Praca z uczniem szczególnie zdolnym

Krakowska Akademia

im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego

Karta przedmiotu

obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2014/2015 WydziałPsychologii i Nauk Humanistycznych

Kierunek studiów: Psychologia Profil: Ogólnoakademicki

Forma studiów: Stacjonarne Kod kierunku: Psych

Stopień studiów: Magisterskie, jednolite

Specjalności: Psychologia edukacyjna i wychowawcza

1 Przedmiot

Nazwa przedmiotu Praca z uczniem szczególnie zdolnym Kod przedmiotu WPINH PsychAJednolite magisterskieS S11 14/15

Kategoria przedmiotu przedmioty specjalnościowe

Liczba punktów ECTS 4

Język wykładowy polski

2 Forma zajęć, liczba godzin w planie studiów

Semestr W C K S L I Ew Ec

8 0 28 0 0 0 0 0 0

Legenda: W — WykładC — Ćwiczenia/językiK — KonwersatoriumS — SeminariumL — Laboratorium, WarsztatyI — Inne, PraktykiEw — E-Learning W Ramach Wykładu Ec — E-Learning W Ramach Ćwiczeń

Cel 1 Dostarczenie studentom wiedzy z zakresu psychologii zdolności, uzdolnień i twórczości, psychologiczno-środowiskowych uwarunkowań rozwoju tych zdolności oraz sposobów ich diagnozowania i stymulowania ich rozwoju.

4 Wymagania wstępne

1 brak

5 Modułowe efekty kształcenia

MW1 Student po zaliczeniu przedmiotu powinien znać i rozumieć podstawowe koncepcje psychologiczne dotyczą- ce zdolności, uzdolnień oraz twórczości. Poznać czynniki psychologiczne oraz socjo-kulturowe warunkujące rozwój zdolności ogólnych oraz specjalnych oraz poznać metody diagnozowania poziomu rozwoju uzdolnień ogólnych i specjalnych dzieci i młodzieży, jak też metody stymulowania ich rozwoju.

MU2 Student powinien umieć dokonać diagnozy poziomu rozwoju uzdolnień ogólnych i specyficznych dzieci i mło- dzieży oraz zastosować odpowiednie sposoby i techniki stymulujące dalszy rozwój określonych uzdolnień mło- dzieży.

MK3 Student po uzyskaniu zaliczenia przedmiotu powinien umieć wykorzystać zdobytą wiedzę i umiejętności w pro- cesie dalszego samokształcenia w zakresie omawianego przedmiotu.

MK4 Student powinien dostrzegać znaczenie zdolności i uzdolnień oraz kompetencji twórczych w życiu zawodowym, społecznym, towarzyskim człowieka oraz w procesie adaptowania się do dynamicznych zmian cywilizacyjnych i kulturowych, jakie zachodzą we współczesnym świecie.

6 Treści programowe

Ćwiczenia/języki

Lp Tematyka zajęć Liczba godzin

Opis szczegółowy bloków tematycznych C1

Wprowadzenie do przedmiotu, prezentacja tematyki zajęć, wskazanie literatury przedmiotu oraz omówienie warunków uzyskania zaliczenia z przedmiotu.

Podstawowe pojęcia: zdolności ogólne a zdolności specjalne, uzdolnienia, kompetencje twórcze.

1

C2 Współczesne kierunki badań nad zdolnościami. 2

C3 Charakterystyka zdolnego ucznia; cechy osobowości uczniów zdolnych

i twórczych; osiągnięcia uczniów zdolnych. 2

C4

Psychologiczne i środowiskowe uwarunkowania wybitnych zdolności:

psychologiczne uwarunkowania wybitnych zdolności; społeczne uwarunkowania twórczości.

2 C5 Sposoby wykrywania i kształcenia talentów w wybranych krajach: rozwijanie

talentów i opieka nad nimi w USA, Niemczech, Izraelu. 2 C6

Diagnoza poziomu rozwoju uzdolnień i zdolności i sposoby ich rozwijania: jak rozpoznawać zdolnego ucznia i jak z nim pracować; J. Kujawski, M. Karnowski,

Test Wyobraźni Twórczej; S. Popek: Kwestionariusz Twórczego Zachowania;

2

C7

Diagnoza zdolności i uzdolnień (cd) Metody diagnozowania uzdolnień: A.

Matczak, J. Jaworowska, J. Stańczak: Rysunkowy Test Twórczego Myślenia (TCT-DP). A. Całek, A. Tokarz, Metoda psychobiograficzna w badaniu procesu

twórczego.

2

C8

Kształcenie twórczych zdolności uczniów. Twórczość a style poznawcze uczniów, Inkubacyjny Model Kształcenia Uczniów P. Torrancea, Podstawy pracy

z uczniem zdolnym.

2

C9

Podstawowe założenia Inwestycyjnej Teorii Twórczości R. Sternberga i T.

Lubarta : czynniki wyznaczające rozwój uzdolnień twórczych; zalecenia dla osób, które chciałyby działać twórczo.

2

Ćwiczenia/języki

Lp Tematyka zajęć Liczba godzin

Opis szczegółowy bloków tematycznych

C10 Środowisko wychowawcze a osobowość twórcza: rodzinne uwarunkowania

twórczości, rola ojca w twórczym rozwoju dziecka. 2 C11 Czynniki sprzyjające rozwijaniu zdolności: uwarunkowania biologiczne; zmienne

osobowościowe; rodzina; szkoła; rówieśnicy; polityka oświatowa; duch czasu. 2 C12 Zadania rodziców dzieci zdolnych: postawy rodziców wobec zdolności ich dzieci;

specyfika dzieci uzdolnionych; współpraca rodziców zdolnego dziecka ze szkołą. 2 C13 Trening twórczości: rozwijanie umiejętności interpersonalnych; rozwijanie

zdolności. 2

C14 Trening twórczości: kształcenie motywacji wewnętrznej; rozwijanie umiejętności

przezwyciężania przeszkód. 2

C15 Wspieranie zdolności uczniów w szkole. 1

Razem 28

7 Metody dydaktyczne

M5. Dyskusja

M13. Studium przypadku M10. Prezentacje multimedialne

MI1. Konwersatorium

8 Obciążenie pracą studenta

Forma aktywności

Średnia liczba godzin na zrealizowanie

aktywności Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim, w tym:

Godziny wynikające z planu studiów 28

Konsultacje przedmiotowe 18

Egzaminy i zaliczenia w sesji 4

Godziny bez udziału nauczyciela akademickiego wynikające z nakładu pracy studenta, w tym:

Przygotowanie się do zajęć, w tym studiowanie zalecanej literatury 15

Opracowanie wyników 10

Przygotowanie raportu, projektu, prezentacji, dyskusji 10

Przygotowanie do sprawdzianu pisemnego 15

Sumaryczna liczba godzin dla przedmiotu wynikająca z

całego nakładu pracy studenta 100

Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu 4

9 Metody oceny

Ocena podsumowująca P7. Test jednokrotnego wyboru P5. Referat

P11. Aktywność na zajęciach

Warunki zaliczenia przedmiotu

1 Student uzyska zaliczenie na podstawie opracowanego przez niego referatu na temat wybrany z listy zagadnień sformułowanej przez prowadzącego zajęcia oraz na podstawie wyników uzyskanych na pisemnym kolowkium zaliczeniowym, mającym formę testową. Pod uwage będzie brana także aktywność na zajęciach.

Kryteria oceny

Na ocenę 3 Student raczej mało aktywny, referat opracowany w zakresie ogólnych i podstawowych informacji. Wynik z testu 3,0.

Na ocenę 3.5 Student raczej mało aktywny, referat opracowany w zakresie ogólnych i podstawowych informacji. Wynik z testu 3,5.

Na ocenę 4 Student aktywny, referat obejmuje treści podstawowe i bardziej szczegółowe.

Wynik z testu 4,0.

Na ocenę 4.5 Student aktywny, referat obejmuje treści podstawowe, szczegółowe i świadczy o zainteresowaniu studenta tematem. Wynik z testu 4,5.

Na ocenę 5 Student bardzo aktywny, referat świadczący o dogłębnym zapoznaniu się z tematem. Wynik z testu 5,0.

10 Macierz realizacji przedmiotu

Modułowe efekty kształcenia dla

przedmiotu

Odniesienie do efektów kierunkowych

Treści programowe Metody

dydaktyczne Sposoby oceny

MW1

K_W01, K_W06, K_W07, K_W10, K_W11, K_W14, K_W16, K_W18

C1, C2, C3, C4, C5, C6, C7, C8, C9, C10,

C11, C12, C13, C14, C15

M5, M13, M10,

MI1 P7, P5, P11

MU1

K_U03, K_U04, K_U05, K_U06, K_U08, K_U11,

K_U15

C3, C5, C6, C7, C10, C11, C12, C13, C14

M5, M13, M10,

MI1 P7, P5, P11

MK1

K_K01, K_K02, K_K04, K_K07, K_K08, K_K09, K_K10, K_K11

C3, C5, C6, C7, C8, C11, C12, C13, C14,

C15

M5, M13, M10,

MI1 P7, P11

MK2

K_K02, K_K04, K_K06, K_K09, K_K10, K_K11

C3, C4, C8, C10, C11,

C15 M5, M13, MI1 P7, P11

11 Wykaz literatury

Literatura podstawowa:

[1] O. Boczarowa — Rola i zadania rodziców dzieci zdolnych. W: T. Giza, I. Pałgan. Praca z uczniem zdolnym teoria i praktyka, Radom, 2012, WSzNSiT w Radomiu

[2] T. Giza — Co sprzyja rozwijaniu zdolności? W: T. Giza, I. Pałgan, Praca z uczniem zdolnym teoria i praktyka, Radom, 2012, WSzNSiT w Radomiu

[3] M. Kliś — Formy opieki nad uczniem uzdolnionym plastycznie (na podstawie wizytacji zajęć z plastyki pro- wadzonych w szkołach na Słowacji), Kraków, 2012, Krakowska Akademia

[4] W. Limont — Uczeń zdolny. Jak go rozpoznać i jak z nim pracować, Gdańsk, 2010, .

[5] I. Gmyr — Formy pomocy uczniom zdolnym w środowisku lokalnym. W: T. Giza, M.Pękowska (red.). Być zdolnym-wspierać zdolnych, Kielce, 2012, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

[6] M. Mantuszewska — System wykrywania i kształcenia talentów w wybranych krajach. W: W. Limont, J.

Cieślikowska (red.). Wybrane zagadnienia edukacji uczniów zdolnych. Tom 1 Zdolności i stymulowanie ich rozwoju, Kraków, 2005, Oficyna wydawnicza Impuls

[7] A. Sękowski (red.) — Psychologia zdolności. Współczesne kierunki badań, Warszawa, 2004, PWN [8] A. Sękowski — Psychologiczne uwarunkowania wybitnych zdolności, ., 2004, .

[9] M. H. Chruszczewski — Teoretyczne problemy z uzdolnieniami oraz pomysł na ich rozwiązanie. W:Wybrane zagadnienia uczniów zdolnych. Tom 1 Zdolności i stymulowanie ich rozwoju.: W. Limont, J. Cieślikowska (red.), Kraków, 2005, Oficyna wydawnicza Impuls

[10] S. Popek — Zdolności i uzdolnienia jako osobowościowe właściwości człowieka, Lublin, 1996, UMCS [11] S. Popek — Modele psychiki a podstawowe pytania psychologii twórczości. W: S. Popek, R.B. Bernacka, C.W.

Domański, B. Gawda, S. Popek, D. Turska, A. M. Zawadzka (red.). Psychologia twórczości nowe horyzonty, Lublin, 2009, UMCS

[12] A. Nalaskowski — Społeczne uwarunkowania twórczego rozwoju jednostki, Warszawa, 1998, WsiP

[13] I. Szachowicz — Rozwijanie zdolności lingwistycznych uczniów szkoły podstawowej. W: Być zdolnym wspierać zdolnych.T. Giza, M. Pękowska (red.), Kielce, 2012, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

[14] K.J. Szmidt — Inkubacyjny model kształcenia uczniów P. Torrancea.W: Wybrane zagadnienia edukacji uczniów zdolnych, Kraków, 2005, Oficyna wydawnicza Impuls

[15] M. Galewska-Kustra — Kształcenie twórczych zdolności uczniów na przykładzie wybranych programów dy- daktycznych. W: W. Limont, J. Ćieślikowska (red.). Wybrane zagadnienia edukacji uczniów uzdolnionych, t.1, Kraków, 2005, Oficyna wydawnicza Impuls

[16] M. Galewska-Kustra — Dwanaście kluczowych decyzji dla twórczości stymulowanie kreatywności uczniów w koncepcji Roberta J. Sternberga. W: Psychologia twórczości. Nowe Horyzonty. (red.). S. Popek, Lublin, 2009, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

[17] E. Nęcka, J. Orzechowski, A. Słabosz, B. Szymura — Trening twórczości. Postępy Psychologii, Gdańsk, 2005, GWP

[18] A. Krzywoń — Diagnoza zdolności twórczych i sposoby ich rozwijania u dzieci i młodzieży. W: Wybrane zagadnienia edukacji uczniów zdolnych. W. Limont i J. Cieślikowska (red.), Kraków, 2005, Oficyna wydawnicza Impuls

[19] J. Kujawski — O testach twórczości, ., 2000, .

[20] A. Całek, A. Tokarz — Metoda psychobiograficzna w badaniu procesu twórczego. W: Twórczość w teorii i praktyce.w: S. Popek (red.), Lublin, 2004, UMCS

[21] K.J. Szmidt — Systemowe teorie twórczości i ich pedagogiczne implikacje. W: S. Popek (red.). Twórczość w teorii i praktyce, Lublin, 2004, UMCS

[22] M. Łączyk — Środowisko wychowawcze a osobowość twórcza diagnoza uwarunkowań postaw twórczych stu- dentów na podsatwie badań własnych. W: Psychologia Twórczości. Nowe horyzonty. (red.). S. Popek, R. Ber- nacka, C. Domański, B. Gawda, D. Turska, A. Zawadzka, Lublin, 2009, UMCS

[23] M. Sierszyńska-Learczyk — Rodzinne uwarunkowania twórczości muzycznej. W: Psychologia Twórczości.

Nowe Horyzonty. (red.). S. Popek, R. Bernacka, C. Domański, B. Gawda, D. Turska, A. Zawadzka, Lublin, 2009, UMCS

[24] G. Mandecka — Ojciec a twórczy rozwój dziecka. W: Psychologia Twórczości. Nowe Horyzonty. (red.). S.

Popek, R. Bernacka, C. Domański, B. Gawda, D. Turska, A. Zawadzka, Lublin, 2009, UMCS

[25] A.M. Zawadzka — Twórcze sposoby przekonywania reklamy oparte na symulacji mentalnej. W: Psycho- logia Twórczości. Nowe Horyzonty. (red.). S. Popek, R. Bernacka, C. Domański, B. Gawda, D. Turska, A.

Zawadzka, Lublin, 2009, UMCS Literatura uzupełniająca:

[1] A. Sękowski — Osiągnięcia uczniów zdolnych, Lublin, 2001, Towarzystwo Naukowe KUL [2] S. Popek — Człowiek jako jednostka twórcza, Lublin, 2003, UMCS

[3] E. Nęcka — Psychologia twórczości, Gdańsk, 2002, GWP

[4] M. Tyszkowa — Zdolności, osobowość i działalność uczniów, Warszawa, 1990, PWN [5] R. Schulz — Twórczość społeczne aspekty zjawiska, Warszawa, 1990, PWN

12 Informacje o nauczycielach akademickich

Oboba odpowiedzialna za kartę

dr Maria Kliś (kontakt: mariaklis@poczta.onet.pl)