KONKURS HISTORYCZNY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH ETAP WOJEWÓDZKI

(1)

Strona 1 z 22

KONKURS HISTORYCZNY

DLA UCZNIÓW SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH ETAP WOJEWÓDZKI

Drogi Uczniu,

witaj w III etapie konkursu historycznego. Przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj się prawidłowo odpowiedzieć na wszystkie pytania.

• Arkusz liczy 22 strony i zawiera 24 zadania.

• Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test jest kompletny.

Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś ten fakt komisji konkursowej.

• Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem.

• Używaj długopisu/pióra z czarnym lub niebieskim tuszem/atramentem.

• Dbaj o czytelność pisma i precyzję odpowiedzi.

• Nie używaj korektora/długopisu zmazywalnego.

• Błędną odpowiedź przekreśl.

• Oceniane będą tylko odpowiedzi, które zostały umieszczone w miejscu do tego przeznaczonym lub otoczone kółkiem.

• Brudnopis nie będzie oceniany.

Pracuj samodzielnie.

Powodzenia!

Czas pracy:

90 minut

Liczba punktów możliwych do uzyskania:

90

………

Kod ucznia

- -

Dzień Miesiąc Rok

pieczątka WKK DATA URODZENIA UCZNIA

(2)

Strona 2 z 22 Zadanie 1. (0-4 pkt)

Na podstawie źródeł i wiedzy własnej odpowiedz na pytania:

A. Wydarzenie opisane w źródle 1. to – ……….……….…………

………..

B. Wydarzenie przedstawione w źródle 1. miało miejsce w roku – ………..………….

C. Czy wydarzenia opisane w źródle 1. i przedstawione na obrazie w źródle 2. mają miejsce w tym samym mieście? TAK / NIE

(otocz kółkiem prawidłową odpowiedź) Odpowiedź uzasadnij odwołując się do obu źródeł:

………..

Źródło 1.

,,[...] zaprosił na ucztę do swego domu pięciu królów i wszystkich książąt, panów i gości.

Kiedy uzyskał od monarchów pozwolenie, żeby porozdzielał miejsca królom według własnego uznania, pierwsze i znaczniejsze miejsce kazał zająć królowi polskiemu Kazimierzowi, drugie królowi rzymskiemu i czeskiemu Karolowi, trzecie królowi Węgier, czwarte królowi Cypru, a ostatnie królowi Danii, biorąc pod uwagę, że wobec żadnego z królów nie jest zobowiązany do większej czci, jak w stosunku do swego pana, króla polskiego […] za niezmierne dobrodziejstwa, którymi zaszczycił i wzbogacił, obcego przybysza. Przyjął ich wyszukanymi potrawami, nadto każdemu w czasie uczty ofiarował wspaniałe dary. […]”

(http://www.piastowie.kei.pl/)

(3)

Strona 3 z 22 Źródło 2.

(https://pl.wikipedia.org/wiki/)

Zadanie 2. (0-6 pkt)

Na podstawie tekstów źródłowych i wiedzy własnej podaj informacje dotyczące ROKU i MIEJSCA zawarcia unii polsko-litewskich oraz panujących wtedy WŁADCÓW polskich.

Źródło 1.

„3. […] Królestwo Polskie i Wielki Księstwo Litewskie jest jedno nierozdzielne i nieróżne ciało, a także nieróżna, ale jedna spolna Rzeczpospolita, która się ze dwu państw i narodów w jeden lud zniosła i spoiła.

4. A temu obojemu narodowi żeby już wiecznemi czasy jedna głowa, jeden pan i jeden król spolny rozkazywał, który spolnemu narodowi głosy od Polaków i od Litwy obran […].

(4)

Strona 4 z 22

8. Sejmy i rady ten oboj naród ma zawżdy mieć wspólne koronne pod królem polskiem, panem swym, i zasiadać tak panowie [litewscy] między pany [koronnymi] osobami swemi, jako posłowie [litewscy] między posły [koronnymi] i radzić o spolnych potrzebach tak na sejmie, jako i bez sejmu, w Polszcze i w Litwie. [...]

12. Moneta tak w Polsce, jako i w Litwie ma być za spolną [...]”.

(Cyt. za: Wiek XVI-XVIII w źródłach. Wybór tekstów..., oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S. B. Lenard, W-wa 1997, s. 99-103.)

A. ROK zawarcia unii – ……….…………...………

B. MIEJSCOWOŚĆ, gdzie zawarto unię – ………..………

C. WŁADCA POLSKI, za panowania, którego doszło do zawarcia tej unii:

……….………..

Źródło 2.

„Skoro zaś to, co przyrzeczono, dojdzie do przewidzianego końca, natenczas pan Jagiełło, Wielki Książę, z wszystkimi braćmi swymi jeszcze nie chrzczonymi, krewniakami, szlachcicami, ziemianami, z wyższymi i najniższymi w swoich krajach zamieszkałymi, wiarę świętego rzymskiego Kościoła przyjąć zamierza, pragnie i życzy sobie. […] Dla sprawy tej utwierdzenia, dla pewności i ubezpieczenia tenże Jagiełło Wielki Książę przyrzeka wszystkie skarby swe złożyć i wydać na odzyskanie strat państw obojga, tak Polski, jako też Litwy. A to tylko, jeżeli taż pani Węgier córkę swą […], królowę polską przyrzeczoną, odda mu w małżeństwo”.

(Cyt. za: Wiek V-XV w źródłach. Wybór tekstów…, opr. M. Sobańska-Bondaruk, S. B. Lenard, W-wa 1997, s. 195.)

D. ROK zawarcia unii – ………

E. MIEJSCOWOŚĆ, gdzie zawarto unię – ………..………

F. WŁADCA POLSKI, za panowania, którego doszło do zawarcia tej unii:

……….………..

(5)

Strona 5 z 22

Zadanie 3. (0-2 pkt – po 1 pkt za prawidłowo uzupełniony cały podpunkt)

Przeczytaj fragmenty przywilejów, które uzyskała szlachta polska i na podstawie wiedzy własnej uzupełnij w wykropkowanych miejscach w tabelkach brakujące informacje:

A. Źródło 1.

„Nieużytecznego sołtysa pan w dziedzictwie mając albo krnąbrnego może rozkazać mu sołectwo jego sprzedać”.

Nazwa przywileju Rok wydania przywileju

Władca Polski, za panowania którego wydano ten przywilej

……….

………. ……….

……….

B. Źródło 2.

„Zaradzając dowolności młodzieży plebejskiej, jak i opustoszeniu dóbr, postanowiliśmy, aby tylko jeden syn ze wsi od ojca mógł odchodzić do służby, a szczególnie do nauki albo do rzemiosła. […] postanawiamy, że mieszczanom i plebejuszom nie wolno dóbr ziemskich kupować, dzierżawić lub posiadać”.

Nazwa przywileju Rok wydania przywileju

Władca Polski, za panowania którego wydano ten przywilej

……….

………. ……….

……….

Na podstawie wiedzy własnej i obowiązującej lektury przyporządkuj odpowiednio rzeki do miast (zamków), które nad nimi zbudowano – wpisując cyfry od 1 do 5.:

A. Malbork – ………..…..

B. Królewiec – ……….…

C. Ryga – ……….…....

1. Wisła 2. Niemen 3. Nogat 4. Pregoła 5. Dźwina

(6)

Na podstawie wiedzy własnej i obowiązującej lektury rozstrzygnij, która informacja dotycząca Zakonu Krzyżackiego jest PRAWDZIWA [P], a która FAŁSZYWA [F]. Właściwą odpowiedź otocz kółkiem:

I. W XV wieku Zakon Krzyżacki połączył się z Zakonem Kawalerów Mieczowych w Inflantach.

P F

II. Wielki mistrz rządził przy pomocy komturów, którym podlegały jednostki zwane komturiami, podzielone na okręgi, zwane prokuratoriami.

P F

III. W XIII-XIV w. rządy w państwie krzyżackim były zmonopolizowane przez rycerzy i urzędników zakonnych rekrutujących się wyłącznie z miejscowej szlachty wywodzącej się z ludności staropruskiej, polskiej i niemieckiej.

P F

Na podstawie wiedzy własnej, źródła i obowiązującej lektury odpowiedz na pytania:

Źródło: Mowa Jana Bażyńskiego

„Nie tajno, miłościwy królu, tobie i twojej radzie, a podobno i narodom sąsiednim, ile krzywd i niegodziwości, ile zniewag i sromoty dziadowie i ojcowie nasi, a na koniec my sami wycierpieliśmy od mistrza i Zakonu Pruskiego.[...] Przyciśnieni tak wielką niedolą, uczyniliśmy między sobą związek, abyśmy się od tylu cierpień zasłonić mogli [...] spowodował nas do wypowiedzenia posłuszeństwa Krzyżakom i podniesienia przeciw nim oręża [...]. Przeto udajemy się do Majestatu twego z prośbą, abyś nas raczył przyjąć za twoich i królestwa twego wieczystych poddanych i hołdowników, i wcielił do Królestwa Polskiego, od którego jesteśmy oderwani”.

(cyt. za: M. Bogucka, Hołd Pruski, W-wa 1985, s.16; H. Manikowska, J. Tazbirowa, Historia, Średniowiecze. Podręcznik dla szkół średnich, W-wa 1988, s. 191.)

A. ZIDENTYFIKUJ OSOBĘ KRÓLA POLSKIEGO, do którego zwrócił się Jan Bażyński –

………..……….

B. Podaj DATĘ ROCZNĄ wygłoszenia tej mowy – ………..………..

(7)

Strona 7 z 22

C. Napisz PEŁNĄ NAZWĘ ZWIĄZKU, podkreślonego w źródle – ………..

………...………

D. Podaj NAZWĘ ORGANIZACJI PÓŁJAWNEJ, PÓŁTAJNEJ, działającej od końca XIV w.

i skupiającej wrogo nastawioną do Zakonu miejscową szlachtę. – ……….………

………...………

E. Na podstawie wiedzy z lektury (M. Bogucka, Hołd Pruski, s.16-17.) napisz TRZY RÓŻNE OBIETNICE króla polskiego zawarte w akcie inkorporacji Prus do Polski:

• ……….…..

………..……….………

………...………

• ……….…..

………..……….………

………...………

• ……….…..

………..……….………

………...………

Na podstawie wiedzy własnej napisz pojęcie (historyczną nazwę) opisane w poniższej charakterystyce:

A. Tak nazwano podział gospodarczy Europy, zapoczątkowany wpływem wielkich odkryć geograficznych na handel, produkcję i zajęcia ludności Europy Zachodniej oraz zapotrzebowanie na zboże z Europy Wschodniej.

……….………..

B. Tak nazwano duże gospodarstwo, stanowiące wyodrębniony obszar ziemi, będący gospodarstwem własnym szlachcica, uprawianym bezpośrednio przez poddanych chłopów.

………..

(8)

Na podstawie mapy, wiedzy pozaźródłowej i obowiązującej lektury odpowiedz na pytania:

A. Podaj ROK, NAZWĘ MIEJSCOWOŚCI i NAZWĘ WOJNY:

Mapa przedstawia granicę polsko-krzyżacką ustanowioną w ROKU – ………….……….., na mocy pokoju zawartego w MIEJSCOWOŚCI – ……….………., kończącego wojnę nazwaną – ………..….

B. Napisz trzy decyzje tego traktatu dotyczące różnych zmian terytorialnych:

• ………

………..………

• ………

………..…………

• ………

………..………

(9)

Strona 9 z 22

C. Rozstrzygnij, która informacja dotycząca wojny zakończonej pokojem widocznym na mapie jest PRAWDZIWA [P], a która FAŁSZYWA [F]. Właściwą odpowiedź otocz kółkiem:

I. Do wojny z Krzyżakami przystąpiły wojska Korony oraz Wielkiego Księstwa Litewskiego.

P F

II. Polacy przegrali bitwę pod Chojnicami z powodu braku pieniędzy.

P F

III. W wojnie tej wybudowano most łyżwowy na Wiśle pod Toruniem oraz wykorzystano wojska zaciężne.

P F

IV. Piotr Dunin zwyciężył pod Świecinem, a flota Gdańska i Elbląga pokonała Krzyżaków w bitwie na Zalewie Wiślanym.

P F

Na podstawie wiedzy własnej i obowiązującej lektury wpisz imię i nazwisko osoby, o której mówi dany tekst. Odpowiedzi wybierz spośród:

Paweł Włodkowic Mikołaj Trąba Maciej Drzewicki Krzysztof Szydłowiecki Piotr Tomicki Jan Łaski

A. Był kanclerzem wielkim koronnym w latach 1515-1532, mającym duży wpływ na politykę zagraniczną Zygmunta I Starego. Był przyjacielem i opiekunem Albrechta Hohenzollerna.

Cesarz Maksymilian Habsburg nadał mu tytuł barona Rzeszy. Zaliczał się do grona przeciwników ruchu egzekucyjnego w Polsce.

………

B. Biskup włocławski, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski od 1531 r. Znany był z habsburskich sympatii. Zacięcie krytykował prymasa Jana Łaskiego i występował przeciw wszystkim jego radykalnym planom wobec Krzyżaków. Humanista, dla jego biblioteki wykonano pierwszy polski ekslibris.

………

(10)

Strona 10 z 22

C. Był polskim uczonym, prawnikiem, rektorem Akademii Krakowskiej. Reprezentował nasz kraj na soborze w Konstancji, gdzie bronił sprawy polskiej wobec oskarżeń krzyżackich w memoriale „O władzy papieża i cesarza nad niewiernymi”.

………

Na podstawie wiedzy własnej i obowiązującej lektury (M. Bogucka, Hołd Pruski, s.42.) odpowiedz na pytanie (właściwą odpowiedź otocz kółkiem):

W sierpniu 1518 r. na sejmie Rzeszy w Augsburgu biskup płocki wygłosił płomienną mowę w obecności cesarza Maksymiliana – zdemaskował w niej Krzyżaków „co oznakę zbawienia i białą szatę niewinności na sobie noszą, niby miłośnicy pokoju, a na zagładę braci pracują, żagiew wojny rozpalają i są przyczyną niezgody”. Mowę tę wygłosił:

A. Erazm Ciołek, B. Mikołaj Trąba, C. Stanisław Hozjusz, D. Piotr Skarga.

Na podstawie wiedzy własnej i obowiązującej lektury rozstrzygnij, która informacja dotycząca stosunków polsko-krzyżackich w XVI wieku jest PRAWDZIWA [P], a która FAŁSZYWA [F].

Właściwą odpowiedź otocz kółkiem:

I. W lecie 1520 r. w wojnie z Polską Zakon Krzyżacki wsparło 2 tysiące landsknechtów z Francji.

P F

II. „Kaszubską łaźnią” nazwano pogrom armii krzyżackiej i jej sojuszników w listopadzie 1520 r., która zmuszona była do ucieczki z Pomorza.

P F

III. Tzw. kompromis toruński kończący wojnę w 1521 r.

oddał spór polsko-krzyżacki pod sąd cesarza Karola V Habsburga i króla węgierskiego Ludwika Jagiellończyka, którzy mieli orzec, czy wielki mistrz jest obowiązany składać królowi polskiemu przysięgę, czy nie.

P F

(11)

Na podstawie wiedzy własnej, źródła i obowiązującej lektury odpowiedz na pytania.

(https://dzieje.pl/kultura-i-sztuka/)

A. Podaj DOKŁADNĄ DATĘ (dzień-miesiąc-rok) i MIASTO, w którym miało miejsce wydarzenie przedstawione na obrazie – ………...

………..………….

B. Zidentyfikuj władcę siedzącego na tronie i klęczącego u jego stóp:

SIEDZI NA TRONIE – ………..………..

KLĘCZY – ………...…………

(12)

Strona 12 z 22

C. Rozstrzygnij, która informacja dotycząca wydarzeń związanych z powyższym obrazem jest PRAWDZIWA [P], a która FAŁSZYWA [F]. Właściwą odpowiedź otocz kółkiem:

I. Książę widoczny na obrazie i jego następcy otrzymali oficjalny tytuł: „dux in Prussia” („Hertzog zu Preussen”

„książę w Prusiech”).

P F

II. Wszyscy polscy historycy oceniają pozytywnie politykę ówczesnego króla polskiego i jego doradców w kwestii rozwiązania stosunków polsko-krzyżackich, których zwieńczeniem było wydarzenie widoczne na obrazie.

P F

III. Ostatni hołd pruski złożony został Władysławowi IV Wazie przez elektora Fryderyka Wilhelma w Warszawie 7 października 1641 r.

P F

Przeczytaj uważnie fragment piosenki poety i kompozytora Marka Grechuty – „Ojczyzna”

i wykorzystując wiedzę własną i źródłową odpowiedz na pytania:

Fragment piosenki: Wpisz numer źródła:

[I.] czyś widział Wawel, komnaty, krużganki, miejsca gdzie przeszłość dodaje Ci sił.

Z tej historii wielkiej, dumnej, z władzy mocnej i rozumnej

czerpiesz dzisiaj wiarę, w kraju dobry los [II.] króla dzwon, co kraj przenika,

[III.] mowa Skargi, [IV.] wzrok Stańczyka przeszłość wielka wzniosła to Ojczyzna twa to Ojczyzna twa.

[I.] ………

[II.] ………

[III.] ………. [IV.] ………

(13)

Strona 13 z 22

A. W sześciu pierwszych wersach (linijkach) piosenki wędrujemy z poetą po mieście – (wpisz NAZWĘ tego MIASTA) ………..………

B. Popatrz na zamieszczone poniżej źródła ikonograficzne i wpisz w wykropkowane miejsca w powyższej tabelce (obok słów piosenki) NUMERY tych ŹRÓDEŁ, które odpowiadają ponumerowanym fragmentom piosenki.

Źródło 1. Źródło 2.

(14)

Strona 14 z 22

(https://pl.wikipedia.org/wiki/; https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Wojciech_Gerson_; https://kurierhistoryczny.pl/artykul/)

C. Napisz IMIĘ I PRZYDOMEK KRÓLA, którego wspomniano w powyższej piosence:

………..…..

D. Napisz jaką funkcję pełniły i z czego zasłynęły osoby podkreślone w tekście piosenki:

• Skarga – ………..………

………..………...…..

………..……….…………..…..

………..……….………..…..

………..……….…..…..

………..……….……..…..

• Stańczyk – ………..………

………..……….…………..…..

………..……….………..…..

………..……….…………..…..

(15)

Na podstawie źródła i wiedzy własnej odpowiedz na pytania:

(https://wroclaw.fotopolska.eu/108198,foto.html)

A. Na zdjęciu widoczny jest kościół w stylu – ……….………..

B. Napisz cztery różne cechy wystroju wnętrza kościoła w tym stylu:

• ……….…..

………...

• ……….…..

………...…..

• ………..…….

……….…..

• ……….……..

……….……..

(16)

Na podstawie źródeł i wiedzy własnej odpowiedz na pytania:

Źródło 1.

(http://www.pinakoteka.zascianek.pl/Matejko/Images/)

Źródło 2.

„[...] Królewska mość otoczył się licznym i świetnym orszakiem senatorów i panów. [...]

Gdy król zasiadł na tronie, przybyli naprzód biskup pomezański i liczni radcy i poddani księcia [...] i wypowiedziawszy piękną mowę, prosili, aby król siostrzeńca swego księcia do łaski raczył przyjąć, ziemie i dobra umówione nadać mu w lenno, a jego samego księciem lennym Korony kreować. [...] Potem książę przystąpił do tronu i stóp królewskich i klęcząc przyjął chorągiew […] Po przyjęciu tej przysięgi królewska mość, dobywszy miecza, pasował nowego księcia na rycerza [...]”.

(Cyt. za: Wiek XVI-XVIII w źródłach. Wybór…, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S. B. Lenard, W-wa 1997, s. 235.)

A. Czy oba źródła opisują to samo wydarzenie. – TAK / NIE

(Otocz kółkiem prawidłową odpowiedź) B. Odpowiedź uzasadnij, odwołując się do obu źródeł:

………...

(17)

Strona 17 z 22

………...

Na podstawie wiedzy własnej wpisz w wykropkowane miejsca w tabelce brakujące informacje dotyczące układów:

Rok Miejscowość zawarcia układu

Krótki opis podjętych decyzji

A. …….….…

…….…..….…..

• W razie wygaśnięcia dynastii Jagiellonów panującej w Czechach i na Węgrzech, władzę w tych państwach mieli przejąć Habsburgowie.

B. ………….

……….………

• Rosja oddała Rzeczpospolitej Inflanty.

• Rosja zrzekła się ziemi połockiej na rzecz Rzeczypospolitej.

C.

…………..

Stary Targ (Altmark)

• ………..………

………

• ………..…………

………

(18)

Strona 18 z 22

Na podstawie wiedzy własnej uzupełnij, w wykropkowanych miejscach w tabeli, brakujące informacje dotyczące bitew.

Imię i nazwisko wybitnego

wodza zasłużonego w tej bitwie:

Rok bitwy Miejsce bitwy Nazwa państwa, które wygrało i które przegrało bitwę

A Konstanty Ostrogski

………….

Orszą • Państwo wygrane:

………

• Państwo przegrane:

………

B Jan Zamoyski

………….

………..

• Państwo wygrane: Polska [Rzeczpospolita Obojga Narodów]

• Państwo przegrane: Austria

C

..…...………..

……..……….

1620 Cecora • Państwo wygrane:

………

• Państwo przegrane:

………

D

...…..………..

……..……….

1629

……….……….

• Państwo wygrane: Polska [Rzeczpospolita Obojga Narodów]

• Państwo przegrane: Szwecja

(19)

Przeczytaj uważnie krótkie biogramy wybitnych polskich dowódców XVI-XVII w.

i na podstawie lektury oraz wiedzy własnej wpisz IMIĘ I NAZWISKO osoby, o której mówi tekst:

A. Był hetmanem wielkim koronnym i dowódcą wojsk polskich w ostatniej wojnie z Zakonem Krzyżackim. Rozpoczął oblężenie Królewca, ale odstąpił na wieść o podjęciu rokowań z Polską przez wielkiego mistrza. Zdobył Chojnice. Rozpoczął budowę wspaniałego bastionowego zamku w Janowcu na Lubelszczyźnie. Posłował na Węgry i do Turcji. Pochowany w kościele dominikanów w Lublinie.

………..………..

B. Był znakomitym wodzem, hetmanem wielkim koronnym i autorem pamiętnika „Początek i progres wojny moskiewskiej”. Uczestniczył w wyprawach na Mołdawię i Wołoszczyznę oraz w walkach z Kozakami i Szwedami. Pokonał wojska rosyjsko-szwedzkie w bitwie pod Kłuszynem, zajął Moskwę i wziął do niewoli Wasyla Szujskiego. Zginął w starciu z armią turecko-tatarską.

………..………..

C. Był hetmanem wielkim litewskim w latach 1605–1621 i jednym z najwybitniejszych europejskich dowódców. Brał udział w wojnach ze Szwecją, Moskwą i Turcją. Odniósł wielkie zwycięstwo pod Kircholmem. Zmarł podczas oblężenia twierdzy Chocim.

………..

Przeczytaj opisy wydarzeń i napisz ROK, w którym miały miejsce:

A. Bitwa pod Mohaczem, w której zginął Ludwik Jagiellończyk, król Czech i Węgier w starciu z wojskami tureckimi.

………..………..

B. Była to unia Cerkwi polsko-litewskiej z Kościołem katolickim, w wyniku której doszło do powstania Kościoła greckokatolickiego, zwanego unickim.

………..………..

(20)

Strona 20 z 22

C. Była to bitwa morska pomiędzy flotą polską a szwedzką stoczona przed wejściem do portu gdańskiego, popularnie nazywana bitwą pod Oliwą. Miała ogromne znaczenie moralne i propagandowe udowadniając, że polska flota może pokonać XVII-wieczną flotę szwedzką.

………..………..

Przeczytaj uważnie tekst dotyczący organizacji państwa w czasie bezkrólewia i na podstawie wiedzy własnej uzupełnij brakujące informacje w wykropkowanych miejscach.

W drugiej połowie XVI w. został ustalony porządek organizacji Rzeczpospolitej w okresie bezkrólewia. Po śmierci króla elekcyjnego władzę przejmował prymas, zwany A – ………..……..…………., który zwoływał sejm zwany B – ……….………, na którym wyznaczano miejsce i datę wolnej elekcji. Podczas kampanii wyborczej kandydaci poprzez swoich wysłanników przedstawiali obietnice, co zrobią, gdy zostaną wybrani na króla Polski. Były to tzw. C – ………..………..………….. Podczas elekcji zwanej D – ……….………..………… każdy szlachcic miał prawo uczestniczenia w wyborze władcy. Bezkrólewie kończył sejm zwany E – ………..………. w Krakowie.

Pierwszym polskim królem wybranym według opisanej procedury był F – ……….

……….

Na podstawie wiedzy własnej odpowiedz na pytanie (właściwą odpowiedź otocz kółkiem):

Na terytorium Rzeczypospolitej Obojga Narodów mieszkała grupa (ok. 5%), która nie asymilowała się ze społeczeństwem, a polskie prawo gwarantowało jej wolność osobistą, swobodę wyznania i własny samorząd (kahał). Byli to:

A. Niemcy, B. Litwini, C. Żydzi, D. Ukraińcy.

(21)

Mówiono o tej szlachcie, że to nieposesjonaci. Służyli w szeregach prywatnych armii magnackich, brali aktywny udział w życiu politycznym Rzeczypospolitej. Była to:

A. szlachta średnia, B. szlachta zagrodowa, C. szlachta zaściankowa, D. szlachta gołota.

Wspólnota religijna, która powstała w wyniku rozłamu wśród wyznawców kalwinizmu w Polsce, głosząca radykalne poglądy społeczne, wolność i równość wszystkich ludzi oraz propagująca zakaz wojen to:

A. bracia polscy, B. bracia czescy, C. jezuici, D. unici.

Na podstawie wiedzy własnej rozstrzygnij, która informacja dotycząca artykułów henrykowskich jest PRAWDZIWA [P], a która FAŁSZYWA [F]. Właściwą odpowiedź otocz kółkiem:

I. Artykuły henrykowskie zostały uchwalone przez Stefana Batorego, aby zapewnić tolerancję religijną w okresie reformacji.

P F

II. Powołano 16 senatorów rezydentów, których zadaniem była kontrola działalności króla.

P F

III. Król miał obowiązek zwołania sejmu co 2 lata. P F IV. Szlachta otrzymała zakaz organizowania wystąpień

przeciw królowi, aby nie dopuścić do wojny domowej.

P F

(22)

Strona 22 z 22

BRUDNOPIS (nie podlega ocenie)