Preyss Janusz Witold

1

I./l. Relacja --- x

I./2. Dokumenty ( sensu stricto) dotyczące relatora .— -

"I./3. Inne materiały dokumentacyjne dotyczące relatora ---

III./l. Materiały dotyczące rodziny relatora____

III./2. Materiały dotyczące ogólnie okresu sprzed 1939 r. r—

1II./3. Materiały dotyczące ogólnie okresu okupacji ( 1939-1945) III./4. Materiały dotyczące ogólnie okresu po 1945

III./5. Inne ...

IV. Korespondencja

II. Materiały uzupełniające relację j/y ■' Ą -'

v /

V. Nazwiskowe karty informacyjne fi t — VI Fotografie

2

3

P R E Y SS W i t o l d Janusz Witold Preyss

ps. ,,Klon”, „W ierch”, „Kowalski”

ur. 3 0 V 1928 r. w Toruniu, syn W itolda i Hanny, m ieszka w G dyni

B ędąc uczniem działającego w konspiracji G im nazjum i Liceum Szkoły M azow ieckiej, w r. 1942 zostaje członkiem funkcjonującej w podziem iu 21.

W arszaw skiej D rużyny H arcerskiej im. gen. Ignacego Prądzyńskiego. Rów ­ nolegle w styczniu 1943 r. podejm uje działalność w Armii Krajow ej — H arcerski O ddział W ojskow y, 2. H arcerska Bateria Art. P.-lot. „Ż bik” : mały sabotaż, specjalistyczne szkolenie w ojskowe obsługi działek artylerii prze­

ciw lotniczej, będących na w yposażeniu niemieckiej obsady D w orca G łów ­ nego, ćw iczenia terenow e w Lasach Kabackich.

U czestnik Pow stania W arszaw skiego w 569. plutonie III rejonu IV zgru­

pow ania „G urt”; walki w rejonie Dw orca Głów nego od strony ul. Chmielnej.

B aza w ypadow a i m.p. Zakłady G raficzne Braci W ierzbickich przy ul.

C hm ielnej 61.

Po upadku Pow stania, poprzez obóz w O żarow ie w yw ieziony do niewoli do Stalagu 344 L am sdorf (Łam binow ice), a następnie do Stalagu XVIII C w M arkt Pongau w Austrii. W ykorzystyw any w pracy niew olniczej przy od­

gruzow yw aniu Salzburga po nalotach alianckich oraz w kolejnym Arbeits- kom m ando przy budow ie tunelu kolejow ego w Prutz koło Landeck.

Po zakończeniu działań wojennych przedostał się do Szw ajcarii, gdzie został wcielony do internow anej tam w czasie wojny II Dywizji Strzelców Pieszych, a następnie w raz z nią przeniesiony do Francji. Przebyw ał w obozach zbornych W P w Lille i La Courtine, gdzie skończył szkołę średnią.

Warszawskie dzieci poszły w bó.i Gdańsk 1998

5f* 56 OM-9 8

4

Popowrocie do kraju w 1947 r. podjął studia ekonom iczne w W SH M -W SE

I

darki morskiej (w skutek akowskiej przeszłości), rozpoczyna pracę zaw odo­

wą w spółdzielczości transportow ej, później zaś rów noległą działalność w strukturach jej sam orządu; tej działalności pośw ięcił cały okres kolejnych 36 lat aktywności.

Jego ojciec zginął w r. 1943, zaś m atka i dwaj bracia przeszli po Powstaniu obóz w Stutthofie.

Stopień wojskowy: kanonier — kapral

Odznaczenia: Warszawski Krzyż Powstańczy, Krzyż -4rmii Krajowej, Odznaka Pa­

miątkowa Akcji „Burza"; Srebrny Krzyż Zasługi, Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Kawa­

lerski Orderu Odrodzenia Polski

5

V

Biografie i wspomnienia S Z Ż AK Koło w Gdyni s .79

P R E Y S S Janusz Poza P o m o r z e m / 7 C/

AK /?)

Janusz Preyss

ps. „Klon", „Wierch", „Kowalski'

Jan u sz P rey ss ps. „ K lo n ”, „W ierch” , „K o ­ w alsk i” ur. 3 0 .05.1928 r. w T oruniu, syn W itol­

da i H anny.

D ziałał w A K od 01.1943 r. - 5 .10.1944 r.

w W arszaw ie. H arcersk i O d d ział W ojskow y A K . 2-ga H arcersk a B ateria A rt. p/lotn. „Ż b ik ” 21 W D H . U praw iał mały sabotaż. Przechodził szkolenie w ojskow e. W 1944 r. był przeszkolony w obsłudze działek przeciw lotniczych. Przechodził ćw iczenia terenow e w Lasach Ka- backich.

W P o w stan iu W arszaw skim był w p lutonie 569 rejon IV Z g ru p o w an ie „ G u rt” w Ś ró d m ieściu . Po up ad k u P o w stan ia osad zo n y w obozie Stallag 344 L a m sd o rf (Ł am ­ binow ice) oraz w S tallag u X V IIIc w M ark -P o u g an (A u stria). Po p o w ro cie do kraju w 1947 r. p odjął stu d ia w W S E S opot. O jca zabili N iem cy w 1943 r. a m atka była w S tutthofie.

O dznaczony: W arszaw skim K rzy żem P o w stań czy m , S rebrnym i Z ło ty m K rzy ­ żem Z asługi, K rz y żem 1 K aw alersk im O rderu O d ro d zen ia Polski.

6

7