• Nie Znaleziono Wyników

Kompleksowe przygotowanie specjalistów do zarządzania jakością - doświadczenia z kształcenia podyplomowego

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Kompleksowe przygotowanie specjalistów do zarządzania jakością - doświadczenia z kształcenia podyplomowego"

Copied!
10
0
0

Pełen tekst

(1)

M ariusz J. LIG A R S K I

Politechnika Śląska, W ydział O rganizacji i Z arządzania, Instytut Inżynierii P rodukcji

m ariusz.ligarski@ polsl.pl

KOM PLEKSOW E PRZYGOTOW ANIE SPECJALISTÓW DO ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ - DOŚW IADCZENIA Z KSZTAŁCENIA PODYPLOM OW EGO

S tre sz c z e n ie . W artykule zap rezentow ano całościow ą k o ncepcję kształcen ia specjalistów w d ziedzinie za rządzania ja k o ścią realizow aną na studiach podyplom ow ych „Z arządzanie ja k o śc ią w przed sięb io rstw ie” . Studia te są prow adzone corocznie od 1999 ro k u na W ydziale O rganizacji i Z arządzania P olitechniki Śląskiej i uczestniczyło w nich p o n ad 700 osób. O pierając się na szesnastu latach dośw iadczeń w k ształceniu, zaprezentow ano czynniki i u w arunkow ania w p ływ ające na przy g o to ­ w an ie specjalistów . O kreślono zagrożenia, któ re w obecnych czasach stoją przed studiam i podyplom ow ym i.

S ło w a k lu c zo w e: k o ncepcja kształcenia, za rządzanie ja k o ścią, studia podyplom ow e, czynniki i u w arunkow ania

COMPLEX PREPARATION OF EXPERTS ON QUALITY MANAGEMENT - EXPERIENCES FROM POST-GRADUATE EDUCATION

S u m m a r y . In th e w o rk there is a total conception o f educating th e experts on quality m an ag em en t presented, conducted o n the P ost-D iplom a Studies o f “ Q uality M an ag em en t in an E nterprise” . T he studies have been carried out every year since 1999 at the F acu lty o f O rganization and M anagem ent at the Silesian U niversity o f T echnology and over 700 p eo p le p articip ated in them . B asing on 16 -year-experience in educating there are th e factors and conditions p resented th at have influence on the prep aratio n o f experts. T he threats w ere d eterm ined w hich the po st-d ip lo m a studies have to face now adays.

K e y w o rd s: concept o f education, q u ality m anagem ent, post-d ip lo m a study, factors and conditions

(2)

1. Wprowadzenie

Studia podyplom ow e „Z arządzanie ja k o ścią w przedsiębiorstw ie” są ew enem entem , sądzę, że nic tylko na skalę W ydziału O rganizacji i Z arządzania czy P olitechniki Śląskiej.

Z ostały utw orzone w 1999 roku i od tego czasu corocznie otw ierana je s t kolejna edycja tych studiów . D otychczas odbyło się lub je s t w trakcie realizacji 21 edycji, w których uczestniczyło ponad 700 osób. Studia są otw ierane tylko raz w roku, na początku roku akadem ickiego, w październiku, w zależności od potrzeb w K atow icach lub Z abrzu, lub w obu tych m iastach rów nocześnie. W studiach uczestniczyli lub uczestn iczą słuchacze z różnorodnych organizacji, p ocząw szy od dużych organizacji produkcyjnych, p oprzez średnic i m ałe przedsiębiorstw a zarów no produkcyjne, ja k i usługow e aż po jed n o stk i badaw czo-rozw ojow e, w yższe uczelnie, organizacje adm inistracji publicznej i ochrony zdrow ia. N ajw ięcej słuchaczy pochodzi z w ojew ództw śląskiego, m ałopolskiego, łódzkiego i opolskiego, ale m ożna w skazać także niem ałe grupy osób z w ojew ództw : m azow ieckiego, kujaw sko-pom orskiego czy podkarpackiego, a naw et pojedyncze osoby z bardzo odległych m iejsc, np. z w ojew ództw a pom orskiego. S tudia, z w yjątkiem dw óch specjalnych edycji dofinansow anych z E uropejskiego Funduszu S połecznego, są płatne i ich k o szt nie je s t niski.

Istnieje konkurencja w ram ach tego typu studiów , kolejne uczelnie, czy naw et poszczególne w ydziały, próbują otw ierać podobne studia, często w chodząc w alianse z innym i instytucjam i.

Co pow oduje, żc zainteresow ani przez ostatnie 16 lat decydują się w łaśn ie n a te studia?

W pływ a na to w icie czynników i uw arunkow ań, które autor zam ierza przynajm niej zasygnalizow ać w dalszej części opracow ania. Z anim zostanie sform ułow any cel pracy, przedstaw ionych zostanie kilka podstaw ow ych inform acji o studiach. S tudia podyplom ow e

„Z arządzanie ja k o ścią w p rzedsiębiorstw ie” są organizow ane na W ydziale O rganizacji i Z arządzania P olitechniki Ś ląskiej. O dbyw ają się w system ie w eekendow ym , co dw a tygodnie, w piątki i soboty. W 2000 roku naw iązano stalą w spółpracę z T U V R heinland, program studiów uzyskał aprobatę ja k o spełniający w ym agania m iędzynarodow ego program u Q uality M an ag er T 0 V C E R T oraz zostały uznane kw alifikacje podstaw ow ej k ad ry w ykładow ców P olitechniki Śląskiej ja k o prow adzących ten program . U m o żliw ia to słuchaczom po ukończeniu studiów przystąpienie do m iędzynarodow ych egzam inów na m enedżera ja k o śc i T 0 V , pełnom ocnika ja k o śc i T 0 V oraz w ew nętrznego audytora system u zarządzania ja k o ścią w g ISO 9001. W historii studiów naw iązano rów nież w spółpracę z dużym i m iędzynarodow ym i je d n o stk a m i certyfikującym i z B ureau V eritas Q uality International oraz L loyd’s R egister Q u ality A ssurance. S tudia m ają w łasną stronę internetow ą, na której um ieszczane są różnorodne inform acje. O d początku studiów prow adzone są badania za dow olenia k lientów p o zakończeniu każdego sem estru. P ow stało kilka opracow ań dotyczących: sam ych studiów [

1

], badania satysfakcji słuchaczy [

2

] i oceny

(3)

w ykładow ców na studiach [3], O statnie opracow anie zostało o publikow ane w czasopiśm ie Q uality & Q uantity znajdującym się na tzw . liście filadelfijskiej.

C elem artykułu je s t zaprezentow anie całościow ej koncepcji kształcenia specjalistów w dziedzinie zarządzania ja k o ścią oraz p rzedstaw ienie na p odstaw ie 16-letnich dośw iadczeń czynników i uw arunkow ań w pływ ających na p rzygotow anie tych specjalistów .

2. Całościowa koncepcja kształcenia specjalistów w dziedzinie zarządzania jakością

K ształcenie specjalistów w d ziedzinie za rządzania ja k o śc ią na studiach podyplom ow ych

„Z arządzanie ja k o ścią w przedsiębiorstw ie” je s t realizow ane w g autorskiej koncepcji autora niniejszej pracy. W całościow ej k oncepcji k ształcenia k ładzie się n ac isk na:

- interdyscyplinarność, - integralność,

- otw artość, - praktyczność, - interaktyw ność.

B iorąc p o d uw agę szczupłość opracow ania, zo staną p rzedstaw ione tylko najw ażniejsze założenia tej koncepcji. Z arządzanie ja k o śc ią je s t dyscypliną, któ ra w ystępuje w naukach technicznych w ram ach zarządzania i inżynierii produkcji oraz w naukach ekonom icznych w ram ach zarządzania. P rzygotow ując k o n cep cję studiów , przyjęto założenie, że zarządzanie ja k o ścią je s t in terdyscyplinarną w iedzą m ogącą m ieć zastosow anie w różnych dziedzinach życia. Z decydow ano się na in terdyscyplinarne podejście, w którym k ształcen ie będzie dostosow ane do rozległego kręgu słuchaczy. O znacza to, że zo stały p rzygotow ane p rzykłady z różnych d ziedzin życia i przykłady te m a ją być zrozum iałe dla osób, które uk o ń czy ły ró żn e rodzaje studiów i m ają ró żn e p rzygotow anie z podstaw d otyczących jak o ści. K oncepcja ta była dosyć odw ażna, gd y w eźm ie się p o d uw agę, że w iększość p row adzonych szkoleń je s t ukierunkow ana na konkretną, zw ykle w ąsk ą grupę zaw odow ą. Po latach okazało się, że koncepcja ta w pełni się spraw dziła. W studiach oprócz inżynierów i ekonom istów uczestniczyli lekarze, hum aniści i p rzedstaw iciele innych zaw odów . T a ró żnorodność n ie tylko nie ograniczała m ożliw ości, ale u b ogacała w szystkich różnym podejściem i bagażem dośw iadczeń. O kazuje się, że je s t m o żliw e kreatyw ne k ształcenie w interdyscyplinarnym podejściu do ja k o ści, w ym aga ono je d n a k bardzo dobrego, w szechstronnego przygotow ania k adry i dużego je j zaangażow ania.

Słow o „integralność” w koncepcji kształcen ia m a w iele znaczeń. Po pierw sze, chodzi o integrację w iedzy potrzebnej do zarządzania jak o ścią. M ożna ten proces nazw ać scaleniem , udostępnieniem całości w iedzy koniecznej do zarządzania ja k o ścią przez odpow iednie

(4)

skom ponow anie je j składow ych elem entów , rów nież w w yniku stopniow ej ew olucji. W tabeli

1

przedstaw iono aktualny program studiów , k tó ry je s t w ynikiem „tw orzenia całości z części” . Starano się tak dobrać poszczególne m oduły kształcenia, aby słuchacz uzyskał potrzebne przygotow anie do zarządzania ja k o ścią, i to niezależnie od branży, w ja k iej pracuje.

N ajw iększa grupa przedm iotów dotyczy zarządzania jakością. P rzedm ioty te są uzupełnione przedm iotam i w obszaru ogólnego zarządzania oraz podstaw ow ym i zagadnieniam i dotyczącym i zarządzania środow iskiem , bezpieczeństw em i technologią (tabela

1

).

T abela 1 P rogram studiów podyplom ow ych „Z arządzanie ja k o ścią w p rzedsiębiorstw ie” ,

W ydział O rganizacji i Z arządzania, P olitechnika Śląska, rok akad. 2014/2015

Lp. N azw a przedm iotu S em estr L iczba

godzin

1

. P odstaw y zarządzania ja k o ścią

1

15

2

. Z arządzanie strategiczne

1 6

3. M etody i narzędzia zarządzania jak o ścią

1

9

4. Z arządzanie ja k o ścią w oparciu o n orm y ISO serii

9000

1

15

5. D okum entacja system u zarządzania jak o ścią

1

15

6

. R egulacje praw ne w zakresie jakości

1 6

7. T echniki kreatyw ności, m otyw acji i prezentacji

1

9

8

. A uditow anie system ów jak o ści

1

15

9. E konom ika jakości

2 6

10

. M etody projektow ania jakości: Q FD , F M E A

2

9

1 1

. S terow anie jakością

2

15

12

. C ertyfikacja i akredytacja

2 6

13. Z arządzanie projektem

2

9

14. Z arządzanie technologią

2 6

15. TQ M

2

9

16. Z arządzanie bezpieczeństw em

2 6

17. Z arządzanie środow iskiem

2

9

18. Praca końcow a (w tym sem inaria dyplom ow e)

2

45

R azem

210

Źródło: Opracowanie własne.

K ształcenie w szerszym kontekście zintegrow anych system ów za rządzania m a w yrobić w słuchaczu przekonanie, że w praw dzie system zarządzania ja k o ścią je s t najbardziej pojem nym i najbardziej rozpow szechnionym system em , ale nie je d y n y m , k tóry m oże funkcjonow ać w organizacji. P ojaw ia się tu drugie znaczenie słow a „integralność” - tw orzenie, utrzym yw anie i doskonalenie system u zarządzania ja k o ścią, który je s t otw arty na integrację z innym i system am i k tóry m ożna w pełni zintegrow ać z innym i system am i i utw orzyć rzeczyw iście zintegrow any system zarządzania.

O tw artość w koncepcji kształcenia też m a k ilka znaczeń. O tw artość oznacza, że program studiów je s t otw arty na zm ieniające się potrzeby, chcem y kształcić otw artych i kreatyw nych ludzi, k tórzy w idzą szerszy kontekst otaczających ich zjaw isk. Jesteśm y otw arci na każdego

(5)

człow ieka, na dyskusję z nim , n aw e t n a spory w różnych kw estiach. N ie zam ierzam y narzucić je d y n ie słusznej drogi postępow ania, ale chcem y zachęcić do tw órczej pracy, kreatyw ności, do p oszukiw ania sw ojej w łasnej drogi. N aszym celem je s t kształcenie inteligenta, k tó ry m yśli i poszukuje rozw iązań, a nie w yrobnika, k tóry tylko w ykonuje p ow ierzone zadania.

W ażnym zagadnieniem w k o ncepcji kształcenia je s t praktyczność. R ów nież to słow o m a w iele znaczeń. Praktyczność to rzeczyw iste przygotow anie do podejm ow ania i ro zw iązy ­ w ania naw et złożonych problem ów , to przekazanie użytecznej w ied zy opierającej się na rzeczyw istych p rzykładach z różnych dziedzin, odniesienie się do p raktycznych trudności, ja k ie pojaw iają się w w iększości organizacji. A by spełniać ten w alor, przynajm niej podstaw ow a kadra prow adzących m usi m ieć dośw iadczenie praktyczne nabyte w różnych organizacjach. W iedza książkow a, naw et naukow a, je s t niew ystarczająca, je ś li nie je s t poparta odpow iednim dośw iadczeniem . Z drugiej strony naw et osoby z dużym dośw iadczeniem , ale nieposiadające uporządkow anej w ied zy i dośw iadczenia p ed a g o ­ gicznego nie m ają w ystarczających k om petencji, i ta w dobrym tego sło w a znaczeniu praktyczność przekazyw anej w iedzy je s t bardzo ceniona przez słuchaczy.

K ończąc pobieżn e p rzedstaw ianie założeń koncepcji k ształcenia, należy zw rócić uw agę na interaktyw ność. Interaktyw ność w sw ojej podstaw ow ej w arstw ie ozn acza w zajem ną, w spólną aktyw ność zarów no studentów , ja k i prow adzących. C hcąc dobrze kształcić, p row adzący m usi być zaangażow any. P ow inien z pasją realizow ać pow ołanie, ja k im je s t kształcenie. Z drugiej strony student m a być zaangażow any. Z aangażow anie studenta w dużej m ierze zależy od prow adzącego, w ja k i sposób prow adzi zajęcia, cz y u m ie zainteresow ać sw oim i tem atam i, czy skłania do m yślenia i tw órczej pracy. W ażn y je s t odpow iedni dobór form kształcen ia i interaktyw ny sposób przekazu w iedzy. W zw iązku ze specyficzną organizacją zajęć w p ostaci blo k ó w zajęciow ych w p iątki i soboty k o nieczne było w ypracow anie interaktyw nych form przekazu. P rzyjęto form ę w y kładów przeplatanych zajęciam i w arsztatow o-sem inaryjnym i, w której udział tych drugich je s t znacznie w iększy.

P rzez d o b ó r aktyw nych form przekazu, w ykorzystyw anie przy k ład ó w z praktyki różnorodnych organizacji, stosow anie oryginalnych i specjalnie p rzygotow anych m ateriałów staram y się um ożliw ić studentow i zapoznanie z rzeczyw istym i sytuacjam i w ystępującym i w organizacjach. W łaściw y do b ó r tego typu sytuacji, ich w spólna analiza, zachęcanie do poszukiw ania lepszych rozw iązań m a skłaniać studenta do w łasnych przem yśleń i tw órczej pracy. Studenci są zachęcani do p rac y w grupach, do prezentacji osiągnięć takiej p rac y i jej oceny oraz do rzeczow ej dyskusji. O trzym ują rów nież zadania p rojektow e do sam odzielnego opracow ania w dom u, któ re są później dyskutow ane z prow adzącym . N a zako ń czen ie studiów każdy słuchacz w ybiera p rom otora i tem at p racy dyplom ow ej, k tóra m a być sam odzielnym rozw iązaniem konkretnego zagadnienia. P raca je s t broniona p rzed k om isją egzam inacyjną po zakończeniu studiów . Jest w ięc w iele m ożliw ości interakcji na linii stu d en t - prow adzący.

(6)

3. Czynniki i uwarunkowania wpływające na przygotowanie specjalistów

O pierając się na 16-letnim dośw iadczeniu w prow adzeniu studiów podyplom ow ych, m ożna się pokusić o określenie najw ażniejszych czynników i uw arunkow ań w pływ ających na przygotow anie specjalistów do zarządzania jakością. Z daniem autora publikacji są to:

1

. w iedza i um iejętności zdobyw ane na studiach,

2

. program kształcenia, 3. w ykładow cy,

4. sposób prow adzenia zajęć, 5. zaangażow anie,

6

. kontakt ze słuchaczam i, 7. atm osfera,

8

. m ożliw ość potw ierdzenia zdobytej w ied zy certyfikatam i, 9. badanie satysfakcji i podejm ow anie działań,

10

. lider i osoba odpow iedzialna za całość,

1 1

. cena,

12

. konkurencja,

13. przyjazna dla słuchaczy form a rekrutacji, 14. m iejsce prow adzenia studiów .

P rzy kom pleksow ym przygotow aniu specjalistów do zarządzania ja k o śc ią podstaw ow e znaczenie m a w iedza i um iejętności, które będ zie m ożna zdobyć n a studiach. L udzie, zapisując się na studia podyplom ow e, w zdecydow anej w iększości przypadków chcą zdobyć potrzebną im w iedzę i um iejętności i studia m uszą być prow adzone w taki sposób, aby im to um ożliw ić. Jest to, w ydaw ałoby się, oczyw iste, ale p rzy uw zględnieniu różnego rodzaju szkoleń i ich efektów nie je s t w cale zadaniem łatw ym . Studia po w in n y b yć ukierunkow ane na przekazyw anie w iedzy i nabyw anie konkretnych um iejętności. To w ym aga dobrego ich przygotow ania, realizacji z pasją oraz ciągłego m onitorow ania ich efektów . D uże zn aczenie m a dobrze przygotow any program studiów . T w órcy studiów pow inni zaproponow ać spójny i p rzem yślany zestaw m odułów kształcenia, k tóry b ędzie w stanie doprow adzić do o siągnięcia zam ierzonych celów kształcenia. P oszczególne m oduły, przed m io ty odgryw ają k o n kretną rolę w procesie kształceniu i p ow inny być w zajem nie uzupełniającym i się elem entam i w kształtow aniu się pew nej całości. N ie m a tutaj m iejsca na przypadek. D o zrealizow ania p rogram u kształcenia są potrzebni dobrze przygotow ani i dośw iadczeni w ykładow cy, k tórzy m ają przygotow anie m erytoryczne i m etodyczne do kształcenia. P otrzeba osobow ości, pasjonatów , ludzi, którzy z zaangażow aniem i pasją będą chcieli p o dzielić się sw oją w iedzą i dośw iadczeniam i. W brew pozorom trudno znaleźć takich w ykładow ców , sam o posiadanie stopni i tytułów naukow ych je s t niew ystarczające. R ów nież w w ielu przypadkach osoby spoza uczelni, naw et z bardzo dużym dośw iadczeniem praktycznym , n ie są w stanie dobrze

(7)

w yw iązać się ze sw oich obow iązków . Płynie stąd pro sty w niosek: je ś li instytucja nie dysponuje w ybitnym i specjalistam i w danej dziedzinie, to lepiej, żeby nie rozpoczynała kształcenia podyplom ow ego.

C hcąc w łaściw ie p rzygotow ać słuchaczy, trze b a dobrać odpow iednie sposoby prow adzenia zajęć. S tudia p o dyplom ow e są specyficzną form ą k ształcenia, realizow aną w ograniczonych ram ach czasow ych, zw ykle w system ie w eekendow ym , w której uczestniczą w w iększości przypadków ludzie czynni zaw odow o. K onieczne je s t w ięc takie zaplanow anie form zajęć, ab y m ożna było uzy sk ać oczekiw ane efekty kształcenia. D użą u w ag ę należy zw rócić na zajęcia praktyczne: w arsztaty, sem inaria i projekty. P o w inny być prow adzone w sposób interaktyw ny, u m ożliw iający p racę grupow ą i indyw idualną oraz dyskusję i w ym ianę dośw iadczeń. A by proces k ształcenia przebiegał w łaściw ie, p otrzebne je s t zaangażow anie pro w ad zący ch i studentów . K luczem do uzyskania zaangażow ania je s t osobisty przykład i zaangażow anie ze strony w ykładow cy. P row adzący, chcąc dobrze w ykonać sw oje zadanie, m usi się zaangażow ać w

100

procentach, b o tylko w takim przypadku będzie w stanie b udzić zaangażow anie słuchaczy. N ie je s t praw dą, że studenci nie chcą się zaangażow ać w proces k ształcenia, to w ykładow cy, prow adząc n iew łaściw ie zajęcia, nie są w stanie ich do tego zachęcić.

S pecyfika studiów podyplom ow ych w ym aga utrzym yw ania stałego kontaktu ze słuchaczam i. K ontakt ten m a być u trzym yw any przez prow adzącego zajęcia, p row adzący chce d zielić się sw oją w ied zą i dośw iadczeniam i, z drugiej strony je s t otw arty na pytania i p roblem y studenta. S tały ko n tak t z dyplom antem u trzym uje pro m o to r pracy, bo tylko w taki sposób m ożna zrealizow ać tw órczą i ciekaw ą p racę końcow ą. S tały ko n tak t ze słuchaczam i pow inni m ieć k ierow nik studiów i obsługa adm inistracyjna, ab y na b ieżąco reagow ać na p otrzeby słuchaczy. S łuchacze studiów to nie anonim ow y tłum , ale w yjątkow e osoby, które m ają sw oje o czekiw ania i potrzeby. W ażną rolę w kształtow aniu dobrych stosunków m iędzyludzkich o dgryw a atm osfera n a studiach podyplom ow ych. S tw orzenie w łaściw ej atm osfery w ym aga za angażow ania w szystkich stron, ze szczególnym uw zględnieniem organizatorów studiów . P otrzebne je s t w ytw orzenie specyficznej atm osfery w zajem nego dzielenia się w iedzą i dośw iadczeniam i p rz y p artnerskich stosunkach m ięd zy prow adzącym a słuchaczem . W ytw orzenie dobrej atm osfery pozytyw nie w pływ a na relacje i um ożliw ia czerpanie z nich satysfakcji. P anująca na studiach atm osfera je s t te ż pew nego rodzaju spraw dzeniem intencji i szczerości ich organizatorów .

Słuchacze, u czestnicząc w studiach podyplom ow ych, poza u zyskaniem potrzebnej im w iedzy i um iejętności o czekują m ożliw ości zdobycia certyfikatów , które form alnie p otw ierdzą ich kom petencje. O czyw iście certyfikaty pow inny m ieć rea ln ą w artość n a rynku pracy i b y ć w ydaw ane p rzez ro zpoznaw alne jed n o stk i. Z apew nienie studentom takich m ożliw ości z p ew nością do b rze o d bije się n a ich przygotow aniu. M ożliw ość zdaw ania n iezależnych egzam inów i konieczn o ść przyg o to w an ia się do n ich z je d n ej stro n y dobrze m otyw uje do system atycznego zd o b y w an ia w iedzy, z drugiej na k o ń cu studiów je s t

(8)

m otyw acją do utrw alenia i usystem atyzow ania zdobytej w iedzy. Jak ju ż w cześniej w spom niano, studenci są w yjątkow ym i osobam i, które m ają różne o czekiw ania i potrzeby.

A by p róbow ać spełniać te p otrzeby i oczekiw ania, konieczne je s t zdobyw ania inform acji na ich tem at. N ależy w ypracow ać różne form y zbierania inform acji d otyczących satysfakcji klienta. W ażne je st, aby te form y na bieżąco dostarczały potrzebnych inform acji.

S tandardow e badania ankietow e są tylko je d n ą z m ożliw ych form i na pew no n iew ystarczającą m etodą. R ów nie w ażne, a naw et w ażniejsze je s t p odejm ow anie konkretnych działań w odpow iedzi na zbadane potrzeby. S łuchacze o czekują konkretnych działań, i to realizow anych w ściśle określonym czasie. P ozytyw ne dośw iadczenia zachęcają do artykułow ania kolejnych potrzeb, n atom iast brak działań, w w iększości przypadków zam yka słuchaczy, nie w idzą oni sensu zgłaszania potrzeb, skoro i tak są one ignorow ane.

A by studia m ogły w łaściw ie funkcjonow ać, p otrzebne je s t zn alezienie osoby, która będzie odpow iedzialna za całość. Z w ykle osobą tą je s t k ierow nik studiów , który m a w iele obow iązków . Z jed n ej strony odpow iada za cały program k ształcenia i je g o m odyfikacje, z drugiej za k ontakt ze słuchaczam i i reagow anie na ich potrzeby. W je g o gestii leży m onitorow anie i ocena przebiegu zajęć, z oceną w y kładow ców w łącznie. O dpow iada za przygotow yw anie całej dokum entacji studiów i w zasadzie za w szystkie sp raw y organizacyjne. A b y do b rze pełnić sw oją funkcję, k ierow nik studiów pow inien być zaangażow any i brać odpow iedzialność za całokształt działań. D użą pom ocą dla k ierow nika m oże być w łaściw ie dobrana osoba, która zajm uje się spraw am i adm inistracyjnym i. O so b a ta m usi być otw arta na ludzi i ich p otrzeby oraz zaangażow ana w sw oją pracę.

W ażną rolę w w yborze studiów podyplom ow ych odgryw a ich cena. S am ofinansujące się studia są obarczone różnym i kosztam i i te k o szty w p ły w ają n a o stateczną ich cenę. S łuchacze są w stanie zaakceptow ać stosunkow o w ysoką cenę studiów tylko pod w arunkiem w ysokiej ich jak o ści. P łacąc stosunkow o w ysokie czesne, staw iają studiom w ysokie w ym agania.

W ydaw ałoby się, że je s t to naturalne zachow anie. N iestety w polsk ich w arunkach po jaw iają się różnego rodzaju patologie. Studia o rganizują przypadkow e instytucje, n iem ające odpow iednich kom petencji, niedysponujące w łaściw ą kadrą, z a to często w ykorzystujące alianse z innym i organizacjam i. G łów nym orężem w w alce o klien ta dla tego typu instytucji je s t cena. S łuchacze n iestety coraz częściej kierują się ceną studiów , nie um iejąc w łaściw ie o dróżnić renom ow anych i cieszących się d obrą opinią, ale drogich w ich odczuciu studiów od studiów bardzo przeciętnych, a w w iększości przypadków słabych, ale tanich. W iele złego przyniosło d o finansow anie studiów ze środków unijnych. S zczególnie n ajsłabsze instytucje, które decydują się n a prow adzenie studiów , są w stanie zrobić w szystko, żeb y takie dofinansow anie otrzym ać, bo je s t to dla n ich być albo nie być n a rynku. K o n k u ren cja na rynku u słu g edukacyjnych w obszarze studiów podyplom ow ych je s t silna. C oraz to now e organizacje próbują w ejść na ten rynek. P róbuje się różnych form w alki z konkurencją: coraz niższa cena, otw ieranie studiów w dziw nych term inach, silna i nie zaw sze uczciw a prom ocja studiów . Co najgorsze, ta niezdrow a konkurencja najgorzej w pływ a na studentów . Z agubieni

(9)

w m nogości oferow anych studiów , zm anipulow ani agresyw ną reklam ą, w ybierają coraz częściej gorsze propozycje, skazując się na bardzo słabe przygotow anie. W ładnym opakow aniu często zn ajd u je się pustka. Po ukończeniu tego typu „studiów ” w racają do sw oich m iejsc zatrudnienia, gdzie św iadczą o b raku potrzebnej w iedzy i kom petencji. S am i rów nież ostro j e krytykują, bo w k o ń cu się zorientow ali, że trafili n a p rzypadkow e studia, których głów nym celem było zarobienie p ieniędzy przez ich organizatorów . N a tej podstaw ie form ułuje się ogólne o pinie dotyczące studiów podyplom ow ych i p rzygotow ania, ja k ie one dają. N ajbardziej cierpią na takiej opinii dobre studia podyplom ow e. Skoro i tak w edług obiegow ej opinii studia p o dyplom ow e n iew iele dają, to p o co z a nie dużo płacić. N asu w a się stąd ogólny w niosek, że je śli ju ż k to ś p o trzebuje studiów podyplom ow ych, to najlepiej w ybrać najtańsze, po ło żo n e najbliżej m iejsca zam ieszkania i najlepiej z m ałym i w ym aganiam i. M oże brzm i to gorzko, ale n iestety takie są realia, w których działają studia podyplom ow e.

K ończąc kró tk ą analizę czynników i uw arunkow ań w pływ ających na przyg o to w an ie specjalistów , trzeba w spom nieć je sz c z e o dw óch zagadnieniach. P ierw sze to przy jazn a dla słuchaczy form a rekrutacji. W silnej konkurencji dotyczącej studiów p o d yplom ow ych kandydat oczekuje prostej i przyjaznej dla nieg o form y rekrutacji. Z w ykle dobre uczelnie i renom ow ane studia m ają p ew n e w ym ag an ia n a etapie rekrutacji, co w ynika z różnych uw arunkow ań. Jeśli takie studia chcą być konkurencyjne, m uszą zm ierzać w stronę uproszenia tego procesu i u czynienia go bardziej przyjaznym dla kandydatów . Jeśli tego nie będą robiły, to kandydaci w w iększości przypadków p rzejd ą do o rganizacji czasem przypadkow ych, ale um iejących pro w ad zić rekrutację w sposób dla nich przyjazny. D rugim zagadnieniem je s t m iejsce p row adzenia studiów . N iestety m inęły bezp o w ro tn ie czasy, kiedy duża grupa słuchaczy potrafiła dojeżdżać z dużej odległości, kierując się ja k o śc ią studiów . W obecnych czasach liczy się w ygoda, a w ięc ja k najbliższa odległość od m iejsca zam ieszkania. P row adzący naw et b ardzo dobre studia pow inni zdaw ać sobie spraw ę, że m ogą liczyć je d y n ie n a kandydatów z najbliższej okolicy.

4. Podsumowanie

W artykule przed staw io n o cało ścio w ą koncepcję k ształcenia specjalistów w dziedzinie zarządzania ja k o ścią realizow aną n a studiach podyplom ow ych „Z arządzanie ja k o ścią w przedsiębiorstw ie” pro w ad zo n y ch na W ydziale O rganizacji i Z arząd zan ia P olitechniki Śląskiej. P rz y p rezentacji koncepcji szczególną uw agę zw rócono na interdyscyplinarność, integralność, otw artość, praktyczność i interaktyw ność. O pierając się n a 16 latach dośw iadczeń w kształceniu, p rzedstaw iono 14, zdaniem autora, n ajw ażniejszych czynników i uw arunkow ań bezpośrednio w pływ ających na przygotow anie specjalistów . Szczególną

(10)

uw agę zw rócono na pozytyw ne czynniki i uw arunkow ania w pły w ające na ja k o ść kształcenia.

Z asygnalizow ano rów nież negatyw ne czynniki i uw arunkow ania oraz zagrożenia. A utor om ów ił patologie w ystępujące w kształceniu podyplom ow ym i ich w pły w na ca ły sektor szkolnictw a. W obecnych czasach, kiedy liczą się przede w szystkim przy jazn o ść i w ygoda, pozostaje m ieć nadzieję, że w kolejnych latach znajdą się osoby, któ re b ęd ą p rzedkładały ja k o ść kształcenia i ja k o ść k adry dydaktycznej nad cenę i inne udogodnienia, które będ ą

w stanie zaproponow ać organizatorzy studiów podyplom ow ych.

B ib lio g ra fia

1. L igarski M.J.: E dukacja m enedżerów ja k o śc i na Studiach P odyplom ow ych „Z arządzanie ja k o ścią w przedsiębiorstw ie” . Z eszyty N aukow e P olitechniki Ś ląskiej, seria O rganizacja

i Z arządzanie, z. 26, W ydaw nictw o P olitechniki Ś ląskiej, G liw ice 2005, s. 193-201.

2. Ligarski M .J.: B adanie satysfakcji klienta na Studiach P odyplom ow ych „Z arządzanie jak o ścią w p rzedsiębiorstw ie” , [w:] T. S ikora (red.): M at. V K onferencji N aukow ej

„K lient w organizacji zarządzanej p rzez ja k o ść ” , A kadem ia E konom iczna w K rakow ie, K raków 2006, s. 272-275.

3. L igarski M .J.: A ppraisal o f lecturers for the assessm ent o f th e q uality o f p o st-graduate studies. Q uality & Q uantity, 43, 2009, p. 137-144.

D ruk publikacji zo stał sfinansow any z pracy statutow ej o sym bolu B K -223/R O Z 3/2015 realizow anej w Instytucie Inżynierii Produkcji na W ydziale O rganizacji i Z arządzania P olitechniki Śląskiej.

A b s tr a c t

In the w o rk there is a total conception o f educating th e experts o n q uality m anagem ent presented, conducted on the P ost-D iplom a S tudies o f “Q uality M anagem ent in an E nterprise” . T he studies have been carried out ev ery year since 1999 at th e F aculty o f O rganization and M anagem ent at the Silesian U niversity o f T echnology and over 700 p eople participated in them . B asing on 16-year-experience in educating there are the factors and conditions presented that have influence on the preparation o f experts. S pecial attention w as p aid to 14 m o st im portant factors and conditions, according to the author. T he threats w ere determ ined w hich the post-diplom a studies have to face now adays.

Cytaty

Powiązane dokumenty

Kiosk wy- posażony jest w szereg urządzeń, za pomocą których pacjent może samodzielnie wykonać badania: steto- skop cyfrowy, EKG, pulsoksymetr, termometr, ciśnie- niomierz

3.112 b) za podkreślenie wzorów wszystkich właściwych substancji: HCl, CCl 4, NaOH, NaNO3, NaHCO3, CO2, CH3COOH, P 43.21 – za poprawne podanie związku, wzorów tworzących go jonów

Za: a) uzupełnienie tabeli: Barwa zawartości probówki II przed reakcją po reakcji pomarańczowa lub brunatna bezbarwna. 18.11 b) podanie zastosowania procesu w probówce

Poziom rozszerzony Copyright by ZamKor P.. Poziom rozszerzony Copyright by ZamKor P.. Poziom rozszerzony Copyright by ZamKor P.. Poziom rozszerzony Copyright by ZamKor P..

W prawdzie zagadnienie to odnosi się w pierwszym rzędzie do dziejów kościoła, jednak w związku z obszernym tłem zmian, mających w większości charakter

[r]

M etody w yboru społecznego przyporządkow ują profilom indywidualnych preferencji lub użyteczności, określonych n a zbiorze alternatyw społecznych: (1) społeczne

Chyba jednak najważniejszym jej atutem jest to, że z uwagi na braki danych o popytowej stronie rynku pracy w statystyce publicznej (tj. o wielkości oraz o strukturze zatrudnienia