WOJCIECH
KĘTRZYŃSKI
Opracowała: Marta Skrzydel 1d1
Dzieciństwo i młodość
Urodził się 11 lipca 1838 r. w Giżycku jako Adalbert von Winkler. Jego ojciec Józef Winkler pochodził ze szlacheckiej rodziny kaszubskiej herbu Cietrzew, której nazwisko powstało od miejscowości Kętrzyno (obecnie z powiecie wejherowskim). Natomiast jego matka Eleonora z domu Raabe pochodziła z Nowej Wsi pod Iławą.
Dom Kętrzyńskiego w Giżycku Herb Cietrzew
EDUKACJA
• W latach 1849-1853 przebywał w Poczdamie w szkole dla sierot po byłych wojskowych, po śmierci ojca (żandarma w Giżycku) w 1846 r.
• W ciągu kolejnych dwóch lat ukończył progimnazjum (pięcioletni kurs) w Lötzen.
• W 1855r. uczył się w Gimnazjum w Rastenburgu (obecnie Kętrzyn).
Budynek dawnego Gimnazjum
• W 1859 r. zdał egzamin maturalny.
• 13 października 1859 r. rozpoczął studia historyczne na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Albrechta w Królewcu.
Uniwersytet Albrechta w Królewcu
POCHODZENIE
• W 1856 r. otrzymał list od siostry, z którego dowiedział się o polskim
pochodzeniu i dawnym nazwisku rodowym Kętrzyński. Spowodowało to jego zainteresowanie polskością i naukę języka polskiego.
• W 1861r. przeprowadził urzędową zmianę imienia i nazwiska na Wojciech Kętrzyński.
'' Wiarę, mowę ukraść mi mogliście, Ale serca z piersi nie wyrwiecie.
Serce me zostanie zawsze polskie!"
Wojciech Kętrzyński "W ojczystym kraju"
Powstanie Styczniowe
W 1863r. zaangażował się w działalność patriotyczną i biorąc udział w Powstaniu Styczniowym, organizował przemyt broni dla
powstańców z Królewca do zaboru rosyjskiego. W dniu 11 września 1863r. został aresztowany we wsi Jaroty i uwięziony w Górnej
Bramie w Olsztynie.
Po początkowym uwolnieniu od zarzutów aresztowano go ponownie 6 października i osadzono w więzieniu Moabit w Berlinie. Jego sprawa była później rozpatrywana w wielkim procesie 135 Polaków w Berlinie.
W czasie procesu został mu przedstawiony zarzut zdrady stanu.
Ostatecznie od tego zarzutu został uniewinniony, ale 23 grudnia 1864r.
został skazany na rok więzienia w twierdzy kłodzkiej.
W więzieniu przetłumaczył na łacinę swoją dysertację
doktorską i poemat
Wincentego Pola na niemiecki.
Po wyjściu z więzienia w dniu 22 kwietnia 1866 r., udał się do Królewca na Uniwersytet.
Tam, 12 grudnia 1866r., obronił swoją rozprawę doktorską De bello a Boleslao Magno cum
Henrico rege Germaniae
gesto a 1002-1005.
PRACA
• Miał problemy ze znalezieniem pracy, ponieważ władze pruskie
odmawiały mu zatrudnienia na terenach, gdzie mieszkali Polacy. W końcu, w roku 1868 znalazł zatrudnienie jako bibliotekarz u J.K.
Działyńskiego w Kórniku pod Poznaniem. Od 1869 roku był członkiem honorowym Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
Zamek w Kórniku Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
• Ostatecznie od 1873r. zaczął pracować w Zakładzie im. Ossolińskich we Lwowie. Pracę tam podjął 1 czerwca 1870r. jako sekretarz naukowy; w 1874r. został kustoszem, a 1 listopada 1876r. dyrektorem.
Zakład im. Ossolińskich we Lwowie
OSTATNIE LATA
• W Kościerzynie, w 1875r.
zawarł związek małżeński z Wincentyną Klińską.
• W 1894 roku został członkiem Moskiewskiego Towarzystwa Archeologicznego.
• W 1906 otrzymał drugą
nagrodę Fundacji Franciszka Kochmana ze Lwowa.
Wojciech Kętrzyński zmarł 15 stycznia 1918r. we Lwowie i został tam pochowany na Cmentarzu
Łyczakowskim.
DOROBEK
Wojciech Kętrzyński dał się
poznać jako historyk, etnograf, polityk, publicysta i poeta.
Wprowadził na grunt nauki polskiej problematykę prusko- mazurską. W pracach swoich opierał się na tysiącach
wcześniej niepublikowanych źródeł. Krytycznie odnosił się do zafałszowań historyków
niemieckich. Współpracował z Oskarem Kolbergiem.
W roku:
• 1868 - opublikował w "Dzienniku Poznańskim" artykuł "O Mazurach", który publikowany był też później w 1872 r. w wersji rozszerzonej. Była to jego
pierwsza z publikacji przybliżających Mazury Polsce i Polskę Mazurom.
• 1871-1873 - gromadził materiały do pracy "O ludności polskiej w Prusiech niegdyś krzyżackich".
• 1876 - zamieścił w "Przewodniku Naukowym i Literackim"-"Szkice Prus Wschodnich"
• 1879 - opublikował "Nazwy miejscowe polskie Prus Zachodnich, Wschodnich i Pomorza wraz z ich przezwiskami niemieckimi"
• 1880 - zamieścił w "Przewodniku Naukowym i Literackim" - "Gazeta polska z początku XVIII wieku (Poczta Królewiecka 1718-1720)”
• 1882 - publikuje dzieło "O ludności polskiej w Prusiech niegdyś krzyżackich".
• 1903 - O powołaniu Krzyżaków przez księcia Konrada" w "Kraju’
UPAMIĘTNIENIE
Ławeczka w Giżycku Ławeczka w Kętrzynie
