Dr Heinrich Ernst Karl Jordan

(1)

z ŻYCIA NAUKOWEGO-KRONIKA

DR HEINRICH ERNST KARL JORDAN

Dnia 12 I 1960 r. minęła pierwsza rocznica śmierci dyrektora Muzeum Zoologicznego w Tring-Anglia,

przewodniczącego Międzynarodowej

Ko- misji Nomenklatury Zoologicznej oraz

przewodniczącego Międzynarodo

wych Kongresów Entomologicznych dra Karola Jordana.

Urodził się dni)ł J

7 XII 1861 r. w Almstedt kolo Hildesheim w Niem- czech. Szkołę średnią ukończył w 1873 r. w Hildesheim, następnie stu-

diował

na Uniwersytecie w Getyndze, gdzie w r. 1885

otrzymał tytuł

do- ktora filozofii w zakresie zoologii i botaniki na podstawie pracy „Die Schmetterlingsfauna Gottinges". W r. 1891 mianowany profesorem zoo- logii w Akademii Leśnej w Getyndze, a w r. 1893 został współpracowni

kiem lorda Waltera Rothschilda w Muzeum Zoologicznym w Tring. Zaj-

mował się zbiorem motyli w tymże Muzeum oraz zbiorem chrząszczy,.

wydając prace dotyczące tych dwóch grup owadów sam lub wspólnie z W. Rothschildem. Prace te dotyczą nie tylko obszaru Europy, ale także

Afryki, Australii, Sumatry i innych. Od r. 1906 publikował wspólnie z N. C. Rothschildem prace

dotyczące pcheł

(Aphaniptera) prawie

całego

świata.

W tym

też

czasie

był

organizatorem

Międzynarodowych

Kongresów Entomologicznych, od r. 1910, w Brukseli, do 1925 r., w Zurichu, jako sekretarz generalny, później do 1948 r. jako przewodniczący, a następnie

jako

przewodniczący

honorowy. Od r. 1913

był członkiem Międzynarodo

wej Komisji Nomenklatury Zoologicznej oraz

przewodniczącym tejże

Komisji, od 1928 do 1948 r., a

później przewodniczącym

honorowym. Po- za tym był On także organizatorem Międzynarodowych Kongresów Zoo- logicznych w r. 1895 w Cambridge i w r. 1901 w Berlinie.

Od r. 1930, po przekazaniu przez lorda N. C. Rothschilda zbiorów i muzeum zoologicznego w Tring Muzeum Brytyjskiemu, został dyrek- torem

de;iału

entomologicznego

tegoż

muzeum, tj. British Museum of Zoo- logy in Tring (Natura! History).

Twórczość

naukowa dra K. Jordana przejawia

się głównie

w dziedzi-

nie entomologii, obejmując w szczególności Lepidoptera, Coleoptera

(2)

228

^Z ^ŻYCIANAUKOWEGO - KRONIKA

Dr

Heinrich Ernst Karl ,Jordan

(3)

Jordan

Jordan Rothschild N. C.

Jordan

Jord an Rothschild

W.

Jordan

Jordan Rothschild

W.

Jordan

'

Dr H. E. K. JORDAN

I I __ _ ^Temat

Aphaniptera Lepidoptera Coleoptera Inne prace

Razem

229 Ilość ^prac I Ilość ^stron

103 787

38

147 18 128

4 24

687 1661 2169 1459 28 586

462 7377

- - ----··-

i Aphaniptera. Poniższe dane liczbowe przedstawiają dorobek naukowy od czasu wydania Jego pracy doktorskiej

aż

do

końca życia-:

Jego wielki dorobek naukowy wskazuje na ogromny

wkład

pracy w poznanie fauny, systematyki, morfologii, filogenii i zoogeografii

wyżej

przytoczonej • grupy zwierząt. Na podstawie tylko grupy Aphaniptera

można śmiało mówić, iż

Jego nazwisko

^zostało

wpisane na stale do nau- ki, a prace z tego zakresu

stanowią

wzór dla

następców

przy opracowy- waniu

materiałów

naukowych . Wystarczy

wspomnieć, iż opisał

On 49 nowych dla nauki rodzajów, 208 gatunków oraz 74 podgatunków samych tylko

pcheł.

Nic

też

dziwnego,

że

na

cześć

Jordana

różni

badacze nazy- wali Jego nazwiskiem nowe rodzaje (np.: Jordanopsylla), gatunki (np.:

Myoxopsylla jordani, Ctenoponia jordani) czy podgatunki (np.: Cerato- phyllus styx jordani)

pcheł.

To samo dotyczy także Lepidoptera, nad którą to grupą pracował od

początku

swej kariery naukowej.

Zajmował się różnymi

rodzinami mo- tyli, np.: Papilionidae, Zygaenidae, Sphingidae, Saturnidae i innymi.

Współpracował z A. Seitzem w opracowaniu dzieła „Die Gross Schmetter- linge der Erde", opisując nowe rodzaje i gatunki, podając oprócz danych systematycznych wiele

szczegółów

biologicznych i ekologicznych. Naj-

więcej

prac z

rzędu

Coleoptera dotyczy rodziny Anthribiidae,

choć

zaj-

mował się także rodzinami Cetonidae, Cerambycidae i innymi, pocho-

dzącymi z całego niemal świata. Oprócz tego opracował On i inne grupy owadów, jak: Physopoda - przylżeńce - Dermaptera - skorki - oraz z Rhynchota-Heteroptera rodziny: Clinocoridae i Polyctenidae. Dodać je- szcze należy, iż wszystkie prace naukowe są przez Niego bogato ilustro- wane własnoręcznie wykonanymi rysunkami.

Wspomnieć wreszcie wypada iż był On współtwórcą i głównym re-

daktorem czasopism naukowych: Novitates Zoologicae, Bulletin of Zoo-

logical Nomenclature, Opinions, Declarations i Official List of Generic

Name in Zoology, oraz autorem sprawozdań ze zjazdów entomologicznych,

zoologicznych i Międzynarodowej Komisji Nomenklatury Zoologicznej.

(4)

230

^Z ^ŻYCIANAUKOWEGO - KRONIKA

-

··--- - - - -- - - -- ·---·-····•---

LITERATURA

1.

Mik u 1 i n M . A.: Karl Jordan. Med. Parazitol. Parazit. Bolezni. 28 (3), 381, Moskwa 1959.

2. Trans. Roy. Ent

.

Dr Heinrich Ernst Karl Jordan

z ŻYCIA NAUKOWEGO-KRONIKA