Wystąpienia Generalne Rzecznika Praw Dziecka za rok 2014

WYSTĄPIENIA GENERALNE

RZECZNIKA PRAW DZIECKA

ZA ROK 2014

RZECZ POS POL ITA POLSKA Warszawa. stycznia 2014 roku Rzecznik Praw Dziecka

Murek Michalak

ZSRI500/ !2O 13/KW

Pan

Marek Biernacki

Minister Sprawiedliwości Pan

Bartiomiej Sienkiewicz

Minister Spraw Wewnętrznych Pan

Bartosz Arlukowicz Minister Zdrowia

\$

w nawiązaniu do mojego wcześniejszego Wystąpienia Generalnego z dnia 6 września 2012 roku (sygn. ZSR/500/18/2012/JM) wskazującego na zagrożenie ze strony przebywającego obecnie w izolacji Mariusza T., który dopuścił się w latach 80-tych zbrodni zabójstwa wobec małoletnich dokonanych na tle seksualnym, zwracam się z prośbą o poinformowanie, jakie działania zostały podjęte celem stworzenia warunków do realizacji ustawy z dnia 22 listopada 2013 roku o postępowaniu osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób (Dz. U. z 2014 r., poz. 24).

Wyżej wymieniona ustawa została opublikowana w publikatorze aktów prawnych w dniu 7 stycznia 2014 roku, a wejdzie w życie w dniu 21 stycznia 2014 roku. Koniec odbywania kary pozbawienia wolności przez Mariusza T. przypada na pierwszą połowę lutego br.

Ze sporządzonej na zlecenie Rzecznika Praw Dziecka informacji przedstawionej przez Dyrektora Zakładu Karnego w Rzeszowie wynika, że z uwagi na strukturę charakterologiczną skazanego i poziom prezentowanych przez niego zaburzeń należy postulować konieczność poddania go długoterminowym oddziaływaniom terapeutycznym także po odbyciu kary

pozbawienia wolności. Ponadto, skuteczność zrealizowanych wobec skazanego w warunkach zakładu karnego oddziaływań będzie stopniowo malała wraz z upływem czasu po ich zaprzestaniu. W ocenie specjalistów, którzy badali skazanego, Mariusz T., mimo poddawania go tak długotrwałej resocjalizacji, nadal jest osobą stwarzającą zagrożenie społeczne, w tym

dla małoletnich, i z wysokim prawdopodobieństwem powróci na drogę przestępstwa.

Mając powyższe na uwadze, działając na podstawie art. 10a ust.

1 ^ustawy z dnia 6 stycznia 2000 roku o Rzeczniku Praw Dziecka (Dz. U. Nr 6, poz. 69 z późn. zm.), kolejny raz wnoszę o zabezpieczenie dzieci przed możliwością popełnienia przestępstw na ich szkodę. Państwo polskie nie może pozostawać bezczynne.

Bezwzględnie musi chronić potencjalne ofiary i działać w sposób gwarantujący bezpieczeństwo jego obywateli.

Ponadto proszę o pilną informację, na jakim etapie pozostają prace resortów zmierzające do realizacji ww. ustawy, w tym w szczególności w zakresie ^utworzenia Krajowego Ośrodka Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym. Proszę również o udzielenie

informacji, czy Mariusz T. może być objęty działaniem ww. ustawy i jakie czynności zostały i będą ^{w tym} celu podjęte. Z tego samego względu, proszę również o wskazanie, jakie działania prewencyjne mogą być podejmowane wobec tzw. sprawców niebezpiecznych od czasu opuszczenia przez nich zakładu karnego do czasu ewentualnego uznania ich sądownie za osoby stwarzające zagrożenie.

LL

MINISTER SPRAWIEDLIWOŚCI

Warszawa, dnia

02/1. Ol.

2014 roku.

DWOiP-I-O72-1/14/

Pan

Marek Michalak

Rzecznik Praw Dziecka

c

W

odpowiedzi na ^pismo z dnia 08 stycznia 2014 roku. ZSR/500/1/20131 dotyczące osadzonego M w kontekście podjęcia moŻliwyCh działań w celu stworzenia warunków do realizacji ustawy z dnia 22 listopada 2013 roku o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób

(

Dz.U. z 2014 r., poz. 24) oraz podjętych działaniach wobec \y/wyrn. w celu zapewnienia bezpieczeństwa dla obywateli xy tym ochrony potencjalnych ofiar, uprzejmie informuję, co następuje.

M skazany wyrokiem Sądu Wojewódzkiego xy Piotrkowie Trybunalskim z dnia 09 września 1989r., sygn. akt II K 11/89 za przestępstwa z art.

148 ld.kk na karę śmierci, który to wyrok został zamieniony na mocy amnestii (ustawa z dnia 07 grudnia 1989r. Dz. U. 1989r. Nr 64 ^poz. 390) wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 21 lutego 1 990r. sygn. akt I Kr. 207/ 89 na karę łączną 25 lat pozbawienia, odbywanie kary pozbawienia wolności zakończy w dniu 11 lutego 2014r.

W związku ze zbliżającym się końcem kary administracja Zakładu Karnego R podjęła szereg działań o charakterze prewencyjnym m. innymi poinfomioxyała Komendę Miejską Policji w 11 ^- o końcu kary

N1inisters[o Spi \ćcIIi\\oci AI. Lja7dowkk I I. OO-950 Wai7awa. I. 22 52 12 SSS. ww\.Ins.oypI

w/wyrn., przesyłając jego aktualne zdjęcie, charakterystykę, adresy osób, z którymi utrzymuje kontakt, oraz działań faktycznych w celu możliwości zastosowania

wobec w/wym. środków przewidzianych ustawą xy tym możliwości jego umieszczenia w Krajowym Ośrodku Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalym.

Przepisy ^ustawy z dnia 22 listopada 2013 roku ^„ która wejdzie xy życie w dniu 22 stycznia 2014 roku., regulują postępowanie wobec osób, które łącznie spełniają następujące przesłanki: odbywają xy systemie terapeutycznym prawomocnie orzeczoną karę pozbawienia wolności lub karę 25 lat pozbawienia wolności, ^y trakcie postępowania wykonawczego występowały u nich zaburzenia psychiczne xy

postaci upośledzenia umysłowego, zaburzenia osobowości lub zaburzenia preferencji seksualnych ponadto stwierdzono u nich zaburzenie o takim charakterze i nasileniu, że zachodzi, co najmniej wysokie prawdopodobieństwo popełnienia przez tego rodzaju osoby czynu zabronionego z użyciem przemocy lub wolności seksualnej, zagrożonego karą pozbawienia wolności, której granica wynosi, co najmniej 10 lat.

Zgodnie z trybem i wymogami wyżej cytowanej ustawy Dyrektor Zakładu Karnego, w którym aktualnie przebywa w/wym. w przypadku uznania między innymi w oparciu o wydaną ^xy takcie postępowania wykonawczego opinię psychiatryczną i psychologiczną, iż speiia on przesłanki określone w cyt. ustawie występuje do właściwego sądu z wnioskiem o uznanie M 1za osobę stwarzającą zagrożenie i zastosowanie przewidzianego ustawą środka.

W tym miejscu informuję, iż zakończenie odbywania kary pozbawienia wolności przez M po złożeniu przez dyrektora zakładu karnego do sądu stosownego wniosku nie stanowi przeszkody do wydania orzeczenia xy przedmiocie uznania jego osoby, jako osoby stwarzającej zagrożenie.

Oczywistym jest, iż przyszła ewentualna decyzja sądu, co do uznania M

za osobą stwarzającą zagrożenie, skutkująca zastosowaniem środka w postaci umieszczenia xy Krajowym Ośrodku Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalym bądź zastosowaniem nadzoru prewencyjnego pozostaje y sferze

9

wyłącznej kompetencji niezawisłego sądu, który swoje orzeczenie może wydać wyłącznie w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy (opinii dwóch biegłych psychiatrów, psychologa, seksuologa, wyników ewentualnej obserwacji w zakładzie psychiatrycznym, wyników postępowania terapeutycznego) w trakcie postępowania przewidzianego niniejszą ustawą tj. według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego w postępowaniu nieprocesowym.

W tym miejscu uprzejmie informuję, iż akty prawne umożliwiające realizację ustawy z dnia 22 Listopada 2013 r. o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób (Dz.U. 2014. poz.24) w postaci:

- rozporządzenia Ministra Zdrowia xy sprawie Krajowego Ośrodka Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym,

-rozporządzenia Ministra Zdrowia xy sprawie sposobu dokumentowania przypadków zastosowania przymusu bezpośredniego,

- rozporządzenia Ministra Zdrowia xy sprawie wskazania zakładu psychiatrycznego wykonującego obserwację orzeczoną przez sąd,

- rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania świadczeń zdrowotnych osobom stwarzającym zagrożenie

umieszczonym w Krajowym Ośrodku Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjlnym, zostały już ^wydanei wejdą w życie z

dniem

22 stycznia 2014 roku.

z

upoważnienia

77chnziZsł

PODSEKRETAP2 STANU

3

RZECZPOSPOLITA POLSKA Warszawa, stycznia 2014 roku Rzecznik Praw Dziecka

Marek Michalak

ZSS/ 500/ I /2014/EK

Pan

Bartosz Arlukowicz Minister Zdrowia

?VV ⁽⁾

L

pragnę zwrócić uwaę Pana Ministra na ważne w mojej ocenie zagadnienie realizacji opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą w środowisku nauczania i wychowania.

Zwracali się do mnie w powyższej sprawie rodzice dzieci, dyrektorzy szkół, lekarze obejmujący opieką medyczną uczniów przebywających w ośrodkach dla dzieci przewlekle chorych. W minionym roku występowali do mnie w tej sprawie także przedstawiciele środowisk pielęgniarek zatrudnionych w placówkach oświatowych z Rzeszowa, Zielonej Góry i Gorzowa Wielkopolskiego.

W 2012 r. Krajowe Stowarzyszenie Pielęgniarek Szkolnych przygotowało opracowanie pt. „Problemy w realizacji świadczeń pielęgniarki szkolnej w zakresie profilaktycznej opieki zdrowotnej udzielanej w środowisku nauczania i wychowania”.

Zawarte

są

w nim postulaty środowiska pielęgniarek. zmierząjące do usprawnienia profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi w środowisku nauczania i wychowania.

Liczba zgłaszanych spraw oraz różnorodność poruszanej tematyki, upoważniają mnie do zwrócenia się do Pana Ministra w powyższej sprawie.

Rodzice dzieci, dyrektorzy szkół, lekarze i pielęgniarki, przedstawiają zagadnienie dostępności dzieci do świadczeń medycznych w placówkach nauczania i wychowania, prezentując własny punktu widzenia. Nie zawsze

są

one ze sobą zbieżne.

Rodzice oczekują, że jego dziecko podczas pobytu w szkole uzyska niezbędną pomoc medyczną zawsze wtedy, kiedy będzie jej potrzebowało. Dyrektorzy placówek oświatowych oczekują, że pielęgniarka będzie partnerem dyrektora szkoły, który pomoże mu rozwiązać problemy związane z zapewnieniem bezpieczeństwa zdrowotnego uczniów. Pielęgniarki

zatrudnione w placówkach nauczania i wychowania chcą wykorzystać swoje kwalifikacje i umiejętności zawodowe w taki sposób, by rzetelnie wypełnić zadania nałożone na nie w przepisach prawa.

Praktyka wskazuje, że dotychczasowe regulacje prawne nie zapewniają w sposób dostateczny możliwości sprawowania rzeczywistej opieki pielęgniarskiej nad dziećmi i młodzieżą, przebywającą w placówkach nauczania i wychowania.

Analiza zgłaszanych do mojego biura spraw wskazuje, że do najważniejszych problemów można zaliczyć: normy zatrudnienia pielęgniarek w szkołach, opiekę pielęgniarską nad dziećmi uczęszczającymi do przedszkoli, opiekę pielęgniarską nad dziećmi przebywającymi w całodobowych ośrodkach podlegających resortowi oświaty, np. ośrodki dla dzieci niedowidzących oraz uregulowanie sprawy finansowania i wyposażenia gabinetu Profilaktyki Zdrowotnej i Pomocy Przedlekarskiej w szkołach.

Uzależnianie norm zatrudnienia pielęgniarek w placówkach nauczania i wychowania jedynie od od liczby uczniów w placówce jest niewystarczającym kryterium. Rozwiązanie to powoduje, że małe szkoły, w których liczba uczniów nie przekracza 250, mają zagwarantowaną opiekę pielęgniarską w „symbolicznyrn wymiarze” 4 godzin tygodniowo.

Małe szkoły to najczęściej placówki zorganizowane na terenach wiejskich oraz szkoły niepubliczne. Uczniowie tych placówek, ze względu na swoją specyfikę, w szczególny sposób potrzebują opieki pielęgniarskiej. W szkołach niepublicznych często liczną grupę uczniów stanowią uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym z niepełnosprawnościami. W szkołach zorganizowanych na terenach wiejskich, często utrudniony jest dostęp do opieki specjalistycznej. Określone przepisami prawa zadania muszą zostać wykonane przez pielęgniarkę w szkole. Jeśli pielęgniarka jest w szkole jeden raz w tygodniu przez 4 godziny, to takie zadania, jak: profilaktyka zdrowotna, wykorzystanie wyników badania bilansowego, czynne poradnictwo dla uczniów, udzielanie pomocy przedlekarskiej, mogą być wykonywane jedynie nominalnie. W skrajnych przypadkach, z powodów organizacyjnych pracy szkoły, pielęgniarka może nie zetknąć się realnie w wybraną klasą, czyli grupą uczniów.

Plany upowszechnienia opieki przedszkolnej nad dziećmi wymagają, by sprawa opieki pielęgniarskiej w przedszkolach została po raz kolejny przeanalizowana. Obecnie, najmłodsze dzieci uczęszczające do przedszkola nie

są

objęte opieką pielęgniarską. Należy wskazać, że wiele zagadnień dotyczących rozwoju psychofizycznego u dziecka trzyletniego powiązanych jest z aspektami medycznymi, np. trening czystości, umiejętność samodzielnego jedzenia, rozwój mowy, doskonalenie umiejętności z zakresu tzw. motoryki małej, rozwój

2

emocjonalny, rozpoznanie objawów będących początkiem zaburzeń neurologicznych.

Możliwość współpracy pielęgniarki z nauczycielem przedszkola i rodzicami dziecka, byłaby bardzo korzystna dla prawidłowego rozwoju dziecka.

Nadal zgłaszane

są

sprawy związane z organizowaniem, wyposażaniem i użytkowaniem przez pielęgniarki gabinetów profilaktyki i pomocy przedlekarskiej w szkołach oraz problemy wynikające z konieczności przemieszczania się pielęgniarek między poszczególnymi szkołami na terenach wiejskich. tam, gdzie szkoły znajdują się w znacznej od siebie odległości.

W trosce o bezpieczeństwo i zdrowie dzieci i młodzieży, działając na mocy art. 11 ustawy z 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka (Dz. U. Nr 6, poz. 69 z późn.

zm.), zwracam się do Pana Ministra z prośbą o pogłębioną analizę przedstawionego problemu i podjęcie działań, celem zwiększenia bezpieczeństwa zdrowotnego dzieci w szkołach i przedszkolach.

o

3

1”. Oz.

MINISTER ZDROWIA

Warszawa MZ-MD-P-073-4964- I /W S/l 4

Pan

Marek Michalak

Rzecznik Praw Dziecka

/

Z uwagą zapoznałem się z propozycjami rozwiązań dotyczących organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą, zawartych w wystajieniu ZSS/500/1/2014/EK.

Wiele wątków przedstawionych w piśmie, które w sposób ogólny prezentują zgłoszone do Biura Rzecznika Praw Dziecka problemy, uniemożliwia podjęcie przeze mnie stosownych działafi interwencyjnych. Z tego względu proponuję, by indywidualne sprawy dotyczące opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą w środowisku nauczania i wychowania, która ^— w opinii Wnioskodawców ^— może być sprawowana w sposób niewłaściwy lub nierzetelny, były przekazywane Ministrowi Zdrowia. Dotychczasowe doświadczenie wskazuje, że kierowane do nas prośby o interwencję, w szczególności dotyczące zapewnienia dzieciom i młodzieży przewlekle chorym właściwych warunków pobytu w placówkach oświatowych, były rozstrzygane szybko, z pozytywnym skutkiem. W takich przypadkach istotne jest również stosowanie jednolitych kryteriów prowadzenia i rozstrzygania spraw, gwarantujące zachowanie zasady równego traktowania.

Analizując treść propozycji zmian w systemie opieki nad dziećmi i młodzieżą chcę podkreślić, że aktualny system opieki zdrowotnej jest odmienny od organizacji tej opieki w naszym kraju do 1999 roku. Reforma ochrony zdrowia wdrożona w latach dziewięćdziesiątych, powiązana z reformą administracji i oświaty, całkowicie zmieniła poprzednio obowiązujące struktury systemu ochrony zdrowia oraz zasady finansowania.

Odeszliśmy wówczas od struktur opieki zdrowotnej dla poszczególnych grup społeczeństwa, w tym również od struktur opieki pediatrycznej (poradnie D i Dl) i nadzoru pediatrycznego.

Szczególną rolę w opiece nad populacją w wieku rozwojowym przypisano wtedy lekarzowi 1

rodzinnemu, który udziela dzieciom świadczeń zdrowotnych w zdrowiu i w chorobie, na poziomie podstawowej opieki zdrowotnej. Założeniem reformy było rozdzielenie funkcji usługodawcy, płatnika oraz organizatora świadczeń zdrowotnych. Wprowadzono system powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, w którym zachowano prawo do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych dla kobiet ciężarnych oraz dzieci i młodzieży. Osobom z tych grup przysługiwały i przysługują świadczenia zdrowotne mające na celu: zachowanie zdrowia oraz zapobieganie chorobom. wczesne wykrywanie chorób, leczenie, zapobieganie niepełnosprawności i jej ograniczanie.

Warunki udzielania i zakres świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, a także zasady i tryb finansowania tych świadczeń określa ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.). Profilaktyczną opiekę zdrowotną nad dziećmi i młodzieżą sprawują:

1) lekarz podstawowej opieki zdrowotnej na podstawie deklaracji wyboru lekarza podstawowej opieki zdrowotnej złożonej przez rodziców lub opiekunów prawnych;

2) lekarz dentysta;

3) położna podstawowej opieki zdrowotnej (do ukończenia 6 tygodnia życia);

4) pielęgniarka podstawowej opieki zdrowotnej (od 7 tygodnia życia do ukończenia 5 roku życia);

5) pielęgniarka środowiska nauczania i wychowania albo higienistka szkolna (od 6 roku życia do ukończenia 19 roku życia).

Wszystkie dzieci w wieku przedszkolnym (od 3 do 5 lat), bez względu na fakt uczęszczania do przedszkola, objęte

są

świadczeniami zdrowotnymi realizowanymi przez pielęgniarkę podstawowej opieki zdrowotnej, na podstawie deklaracji wyboru składanej przez rodziców!

opiekunów prawnych dziecka. Miejsce realizacji świadczeń określa umowa zawarta z Narodowym Funduszem Zdrowia. Pielęgniarka środowiska nauczania i wychowania albo higienistka szkolna sprawuje profilaktyczną opiekę zdrowotną nad uczniami w znajdującym się na terenie szkoły gabinecie profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej.

W przypadku braku na terenie szkoły gabinetu profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej, profilaktyczną opiekę zdrowotną pielęgniarka albo higienistka szkolna sprawuje w miejscu określonym w umowie o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej.

Rozpatrując kwestie zmiany organizacji opieki zdrowotnej nad dziećmi w wieku przedszkolnym konieczne jest uwzględnienie treści opublikowanych przez Instytut Matki

2

i Dziecka w Warszawie w 2011 r. ..Standardów w profilaktycznej opiece zdrowotnej nad dziećmi w wieku 0-5 lat”1. Opracowanie Standardów miało na celu określenie, w oparciu o aktualną wiedzę, praktycznego i uporządkowanego materiału dla lekarzy i pielęgniarkę podstawowej opieki zdrowotnej, prezentującego najważniejsze aspekty profilaktycznej opieki zdrowotnej dla niemowląt i dzieci do momentu rozpoczęcia nauki w szkole. Najważniejszą rolę w profilaktycznej opiece zdrowotnej nad dziećmi w pierwszych latach życia ^— co wskazali autorzy Standardów ^- ma do spełnienia rodzina. Dlatego też materiał dobrano tak, aby lekarze i pielęgniarki mogli realizować zadania profilaktyki ukierunkowanej na całą rodzinę. Zadania pielęgniarki w opiece nad dzieckiem w wieku przedszkolnym (3-5 lat) określone w standardzie obejmują:

1) wykrywanie zaburzeń rozwoju fizycznego ^- pomiary: masy i długości ciała, w tym określenie współczynnika masy ciała (Body Mass mdcx ^- BMI),

2) orientacyjną ocenę rozwoju psychomotorycznego, 3) orientacyjne badanie słuchu,

4) orientacyjne wykrywanie wad wymowy (u 5-latka), 5) test Hirschberga w kierunku wykrywania zeza, 6) pomiar ciśnienia tętniczego krwi,

7) edukację zdrowotną rodziców w zakresie: prawidłowego żywienia, pielęgnacji i bezpieczeństwa środowiska dziecka oraz promocji zdrowego stylu życia.

W zakresie kwalifikacji zawodowych pielęgniarki „Standardy” określają, że pielęgniarka sprawująca profilaktyczną opiekę zdrowotną nad dzieckiem do ukończenia 5 roku życia powinna posiadać: specjalizację w dziedzinie pielęgniarstwa: rodzinnego lub pediatrycznego lub środowiskowo-rodzinnego, albo, co najmniej być w trakcie szkolenia specjalizacyjnego w tych dziedzinach pielęgniarstwa lub ukończony kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa: rodzinnego, pediatrycznego lub środowiskowo-rodzinnego, albo, co najmniej być w trakcie szkolenia specjalizacyjnego w tych dziedzinach pielęgniarstwa. Dodatkowo, pielęgniarka powinna posiadać ukończony specjalistyczny kurs w zakresie prowadzenia szczepień ochronnych oraz ukończone kursy doskonalące i specjalistyczne o tematyce związanej z profilaktyczną opieką zdrowotną nad dziećmi do lat 5 (co najmniej 1 kurs w okresie 3 lat). Eksperci nie wskazują zatem możliwości sprawowania profilaktycznej opieki zdrowotnej na dzieckiem w wieku przedszkolnym przez pielęgniarkę środowiska nauczania

(red) A. Ob1acińska K. Mikiel-Kostyra, M. Jodkowska: .Profi1aktyczna opieka zdrowotna nad dziećmi w wieku 0-5 lat.

Rola i zadania lekarza oraz pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej, IMIDz, 2011 (ISBN 978-83-88767-61-6) 3

i wychowania, która realizuje świadczenia dla dzieci i młodzieży objętych obowiązkiem szkolnym.

Istotną przeszkodą w realizacji postulatu skierowania do pracy w przedszkolach pielęgniarek szkolnych mogą okazać się zasoby kadrowe pielęgniarstwa środowiska nauczania (7.753 pielęgniarki i higienistki szkolne realizujące świadczenia w ponad 11.000 szkół) w porównaniu z liczbą 20.4642 przedszkoli i punktów przedszkolnych w kraju, do których uczęszcza 1.216.467 dzieci (około 68% populacji dzieci w wieku przedszkolnym). Oddzielną kwestią pozostaje zabezpieczenie środków finansowych przez Narodowy Fundusz Zdrowia na sfinansowanie proponowanego rozwiązania. W systemie nie ma bowiem wyodrębnionego zakresu świadczeń zdrowotnych dla dzieci w wieku 3-5 lat, który byłby realizowany przez pielęgniarkę w przedszkolu. Resort zdrowia analizował kwestę udzielania świadczeń zdrowotnych przez pielęgniarkę w przedszkolu. Z przedmiotowej analizy wynika, że przyjęcie takiego rozwiązania i wprowadzenie zmian systemowych skutkowałoby poważnymi konsekwencjami finansowymi. Przy założeniu, że pielęgniarka udzielałaby profilaktycznych świadczeń zdrowotnych wyłącznie dzieciom w przedszkolu (nie wykonywałaby innej pracy) wstępne szacunki wskazały, że na ten cel konieczne byłoby zabezpieczenie corocznie w budżecie Narodowego Funduszu Zdrowia dodatkowo (poza stawką kapitacyjną pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej) kwoty nie mniejszej niż 270.166.848 zł. Ponadto, z budżetów samorządów gmin i powiatów, na pokrycie kosztów urządzenia i wyposażenia gabinetów profilaktyki i pomocy przedlekarskiej w przedszkolach, konieczne byłoby zabezpieczenie środków w wysokości nie mniejszej niż 1.023.200.000 zł.

Opieka zdrowotna nad uczniami w szkołach realizowana jest przez pielęgniarki środowiska nauczania i wychowania. Z danych przekazywanych przez pielęgniarki, w oparciu o druk MZ-06 Sprawozdanie z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami w szkołach, wynika, że w roku szkolnym 201 1/2012 profilaktyczną opieką zdrowotną zostało objętych w Polsce ponad 5 mln uczniów szkół wszystkich typów, co stanowiło 99 % tej populacji.

Według informacji z Narodowego Funduszu Zdrowia, w 2013 r. koszty finansowania profilaktycznej opieki nad dziećmi i młodzieżą na podstawie rocznej stawki kapitacyjnej wyniosły 256.822.293 zł, a zaś koszty finansowania świadczeń grupowej profilaktyki fluorkowej w klasach I-VI szkół podstawowych wyniosły 10.738.179 zł. Ogółem, koszty świadczeń pielęgniarki środowiska nauczania i wychowania w 2013 r. wyniosły

2 System Informacji Oświatowej —dane wedlug stanu na dzień 30 września 2012 r.

4

26”7.560.472,62 zł. Wprowadzony przez Narodowy Fundusz Zdrowia w 2014 r. wzrost rocznej stawki kapitacyjnej w świadczeniach pielęgniarki szkolnej z 42 zł (w 2013 r.) na 48 zł (od 1 stycznia 2014 r.), skutkować będzie wzrostem kosztów finansowania przedmiotowych świadczeń o szacunkową kwotę około 3 8.400.000 zł.

Podejmowane w Ministerstwie Zdrowia prace nad projektami aktów prawnych regulujących profilaktyczną opiekę zdrowotną nad uczniami mająna celu przede wszystkim optymalizację dostępności do świadczeń zdrowotnych dla dzieci i młodzieży. Taki cel przyświecał działaniom legislacyjnym podjętym w 2010 r., w wyniku których dokonano zmian w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 sierpnia 2009 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U. 139, poz. 1139, z późn.

zm.), w którym określono minimalny czas dostępności pielęgniarki środowiska nauczania i wychowania, realizujących świadczenia zdrowotne w małych szkołach. Zarówno wówczas, jak i obecnie Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, że określenie minimalnego czasu dostępności do świadczeń pielęgniarki w szkole jest wymogiem koniecznym, gwarantującym uczniowi w małej szkole dostępność do świadczeń pielęgniarki nie mniej, niż 1 raz w tygodniu. Jednocześnie, ustalenie harmonogramu realizacji świadczeń, przy spełnieniu tego wymogu, pozostaje w kompetencji samej pielęgniarki, która posiada najlepsze rozeznanie specyfiki szkoły i potrzeb uczniów. Stosowana w przeszłości praktyka ustalania przez pielęgniarkę w dowolny sposób czasu pracy w szkole niejednokrotnie skutkowała udzielaniem świadczeń w odstępach co 6 tygodni, w terminach grupowej profilaktyki fluorkowej. Występowanie takich sytuacji zgłaszali dyrektorzy szkół oraz rodzice uczniów w pismach kierowanych do Ministra Zdrowia.

Reasumując, uprzejmie dziękuję za przedłożenie propozycji zmian w organizacji opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą. Stanowią one ważny głos w toczącej się w ostatnim czasie debacie na temat optymalizacji tej opieki. Ze swej strony pragnę zapewnić, że wszystkie zgłaszane propozycje są przez nas szczegółowo analizowane pod kątem możliwości wdrożenia, z uwzględnieniem wszystkich uwarunkowań kadrowych, organizacyjnych oraz finansowych.

R

Z upcważniena MINkSTĄ ZDROWIA PODSEIJTARZ STANU 5

Aleksander nIiński

Warszawa, lutego 2014 roku

2

RZECZPOSPOLITA POLSKA Rzecznik Praw Dziecka

Marek Michalak

ZSS/500/2/20 14/MW

Pan

Bartosz Arlukowicz Minister Zdrowia

w trosce o zapewenie należytej opieki dzieciom z chorobami nowotworowymi pragnę przedstawić Panu Ministrowi moje uwagi dotyczące Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych.

Program ten jest ważną inicjatywą Rządu wspierającą rozwój i zwiększenie dostępności do diagnostyki i leczenia chorób rozrostowych w Polsce. Charakter objętych w nim działań jest bardzo istotny i wskazuje na kluczowe obszary, w które należy inwestować dla osiągnięcia celu.

Z przykrością jednak stwierdzam, że brakuje w nim elementów wprowadzających priorytet opieki nad dziećmi. Trzeba podkreślić, że diagnostyka i leczenie najmłodszych pacjentów onkologicznych wymaga szczególnych zasobów sprzętowych i kompetencji, które z całą pewnością potrzebują w Polsce wsparcia w ramach programu.

W związku z powyższym, na podstawie art. 11 ust. a ustawy z dnia 6 stycznia 2000 r.

o Rzeczniku Praw Dziecka (Dz. U. Nr 6, poz. 69, z późn. zm.), zwracam się do Pana Ministra z prośbą o uwzględnienie w priorytetach Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych wspierania rozwoju placówek zajmujących się leczeniem dzieci.

Wagę tej zmiany dostrzegam nie tylko w bezpośredniej korzyści finansowej, ale przede wszystkim w podkreśleniu problemu i wskazaniu słusznego kierunku troski Państwa. Z pewnością zostanie on dostrzeżony przez środowisko medyczne, zarządzających placówkami medycznymi, ajednocześnie przyczyni się do większej dostępności i poprawieniajakości udzielanych świadczeń.

MINISTER ZDROWIA

Warszawa..

MZ-PZ-O-079-159 16- 14/MS/14

Pan

Marek Michalak

Rzecznik Praw Dziecka RP

S

J

W odpowiedzi na pismo z dnia „7 lutego 2014 r., znak: ZSS/500/2/2014/MW, w sprawie uwzględnienia w priorytetach Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych wspierania rozwoju placówek zajmujących się leczeniem dzieci, uprzejmie informuję.

Od 1 stycznia 2006 r. na podstawie ustawy z dnia 1 lipca 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego „Narodowy program zwalczania chorób nowotworowych” (Dz. U. Nr 143, poz.

1200, z późn. zm.) realizowany jest Narodowy program zwalczania chorób nowotworowych, w ramach którego realizowane

są

m.in. zadania o charakterze inwestycyjnym, polegające na doposażeniu i wymianie wyeksploatowanego sprzętu niezbędnego do wczesnego wykrywania, diagnozowania i leczenia nowotworów w ośrodkach leczenia onkologicznego.

Jednocześnie uprzejmie informuję, iż wyboru realizatorów działań wynikających z Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych, zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy, dokonuje się w trybie konkursu ofert przeprowadzanego przez Ministra Zdrowia. Ponadto, w myśl ww.

przepisu, realizatorami działań wynikających z Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych mogą być wszystkie podmioty prawa funkcjonujące w systemie ochrony zdrowia. Jednocześnie, zgodnie z 5 Zarządzenia Ministra Zdrowia z dnia 11 marea 2010 r.

w sprawie prowadzenia prac nad opracowaniem i realizacją programów zdrowotnych (Dz. lJrz.

MZ z 2010 r., Nr 4, poz. 32), realizatorem lub koordynatorem programu zdrowotnego może być każdy podmiot spełniaj

ący

kryteria wyboru realizatora lub koordynatora programu zdrowotnego, określone w programie, a w szczególności publiczny albo niepubliczny zakład opieki zdrowotnej, jednostka badawczo-rozwojowa, platnik usług medycznych, a także jednostki budżetowe podległe ministrowi właściwemu do spraw zdrowia, realizujące zadania w zakresie ochrony zdrowia.

W związku z powyższym, każdy podmiot, w tym również placówki zajmujące się leczeniem dzieci, może ubiegać się o realizację działań wynikających z Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych, po spełnieniu wymagań określonych w ogłoszeniu konkursowym.

Ponadto uprzejmie informuję, iż w ramach Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych realizowane

są

Programy poprawy jakości diagnostyki i leczenia nowotworów u dzieci. Wspólną zasadą realizacji ww. programów

są

działania na rzecz poprawy wyników leczenia dzieci z wykrytymi nowotworami, zmniejszenie toksyczności i późnych następstw leczenia, zredukowanie kosztów leczenia dzięki właściwej stratyfikacji, zmniejszenie liczby błędów diagnostycznych, zwiększenie precyzji klasyfikacji poszczególnych pacjentów do grup ryzyka. Jest to możliwe dzięki prowadzonej weryfikacji badań diagnostycznych, prowadzenie sesji uzgodnieniowych dotyczących interpretacji wyników i stratyfikacji leczenia, prowadzenie baz danych o wszystkich młodych pacjentach leczonych z powodu nowotworów układu krwiotwórczego, nowotworów ośrodkowego układu nerwowego, guzów litych, chłoniaków.

Podejmowane działania dotyczące poprawy jakości w diagnostyce ostrej białaczki u dzieci, chłoniaków złośliwych i guzów litych, pozwalają na uzyskiwanie dobrych i bardzo dobrych wyników leczenia, zwiększając liczbę przypadków całkowitych wyleczeń u dzieci z tymi chorobami. Ponadto finansowany jest zakup endoprotez dla dzieci niepełnosprawnych z powodu nowotworu kości, w celu ograniczenia niepełnosprawności u dzieci i młodzieży z nowotworami układu kostno-mięśniowego, poprzez wypracowanie zasad optymalnego postępowania diagnostycznego i leczniczego w najczęstszych nowotworach złośliwych kości u dzieci i młodzieży dostępnych w Polsce oraz zapewnienie dostępu do postępowania chirurgicznego mniej okaleczaj ącego, z wykorzystaniem endoprotez onkologicznych, a także utrzymanie równego dostępu do tej formy leczenia wszystkim pacjentom. Należy zauważyć, że użycie endoprotez tzw. onkologicznych jest najkorzystniejszą

formą

rekonstrukcji u pacjentów po rozległych wycięciach nowotworu złośliwego kości (wymagających dalszego stosowania chemioterapii wielolekowej). Postępowanie takie umożliwia radykalne wycięcie nowotworu (potwierdzone badaniem histopatologicznym śródoperacyj nym),

j

ednoczasowe uzupełnienie dużego ubytku kości umożliwiające szybkie uruchomienie pacjenta oraz dalsze kontynuowanie leczenia (chemioterapii). Łącznie w latach 2006-2013 zakupiono 244 endoprotezy onkologiczne.

Ponadto należy podkreślić, iż Ministerstwo Zdrowia mając na względzie problem płodności kobiet chorych na nowotwory, realizuje „Program ^— Leczenie Niepłodności Metodą Zapłodnienia Pozaustrojowego na lata 2013 ^— 2016”, który stworzył możliwość zabezpieczenia

2

płodności na przyszłość, dzięki której kobiety po leczeniu nowotworowym będą mogły zajść w ciążę metodą wspomaganego rozrodu.

Jednocześnie uprzejmie informuję, iż Ministerstwo Zdrowia, uznając za priorytet opiekę nad dziećmi, poza programami związanymi z dziecięcą onkologią, realizuje programy zdrowotne związane z szeroko rozumianą opieką pediatryczną wśród których na uwagę zasługuje ..Program kompleksowej diagnostyki i terapii wewnątrzmacicznej w profilaktyce następstw i powikłań wad rozwojowych i chorób płodu ^—jako element poprawy stanu zdrowia płodów i noworodków na lata 2009-2013” oraz „Narodowy Program Wyrównywania Dostępności do Profilaktyki i Leczenia Chorób Układu Sercowo-Naczyniowego POLKARD”.

Celem „Programu kompleksowej diagnostyki i terapii wewnątrzmacicznej w profilaktyce następstw i powikłań wad rozwojowych i chorób płodu ^—jako element poprawy stanu zdrowia płodów i noworodków na lata 2009-2013” było wypracowywanie nowych procedur terapii wewnątrzmacicznych dla potrzeb stwierdzanych patologii płodu, z możliwością wykorzystania aparatury badawczej, pozwalającej na prowadzenie zabiegów terapeutycznych w niektórych patologiach. Program umożliwiał wykorzystanie wewnątrzmacicznej terapii płodu w wybranych patologiach ciąży, a tym samym pozwalał ograniczyć liczbę powikłań i następstw wad rozwojowych i chorób płodu. Ponadto, program zakładał wprowadzenie nowych metod terapii wewnątrzmacicznej płodu z wykorzystaniem najnowocześniej szej aparatury badawczej pozwalającej na przyjmowanie kobiet ciężarnych z całego kraju. Zastosowanie diagnostyki i terapii wewnątrzmacicznej umożliwia ograniczenie liczby powikłań i następstw wad rozwojowych i chorób płodu. Dokonywanie korekcji wewnątrzmacicznej i zmniejszenie destrukcyjnych następstw danej wady i choroby płodu przyczynia się do poprawy wewnątrzmacicznego stanu płodu, wydłużenia czasu trwania ciąży oraz rodzenia się noworodków w lepszym stanie ogólnym. W ramach programu wykonywane były zabiegi wewnątrzmaciczne na płodzie prowadzone przy udziale nowoczesnego sprzętu operacyjnego, endoskopowego i fetoskopowego zakupionego w ramach programu, badania USG kwalifikujące do zabiegu, których wykonanie pozwala na wdrożenie jednolitego, optymalnego modelu postępowania diagnostycznego, kwalifikującego do terapii wewnątrzmacicznej u płodów oraz badania Echo płodu w przypadkach, kiedy należy ocenić stopień wydolności krążenia płodu przed i po zabiegach wewnątrzmacicznych.

„Narodowy Program Wyrównywania Dostępności do Profilaktyki i Leczenia Chorób Układu Sercowo-Naczyniowego POLKARD ma na celu wsparcie podmiotów wykonujących działalność leczniczą poprzez działania na rzecz wyrównywania dysproporcji, uwarunkowanych bazą sprzętow w dostępie pacjentów do wysokospecjalistycznych świadczeń zdrowotnych

3

m.in. w dziedzinie kardiologii, kardiochirurgii, neurologii, rehabilitacji neurologicznej, chirurgii naczyniowej. Cel programu realizowany jest poprzez doposażenie i wymianę wyeksploatowanego sprzętu medycznego znajdującego się w jednostkach zajmujących się diagnostyką i leczeniem chorób układu sercowo-naczyniowego, a także poprzez podejmowanie działań edukacyjnych skierowanych do całego społeczeństwa ukierunkowanych na zwiększenie świadomości i wiedzy na temat czynników ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego, zwłaszcza tych czynników, którym można skutecznie przeciwdziałać, a więc czynników zależnych od prowadzonego stylu życia.

W ramach powyższego programu zrealizowane zostało m.in. zadanie pn.

„Wyposażenie!doposażenie 3 sal hybrydowych zlokalizowanych w bloku operacyjnym kardiochirurgii dla potrzeb kardiologii, kardiologii dziecięcej, interwencyjnej oraz angiologii”, w wyniku którego wyposażono 3 hybrydowe sale zabiegowe dla potrzeb kardiologii dziecięcej oraz zadanie pn. „Zakup sprzętu i aparatury medycznej dla oddziałów kardiologii dziecięcej”, w wyniku którego zakupiono sprzęt i aparaturę medyczną dla oddziałów kardiologii dziecięcej.

L C--

D

^{- U 1azfljnj}

PR0U (ez _y Ren,ek

4

RZECZPOSPOLITA POLSKA Warszawa, lutego 2014 roku Rzecznik Praw Dziecka

Marek Michalak

ZEW!5OO/ 1-!2O4(MP

Pan

Jarosiaw Duda Pełnomocnik Rządu

do Spraw Osób Niepełnosprawnych ul. Nowogrodzka 11

00-513 Warszawa

„

w wystąpieniu z 1 października 2013 r. zwróciłem uwagę Ministra Edukacji Narodowej na prawa dzieci z niepełnosprawnością, posiadające opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju.

Według danych Systemu Informacji Oświatowej w roku szkolnym 2011/2012 liczba dzieci, którym poradnie psychologiczno-pedagogiczne wydały opinie o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju wynosiła 8 630 (w tym 2 799 stanowiły dzieci do 3. roku życia).

Wysokość subwencji przekazanej dla jednostek samorządu terytorialnego na organizację zajęć wczesnego wspomagania rozwoju na rok 2012 to „77 112 tys. zł. Natomiast, z danych Ministerstwa Edukacji Narodowej wynika, iż koszty, które ponoszą jednostki samorządu terytorialnego w związku z organizacją zajęć wczesnego wspomagania rozwoju, według sprawozdania Rb28S (wydatki ponoszone w rozdziale budżetowym 85404 Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka) za rok 2012 wynosiły 36 229 tys. zł.

W związku z otrzymywanymi od rodziców sygnałami dotyczącymi problemów z zapewnieniem dzieciom dowozu na zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju wnioskowałem do Ministra Edukacji Narodowej o rozszerzenia obowiązku wynikającego z art. 17 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz.

2572 z późn. zm.) o dzieci korzystające z zajęć w ramach wczesnego wspomagania rozwoju (od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole).

W 2 rozporządzenia z dnia 11 października 2013 r. Ministra Edukacji Narodowej w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci (Dz. U. poz. 1257) zostały wskazane miejsca, w których może być ono organizowane (mogą je prowadzić placówki dysponujące niezbędnym sprzętem i środkami dydaktycznymi, umożliwiającymi realizację wskazań zawartych w opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, wydanej przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną). W sytuacji, gdy najbliższe szkoły i placówki nie mają ww. możliwości, rodzice dzieci z niepełnosprawnością szukają innego miejsca ^— niejednokrotnie znacznie oddalonego od miejsca zamieszkania ^— w którym mogłyby one zostać objęte fachowym wsparciem. Udzielenie pomocy dziecku w takich przypadkach wiąże się jednak z koniecznością zorganizowania dowozu. Niestety, m. in. z powodu niskiego statusu ekonomicznego wielu rodzin, często nie jest to możliwe. W konsekwencji ^— wiele dzieci z niepełnosprawnością ma utrudniony dostęp do realizacji wczesnego wspomagania.

W swoim wystąpieniu do Ministra Edukacji Narodowej zwróciłem również uwagę na zbyt małą liczbę godzin przeznaczonych na zajęcia w ramach wczesnego wspomagania.

W opinii rodziców, ustalony w 4 ust. 1 ww. rozporządzenia wymiar godzin (tj. od 4 do 8 godzin w miesiącu) nie gwarantuje realizacji potrzeb dziecka z niepełnosprawnością.

W kwestii dowozu dzieci na zajęcia w ramach wczesnego wspomagania rozwoju Minister Edukacji Narodowej nie przychylił się do mojego wniosku o rozszerzenie obowiązku wynikającego z art. 17 ustawy o systemie oświaty. W odpowiedzi wyjaśniono, iż

— mimo braku uregulowania tego zagadnienia w ustawie o systemie oświaty ^— gmina może w ramach realizowanej własnej polityki społecznej zapewnić dowożenie dzieci z niepełnosprawnością na te zajęcia.

Natomiast, w sprawie zmian w zakresie liczby godzin wczesnego wspomagania rozwoju dziecka Minister Edukacji Narodowej stwierdził, iż wymaga to

(...)

uprzedniej analizy pod kątem potrzeby zmian przepisów prawa regulujących ofertę w zakresie wsparcia małego dziecka niepełnosprawnego podmiotów niebędqcych jednostkami systemu oświaźy

(...).

Powyższy postulat został przedłożony przez przedstawiciela Ministerstwa Edukacji Narodowej Krajowej Radzie Konsultacyjnej do Spraw Osób Niepełnosprawnych

(...)„

będącej organem doradczym Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych i forum współdziałania na rzecz osób niepełnosprawnych, organów administracji rządowej, samorządu terytorialnego oraz organizacji pozarządowych”.

W związku z powyższym, na mocy art. 1 Oa i art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka (Dz. U. Nr 6, poz. 69 z późn. zm.), zwracam się do Pana

„Odpowiedź Ministra Edukacji Narodowej z 30 października 2013 r. (znak: DZSE-WSPE-BM-523-123!13) 2

Ministra z prośbą o analizę przedstawionego problemu oraz przedstawienie stanowiska w zakresie proponowanych działań służących poprawie funkcjonowania najmłodszych dzieci z niepełnosprawnością.

3

Warszawa,

MINISTERSTWO

PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ

SEKRETARZ STANU PEŁNOMOCNIK RZĄDU

DO SPRAW OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

Jarosław Duda BON-II-073-3-2-EKJ14

Pan

Marek Michalak

Rzecznik Praw Dziecka

A

^b.

L

Odpowiclając na Pana pismo z dnia 11 lutego 2014 r., znak: ZEW/500/1 1-1/2014/MP dotyczące wczesnego wspomagania rozwoju dzieci należy podkreślić, że działania mające na celu wdrażanie rozwiązań, które poprawią funkcjonowanie dzieci zagrożonych niepełnosprawnością lub niepełnosprawnych w różnych sytuacjach życiowych

są

priorytetem w moich działaniach.

W związku z powyższym, mając na uwadze m.in. konieczność kontynuacji wczesnej pomocy dzieciom niepełnosprawnym, po zakończeniu w grudniu 2007 r. realizacji pilotażowego programu rządowego „Wczesna, wielospecj alistyczna, kompleksowa, skoordynowana i ciągła pomoc dziecku zagrożonemu niepełnosprawności lub niepełnosprawnemu oraz jego rodzinie” (WWKSC) został przygotowany program „,Wczesna pomoc dziecku niepełnosprawnemu”, którego realizatorem byt Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Ww. program umożliwiał dalsze finansowanie, prowadzonych przez placówki uczestniczące w WWKSC działań, m.in. z zakresu rehabilitacji dzieci (z wyłączeniem rehabilitacji medycznej) oraz wsparcia ich rodziców. Realizacja programu przewidziana została do końca 2011 r., tj. do momentu opracowania przez Radę Ministrów odpowiednich rozwiązań systemowych podejmujących problematykę wczesnej pomocy. Jego realizację przedłużono do 31 grudnia 2012 r.

Należy podkreślić, że pomimo zakończenia programu, w chwili obecnej fundacje oraz organizacje pozarządowe, które realizują działania mające na celu rehabilitację osób

niepełnosprawnych w różnych typach placówek, m.in. wczesną pomoc dziecku niepełnosprawnemu mogą ubiegać się o dofinansowanie ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na realizację powyższego zadania.

Należy tutaj dodać, że realizacja przez PFRON różnego rodzaju programów jest odpowiedzią na potrzeby zgłaszane przez środowisko osób niepełnosprawnych. Jednak programy PFRON nie

są

obligatoryjne i mogą mieć jedynie uzupełniający charakter w stosunku do zadań ustawowych. PFRON każdego roku wspiera finansowo różne formy rehabilitacji zawodowej i społecznej tysięcy osób niepełnosprawnych i instytucji działających na ich rzecz, dokładając ze swej strony starań, aby pomoc ta obejmowała jak największą liczbę potrzebujących w jak naj większym zakresie.

Ponadto pragnę poinformować, że zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721 z późn. zm.) dzieci niepełnosprawne otrzymują pomoc na co najmniej takich samych zasadach jak inne osoby niepełnosprawne.

Zgodnie z ww. ustawą oraz rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 listopada 2007 r. ^{W sprawie turnusów} rehabilitacyjnych (Dz. U. z 2007 r.

Nr 230, poz. 1694), osoba niepełnosprawna lub rodzice dziecka niepełnosprawnego mogą raz w roku ubiegać się o dofinansowanie ^— ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych ^- kosztów uczestnictwa dziecka wraz z opiekunem w turnusie rehabilitacyjnym.

Na podstawie wyżej wspomnianej ustawy i rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie określenia rodzajów zadań powiatu, które mogą być finansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1190), osoba niepełnosprawna lub rodzice niepełnosprawnego dziecka mogą ubiegać się, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, o dofinansowanie ze środków PFRON:

1) zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny,

2) likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych, 3) zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze

RZECZPOSPOLITA POLSKA Rzecznik Praw Dziecka

Marek Michalak

ZSS/500/3/20 I 4/JZ

Pan

Warszawa, lutego 2014 r.

Bartosz Arlukowicz Minister Zdrowia

(LLĄ

przyjmując wyjaenia ujęte w piśmie z 9 kwietnia 2013 r. znak MZ-MD-L-073-3939- 2/BKJ13, pragnę po raz kolejny podnieść kwestię Książeczki Zdrowia Dziecka. Proponuję, by Książeczka Zdrowia Dziecka określona została jako rodzaj dokumentacji medycznej oraz by zostały wskazane elementy, które dokument ten ma zawierać. Rozwiązanie to funkcjonować może w oparciu o rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2010 r. w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania (Dz.U. Nr 252, poz. 1697, z późn. zm.). Rozporządzenie wymienia rodzaje sporządzanej dokumentacji w odniesieniu do określonych poziomów opieki zdrowotnej oraz podmiotów realizujących świadczenia. Tylko w czterech przypadkach rozporządzenie, w załącznikach, określa wzory dokumentów wchodzących w skład dokumentacji medycznej. Proponowane ustalenie elementów (zawartości) Książeczki Zdrowia Dziecka ^— przy równoczesnym odstąpieniu od określenia jej wzoru ^— mieści się zatem w delegacji ustawowej [art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (tekst jedn. z 2012 r.: Dz.U. poz. 159, z późn. zm.)], toteż nie wymaga nowelizacji aktu prawnego zawierającego tę delegację, co znacząco ulatwia i przyspiesza wprowadzenie w Życie obowiązku sporządzania Książeczki.

Sądzę, że w przedmiotowej sprawie nadrzędnym celem powinno być niezwłoczne ustanowienie obowiązku dokumentowania świadczeń realizowanych wobec dzieci, ich stanu zdrowia, zdarzeń medycznych, profilaktyki itp., w formie Książeczki Zdrowia Dziecka^— poprzez nowelizację ww. rozporządzenia w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania.

Określenie Książeczki Zdrowia Dziecka jako rodzaju dokumentacji medycznej, sporządzanej w związku z udzielaniem świadczeń opieki zdrowotnej dzieciom, przyczyni się do

utrwalania danych o czynnościach medycznych realizowanych w stosunku do dzieci na terenie całego kraju, a wskazanie elementów, które powinna zawierać Książeczka, wiązać się będzie z ujednoliceniem wpisywanych do niej informacji.

Na podstawie art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka (Dz. U. Nr 6, poz. 69, z późn. zm.) proszę Pana Ministra o ustosunkowanie się do przedstawionej propozycji.

L

2 i

^jy

MINISTER ZDROWIA

Warszawa, ^L MZ-MD-L-073-5 140-1 /BKII4

Pan

Marek Michalak

Rzecznik Praw Dziecka

2 c—e u „

W odpowiedzi na pismo znak: ZSS/500!3/2014/JZ dotyczące ustanowienia obowiązku dokumentowania świadczeń realizowanych wobec dzieci, ich stanu zdrowia, zdarzeń medycznych i profilaktyki ^- w formie Ksiq±eczki Zdroit”ia Dziecka, poprzez nowelizację

rozporzacizenia MinistraZdrowia u” sprali”ie rodzajów i zakresu dokumentacji inedycziiej oraz

sposobu jej przet%l”arza;lia, uprzejmie proszę o przyjęcie poniższych wyjaśnień.

Książeczka Zdrowia Dziecka w założeniu powinna być obowiązującą indywidualnq zeuue/rzną dokumentacją medyczi zq, przeznaczoną na potrzeby pacjenta korzystającego ze świadczeń zdrowotnych udzielanych przez podmioty lecznicze. Poprzez dokumentowanie w niej kolejnych, najważniejszych zdarzeń zdrowotnych z życia dziecka oraz udzielanych od urodzenia świadczeń medycznych ^— mogłaby służyć, wszystkimi niezbędnymi informacjami, fachowym pracownikom ochrony zdrowia z różnych podmiotów leczniczych, zajmujących się dzieckiem w danym momencie jego Życia.

Cel wprowadzenia takiej dokumentacji — to także podniesienie jakości opieki zdrowotnej zapewnianej dziecku poprzez utatwienie kompleksowego podejścia do rozwiązywania jego problemów zdrowotnych, oraz stworzenie rodzicom lub opiekunom dziecka rodzaju przewodnika po funkcjonującym w Polsce systemie opieki zdrowotnej nad dzieckiem.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia określające rodzaj i zakres dokumentacji medycznej oraz sposób jej przetwarzania wskazuje elementy podlegające dokumentowaniu. Ministerstwo Zdrowia podjęło prace nad przygotowaniem projektu książeczki zdrowia dziecka uwzględniającej elementy, które powinny być w niej zarejestrowane. W związku, z tym, iż lekarz, pielęgniarka bądź położna podstawowej opieki zdrowotnej ma obowiązek dokumentowania udzielonych świadczeń w dokumentacji indyu”idzia!nej wewnętrznej,

przeznaczonej na potrzeby podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych, istnieje obawa o możliwość niedopełnienia należytej staranności w wypełnianiu książeczki zdrowia dziecka.

Dlatego też, także w opinii Konsultanta Krajowego w dziedzinie neonatologii oraz Konsultanta Krajowego w dziedzinie pediatrii, zasadnym było określenie obowiązującego. jednolitego wzoru książeczki. Przygotowany projekt, przekazany do oceny zespołu ekspertów, wskazanych przez Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Zdrowia, zawierał szereg danych. które w opinii tych ekspertów budziło wiele zastrzeżeń, zwłaszcza ^- gromadzenie danych wrażliwych. Ponieważ dokument ten będzie w posiadaniu opiekunów dziecka i do ich obowiązków należeć będzie dbałość o ten dokument. należy bardzo uważnie określić zakres gromadzonych w nim danych.

W zyyiązku z licznymi uwagami do projektu, konieczne było jego powtórne przygotowanie, który jest w trakcie dalszych uzgodnień. Ponadto uprzejmie informuję, iż w związku z trwającymi pracami w Centrum Systemów łnforrnacyjnych Ochrony Zdrowia nad przygotowaniem Elekironicznej Piatformy Gromadzenia, Analizy i Udostępniania Zasobów Cyfrowych o Zdareniach Medyczm”ch (P1), zaistniał problem zasadności prowadzenia dalszych prac nad projektem dokumentu w formie papierowej. Wystąpiliśmy

o opinię w tej sprawie do Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia. Z udzielonej odpowiedzi wynika, iż dane dotyczące przebiegu ciąży, urodzenia dziecka oraz jego rozwoju (do osiągnięcia pełnoletności) będą gromadzone w lokalnych systemach teleinformatycznych usługodawców, a system centralny udostępni informacje o miejscu ich przechowywania, co umożliwi wymianę danych pomiędzy świadczeniodawcami.

W takiej sytuacji, należy starannie określić zakres koniecznych danych zamieszczanych w książeczce, uwzględniających rodzaj i terminy obowiązujących profHaktycznych świadczeń zdrowotnych, informacji o stanie zdrowia dziecka, ważnych zdarzeniach medycznych i tych informacji, które mogą być istotne dla oceny rozwoju od urodzenia dziecka do uzyskania pełnoletności.

Chciałbym jednocześnie zadeklarować, iż po zakończeniu prac nad projektem książeczki zdrowia dziecka zwrócimy się do Pana Rzecznika o ocenę projektu. ewentualne uwagi i sugestie.

\.

I%4N, \DOW!A R” TANU

2011 -03- 27 MINISTER ZDROWIA

^Warszawa.

MZ-UZ-F-746-33605-2/RL/1 4

Pan Marek Michalak Rzecznik Praw Dziecka

W odpowiedzi na Pana pismo z dnia 3 marca 2014 r. (znak: ZSSI500I4/2014!MW), w sprawie .dostępu do świadczeń psychiatrii dla dzieci i młodzieży i zbyt niskiej wyceny procedur medycznych w tym zakresie”, uprzejmie proszę o przyjęcie następujących informacji.

Pragnę poinformować, że zadania z zakresu określania jakości i dostępności oraz analizy kosztów świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie niezbędnym dla prawidlowego zawierania umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, przeprowadzanie konkursów ofert, rokowań i zawieranie ^umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, a także monitorowanie ich realizacji i rozliczanie, zgodnie z przepisem art. 97 ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r.

o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r., Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) należą do kompetencji Narodowego Funduszu Zdrowia.

Uwzględniając powyższe, Ministerstwo Zdrowia wystąpiło do Narodowego Funduszu Zdrowia z prośbą o przedstawienie stanowiska w przedmiotowej sprawie.

Ze stanowiska NFZ wynika, że do dnia 31 stycznia 2014 r. Narodowy Fundusz Zdrowia przeprowadził proces weryfikacji wyceny 456 świadczeń opieki zdrowotnej realizowanych na rzecz dzieci i młodzieży. W dniu 3 lutego 2014 r. rozpoczęty został proces weryfikacji wyceny kolejnych 117 świadczeń opieki zdrowotnej dla dzieci i młodzieży, którego termin zakończenia przewidywany jest w drugiej połowie maja 2014 r.

Ponadto Narodowy Fundusz Zdrowia poinformował, że w pierwszej połowie maja br.

w Centrali NFZ zostanie rozpoczęty proces weryfikacji wyceny kolejnych 32 Jednorodnych

Grup Pacjentów, poprzez które świadczeniodawcy rozliczają kilkaset okuli stycznych świadczeń opieki zdrowotnej.

Odnosząc się do kwestii dotyczącej analizy w zakresie wyceny procedur psychiatrycznych, z informacji przekazanej przez Narodowy Fundusz Zdrowia można wywnioskować, że weryfikacja wyceny procedur psychiatrycznych możliwa będzie nie wcześniej niż po zakończeniu prac obecnie prowadzonych lub planowanych.

2 yCŁA2--4--Ł Z upoważnienia MINISTRA ZDOWI

SEKRET.ARZ(STA N(J Jeśa--i

Sławomir Neumon””

2

Warszawa. marca 2014 r.

RZECZPOSPOLITA POLSKA Rzecznik Praw Dziecka

Marek Michalak

ZSS”500”5/20 14JZ

Pan

Bartosz Arlukowicz Minister Zdrowia

w obliczu zdarzeń. związanych z odmową wysłania do dziecka karetki

Le)

pogotowia ratunkowego bądź długim oczekiwaniem na przyjazd zespołu ratunkowego. zwracam się do Pana Ministra o ponowną anatizę rozwiązań systemowych, które zapobiegłyby na przyszłość podobnym incydentom. Jestem przekonany, że obowiązujące procedury przyjmowania wezwań przez dyspozytora medycznego i dysponowania zespołami ratownictwa medycznego wymagają dalszego doskonalenia w kierunku bardziej uprzywilejowanego traktowania dzieci, których zdrowie i życie mogą być zagrożone.

Aktualnie. o wysłaniu do pacjenta karetki pogotowia decyduje dyspozytor w oparciu o intrmacje otrzymane od powiadamiającego i przeprowadzony ad hoc wywiad medyczny ^— bez względu na to, czy zgłoszenie dotyczy osoby dorosłej czy dziecka. Procedurę tę reguluje rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 stycznia 2014 r. w sprawie ramowych procedur przyjmowania wezwań przez dyspozytora medycznego i dysponowania zespołami ratownictwa medycznego (Dz.U. poz. 66). Brzmienie 1 pkt 3 tegoż rozporządzenia prowadzi do wniosku, że zadysponowanie zespołu ratownictwa medycznego następuje wtedy, gdy na podstawie przeprowadzonego wywiadu medycznego zostanie stwierdzone wystąpienie u pacjenta nagłego zagrożenia zdrowotnego. Zgodnie z 2 ust. 2 przywołanego rozporządzenia wj”wiad medycznyjest

pJ:eprowadzan3” z uwzględnieniem algorytmu przeprowadzania wywiadu medycznego,

udostępnionego dyspozytorowi medycznemuprzez dysponenta zespolów ratownictwa medycznego,

stanowiącego pisemny zbiór pytań i rekomendacji wspomagających podjęcie decyzji przez dyspozytora medycznego, ustalonego na podstawie zaleceń wynikających z aktualnej wiedzy ineć/ycznej.

Sądzę, że przy ustalaniu optymalnej procedury zadysponowania zespołu ratownictwa medycznego należy mieć na uwadze, że procesy chorobowe w organizmie dziecka przebiegają szczególnie dynamicznie. W momencie wzywaniapomocy dziecko może wprawdzie nie znajdować się w stanie bezpośredniego zagrożenia życia. lecz w chwilę później ^— już tak. Co więcej, w przypadku małego pacjenta, większość objawów jest niespecyficzna, co dodatkowo utrudnia podjęcie decyzji przez dyspozytora, ponieważ ocena stanu zdrowia dziecka zarówno przez opiekuna jak i dyspozytora jest obciążona znacznym prawdopodobieństwem popełnienia błędu. Informacje otrzymane od osoby zgłaszającej zdarzenie oraz przeprowadzony w trakcie rozmowy telefonicznej wywiad medyczny nie pozwalają na trafną interpretację niecharakterystycznych objawów chorobowych u dziecka, uwzględnienie skutków dotychczasowego leczenia i przewidzenie dalszych zdarzeń. Przede wszystkim. u najmniejszych dzieci często nie jest możliwa^— dokonywana zdalnie (bez badania lekarskiego) ^— ocena, czy występujące dolegliwości

są

poważne i zagrażają życiu.

Wymienionym okolicznościom, zaburzającym trafność diagnozy stawianej dziecku pajentowi, nie jest w stanie zaradzić ^— wspólny dla dzieci i osób dorosłych ^— algorytm pytań zadawanych przez dyspozytora w trakcie wywiadu medycznego, gdyż algorytm ten opiera się na objawach chorobowych i nie uwzględnia wieku pacjenta jako kryterium decydującego o wysłaniu karetki pogotowia. Zatem nie zawsze stanowi on narzędzie, którego użycie gwarantuje dziecku udzielenie szybkiej pomocy medycznej.

Zważywszy na dynamikę przebiegu procesów chorobowych u dziecka oraz wysokie prawdopodobieństwo popełnienia pomyłki przy ocenie stanu jego zdrowia, dokonywanej w trakcie telefonicznego wywiadu medycznego, warto rozważyć, by w każdym przypadku zgłoszenia na numer alarmowy żądania udzielenia pomocy dziecku zapadała decyzja o zadysponowaniu zespołu ratownictwa medycznego.

Za zaproponowanym rozwiązaniem przemawia jeszcze jeden wzgląd: udzielenie choremu dziecku niezwłocznej pomocy medycznej przez zespół ratownictwa medycznego może okazać się tańsze niż późniejsza hospitalizacja dziecka— leczenie następstw nieudzielonej natychmiast pomocy medycznej (nie wspominając o niewymiernych kosztach, takich jak krzywda wyrządzona maloletniemu pacjentowi oraz jego opiekunom).

Pragnę zwrócić uwagę. że zgodnie z art. 24 ust.1 Konwencji o prawach dziecka (Dz.U.

z 1991 r. Nr 120, poz. 526. z późn. zm.) Państwa-Strony uznają prawo dziecka do jak najuyższego poziomu zdrowia i udogodnień w zakresie leczenia oraz rehabilitacji zdrowotnej. Państwa-Strony będą dążyły do zapewnienia, by żadne dziecko nie było pozbawione prawa dostępu do tego rodzaju opieki zdrowotnej. W art. 24 ust. 2 Konwencji państwa-strony zobowiązały się do dążenia do pełnej realizacji tego prawa, a w szczególności podejmą niezbędne kroki w celu m.in. zmniejszenia

Strona 2 z 3

śmiertelności wśród noworodków i dzieci. Zadanie działania na rzecz ochrony prawa dziecka do życia i ochrony zdrowia zostało nałożone na Rzecznika Praw Dziecka w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka (Dz. U. Nr 6, poz. 69, z późn. zm.), więc na iodstawie art. 11 ust. 2 przywolanej ustawy proszę Pana Ministra o zmianę rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 10 ^St cznia 2014 r. w sprawie ramowych procedur przyjmowania wezwań przez dyspozytora medycznego i dysponowania zespołami ratownictwa medycznego (Dz.U. poz. 66) tak, żeby każde wezwanie pomocy do dziecka było traktowane jako stan nagłego zagrożenia zdrowotnego i skutkowało zadysponowaniem zespołu ratownictwa medycznego, a przynajmniej by obowiązkowe zadysponowanie dotyczyło wezwań do dzieci w wieku co ^najmniej do lat 3. Ponadto należy opracować odrębną jednolitą, obowiązującą w całym kraju, normę określającą przepro\yadzanie wywiadu medycznego przez dyspozytora przyjmującego wezwanie pomocy do dziecka.

Strona 3 z 3

201L -03- 13

MINISTER ZDROWIA

Varszaa.

MZ-OKR-RM-450-381 S-28/SZ!14

Pan

Marek Michalak

Rzecznik Praw Dziecka

• E

W nawiązaniu do pisma z dnia 5 marca 2014 r.. znak: ZSSt”500/5/2014/JZ, w sprawie algorytmu przyjmowania zgłoszeń przez dyspozytora medycznego oraz do wniosku dezącego obowiązku zadysponowania zespołu ratownictwa medycznego do każdego dziecka, uprzejmie informuję, co następuje.

Ramową procedurę przyjmowania wezwań przez dyspozytora medycznego określ a rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 stycznia 2014 r. w sprawie ramouych procedur

przyjmOucmia ii”e:wai przez dy.S]7Ozy!orU medycznego i dVSJ7OflOUVlliOzespolcimiraownictwa nzedycznego (Dz. U z 2014r., poz. 66). \yw. rozporządzenie zawiera m.in. przepis stanowiący, iż wywiad medyczny jest przeprowadzany przez dyspozytora medycznego na podstawie algorytmu. udostępnionego dyspozytorowi medycznemu przez dysponenta zespołów ratownictwa medycznego. Algorytm stanowi pisemny zbiór pytań i rekomendacji wspomagąjących podjęcie decyzji przez dyspozytora medycznego i ustalany jest z uwzględnieniem zaleceń wynikających z aktualnej wiedzy medycznej. Zapis 2 ust.

2 ww. rozporządzenia daje możliwość stworzenia takiego algorytmu, który zawiera odmienności pediatryczne, bowiem sposób postępowania oraz objawy świadczące o stanie naiym u dzieci

są

inne niż u doroslych. Należy wskazać, że algorytm ustalany jest z uwzględnieniem zaleceń wynikających z aktualnej wiedzy medycznej. a ta dotyczy

stanów nagiego zagrożenia zdrowotnego zarówno u osób doroslych jak i u dzieci.

Wskazać trzeba, że obowiązek stosowania algorytmu powstanie od dnia 1.07.2014 r., co wynika z konieczności jego opracowania oraz wdrożenia na stanowiskach dyspozytorskich, a także przeszkolenia dyspozytorów medycznych wtym zakresie. Ponadto, algorytm powinien uzyskać akceptację towarzystw naukowych o zasięgu ogólnopolskim, właściwych w zakresie medycyny ratunkowej. Należy również dodać. że szczegółowe procedury zbierania wywiadu dotyczącego osób w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego będą podlegały ciąglym aktualizacjom. w miarę ich piaktycznego stosowania oraz w wyniku dokonującego się

wciąż

postępu w naukach medycznych. W związku z ^powyższym ujęcie algorytmu w formę aktu prawnego wymagałoby jego ciągłego nowelizowania, a co za tym idzie obowiązku przeprowadzenia za każdym razem pełnej, długotrwałej procedury legislacyjnej. Ponadto, połskie towarzystwa naukowe, zrzeszone jednocześnie w odpowiednich stowarzyszeniach europejskich, na bieżąco publikują materiały zawierające zmiany i nowości dotyczące standardów postępowania w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego. Standardy te są

współne dla wszystkich krajów unijnych i powinny być przestrzegane przez personeł medyczny. Wskutek powyższego, obowiązek wyposażenia dyspozytorów medycznych w algorytm przeprowadzania wywiadu medycznego zawierającego zalecenia wynikające właśnie z aktualnej wiedzy medycznej został nałożony na dysponentów zespołów ratownictwa medycznego.

Podkreślić także trzeba, że zgodnie z art. 26 ust. 2 ustawy z dnia 8 września 2006 r.

o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U z 2013 r., poz. 757, z późń. zm.) dyspozytorem medycznym może być osoba, która:

1) posiada pełną zdołność do czynności prawnych;

2) posiada wykształcenie wymagane dla lekarza systemu, pielęgniarki systemu lub ratownika medycznego;

3) przez okres co nąjmniej S lat była zatrudniona przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych w pogotowiu ratunkowym, szpitalnym odciziałe ratunkowym, oddziale anestezjologii i intensywnej terapii lub w izbie przyjęć szpitala.

Tym samym, osoby pracujące na stanowisku dyspozytora medycznego posiadają wykształcenie medyczne oraz niezbędne doświadczenie zawodowe. Dodatkowo, w toku ksztalcenia studenci ratownictwa medycznego oraz pielęgniarstwa zdobywają zarówno teoretyczną, jak i praktyczną wiedzę niezbędną do samodzielnej oceny stanu pacjenta.

w zależności od jego wieku oraz objawów chorobowych. Odbywają również praktyki zawodowe. których celem jest doskonalenie już zdobytej wiedzy teoretycznej i nabycie umiejętności praktycznego jej wykorzystania. Powyższe jest niezbędne do zdobycia podstawowego doświadczenia zawodowego koniecznego w późniejszej pracy, również na stanowisku dyspozytora medycznego. Dyspozytorzy medyczni mają także obowiązek doskonalenia zawodowego, które realizowane jest w pozaszkolnych formach kształcenia, takich jak: kurs doskonalący, seminarium oraz samokształcenie.

Odnosząc się cło przedstawionego przez Pana Ministra wniosku, „by ^W ka±dym pr:padku zgłoszenia na nziinei ^ala,moiy ±qdania udzielenia pomocy dziecku zapadała ćlecyja

o zadysponowaniu zespołu raIounictia mnedycznego. uprzej mie informuję, iż ^— jakkolwiek przychylam się do opinii, że zgłoszenia dotyczące wezwań zespołu ratownictwa medycznego

do małych dzieci (do 3 lat) powinny być traktowane ze szczególną uwagą. to jednak nie podzielam zdania. że każde tego typu zgłoszenie powinno skutkować wysłaniem zespołu na miejsce zdarzenia. Z ustawy o Państwowym Ratou”nictuie ;l”fec/ycznyin wynika bowiem. że zespół ratownictwa medycznego dysponowany jest wyłrcznie do osób w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego. Rolą dyspozytora jest przyjmowanie zgłoszeń i ich kwalifikacja.

Jeśli wywiad medyczny przeprowadzony przez dyspozytora medycznego wykiucza taki stan, tym samym nie ma przesłanek do wydania zespołowi ratownictwa medycznego zlecenia wyjazdu. Wskazać również trzeba, że w razie zaistnienia problemów, których rozwiązanie wykracza poza umiejętności i uprawnienia dyspozytora medycznego. zwraca się on do lekarza dyżuru. wyznaczonego przez dysponenta jednostki, lub lekarza koordynatora ratownictwa medycznego o udzielenie niezbędnych infbrmacj i zgodnych z aktualną wiedzą medyczną dotyczącą stanów nagłego zagrożenia zdrowotnego.

P3ort zdowia stoi na stanowisku, że zgioszona przez Pana propozycja niesie za sobą niebezpieczeństwo dla osób, których zdrowie lub życie będzie rzeczywiście zagrożone (w tym dzieci), gdyż zespoły ratownictwa medycznego zaangażowane do nieuzasadnionych wyjazdów nie będą mogly tym samym udzielić pomocy innym pacjentom ^\V stanie nagiego zagrożenia zdrowotnego. Jak wskazują dysponenci zespolów. nierzadkie

są

przypadki.

w których powodem wezwania zespołu ratownictwa medycznego

są

trudności w dostępie do podstawowej opieki zdrowotnej, odmowa realizacji wizyty domowej przez lekarza POZ, znaczna odieglość do przychodni albo brak możliwości dojazdu do niej. Niewątpliwie więc na pierwszy plan wysuwa się potrzeba poprawy dostępu do opieki pediatrycznej w POZ, w tym do nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej, co jest obecnie przez resort zdrowia realizowane.

POD kZ ST NU