Zbigniew Cichoń
Konstytucja Unii Europejskiej : jedna
czy dwie Europy? : rola Kościoła
katolickiego w procesie integracji
europejskiej
Palestra 48/11-12(551-552), 238-239
238
Sprawozdania
KONSTYTUCJA UNII EUROPEJSKIEJ. JEDNA CZY DWIE EUROPY? ROLA KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO W PROCESIE INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ
W dniach 12–13 września br. w Przegorzałach odbyła się Międzynarodowa Konferencja zor-ganizowana pod patronatem kardynała Franciszka Macharskiego przez Papieską Akademię Teo-logiczną, Fundację im. Roberta Schumana w Luksemburgu, Komisję Episkopatów Wspólnoty Europejskiej, Fundację Konrada Adenauera, Wydawnictwo „Wokół nas” w Gliwicach.
Konferencja właściwie ześrodkowała się wokół Konstytucji Unii Europejskiej, nad którą pracuje Konwent.
W pierwszym dniu powitał zebranych zgromadzonych w Przegorzałach k. Krakowa w Instytucie Polonijnym Uniwersytetu Jagiellońskiego rektor Papieskiej Akademii Teologicznej bp. Tadeusz Pieronek.
Następnie głos zabrał prezydent Aleksander Kwaśniewski, który mówił o niezaprzeczal-nej roli chrześcijaństwa w ukształtowaniu Europy. Prezydent podkreślił, iż powinno to zna-leźć odzwierciedlenie w przyszłej Konstytucji Europy i stwierdził, że odwołanie się do chrze-ścijańskich korzeni Europy nie może przecież w żadnej mierze dotykać tych, którzy są agno-stykami lub ateistami. Prezydent przypomniał też rolę Ojca Świętego w procesie integracji Europy, a zwłaszcza jego postawę w kwestii przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, która w decydującym stopniu przyczyniła się do wyniku referendum, w którym Polacy poparli przystąpienie Polski do Unii Europejskiej.
Przed południem głos zabrali abp. Angelo Scola – patriarcha Wenecji, znany publicysta i historyk prof. Norman Davies i prof. Danuta Hübner. Zastanawiali się w swoich wystąpie-niach nad tym, czy po rozszerzeniu powstaną kolejne podziały w Europie. Kard. Paul Po-upard – Przewodniczący Papieskiej Rady do spraw Kultury mówił o Kościele i kulturze w Nowej Europie, a prof. R. Buttiglione – minister spraw europejskich w rządzie Włoch, o wkładzie polskiej kultury do dziedzictwa europejskiego.
Prof. Jerzy Buzek – były premier RP, Elmar Brok – deputowany do Parlamentu Europej-skiego omówili projekt konstytucji europejskiej.
Szczególnie interesujący był drugi dzień obrad, kiedy głos zabrał Helmut Kohl, aby wraz ze swym przyjacielem Władysławem Bartoszewskim opowiedzieć o początkach kształtowa-nia się Unii i o jej perspektywach. Były kanclerz Niemiec mówił, że kiedy powstawała idea zjednoczenia państw europejskich, jego współpracownicy wyrażali swe obawy, że rozpo-czynają coś, czego nigdy przedtem nie robili, że nie mogą przewidzieć, jakie będą skutki realizacji tej idei. H. Kohl mówił im, że on też nie jest w stanie przewidzieć finiszu, ale wie-rzy, że Duch Św. natchnie inicjatorów, aby to dzieło przeprowadzić. Mówił też o tym, że problemy, którymi żyją starsze pokolenia, dla młodych już nie istnieją. Oni po prostu podró-żują między państwami Europy, kształcą się, zdobywają przygotowanie zawodowe i uczest-niczą w inicjatywach kulturalnych nie zastanawiając się nawet, czemu takie możliwości za-wdzięczają. Dla nich Europa jest już Europą bez granic. Były Kanclerz Niemiec podkreślił też role małych państw w Unii Europejskiej i zasadę solidaryzmu, wskazując na Luksemburg, jako małe państwo, którego głos przecież jest wiele bardziej ważki, niż wynikałoby to z jego potencjału ekonomicznego czy liczby ludności.
Jacques Santer, deputowany do Parlamentu Europejskiego, omówił znaczenie Parlamentu przed i po rozszerzeniu Unii Europejskiej wskazując na jego zwiększającą się rolę. Prof. Hans-Gert Pöterring Przewodniczący frakcji EPO-ED w Parlamencie Europejskim mówił na temat „Nasza wspólna przyszłość w Unii Europejskiej – wartości, demokracja, odpowiedzialność”.
239
Sprawozdania
Zastrzegł, że dzięki dość licznemu udziałowi chrześcijan w Parlamencie udaje im się wywierać duży wpływ na kształt wielu dokumentów. Pani prof. Irena Lipowicz – ambasador Polski w Wied-niu dokonała bardzo taktownej, ale totalnej krytyki preambuły do traktatu konstytucyjnego. Ana-lizując słowo po słowie, porównywała ten dokument z wielką historią chrześcijaństwa w Euro-pie, które pierwsze np. tworzyło struktury demokracji w klasztorach średniowiecznych, wniosło pojęcie godności człowieka etc. Wskazała ona, że Oświecenie nie było bynajmniej najważniej-szym okresem w historii Europy, jakby to chcieli postrzegać niektórzy autorzy preambuły, nie dostrzegając, że okres ten to czas absolutyzmu. Prof. Irena Lipowicz stwierdziła, że pominięcie w preambule Konstytucji Europy chrześcijańskich korzeni Europy stanowi rozmijanie się z prawdą. Podobnie jak wcześniej Tadeusz Mazowiecki, tak i Prof. Lipowicz odwołała się do preambuły Polskiej Konstytucji z 1997 r., w której osiągnięto consensus między zwolennikami i przeciwnika-mi invocatio Dei w ten sposób, iż odwołano się do Boga jako źródła prawdy, sprawiedliwości, dobra i piękna w przekonaniu jednych obywateli jak i też wspomniano o tych obywatelach, któ-rzy nie podzielają tej wiary i wywodzą te wartości z innych źródeł.
Podobny consensus powinien być osiągnięty przy formułowaniu Konstytucji Unii Euro-pejskiej i polskie rozwiązanie może być dobrym przykładem osiągania takiego consensusu. Konferencję podsumował arcybiskup prof. Henryk Muszyński, metropolita gnieźnieński, wskazując na potrzebę uwzględniania w procesie tworzenia Konstytucji zjednoczonej Euro-py prawdy historycznej, poszanowania tradycji i kultury narodów tworzących Europę i dia-logu, w którym powinno się unikać zarówno postawy laicyzmu ideologicznego jak i funda-mentalizmu religijnego. Służyć temu powinno podejmowanie działalności publicznej przez ludzi wierzących, czego przykładem byli uczestniczący w konferencji przedstawiciele Euro-pejskiej Partii Ludowej Parlamentu Europejskiego, skupiającej w sobie przedstawicieli chrześcijańskich, między innymi CDU, która wydała przecież tak ważną postać w Europie XX wieku jak kanclerz H. Kohl. Wszyscy podkreślali, że od tego, jacy politycy będą zasiadać w Parlamencie Europejskim, zależy przyszłość Europy.
Dla nas prawników ważne i interesujące jest, iż w przyszłej Konstytucji Unii Europejskiej prawa człowieka zawarte w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka Rady Europy uzyskają dodatkową gwarancję ich przestrzegania w tejże konstytucji, a także przez przystąpienie Unii Europejskiej do Rady Europy.
Zbigniew Cichoń
SPRAWOZDANIE Z KONFERENCJI NAUKOWEJ
ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA PODMIOTÓW ZBIOROWYCH GDAŃSK-JASTRZĘBIA GÓRA, 12–14 PAŹDZIERNIKA 2003 R.
W dniach od 12 do 14 października w Gdańsku oraz w Jastrzębiej Górze odbyła się, zor-ganizowana przez Prokuraturę Apelacyjną w Gdańsku oraz Katedrę Prawa Karnego Proce-sowego i Kryminologii Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego, konferen-cja naukowa nt. „Odpowiedzialność karna podmiotów zbiorowych”.
Uroczyste otwarcie konferencji nastąpiło w auli Wydziału Prawa Uniwersytetu Gdań-skiego. Zgromadzonych gości oraz uczestników powitali dziekan Wydziału Prawa prof. dr hab. Michał Płachta oraz Prokurator Apelacyjny w Gdańsku Janusz Kaczmarek. Uroczystość zaszczycił też swoją obecnością Minister Sprawiedliwości Grzegorz Kurczuk. Następnie
