J. R.
Stosunki prawnomajątkowe między
małżonkami w CSRS : [recenzja
artykułu J. Radimsky’ego
opublikowanego w czasopiśmie
"Zprávy advokacie", 1963, nr III-IV]
Palestra 7/7-8(67-68), 114-115
11 4 Z a g ra n ic z n a p r a s a p r aw n icz a N r 7— 8 (67— 68)
u s ta w o d a w s tw o d o ty c z ą c e u m ó w m ię d z y je d n o s tk a m i g o s p o d a r k i u sp o łe c z n io n e j A u to r k a p o ś w ię c a sw e r o z w a ż a n ia p o w ią z a n iu , ja k i e z a c h o d z i p o m ię d z y p rz e p is a m i o d o s ta w ie a p r z e p is a m i p r a w a c y w iln e g o . N o rm y p r a w a c y w iln e g o , k tó r e w c h o d z ą t u w g rę , to p rz e p is y o g ó ln e p r a w a c y w iln e g o , k o d e k s z o b o w ią z a ń i k o d e k s h a n d lo w y .
Z e s ta w ia ją c i p o r ó w n u ją c o d p o w ie d n ie p rz e p is y p r a w a c y w iln e g o z p r z e p is a m i o d o s ta w ie , a u t o r k a o m a w ia w sz c z e g ó ln o śc i T y tu ł I I I p rz e p is ó w o g ó ln y c h p r a w a c y w iln e g o o r a z p r z e p is y k o d e k s u z o b o w ią z a ń , a m ia n o w ic ie a r t . 1 w y lic z a ją c y ź ró d ła z o b o w ią z a ń , w re s z c ie n o rm y d o ty c z ą c e o d s z k o d o w a n ia u m o w n e g o o r a z p r z y ję c ia ś w ia d c z e n ia częścio w eg o .
S z c z e g ó ln ą u w a g ę p o św ię c a a u to r k a u m o w ie s p r z e d a ż y . P o d c z a s g d y z u p e łn e j d e z a k t u a liz a c j i z p u n k t u w id z e n ia g o s p o d a r k i u s p o łe c z n io n e j u le g ły p rz e p is y d o ty c z ą c e s p r z e d a ż y n ie r u c h o m o ś c i (p r z e d m io te m d o s ta w m o g ą b y ć w s z a k ty lk o r z e czy ru c h o m e ), s z e re g in n y c h p rz e p is ó w te g o d z ia łu z a c h o w a ło a k tu a l n o ś ć w o b r o c ie u sp o łe c z n io n y m .
N a z a k o ń c z e n ie a u to r k a f o r m u ł u j e k ilk a w s k a z ó w e k in te r p r e ta c y jn y c h przy" r o z s tr z y g a n iu w ą tp liw o ś c i w y n ik a ją c y c h p rz y k o n f r o n to w a n iu p r a w a „ k o d e k s o w e g o ”' z p r ż e p is a m i sz c z e g ó ln y m i o u m o w ie d o s ta w y . S ą o n e n a s t ę p u ją c e :
„W r a z ie w ą tp liw o ś c i in t e r p r e ta c y jn y c h n a le ż y w y b ie r a ć ta k i e ro z w ią z a n ie , k t ó r e a) z a b e z p ie c z a tr w a ło ś ć u m ó w , z w ła sz c z a o b lig a to r y jn y c h , p r z y n a jm n ie j d la je d n e j s tro n y , b) d a j e r e a l n e m u w y k o n a n iu u m o w y p ie r w s z e ń s tw o p rz e d o d s z k o d o w a n ie m , c) z a o s trz a o d p o w ie d z ia ln o ś ć za z łą ja k o ś ć p r o d u k c j i” . J e ś li c h o d z i o w y b ó r m ię d z y p r z e p is a m i k o d e k s u z o b o w ią z a ń a p rz e p is a m i k o d e k s u h a n d lo w e g o , n a le ż y d a ć p ie r w s z e ń s tw o p rz e p is o m k o d e k s u z o b o w ią z a ń . W p ra w d z ie o b a a k ty u s ta w o d a w c z e p o c h o d z ą z je d n e g o o k r e s u , je d n a k ż e k o d e k s h a n d lo w y , ja k o r e g u l u ją c y d z ia ła ln o ś ć p r z e d s ię b io r s tw k a p ita lis ty c z n y c h , j e s t w w ię k s z y m s to p n iu z w ią z a n y z g o s p o d a r k ą k a p ita lis ty c z n ą a n iż e li k o d e k s z o b o w ią z a ń .
M . C Y B U L S K A .
Z Z/ICW /1^ICZ^EJ R R A S Y P H Ą W I M t C M B J
Stosunki prawnomajqfkowe między małżonkami w C S R S
d e lege fe r e n d a o m a w ia J . R a d i m s k y n a ła m a c h m a r c o w o - k w ie tn io w e g o n u m e r u c z a so p ism a a d w o k a tó w c z e c h o s ło w a c k ic h „ Z p ra w y a d w o k a c ie ” z 1963 r. O b o w ią z u ją c y d o ty c h c z a s k o d e k s ro d z in n y C S R S — p o d o b n ie j a k n a s z k .r. — s ta n o w i, że p r z e d m io t w sp ó ln o ś c i u s ta w o w e j tw o r z y m a j ą te k n a b y ty p rz e z k tó r e g o k o lw ie k z m a łż o n k ó w w to k u t r w a n i a z w ią z k u m a łż e ń s k ie g o , w y ją w s z y j e d n a k m a j ą te k u z y s k a n y w s k u te k d z ie d z ic z e n ia lu b p o d t y t u łe m d a rm y m . A u to r w p e łn i a p r o b u j e to s ta n o w is k o z a z n a c z a ją c , że w łą c z e n ie d o w s p ó ln o ś c i m a ją tk o w e j t a k ż e te g o m a j ą tk u k a ż d e g o z m a łż o n k ó w , ja k i e k a ż d e z n ic h p o siad a* » p rz e d z a w a rc ie m m a łż e ń s tw a , n a d a w a ło b y te m u z w ią z k o w i n ie k ie d y c h a r a k t e r d o s a d n ie m a ją tk o w y . W y p o w ia d a ją c się p rz e c iw k o ro z s z e r z e n iu z a k r e s u w sp ó ln o ś c i m a ją tk o w e j, a u t o r p o s tu lu je w łą c z e n ie d o p rz y s z łe g o k o d e k s u p r z e p is u s ta n o w ią
N r 7— 8 (67— 68) Z ag ra n ic z n a p r a s a p raw n icza 115
cego, że tw o rz e n ie m a j ą t k u w sp ó ln e g o je s t w y łą c z o n e w czasie, k ie d y m a łż o n k o w ie r a z e m ze s o b ą n ie ż y ją . W sp ó ln o ść m a j ą tk o w a w y g a s a w r a z z u s t a n ie m m a łż e ń s tw a . T rz e b a je d n a k p r z e w id z ie ć m o ż n o ś ć je j z n ie s ie n ia ró w n ie ż w c z a sie t r w a n i a z w ią z k u m a łż e ń s k ie g o . Z d a n ie m a u to r a lik w id a c ja w sp ó ln o ś c i n a s tę p o w a ła b y w z a sa d z ie w d ro d z e u m o w y s tro n , a w je j b r a k u d e c y d o w a łb y o ty m — n a w n io s e k k tó r e g o k o lw ie k z m a łż o n k ó w — są d . M ia ło b y to m ie js c e w te d y , g d y w y m a g a łb y te g o in t e r e s sp o łe c z n y lu b o c h ro n a in te r e s ó w je d n e g o z m a łż o n k ó w (n p . g d y w s t o s u n k u d o je d n e g o z m a ł ż o n k ó w o rz e c z o n o c a łk o w ity lu b c z ę ścio w y p r z e p a d e k m ie n ia , g d y z w a ż n y c h po w o d ó w d a ls z e u tr z y m y w a n ie w s p ó ln o ś c i m a ją tk o w e j b y ło b y sp rz e c z n e z z a s a d a m i w s p ó łż y c ia sp o łe c z n e g o itp .). O b o w ią z u ją c e p r a w o n ie z a w ie r a p rz e p is ó w o p r z y w r ó c e n iu w s p ó ln o ś c i m a j ą t k o w e j. A u to r p o s tu lu je w ty m z a k re s ie u s ta n o w ie n ie p rz e p is u , z m o cy k tó r e g o p rz y w ró c e n ie te j w s p ó ln o ś c i b y ło b y m o ż liw e je d y n ie n a p o d s ta w ie o rz e c z e n ia s ą d o w e g o w y d a n e g o n a w n io s e k je d n e g o z m a łż o n k ó w . A u to r p o s tu lu je r ó w n ie ż w p ro w a d z e n ie w y r a ź n y c h p rz e p isó w , k tó r e b y u s ta la ły j a s n o u p r a w n ie n i a w ie rz y c ie la je d n e g o z m a łż o n k ó w . W ie rz y c ie l m a o c z y w iśc ie p r a w o do ż ą d a n i a z a s p o k o je n ia sw e g o r o s z c z e n ia z o s o b iste g o m a j ą t k u d łu ż n ik a , n a to m ia s t n a m ie n iu s ta n o w ią c y m p r z e d m io t w s p ó ln o ś c i u s ta w o w e j m ó g łb y o n z a s p o k o ić s w o ją w ie rz y te ln o ś ć ty lk o za z g o d ą m a łż o n k a d łu ż n ik a . W b r a k u ta k i e j z g o d y m u s ia łb y w t e j k w e s tii w y je d n a ć d e c y z ję s ą d u , k tó r y p r z y r o z s tr z y g a n iu ta k i e j s p r a w y b r a ł b y m .in . p o d u w a g ę n p . to , o j a k ą w ie rz y te ln o ś ć c h o d z i ( p o w s ta łą p rz e d czy p o u s ta n o w ie n iu w sp ó ln o ś c i m a ją tk o w e j) , czy d o ty c z y o n a s a m o d z ie l n eg o m a j ą tk u d łu ż n ik a itd .
Projekty zmian prawa rodzinnego w Japonii
„ A n n u a ir e de la lé g is la tio n f r a n ç a is e e t é t r a n g è r e ” z 1962 r . E iic h i H o s h i n o o m a w ia m .in . p r o j e k ty p o s tu lo w a n y c h z m ia n w z a k re s ie ja p o ń s k ie g o p r a w a r o d z i n nego. T a k w ię c s p e c ja ln ie p o w o ła n a do te g o k o m is ja p r o p o n u j e z n ie s ie n ie p o s t a n o w ie ń d o ty c z ą c y c h u m ó w m a łż e ń s k ic h m a ją tk o w y c h , ja k o że n ie z n a jd u j ą o n e o b e c n ie z a s to s o w a n ia w p r a k ty c e . N a to m ia s t w z a k r e s ie p rz e p is ó w o ro z w o d z ie k o m is ja s ta n ę ła w o b e c p r o b le m u w y b o r u je d n e g o z n a s tę p u ją c y c h m o ż liw y c h d o p r z y ję c ia s y s te m ó w :
— w y lic z a n ie p rz y c z y n u z a s a d n ia ją c y c h r o z w ią z a n ie m a łż e ń s tw a p r z e z ro z w ó d , — s f o r m u ło w a n ia o g ó ln e j k la u z u l i w ty m s e n s ie , że ro z w ó d u z y s k u je s ię „ w te d y , g d y d a ls z e u tr z y m y w a n ie z w ią z k u m a łż e ń s k ie g o s ta ło s ię n ie m o ż liw e ”,
— s y s te m u łą c z ą c e g o w so b ie o b a p o w y ż sz e ro z w ią z a n ia , k tó r y to s y s te m p r z y ję ło o b e c n ie o b o w ią z u ją c e p r a w o ja p o ń s k ie .
G ło sy w o m a w ia n e j m a te r ii b y ły b a r d z o p o d z ie lo n e . N ie p o w z ię to te ż t u t a j o s ta te c z n e j d e c y z ji, o g r a n ic z a ją c się ty m c z a s e m d o u tr z y m a n i a s ta tu s q u o .
P rz e d m io te m lic z n y c h i o ż y w io n y c h d y s k u s ji s t a ło się p o ję c ie w ła d z y r o d z ic ie l s k ie j. C zęść g ło só w o p o w ia d a ła s ię za u tr z y m a n ie m t e j in s ty tu c ji. I n n e je d n a k g ło sy z m ie rz a ły d o z a s tą p ie n ia je j p r z e z d w ie in s ty t u c je : je d n ą , d o ty c z ą c ą o so b y d z ie c k a , k tó r a w y r a ż a ła b y się p rz e z p r a w o d o o p ie k i i k ie r o w a n ia , i d r u g ą , d o ty c z ą c ą m a j ą t k u m a ło le tn ie g o , k tó r e j g łó w n ą tr e ś c ią b y ło b y p r a w o d o a d m i n is tr o w a n ia ty m m a ją tk ie m . P o ja w iła się ta k ż e i tr z e c ia t e n d e n c ja z m ie r z a ją c a d o o b ję c ia je d n y m z a k re s e m i i n s ty t u c ji w ła d z y ro d z ic ie ls k ie j, i o p ie k i.
