Prawo konstytucyjne

Krakowska Akademia

im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego

Karta przedmiotu

obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2019/2020 WydziałPrawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych

Kierunek studiów: Prawo 2019,2020 Profil: Ogólnoakademicki

Forma studiów: Niestacjonarne Kod kierunku: PR 2019,20

Stopień studiów: Magisterskie, jednolite Specjalności: bez ścieżki specjalizacyjnej

ścieżka specjalizacyjna Kryminologia

1 Przedmiot

Nazwa przedmiotu Prawo konstytucyjne

Kod przedmiotu WPAISM PR 2019,20AJednolite magisterskieN A4 19/20 Kategoria przedmiotu Przedmioty podstawowe - obligatoryjne

Liczba punktów ECTS 10

Język wykładowy polski

2 Forma zajęć, liczba godzin w planie studiów

Semestr W C K S La I E Wa Le

2 20 15 0 0 0 0 0 0 0

3 20 15 0 0 0 0 0 0 0

Legenda: W — WykładC — Ćwiczenia/ JęzykiK — KonwersatoriumS — SeminariumLa — LabolatoriumI — InneE — E-LearningWa — WarsztatyLe — Lektorat

Cel 1 Założeniem dydaktycznym i celem przedmiotu jest opanowanie podstawowych zasad prawnych kształtujących ustrój polityczny i społeczno-gospodarczy RP. Wiąże się to z konieczną znajomością postanowień Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r., jak również podstawowych aktów normatywnych (w pierwszym rzędzie ustaw), regulu- jących organizację i funkcjonowanie najważniejszych instytucji władzy publicznej. Absolwent winien opanować podstawowe metody wykładni przepisów, jak również nabyć umiejętność zastosowania wynikających z nich norm prawnych w odniesieniu do konkretnych sytuacji faktycznych związanych z działalnością instytucji ustro- jowych Państwa. Celem przedmiotu jest również zaznajomienie z klasycznymi modelami systemu rządowych państw obcych (Francja, USA, Niemcy, Wlk. Bryt.).

Cel 2 Celem kursu jest przyswojenie przez studentów podstawowych pojęć z zakresu problematyki dotyczącej konsty- tucyjnego statusu jednostki w państwie oraz bezpośredniego sposobu sprawowania władzy w Rzeczypospolitej Polskiej przez Naród. Zajęcia umożliwią studentom nie tylko zrozumienie istoty praw i wolności człowieka i obywatela, ale również nabycie praktycznych umiejętności korzystania z konstytucyjnie gwarantowanych środków służących do ich ochrony. Ponadto w ramach kursu studenci zdobędą wiedzę z zakresu funkcjonowa- nia mechanizmów sprawowania władzy bezpośrednio przez suwerena.

4 Wymagania wstępne

1 Znajomość podstawowych pojęć dotyczących państwa i prawa.

2 Znajomość form i typów organizacji państwa, rodzajów przepisów i norm prawnych, jak i podstawowych metod ich wykładni, a także podstawowych elementów procesu stosowania prawa (sądowego i administracyjnego).

5 Modułowe efekty kształcenia

MW1 Posiada obszerną wiedzę z zakresu organizacji i funkcjonowania ustroju państwa i konstytucyjno-prawnych regulacji. Zna i rozumie zasady ustroju oraz pojęcia wolności, praw człowieka i obywatela oraz obowiąz- ków obywatelskich i ich rolę w systemie prawa. Ponadto zna i rozumie zasady dopuszczalnych ograniczeń konstytucyjnych wolności i praw człowieka i obywatela

MW2 Posiada wiedzę o współczesnych systemach rządów państw obcych na tle porównawczym.

MU3 Potrafi interpretować teksty aktów normatywnych. Potrafi analizować orzeczenia sądów i Trybunału Kon- stytucyjnego. Potrafi przygotować projekt aktu prawnego i zastosować odpowiednie procedury w celu jego wydania

MU4 Umie wykorzystać posiadaną wiedzę teoretyczną z zakresu prawa konstytucyjnego niezbędną do prawidłowej interpretacji i właściwej analizy zdarzeń prawnych i politycznych oraz wzajemnych relacji miedzy nimi MK5 Ma świadomość roli prawa w organizacji państwa i społeczeństwa. Przejawia zainteresowanie problemami

związanymi z zachodzącymi zmianami legislacyjnymi. Rozumie zatem, iż koniecznym jest ciągłe monitorowanie zmian legislacyjnych i orzecznictwa, a w związku z tym potrafi formułować postulaty de lege lata i de lege ferenda

MK6 Ma świadomość aktualnego poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ustawicznego dokształca- nia się, potrafi samodzielnie, a zarazem krytycznie pogłębiać i uzupełniać zdobytą wiedzę i nabyte umiejętności, współpracować w kręgu podmiotów równoważnych w poziomie i zależnych w pionie

6 Treści programowe

Wykład

Lp Tematyka zajęć Liczba godzin

Opis szczegółowy bloków tematycznych

W1 Przedmiot prawa konstytucyjnego: pojęcie prawa konstytucyjnego, prawo

konstytucyjne w systemie prawa, treść prawa konstytucyjnego. 2

Wykład

Lp Tematyka zajęć Liczba godzin

Opis szczegółowy bloków tematycznych W2

Nauka o konstytucji: pojęcie konstytucji, rodzaje konstytucji, szczególna forma, treść i moc konstytucji, gwarancje szczególnej mocy konstytucji, struktura

wewnętrzna konstytucji znaczenie wstępów do konstytucji, stosowanie konstytucji, konstytucja a ustawa, funkcje konstytucji

4

W3

System źródeł prawa RP: akty prawa powszechnie obowiązującego i akty prawa wewnętrznego, konstytucja, ustawa i rozporządzenie z mocą ustawy, ratyfikowana umowa międzynarodowa, rozporządzenie, prawo miejscowe,

zarządzenie i uchwała Rady Ministrów, prawo wspólnotowe w porządku prawnym RP, zamknięty i otwarty system źródeł prawa.

5

W4

Podstawowe zasady ustroju RP: zasada państwa republikańskiego, zasada państwa demokratycznego, zasada państwa prawnego (formalny i materialny

aspekt), zasada suwerenności Narodu (reprezentacyjne i bezpośrednie formy sprawowania władzy), zasada państwa unitarnego, zasada państwa regionalnego

i federalnego, zasada decentralizacji władzy publicznej i samorządu terytorialnego, zasada samorządu zawodowego, zasada podziału władzy

i równowagi władz, zasada społecznej gospodarki rynkowej, zasada pomocniczości (subsydiarności), zasada neutralności politycznej sił zbrojnych

oraz cywilnej i demokratycznej kontroli nad siłami zbrojnymi, podstawowe konstytucyjne zasady regulujące status jednostki, konstytucyjny system

środków ochrony praw i wolności człowieka i obywatela

6

W5

Przedstawicielskie formy sprawowania władzy: pojęcie mandatu

przedstawicielskiego i jego rodzaje, utrata mandatu przedstawicielskiego, prawa i obowiązki posła i senatora, immunitet parlamentarny, zasada powszechności

wyborów i jej gwarancje, zasada bezpośredniości wyborów i jej gwarancje, zasada równości wyborów (aspekt formalny i materialny), zasada tajności głosowania i jej gwarancje, systemy wyborcze (większościowe i proporcjonalne),

systemy wyborcze a systemy partyjne, zgłaszanie kandydatów na posłów i senatorów w RP, podział mandatów w wyborach do Sejmu i Senatu RP, gwarancje praworządności wyborów i kontrola ich ważności, uzupełnianie

składu organów wybieranych

3

W6

Sejm i Senat: zasada kadencyjności; zasada permanencji; zasada autonomii;

zasada jawności prac; zasada dyskontynuacji i wyjątki od niej; organizacja wewnętrzna organy Sejmu i Senatu, sposób ich powoływania, skład i kompetencje; funkcje: funkcja ustrojodawcza, funkcja ustawodawcza (inicjatywa ustawodawcza, postępowanie w Sejmie, postępowanie w Senacie, kompetencje Prezydenta, szczególne odmiany trybu ustawodawczego), funkcja

kontrolna (absolutorium, wotum zaufania, wotum nieufności, kompetencje kontrolne komisji sejmowych, interpelacje, zapytania i pytania w sprawach bieżących, dezyderaty i opinie), funkcja kreacyjna, funkcja inspiracyjna, funkcja

uczestnictwa w kierowaniu polityką wewnętrzną i zagraniczną państwa.

Zgromadzenie Narodowe i jego kompetencje

4

W7

Rada Ministrów: procedury powoływania, struktura, kompetencje (zwłaszcza prawodawcze), odpowiedzialność Rady Ministrów i ministrów, naczelne organy administracji rządowej a urzędy centralne, konstytucyjne kompetencje Prezesa

Rady Ministrów.

2

W8 Prezydent RP: zasady wyboru, ciągłość sprawowania urzędu, odpowiedzialność

(kontrasygnata, prerogatywy), funkcje (zwłaszcza funkcja arbitrażu) 2

W9

Konstytucyjne zasady wymiaru sprawiedliwości: zasada sądowego wymiaru sprawiedliwości, zasada dwuinstancyjnego postępowania, zasada niezawisłości

sędziów i jej gwarancje, zasada udziału obywateli w wymierzaniu sprawiedliwości. Sąd Najwyższy: struktura wewnętrzna, funkcja nadzoru

judykacyjnego; sądy powszechne, sądy wojskowe, sądy administracyjne.

Krajowa Rada Sądownictwa sposób powoływania, skład i kompetencje.

Prokuratura - pozycja ustrojowa, organizacja.

4

Wykład

Lp Tematyka zajęć Liczba godzin

Opis szczegółowy bloków tematycznych W10

Problematyka sądownictwa konstytucyjnego, jego modele. Rodzaje i skutki orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego. Trybunał Konstytucyjny - pozycja

ustrojowa i organizacja, funkcje, kompetencje

2 W11 Trybunał Stanu - pozycja ustrojowa i organizacja, funkcje, kompetencje. 2

W12 Konstytucyjna regulacja finansów publicznych. 1

W13 Systemy ustrojowe państw obcych (m.in. USA, Wlk.Brytania, Niemcy, Francja). 3

Razem 40

Ćwiczenia/ Języki

Lp Tematyka zajęć Liczba godzin

Opis szczegółowy bloków tematycznych

C1

Pojęcie i podmioty praw i wolności jednostki. Koncepcje praw i wolności jednostki (indywidualistyczna i uniwersalistyczna oraz prawno-naturalna i pozytywistyczna). Generacje praw jednostki. Klasyfikacja praw i wolności.

Granice praw jednostki i możliwość ich ograniczenia w świetle Konstytucji RP i umów międzynarodowych

1

C2 Zasada proporcjonalności. Zasada równości wobec prawa i równości praw.

Zasada równości a zasada sprawiedliwości społecznej. 2 C3

Konstytucyjne środki ochrony praw i wolności jednostki: skarga konstytucyjna, prawo do sądu, wniosek do Rzecznika Praw Obywatelskich, prawo do wynagrodzenia szkody wyrządzonej przez niezgodne z prawem działanie

organów władzy publicznej

4

C4

Prawa i wolności osobiste, polityczne oraz ekonomiczne, socjalne i kulturalne - ogólna charakterystyka. Konstytucyjne obowiązki jednostki. Konstytucyjne

prawa i wolności polityczne: Wolność zgromadzeń. Wolność zrzeszania się w stowarzyszeniach i partiach politycznych.

3

C5

System źródeł prawa RP: akty prawa powszechnie obowiązującego (konstytucja, ustawa i rozporządzenie z mocą ustawy, ratyfikowana umowa międzynarodowa,

rozporządzenie, prawo miejscowe) i akty prawa wewnętrznego (zarządzenie i uchwała Rady Ministrów).

2

C6 Stany nadzwyczajne oraz prawa i wolności jednostki podczas ww. stanów 1 C7

Formy demokracji bezpośredniej: referendum, jego rodzaje i plebiscyt, zgromadzenie ludowe, veto ludowe, inicjatywa ludowa, obywatelska inicjatywa

ustawodawcza w RP.

2 C8 Problematyka prawa wyborczego: system wyborczy, zasady wyborcze,

procedura wyborcza. 3

C9

Funkcje parlamentu: ustrojodawcza, ustawodawcza, kontrolna, kreacyjna, współuczestniczenia w kształtowaniu polityki państwa. Zgromadzenie Narodowe

i jego kompetencje

3 C10 Funkcje, zadania, kompetencje i odpowiedzialność Prezydenta RP 2 C11 Procedura powoływania, struktura, kompetencje i odpowiedzialność Rady

Ministrów 1

C12 Pozycja ustrojowa, funkcje i organizacja Trybunału Konstytucyjnego 2 C13 Pozycja ustrojowa, funkcje i organizacja Trybunału Stanu 2 C14 Najwyższa Izba Kontroli, Rzecznik Praw Obywatelskich, Krajowa Rada

Radiofonii i Telewizji - pozycja ustrojowa i organizacja, funkcje, kompetencje 2

Razem 30

7 Metody dydaktyczne

M5. Dyskusja M6. E-learning M16. Wykłady

M7. Konsultacje

MI1. Rozwiązywanie kazusów

8 Obciążenie pracą studenta

Forma aktywności

Średnia liczba godzin na zrealizowanie

aktywności Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim, w tym:

Godziny wynikające z planu studiów 70

Konsultacje przedmiotowe 0

Egzaminy i zaliczenia w sesji 0

Godziny bez udziału nauczyciela akademickiego wynikające z nakładu pracy studenta, w tym:

Przygotowanie się do zajęć, w tym studiowanie zalecanej literatury 120

Opracowanie wyników 0

Przygotowanie raportu, projektu, prezentacji, dyskusji 10

Rozwiązywanie kazusów 50

Sumaryczna liczba godzin dla przedmiotu wynikająca z

całego nakładu pracy studenta 250

Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu 10

9 Metody oceny

Ocena podsumowująca P7. Test jednokrotnego wyboru P13. Test wielokrotnego wyboru

Warunki zaliczenia przedmiotu

1 Warunkami zaliczenia przedmiotu są: uzyskanie pozytywnej oceny z zaliczenia ćwiczeń oraz pozytywnego wyniku z egzaminu.

Ocena aktywności studenta bez udziału nauczyciela akademickiego 1 Inne

Kryteria oceny

Na ocenę 3 Warunkami uzyskania tej oceny jest uzyskanie co najmniej 16 pkt na 30 pkt podczas egzaminu testowego

Na ocenę 3.5 Warunkami uzyskania tej oceny jest uzyskanie co najmniej 20 pkt na 30 pkt podczas egzaminu testowego

Na ocenę 4 Warunkami uzyskania tej oceny jest uzyskanie co najmniej 24 pkt na 30 pkt podczas egzaminu testowego

Na ocenę 4.5 Warunkami uzyskania tej oceny jest uzyskanie co najmniej 27 pkt na 30 pkt podczas egzaminu testowego

Warunkami uzyskania tej oceny jest uzyskanie co najmniej 29 pkt na 30 pkt

10 Macierz realizacji przedmiotu

Modułowe efekty kształcenia dla

przedmiotu

Odniesienie do efektów kierunkowych

Treści programowe Metody

dydaktyczne Sposoby oceny

MW1 EUK7_W2,

EUK7_W3

W1, W2, W3, W4, W5, W6, W7, W8, W9, W10, W11, W12, W13, C1, C2, C3, C4, C5, C6, C7, C8, C9, C10, C11, C12, C13,

C14

M5, M6, M16,

M7, MI1 P7, P13

MW2 EUK7_W2,

EUK7_W3

W1, W5, W8, W9, W10, W11, C8, C9,

C10, C12

M5, M6, M16,

M7, MI1 P7, P13

MU1 EUK7_U2, EUK7_U3

W1, W2, W3, W4, W5, W6, W7, W8, W9, W10, W11, W12, W13, C1, C2, C3, C4, C5, C6, C7, C8, C9, C10, C11, C12, C13,

C14

M5, M6, M16,

M7, MI1 P7, P13

MU2 EUK7_U2, EUK7_U3

W1, W2, W3, W4, W5, W6, W7, W8, W9, W10, W11, W12, W13, C1, C2, C3, C4, C5, C6, C7, C8, C9, C10, C11, C12, C13,

C14

M5, M6, M16,

M7, MI1 P7, P13

MK1 EUK7_KS2,

EUK7_KS3

W1, W2, W3, W4, W5, W6, W7, W8, W9, W10, W11, W12, W13, C1, C2, C3, C4, C5, C6, C7, C8, C9, C10, C11, C12, C13,

C14

M5, M6, M16,

M7, MI1 P7, P13

MK2 EUK7_KS2,

EUK7_KS3

W1, W2, W3, W4, W5, W6, W7, W8, W9, W10, W11, W12, W13, C1, C2, C3, C4, C5, C6, C7, C8, C9, C10, C11, C12, C13,

C14

M5, M6, M16,

M7, MI1 P7, P13

11 Wykaz literatury

Literatura podstawowa:

[1] L. Garlicki — Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa, 2020, Wydawnictwo Wolters Kluwer [2] Z. Maciąg (red.) — Stosowanie Konstytucji RP z 1997 roku doświadczenia i perspektywy, Kraków, 2006,

Oficyna Wydawnicza AFM

[3] M. Grzybowski (red.) — Prawo Konstytucyjne, Białystok, 2009, Temida 2

[4] M. Florczak-Wątor (red.) — Prawo Konstytucyjne. Kazusy, Warszawa, 2020, Wydawnictwo Wolters Klu- wer

[5] M. Florczak-Wątor (red.) — Prawo Konstytucyjne. Testy, pytania i odpowiedzi, Warszawa, 2020, Wydaw- nictwo Wolters Kluwer

Literatura uzupełniająca:

[1] Z. Maciąg — Kształtowanie zasad państwa demokratycznego, prawnego i socjalnego w Niemczech (do 1949 r.), Białystok, 1998, Temida 2

[2] Z. Maciąg (red.) — European Constitution and National Constitutions, Kraków, 2009, Oficyna Wydawnicza AFM

[3] B. Banaszak — Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Komentarz, Warszawa, 2012, C.H. Beck

[4] A. Poczatenko, M.Wystrychowski — Prawo konstytucyjne. Repetytorium, Kraków, 2007, Zakamycze [5] W. Skrzydło — Ustrój polityczny RP w świetle konstytucji z 1997roku, Warszawa, 2014, Wolters Kluwer

Polska

[6] W. Skrzydło, S. Grabowska, R. Grabowski (red.) — Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz encyklopedyczny, Warszawa, 2009, Wolters Kluwer Polska

[7] W. Skrzydło — Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa, 2013, Wolters Kluwer Polska [8] P. Mikuli, A. Kulig, J. Karp, G. Kuca (red.) — Ustroje, tradycje i porównania. Księga jubileuszowa dedykowana prof. dr hab. Marianowi Grzybowskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, Warszawa, 2015, Wydawnictwo Sejmowe

[9] M. Grzybowski, P.Tuleja (red.) — Panstwo demokratyczne, prawne i socjalne. Ksiega jubileuszowa dedy- kowana profesorowi Zbigniewowi Antoniemu Maciagowi, T. 1, Studia konstytucyjne, Kraków, 2014, Oficyna Wydawnicza AFM

[10] M. Grzybowski, B. Nalezinski (red.) — Panstwo demokratyczne, prawne i socjalne. Ksiega jubileuszowa dedykowana profesorowi Zbigniewowi Antoniemu Maciagowi, T. 2, Studia historyczno-prawne, Kraków, 2014, Oficyna Wydawnicza AFM

[11] M. Grzybowski (red.) — Panstwo demokratyczne, prawne i socjalne. Ksiega jubileuszowa dedykowana profesorowi Zbigniewowi Antoniemu Maciagowi, T. 3, Studia prawne, Kraków, 2014, Oficyna Wydawnicza AFM

[12] M. Grzybowski (red.) — Panstwo demokratyczne, prawne i socjalne. Ksiega jubileuszowa dedykowana profesorowi Zbigniewowi Antoniemu Maciagowi, T. 4, Studia społeczne, polityczne i ekonomiczne, Kraków, 2014, Oficyna Wydawnicza AFM

[13] P. Winczorek — Komentarz do konstytucji RP z 2 kwietnia 1997roku, Warszawa, 2008, Liber

[14] M. Grzybowski (red.) — System rzadów Rzeczypospolitej Polskiej-założenia konstytucyjne a praktyka ustro- jowa, Warszawa, 2006, Wydawnictwo Sejmowe

[15] S. Wronkowska (red.) — Zasada demokratycznego panstwa prawnego w Konstytucji RP, Warszawa, 2006, Wydawnictwo Sejmowe

[16] C. Kosikowski (red.) — Zasady ustroju społecznego i gospodarczego w procesie stosowania Konstytucji, Warszawa, 2005, Wydawnictwo Sejmowe

[17] M. Chmaj (red.) — Wolnosci i prawa człowieka w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa, 2008, Wolters Kluwer Polska

12 Informacje o nauczycielach akademickich

Oboba odpowiedzialna za kartę

dr hab. Monika Florczak-Wątor (kontakt: florczakwator@gmail.com) Oboby prowadzące przedmiot

dr hab. Monika Florczak-Wątor (kontakt: florczakwator@gmail.com) mgr Grzegorz Kościelniak (kontakt: gkoscielniak@afm.edu.pl)