1. Mówimy – tylko w jakim celu? O intencjach wypowiedzi
a. 1. Cele lekcji
i. a) Wiadomości Uczeń:
• wie, w jaki sposób się porozumiewamy,
• rozumie, od czego zależy użycie danego rodzaju wypowiedzi,
• rozumie czym jest intencja wypowiedzi, rozróżnia i świadomie stosował różne intencje wypowiedzi.
ii. b) Umiejętności Uczeń:
• potrafi wskazać cel i funkcję wypowiedzi zgodnie z podanymi ilustracjami,
• potrafi układać zdania zgodnie z wskazanym celem,
• rozwija sprawność umysłową, kreatywność, przełamuje opory przed przedstawieniem własnych pomysłów,
• potrafi wypowiadać się na dany temat,
• potrafi pracować w grupie.
b. 2. Metoda i forma pracy
Praca w grupach, dyskusja
c. 3. Środki dydaktyczne
Polecenia dla grup
d. 4. Przebieg lekcji
i. a) Faza przygotowawcza
1. Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i uświadamia im cele zajęć.
ii. b) Faza realizacyjna
1. Nauczyciel dzieli klasę na grupy, 5 zespołów. Są wśród nich wybierani liderzy, sprawozdawcy, lektorzy, sekretarze. Nauczyciel rozdaje uczniom karty pracy, uczniowie starają się ustalić intencję wypowiedzi bohaterów na ilustracjach. Następnie czytają tekst o różnych intencjach tekstu i ich funkcjach. Następnie wykonują ćwiczenia praktyczne. Po wykonaniu prac zespoły prezentują swoje wyniki na forum klasy, są one omawiane a wnioski zapisane do zeszytu (załącznik 1).
iii. c) Faza podsumowująca
Uczniowie w swobodnych wypowiedziach dyskutują nad problemem: „Jak myślicie, gdzie najczęściej można znaleźć teksty o funkcji informatycznej i impresywnej”?
e. 5. Bibliografia
1. Chlebowska Zawisza T., Co to jest intencja wypowiedzi? ,w: Język ojczysty podręcznik do kształcenia językowego w klasie pierwszej gimnazjum, WSiP, Warszawa 2000.
2. Kliparty w: www.gifownik.pl
f. 6. Załączniki
g. a) Karta pracy ucznia
załącznik 1.
1.
i.
Grzesiu, no proszę cię. Chodźmy tam
razem
Uważaj córeczko, ten kotek ma ostre pazurki!
Do widzenia przyjaciele.
Wkrótce wrócę!
ii.
2. Podczas komunikowania się nadawcy tekstu z jego odbiorcą na pierwszym planie mogą znaleźć się różne elementy:
- rzeczywistość, o której mówi, czyli funkcja informacyjna, polega na powiadomieniu o różnych stanach rzeczy świata zewnętrznego lub sfery psychicznej. Skupia się na samym komunikacie i jego wartości informacyjnej.
-sam nadawca tekstu, czyli funkcja ekspresywna, polega na wyrażaniu poprzez wypowiedź emocji i stanów wewnętrznych osoby mówiącej. Wykorzystuje środki językowe zdradzające uczucia, emocje mówiącego, wobec tematu wypowiedzi lub odbiorcy. Aby wzmocnić wypowiedź stosuje się wiele wyrazów nacechowanych ekspresywnie.
-odbiorca tekstu, czyli funkcja impresywna, polega na wpływaniu na odbiorcę, nakłonienia go do podjęcia pewnych działań, wywołaniu u niego określonych reakcji w postaci zachowań, postaw, przekonań.
-kontakt pomiędzy nadawcą a odbiorcą, czyli funkcja fatyczna, polega na przyciąganiu i utrzymywaniu uwagi rozmówcy, a także na zerwaniu z nim kontaktu; tym celom służą przede wszystkim różnego typu formy inicjalne i końcowe, zwroty do adresata, powitania, pożegnania itp.
3. Na podstawie przeczytanego tekstu określicie funkcję komunikatów na podanych ilustracjach.
4. Ułóż zdania tak, aby każdorazowo wyeksponować wskazany cel
-wydać polecenie:………...
funkcja……….
-zawiadomić o czymś:………..
funkcja………..
Jestem super!
I wczoraj nie wcale nie
płakała, była taka grzeczniutka…
-pokazać swoją radość:………
Funkcja………
5. Rozpoznaj intencję wypowiedzi:
Musisz koniecznie obejrzeć ten film.
Nie dotykaj tego, to jest gorące!
Moim zdaniem ten film jest wart obejrzenia.
Jestem zachwycony tym filmem, a co za cudowna muzyka!
6. Rozpoznaj intencję nadawcy:
Wiesz, ta Zośka jest strasznie głupia. Widziałam ją wczoraj tak wymalowaną. Wysztafirowała się jak nieboskie stworzenie. Chyba nie będziesz się z nią spotykać?
Proszę pani, Zosia jest bardzo mądrą i odpowiedzialną osobą. Na pewno nie zrobi nic złego i zachowa się rozsądnie. Proszę jej pozwolić pójść z nami do dyskoteki.
7. Jak myślicie, gdzie najczęściej można znaleźć teksty o funkcji informatycznej i impresywnej?
iii. c) Zadanie domowe
Zaznaczę fragmenty opisujące sylwetkę Marcina Borowicza.
h. 7. Czas trwania lekcji
45 minut
i. 8. Uwagi do scenariusza
brak
