Nr. 34. N o w e , sobota 21-go sierpnia 1937 r. Rok XIV.
RUCH NATURALNY LUDNOŚCI W POSZCZEGÓLNYCH K RAJACH.
Główny Urząd Statystyczny opracował dane, dotyczące ruchu naturalnego ludności w szeregu krajów na przestrzeni 1924—1936 r. Największą liczbę urodzeń (w liczbach bezwzględnych) zanoto
wano w roku ubiegłym w Niemczech, mianowicie 1.279. Jest, to od r. 1925 rekordowy rok pod wzglę
dem ilości urodzeń w Niemczech. Mimo zaznaczają- cego #ię od 1924 r. spadku urodzeń we Włoszech, kraj ten zajmuje nadal drugie miejsce z liozbą 955.2.
Na trzecim miejscu znajduje się POLSKA, gdzie w r. ub, zarejestrowano 892,3 urodzeń żywych.
Wprawdzie cyfra ta odbiega daleko od rekordowego r. 1925, w którym zanotowano 1.036.7 urodzeń ży- wyeh, jednakże już od r. 1933 zauważyć się daje stały wzrost liczby urodzeń w naszym kraju. We Francji od 1933 r. datuje się spadek urodzeń; w r. ub.
zarejeetrowano tam 630.1 urodzeń. Dalsze miejsca zajmują Rumunia — 608.8, Anglia z Walią — 605.7, Czechosłowacja — 264.7, Kanada — 219.5, Węgry, Holandia, Bułgaria, Australia, Szwecja, Szkocja, Litwa i Łotwa.
Jeśli chodzi o zgony, to największą liczbę zano
towano w r. ub. w Niemczech, mianowicie 797.
Liczba ta jest najwyższa na przestrzeni lat 1924-36
* wyjątkiem rekordowego r. 1929, w którym ilość agonów wyniosła 814. Na drugim miejscu znajduje się Francja, gdzie zarejestrowano w 1936 r. — 642.1 sgoftów, dalej Włochy z liozbą 582.6, Anglia z Walią
— 498.8. Na piątym miejscu figuruje Polska, gdzie od r. 1933 obserwuje się wzrost liczby zgonów.
W r. ub. zanotowano 489,6 zgonów wobec 471 w r.
1936. W Rumunii liczba zgonów w r, ub, wyniosła 382,2, w Czechosłowacji — 202.5, na Węgrzech — 127, w Kanadzie — 106.6, w Bułgarii — 87.5, w Holandii
— 73.9, w Australii — 63,9, w Szkocji — 66.7, w Szwecji — 74.9._____________________
Szanghaj w historii i życiu Chin.
Walka, jaka obecnie toczy się pod mu rami Stanghajn, jeat wyrazem stosunków, które zapanowały pomiędzy Chinami a wielkimi mocarstwami przed atu laty. Bogactwa Chin i możliwości handlowe tego kraju zdawua były przynęta dla mocarstw zachodnich, które tylko ezekrały odpowiedniego momentu, by skłonić Chiny do nawiązania z nimi stosunków han
dlowych, jeśli nie dobrowolnie, to nawet siłą.
Okazja do użyoia przemocy wobec Chin nadarzyła *ię w r. 1840 w postaci kwestii opium. A nglia upatrzyła sobie Chiny jako największego odbiorcę produkowanego przez u if narkotyku z maku indyjskiego i mimo zakazu rządu chińskiego importowania opium przemycał* js do Chin. Rząd chiński uciekł się wówczas do stanowczego kroku; kazał zni
CORAZ M NIEJ BEZROBOTNYCH W P OL S CE .
Od szeregu miesięcy obserwuje się na terenie naszego kraju spadek bezrobocia, Pozostaje to w związku z ożywieniem, jalue panuje w szeregu przemysłów oraz ze wzmożonymi robotami, prowa
dzonymi przez Fundusz Pracy.
W dniu 1 sierpnia br. liczba bezrobotnych na terenie Polski, wynosiła według danych wojewódzkich biur Funduszu Pracy ogółem 277.830 osób wobec 293.025 na dzień 1 lipca br. Również w porównaniu z tym samym okresem roku ubiegłego ilość bez
robotnych wykazuje pewne zmniejszenie, gdyż w dniu 1 sierpnia 1936 r. zarejestrowanych było w Polsce ogółem 284.000 bezrobotnych.
szczyć w K a n t o u i e zapasy angielskiego opium w ilości przeszło 20 tysięcy s k rz yń i odmówił odszkodowauia za nie, jakiego zażądali Anglicy.
To doprowadziło do wojny, znanej w historii pod nazwą „wojny opiumowej“. Wojna ta t r w a ł a dwa lata i skończyła się zwycięstwem Anglików, którzy wymusili na C hi na ch pokój z awa rt y 29 sierpnia 1842 r. w Nankinie.
P odpi s any wówczas t r a k t a t otworzył dla h a n dlu augielskiego (potem i dla i n n y c h mocarstw) pięć portów; Szaughnj, K a n t o n , Amoj, F u c ho u , Ningpo. F i n a ł tej wojny stał się p u n k t e m z w ro tn y m w historii stosunków chińskich ze światem; odtąd E u r o p a , a w ślad za nią i Ja
ponia, wykorzystując najbłahsze nieporozumie
nia, wymusza n «Chinach za pomocą zbrojnych ekspedycji coraz nowe ustępstwa i odszkodo
wania na swoją korzyść.
T r a k t a t n a n k i ń s k i z 1842 r. odbił się jednak dobrze na losach S z a n g h a j u jako portu (S za n gh a j po c h i ń sk u Sz a ng hai znaczy ( m i a sto) nad morzem“ — „ sz a ug“ nad, „ h ai “ morze);
na miejsce rzadko rozsianych przed 90 laty osad c h i ńs ki c h na niskim i z amu l on y m brzegu wyrosło jedno z największych i n a jw s p a n i a l szych miast świata i największy port Wschodu.
W kr ó t c e po zawarciu t r a k t a t u zaczęli do S z a n g h a j u napływać Anglicy zakładając tu wszelkiego rodzaju przedsiębiorstwa. K o r z y s t a jąc z osiągnięć Anglików, tych s amych praw w portach t r a k t a t o w y c h zażądały w r. 1844 S t a n y Zjednoczone A. P., z kolei F r a nc j a, a potem inne państwa.
Z czasem powstały w S z a n g h a j u trzy odrębne a dminis tra cyjni e t e r y t o r i a : Dzielnica Międzynarodowa, Koncesja F r a n c u s k a i Wielki S z a n g h a j . Wielki S z a n g h a j jest jednost ką a d m in i s t r a cy j ną c h iń s k ą bardzo świeżej daty.
Obejmuje on Czapei, Nauton, P u t u n g i Uosung.
Chi ńska część zajmuje 95 proc. powi«r»*bni miasta (860 km. kw.), ale jest słabiej zal ud
niona w porównaniu z cudzoziemskimi częś
ciami miasta. F r a n c u s k a Koncesja najmniejsza część Sz anghaju zajmuje ok. 10 km. kw.
Znaczenie Międzynarodowej Dzielnicy jest nie
propor cjonalne do jej rozmiarów: zajmuje no*
zaledwie 22 km. kw., czyli mniej niż 3 proc.
ogólnej powierzchni miasta, a stanowi ośrodek handlowego i przemysłowego życia S z a n gh a j u.
Z 3 i pół miliona mieszkańców S z a n g h a j u na Dzielnicę Międzynarodową p rz ypa da ok. 1,5 miliona.
O c i ąg ły m rozwoju S z a n g h a j u świadczą najwymowniej cyfry jego zaludnienia w c i ą g "
ostatnich k il ku n as t u l a t : w r. 1920 Szanghaj liczył 1.578.000 mieszkańców, w dziesięć lat potem już 2.928.000 mieszk., a obaanie liczy ok. 3 i pół miliona mieszkańców. Niezwykłemu wzrostowi ludności towarzyszy rozwój Szang haju jako portu i metropolii handlowej Chin.
Przeszło 40 proc. c hi ńsk ieg o h and lu z a g r a nicznego p r z y p ad a na Szanghaj, który pobi*r*
prawie połowę wszystkich ceł chińskiej komory celnej morskiej, stanowiących jedno z głównych źródeł dochodów rządu nankiuskiego.
Wspaniała n a t u r a l n a droga wodna otwjęr*
wielkiemu portowi olbrzymi „ h i n t e r l a u d “, obaj mający około 200 milionów lud?,i. Około pojow*
chińskiego t e ryt or i om, a ekomonimziiie o«j ważniejsza pniowa Chin .jest obsługiwana prze*
Sza ng haj .
S z an g h a j jest nie t ylko pierwszym porte®
morskim Chin i ich handlową metropolią, jest on również głównym ośrodkiem przemysłowym k ra j u. Su ro wc e pły ną do niego ze wszystkich części k r a j u i z zagranicy. W samej Dzielnicy Międzynarodowej jest obecnie 60 przędzalni bawełny, 90 przędzalni jedwabiu, 160 f a b r yk papierosów i tytoniu, 60 zakładów i n ż y n i e r y j nych, 40 d r u k a r n i , 5 doków o krę towyc h, 35 h u t żelaznych i wiele i nn yc h zakładów p rz e
mysłowych.
Dla J a p o n i i posiadanie S z a n g h a j u nzuacza nie t ylko kontrolę nad najbogat szym portem ch iński m. Daje jej ono możność d re no wan ia bogatego „ h i n t e r l a n d n “, jako też otwiera drogę do o pa nowania J a r i g t s a k i a u g u . Oku pa cja S z a n g h a j u i opanowanie doliny J a u g t s e k i a u g u leżą na linii japońskiego vplanu „ i m p e r i u m k o n t y n e n t a l n e g o “, k on sek we nt ni e i beawględniw przeprowadzanego prze* J a p o n i ę w ciągu ostat nich lat.
Talafmt Ul ii» t a m f# gmtop.
G a z e t a N e w s k a
Abonament miesięczny w ekspedycji 90 groszy, z opłatą pocztową 1,— złoty. W razie wypadków, spowodowanych siłą wyższą, przeszkód w zakładzie lub tym podobnych nie przewidzianych okoliczności, wydawnictwo nie odpowiada za dostarczenie pisma, a abonenci nie mają prawa domagać się niedostarozonych numerów lub odszkodowania.
Od ogłoszeń pobiera się za 1-łam. wiersz 30 groszy.
Reklamy przed dziełem ogłoszeń wiersz 36 groszy. —
„Gazeta Nowska* wychodzi 1 raz tygodniowo a miano
wicie w piątek. — Wydawca, drukiem i nakładem Władysława Wesołowskiego w Nowem (Pomorze).
Prenumerata płatna zgóry.Ogłoszenia płatne natyohra.
Redaktor odpowiedz. Władysław Wesołowski, Nowe.
¡r»*> Do przyjęcia do kszej Komunii św . polecam w wielkim wyborze po cenach najtańszych.
O d z i e ż d l a c h ł o p c ó w :
Granatowe ubrania 6,75 do 8,50 zł. — Granatowe czapki od 90 groszy. — Kołnierze Słowackiego od 85 gr* — Czarne pończochy od 50 gr. — Buciki sznurowane od 5,95 zł»
D l a d z i e w c z ą t :
Jedwab do prania 1,35, 1,50, 1,95 i 2,20 zł. — Eoliene (jedwab) 1,35 do 3,50 zł, — Crepe Mongoł (jedwab) 2, zł. — Jedwab czysty 3,50 i 3,95 zł. — Woale białe 1,95 i 2,50 zł. — Wełniana popelina kolorowa 1,35, 2,25, 2,40 i 3, zł. - - Wełniana popelina biała. — Białe pończochy. — Trzewiki białe 2,75 zł. — Wazeiką bieliznę.
W. Jażdżewski, Nowe
B Ł A W A T Y . K O N F E K C JA . G A L A N T E R IA . O B U W IE ,
i
Dnia i8 sierpnia br. zasnąłjw Bogu po krótkich i ciężkich cierpieniach, opatrzony Sakramentami św., nasz kochany brat, szwagier, wujek i kuzyn
Ś. p.
Antoni Klemens
w ł a ś c i c i e l a p t e k i
-
w 56 roku życia, o czym donosi w imieniu w ciężkim smutku pogrążonej rodziny
Władysław Klemens.
Toruń, Gniewkowo, Nowe, Bydgoszcz, Pelplin, Wrocław,
dnia 18 sierpnia 1937 r.
Eksportacja z domu żałoby przy ul. Król. Jadwigi róg Rynek Nowomiejski odbędzie się w piątek po południu o godz. 4 na Plac Bankowy, skąd nastąpi przewiezienie zwłok do Gniewkowa.
Nazajutrz msza św. z wigiliami w kościele parafialnym w Gniewkowie o godz. 10 przed poł. po czym złożenie zwłok do grobowca rodzinnego.
Osobnych zawiadomień nie wysyła się.
K Co zdziałały^dla biednych
O R G A N I Z A C J E C H A R Y T A T Y W N E D I E C E Z J I C H E Ł M I Ń S K I E J W R O K U
S P R A W O Z D A W C Z Y M 1936-37.
Związek Towarzystw Charytatywnych Diecezi1 Chełmińskiej opracował sprawozdanie z akcii chary
taty w n i wszystkich organizacji wchodzących w jego skład, z którego wynika, że:
„ CARITAS”
z swymi 3 Okręgami, 119 Wydziałami Parafial
nymi — razem 356 placówek: udzielił pomocy w na- turaliach za 93.243,31 zł, w gotówce za 28 236,32 zł, rodzin wspierano stale 6026, doraźnie 11771. osób pojedynczych wspierano 33643, dzieci 4243. Wydano 312702 obiadów wartości 58.249,02 zł. Opiekowano się 4703 chorymi osobami. Wydano noclegów 5458.
Postarano się o pracę 5442 osobom.
Ogólny dochód wyniósł na rok sprawozdawczy 300.360.14 zł. Rozchód — 300 360,14 zł.
STÓW. PAŃ MIŁOSIERDZIA ŚW. WINCEN
TEGO A PAULO, liczące 55 Stowarzyszeń, posiadaią:
1058 członkiń czynnych, 4589 wspierających Na stałej opiece Stowarzyszenia Pań Miłosierdzia było rodzin i samotnych razem 4804 osób; dla przeszło 1357 dzieci dostarczono mleka, Do I-szej Komunii św.
ubrano całkowicie i częściowo 1659 dzieci za 16.062.42 złotych. Wydano śniadań i obiadów prywatnych względnie z instytucji — przeszło 160000, a z włas
nych funduszy wydano przeważnie dla dzieci 9020 śniadań i podwieczorków. Gwiazdką obdarzono 8719 osób. Święconym 7821 osób, — z okazji innych uro
czystości — 8268 osób. Lekarstw wydano na sumę 1.655,— zł.
Ogólny dochód wyniósł 185.940 05 zł. Rozchód — 165.065,10 zł.
POM. STÓW. ŚWIETLIC CHARYTATYWNYCH posiada obecnie cztery świetlice, liczące 622 dzieci.
Ogólny dochód wyniósł 60.142,63 zł. Rozchód — 60.142,63 zł.
A więc jak wynika z powyższego sprawozdania.
Organizacje zrzeszone w Związku Towarzystw Cha
rytatywnych Diecezji Chełmińskiej wydały na akcję charytatywną 525.567,87 zł. A więc prawie przeszło pół miliona złotych.
Ogłoszenie.
W niedzielę, dnia 22 sierpnia br. odbędzie się w Nowem zjazd Katol. Stowarzyszeń Młodzieży.
Proszę Szanownych Obywateli miasta o udeko
rowanie w tym dniu swych domów flagami o bar
wach narodowych i kościelnych.
(—) Kuchczyński, burmistrz.
O U M O Ż L I W I E N I E Ś C I Ą G A N I A
N AL E ŻN O ŚC I ZA S P O Ż Y T E A L K O H OL E . Na podstawie przepisów obowiązującej ustawy nie można dochodzić w drodze skargi należytości skredytowanych za napoje alkoholowe sprzedane detalicznie, a zwłaszcza za podane na miejscu do spożycia. Przepis ten naraża restauratorów na znaczne straty, gdyż w praktyce pozwala on nadużycia w tej dziedzinie, albowiem konsument po spożyciu alkoholu zawiadamia dopiero restauratora o nie możności za
płacenia należności. W niektórych wypadkach można uciec się do pomocy policji, częściej jednak restau
rator znając konsumenta, lub nie chcąc sprowadzać policji do lokalu nie melduje skargi, a wówczas poz
bawiony jest możności ściągnięcia swojej należności.
Wobec powyższego przedstawiciele polskiego przemysłu restauracyjnego zwrócili się do minister
stwa skarbu z prośbą o przeprowadzenie w przepi
sach ustawy zmiany w tym duchu, aby dopuszczalna była ściągalność należności za spożyte i nie zapłacone napoje alkoholowe w restauracjach.
i'ii nuiłWHiiifii|iiffuiw "i1 M ffinii tiiriB W iB iT jitiiin iiw w iw w ii n m tm m m n m m m u M in m i*
Wielki jarmark na bydło i konie
odbędzie się w Nowem w czwartek, dnia 26 bm.
Nowe, dnia 19 sierpnia 1937 r.
(—) Kuchczyński, burmistrz.
I n s t a l a c j e
e l e k t r y c z n e na światło i siłę
wykonuje fachowo i tanio
Fa Kleiiiwachter
właśc. H. Piontkowski.
Firma koncesjonowana.
Obwieszczenie
o rejestracji poborowych.
Podaje się do publicznej wiadomości, że w myśl art. 24 ustawy z dnia 25 maja 1924 r. o powszech
nym obowiązku wojskowym (Dz. U. R. P. nr. 60-1933 poz. 455) w dniu 1 września br. rozpoczyna się re- jestraoja poborowych i trwać będzie do 30 września br. włącznie.
Do rejestracji obowiązani są zgłosić się osobiście w Zarządzie Miejskim w godzinach urzędowych (od 8-mej do 12-tej) wszyscy mężczyźni, urodzeni w roku 1919, posiadający na terenie tut. gminy miejskiej swoje miejsce zamieszkania, przynosząc ze sobą wszelkie dokumenty, stwierdzające tożsamości osoby, datę i miejsce urodzenia, zawód i wykształce
nie (świadectwa szkolne).
Osoby, które nie mają miejsca zamieszkania lub których miejsce zamieszkania nie jest znane, obo
wiązane są zgłosić się do rejestru poborowych w za
rządzi© gminy miejsca pobytu.
Winni zaniedbania obowiązku zgłoszenia się do rejestracji w podanym terminie, karani będą grzywną do 3.000 zł i aresztem do 3 miesięcy albo jedną z tych kar, zgodnie z art. 99 wyżej wymienionej ustawy.
Nowe, dnia 11 sierpnia 1937 r.
(—) Kuchczyński, burmistrz.
5iano z lakiä»
sprzedam.
T. Droszkowski, Nowe, ul. Rybaki.
Do przyjęcia do I Komunii św.
polecam
książki do nabożeństwa, różańce i świece W. Wesołowski.
2 pokoje i kuchnia
do wynajęcia
_______ ____________ _______ _____ _ Rynek 16.
Cellophan
papier przezroczysty i higieniczny do zapraw po?eca ______ _______ ___________ ____ W. Wesołowski.
NAKAZY ZAPŁATY ~
można nabyć w księgarni
W. Wesołowskiego.
