoby niepełnosprawne z czynnego prawa wyborczego:
z 26 lipca 2000 r
z 26 lipca 2000 r
z 21 lipca 2003 r.
z 24 kwietnia 2006 r
z 24 kwietnia 2006 r.
z 2 stycznia 2007 r.
ApelApel RPORPO dodo wójtówwójtów burmistrzówburmistrzów ii prezydentówprezydentów
ApelApel RPORPO dodo wójtów,wójtów, burmistrzówburmistrzów ii prezydentówprezydentów oo zapewnieniezapewnienie jakjak najszerszegonajszerszego ww nichnich udziałuudziału osobom
osobom niepełnosprawnymniepełnosprawnym -- 33 październikapp pp yy października 2007pp 2007 rr..
Rzecznik a wybory
W t i i
W t i i RPO RPO dd P P d t d t RP RP
Wystąpienie Wystąpienie RPO RPO do do Prezydenta Prezydenta RP RP w
w sprawie sprawie kandydowania kandydowania osób osób skazanych
skazanych w w wyborach wyborach –– 26 26 marca marca 2007 2007 rr..
Wystąpienie Wystąpienie RPO RPO do do MSZ MSZ w w sprawie sprawie ułatwień
ułatwień dla dla Polaków Polaków za za granicą granicą ułatwień
ułatwień dla dla Polaków Polaków za za granicą granicą podczas
podczas październikowych październikowych wyborów wyborów parlamentarnych
parlamentarnych 20 20 września września 2007 2007 rr parlamentarnych
parlamentarnych -- 20 20 września września 2007 2007 rr..
Rzecznik a wybory 2007 r.
WW BiurzeBiurze RPORPO odbyłaodbyła sięsię konferencjakonferencja prasowaprasowa
WW BiurzeBiurze RPORPO odbyłaodbyła sięsię konferencjakonferencja prasowaprasowa Rzecznika
Rzecznika PrawPraw ObywatelskichObywatelskich zz udziałemudziałem Prezesa
Prezesa StowarzyszeniaStowarzyszenia PrzyjaciółPrzyjaciół IntegracjiIntegracji nana Prezesa
Prezesa StowarzyszeniaStowarzyszenia PrzyjaciółPrzyjaciół IntegracjiIntegracji nana temat
temat prawpraw wyborczychwyborczych osóbosób niepełnosprawnychniepełnosprawnych –– 99 październikapaździernika 2007pp 2007 rr..
KontrolaKontrola przystosowaniaprzystosowania lokalilokali wyborczychwyborczych dladla osób
osób niepełnosprawnychniepełnosprawnych –– październikpaździernik 20072007 rr..
AnalizaAnaliza skargskarg dodo BiuraBiura RPORPO związanychzwiązanych zz wyboramiwyborami parlamentarnymiparlamentarnymi 20072007 rr..
W i i
W i i RPORPO dd PP d id i PKWPKW
WystąpienieWystąpienie RPORPO dodo PrzewodniczącegoPrzewodniczącego PKWPKW w
w sprawiesprawie trudnościtrudności związanychzwiązanych zz głosowaniemgłosowaniem w
w trakcietrakcie ostatnichostatnich wyborówwyborów parlamentarnychparlamentarnych ––
w
w trakcietrakcie ostatnichostatnich wyborówwyborów parlamentarnychparlamentarnych 31
31 październikapaździernika 20072007 rr..
Rzecznik a wybory 2007 r Rzecznik a wybory 2007 r.
Skargi do Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczące Skargi do Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczące wyborów do Sejmu i Senatu RP -21 października 2007 r.
Przedmiot skargi: Ilość skarg:
Sposób załatwienia sprawy:
skarg:
Głosowanie osób niepełnosprawnych
4 Udzielono odpowiednich wyjaśnień. Poinformowano o prowadzonej sprawie generalnej - postulat Rzecznika ustanowienia alternatywnych form głosowania.
Głosowanie w zakładach karnych
7 Udzielono wyjaśnień dotyczących zasad odbywania kary w zw. z pozbawieniem praw publicznych.
Skreślenie z listy wyborców 4 Skierowano wystąpienie do właściwych organów z prośbą o
j ś i i O k j d i dź
wyjaśnienie sprawy. Oczekujemy na odpowiedź.
Głosowanie poza granicami kraju
2 Skierowano wystąpienie do Przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej. Oczekujemy na odpowiedź.
Złamanie cis borc ej 1 Spra ę pr eka ano edł g łaści ości Komend ie Złamanie ciszy wyborczej 1 Sprawę przekazano według właściwości Komendzie
Rejonowej Policji w Warszawie.
Głosowanie osoby transgenderowej.
1 Zwrócono się do Przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej o nadesłanie kopi udzielonych wyjaśnień.
Głosowanie w Polsce przez obywatela Unii Europejskiej.
1 Udzielono wyjaśnień.
Dlatego w przyszłości:
RPO mając na uwadze w szczególności problemy z głosowaniem jakie napotykają osoby niepełnosprawnych zanalizuje rozwiązania ordynacji wyborczej w celu:
Ułatwienia takim osobom dostępu do lokali wyborczych
l d ki
ale przede wszystkim:
Zapewnienia wszystkim wyborcom w tym osobom
Zapewnienia wszystkim wyborcom w tym osobom niepełnosprawnym możliwości oddania głosu nie tylko w lokalu wyborczym
„Prawo do udziału w głosowaniu:
„Prawo do udziału w głosowaniu:
przeszkody
przeszkody –– możliwości możliwości -- zagrożenia”zagrożenia”
prof. dr hab. Marek Chmaj prof. dr hab. Marek Chmaj
ekspert Instytutu Spraw Publicznych ekspert Instytutu Spraw Publicznych
„Prawo do udziału w głosowaniu:
„Prawo do udziału w głosowaniu:
przeszkody
przeszkody –– możliwościmożliwości -- zagrożenia”zagrożenia”
przeszkody
przeszkody możliwości możliwości zagrożeniazagrożenia
i i j i C i i
i i j i C i i
Kazimierz Wojciech Czaplicki Kazimierz Wojciech Czaplicki
Kierownik Krajowego Biura Wyborczegoj g y g Sekretarz Państwowej Komisji Wyborczej
„Prawo do udziału w głosowaniu:
„Prawo do udziału w głosowaniu:
k d
k d żliżli ś iś i ż i ”ż i ” przeszkody
przeszkody –– możliwości możliwości -- zagrożenia”zagrożenia”
Pavlina Suchankova Pavlina Suchankova
Dyrektor Centrum Integracji
„Prawo do udziału w głosowaniu:
„Prawo do udziału w głosowaniu:
k d
k d żliżli ś iś i ż i ”ż i ” przeszkody
przeszkody –– możliwości możliwości -- zagrożenia”zagrożenia”
Dr Jacek Strzemieczny Dr Jacek Strzemieczny
Prezes Centrum Edukacji Obywatelskiej
Więcej informacji na:
Więcej informacji na: www.rpo.gov.plwww.rpo.gov.pl Informacje na temat wyborów: na stronie Informacje na temat wyborów: na stronie
Państwowej Komisji Wyborczej Państwowej Komisji Wyborczej
www.pkw.gov.pl www.pkw.gov.pl
Zdjęcia:
Zdjęcia: www.onet.plwww.onet.pl, , www.interia.plwww.interia.pl, , www.wp.plwww.wp.pl, , www.gazeta.plwww.gazeta.pl, , www.tvn24.plwww.tvn24.pl