Spis Wykładów i Wykaz Instytucyj Uniwersyteckich. 1930/1931

(1)

KATOLICKI U N IW ER SYTET LUBELSKI

SPIS WYKŁADÓW

I WYKAZ INSTYTUCYJ UNIWERSYTECKICH

ROK AKADEMICKI 1930/31.

f

L U B L IN

N A K Ł A D E M U N I W E R S Y T E T U

(2)

Drukarnia Państwowa w Lublinie.

(3)

KATOLICKI UNIWERSYTET LUBELSKI

POD WŁADZĄ I OPIEKĄ

N A JD O S T O JN IE JS Z E G O

EPISKOPATU POLSKIEGO

DELEGAT EPISKOPATU

JEGO EKSCELENCJA BISKUP LUBELSKI

M A R JA N L E O N F U L M A N

KANCLERZ UNIWERSYTETU

(4)

* , ■■■

V

• •

(5)

SENAT AKADEMICKI

R E K T O R

Ks. Dr. JÓZEF KRUSZYŃSKI V IC E -R E K T O R

v a c a t

SĘDZIA UNIWERSYTECKI:

Dr. Z b i g n i e w P a z d r o . DZIEKAN WYDZIAŁU TEOLOGICZNEGO:

Ks. Dr. P i o t r K r e m e r .

DELEGAT WYDZIAŁU: K s. D r. J a n D ą b r o w s k i . DZIEKAN WYDZIAŁU PRAWA KANONICZNEGO:

K s. Dr. J a n R o t h T. J.

DELEGAT WYDZIAŁU: Ks. Dr. Henryk Insadow ski.

DZIEKAN WYDZIAŁU PRAWA I NAUK SPOŁECZNO-EKONOMICZNYCH:

Ks. Dr. J a n W i ś l i c k i .

PRODZIEKAN: Dr. W i t o l d K r z y ż a n o w s k i . . DZIEKAN WYDZIAŁU NAUK HUMANISTYCZNYCH:

Dr. L e o n B i a ł k o w s k i .

PRODZIEKAN: Dr. H e n r y k Ż y c z y ń s k i .

X V

V \

(6)

I

(7)

SPIS WYKŁADÓW

W R O K U A K A D E M IC K IM

1 9 3 0 /1 9 3 1 .

TRYMESTR 1 JESIENNY OD 1/X 1930 DO 15/XII 1930, TRYMESTR II ZIMOWY OD 8/1 1931 DO 20/111 1931.

TRYMESTR III WIOSENNY OD 21/IY 1931 DO l/YII 1931.

(8)

»V

' • . j

(9)

WYDZIAŁ TEOLOGICZNY

I

NAUKI BIBLIJNE.

Prof. zwycz. Ks. Dr. Józef Kruszyński

Prorok Daniel. Historja, proroctwa mesjańskie, egzegeza ...

Język hebrajski (kurs w y ż sz y )...

„ „ (kurs niższy) ...

Seminarjum biblijne St. T e s t . ...

Prof. Ks. Dr. Hubert Hoem aeker

De Canone et Apocryphis . . . . Parabolae evangelicae. E x e g e s is ...

Geographia b ib lic a ...

Język grecki biblijny (kurs w yższy)...

„ „ „ (kurs n iż s z y ) ...

Seminarjum biblijne N. T.: Quaestiones de Epi- stolis c a th o lic is ...

APOLOGETYKA.

' RELIGJA.

Prof. zwycz Ks. Dr. Józef Kruszyński

Historja religij. Celtowie, Germanowie i ludy skandynawskie ...

2 godz. tyg.

1 godz. tyg.

2godz. tyg.

2 godz. tyg.

1 gocfz. tyg.

2 godz. tyg.

1 godz. tyg.

2 godz. tyg.

1 godz tyg.

(10)

OBJAWIENIE CHRZEŚCIJAŃSKIE.

Prof. zwycz. Ks. Dr. Piotr Kremer

Revelationis supernaturalis notio genuina. Reve-

latio mysteriorum (I t r y m . ) ...3godz. tyg.

Motiva credibilitatis extrinseca (II i III trym.) . 3godz.tyg.

Historja Apologetyki w XIX i XX w... lgo d z.ty g . Seminarjum apologetyczne: Sprawdziany nauki

objawionej według św. A ugustyna... 2godz. tyg.

TEOLOGJA DOGMATYCZNA.

Zast. prof. Ks. Dr. Marjan Morawski

De opificio mundi et de consummatione universi.

In S. Theol. I. q. 4 4 -4 9 ; 6 5 -1 0 5 ; 117—118;

In IV. d. 43—5 0 ...4godz. tyg.

Rozwój teologji Eucharystycznej do w. XII . . lgodz.tyg.

i Seminarjum: Antropologja św. Augustyna . . . 2godz. tyg.

TEOLOGJA MORALNA.

Zast. prof. Ks. Dr. Jan Dąbrowski

De lege: In S. Theol. I-II q. 90—108 (I i II trym.)

De iustitia: In S. Theol. II-1I q. 57—78 (III trym.) 3godz. tyg.

Seminarjum: De virtutibus adnexis iustitiae:

quaestiones selectae (II-II q. 79—122) . . . 2 godz. tyg.

Theologia Mystica sec. s. Thomam et S. Joan-

nem de Cruce ... lgodz.tyg.

Ćwiczenia praktyczne: Spowiednik wobec choro

bliwych stanów swoich penitentów . . . . lgodz.tyg.

TEOLOGJA PORÓWNAWCZA.

Prof. zwycz. Ks. Dr. Piotr Kremer

O Kościele (w ogólności)... .... 1 godz. tyg.

Seminarjum: Nieomylność Kościoła według te

ologji prawosławnej ... 2 godz. tyg.

(11)

Wykł. zlec. Ks. Dr. Michał Niechaj

Zagadnienia o ćjogmacie Niepokalanego Poczę

cia Najśw. Marji P. (I trym.)

O Sakramencie Pokuty i Olejem św. Namaszcze

nia (II i HI t r y m . ) ...lgodz.tyg.

Zast. prof. Ks. Dr. Henryk Insadowski

Prawo Kościoła Wschodniego (z Wydziału

Prawa K a n o n ic z n e g o )... ... . 2godz. tyg.

Wykł. Ks. Konstanty Songajło

Liturgika Wschodnia: Wiadomości ogólne. Li-

turgja św. Jana Złotoustego i św. Bazylego W. 1 godz. tyg.

N a d to z a le c a się

Z WYDZIAŁU NAUK HUMANISTYCZNYCH:

, '♦ z

Prof. zwycz. Dr. Zygmunt Kukulski

Wykłady Instytutu Pedagogicznego, szczególniej

Dydaktyka eksperym entalna... 2 godz. tyg.

Zast. prof. Dr. Bohdan Rutkiewicź

Podstawy biologiczne psychologji eksperymen

talnej ... . ...1 godz. tyg.

Zagadnienie poznania i życia we współczesnej

filozofji francuskiej ( B e r g s o n iz m ) ... 1 godz. tyg.

Seminarjum psychologiczne: Zagadnienie życia w świetle psychologji porównawczej i ekspe

rymentalnej ...2 godz. tyg.

Zast. prof. A leksander K ossowski

Historja w. X V I ... 2 godz. tyg.

(12)

WYDZIAŁ PRAWA KANONICZNEGO.

R o k I.

Prof. nadzw. Ks. Dr. Jan Roth

Elementa philosophiae iuris . ... lgodz. tyg.

De Sacramentis et cultu d i v i n o ...5 godz. tyg.

Prof. zwycz. Ks. Dr. Gommar M ichiels C. I. C. De officiis et beneficiis.

De delictis et p o e n is ...6 godz. tyg.

Prof. nadzw. Ks. Dr. Jan W iślicki

Historja źródeł i literatury prawa Kan...2 godz. tyg.

Prawo kościelne p u b l i c z n e ...2 godz. tyg.

Zast. prof. Ks. Dr. Piotr K ałwa

Zarys prawa polskiego ... 3 godz. tyg.

Zast. prof. Ks. Dr. Henryk Insadow ski

Historja i system prawa rz y m s k ie g o ... 6 godz. tyg.

R o k II.

De Sacramentis et cultu d i v i n o ... 5 godz. tyg.

De processu criminali et matrimoniali r . . . . 1 godz. tyg.

Ćwiczenia z prawa procesow ego... 2 godz. tyg.

(13)

Prof. nadzw, Ks. Dr. Gommar M ichiels C. I. C De officiis et beneficiis.

De delictis et p o e n i s ...6 godz. tyg.

Prof. nadzw. Ks. Dr. Jan W iślicki

Historja źródeł i literatury prawa Kan...2godz. tyg.

Prawo kościelne p u b l i c z n e ... 2 godz. tyg.

Zast. prof. Ks. Dr. Piotr K ałwa

Historja prawa kanonicznego w Polsce . . . . 2godz. tyg.

Prawo kościelne p o l s k i e ... 2 godz. tyg.

Zast. prof. Ks. Dr. Henryk Insadowski

Prawo kościelne w s c h o d n ie ... 2 godz. tyg.

R o k III.

De Sacramentis et cultu d i v i n o ... 5 godz. tyg.

De processu criminali et matrimoniali r . . . . 1 godz. tyg.

Ćwiczenia z prawa procesow ego... 2 godz. tyg.

Prof. zwycz. Ks. Dr. Gommar M ichiels C. I. C. De officiis et beneficiis.

De delictis et poenis ...6 godz. tyg.

SPIS SEM1NARJÓW.

Prof. zwycz. Ks. Dr. Gommar M ichiels

Seminarium ex iure c a n o n i c o ... 2 godz, tyg.

Prof. nadz. Ks. Dr. Jan W iślicki

Seminarjum z prawa kościelnego publicznego . 1 godz. tyg.

Zast. prof. Ks. Dr. Piotr Kałwa

Seminarjum z his. prawa Kan. w Polsce . . . 2 godz. tyg.

(14)

WYDZIAŁ PRAWA I NAUK SPOŁECZNO-EKONOMICZNYCH.

SEKCJA. PRAWNA.

I r o k . Prawo rzymskie (historja i system)

Zast. prof. Ks. Dr. Henryk Insadow ski . . . 6 godz. tyg.

Historja ustroju Polski (zarys urządzeń państwowych i stosunków społecznych Polski przedrozbiorowej w dziejowym rozwoju)

Zast. prof. Dr. B olesław Grużewski . . . . 3 godz. tyg.

Historja prawa sądowego polskiego Polskie prawo prywatne (I trym.)

Polskie p ra w ^ karne (II trym.) / Przewód sądowy polski (III trym.)

Zast. prof. Dr. B o lesła w Grużewski . . . . 2 godz. tyg.

Historja prawa na Zachodzie Europy

Zast. prof. Dr. Jan K a m iń sk i...3 godz. tyg.

Sądownictwo wojskowe na Zachodzie Europy i w Polsce

Zast. prof. Dr. Jan K a m iń sk i... 1 godz. tyg.

Teorja prawa

Prof. zwycz. Dr. Kamil S t e f k o ... 2 godz. tyg.

Etyka (I-II trym.)

Prof. zwycz. Ks. Dr. Antoni Szym ański . . 3 godz. tyg.

(15)

I

II r o k .

Prawo kościelne i państwowe prawo małżeńskie

Prof. nadzw. Ks. Dr. Jan W i ś l i c k i ... 4godz. tyg.

Ekonomja polityczna

Prof. zwycz. Leon W a śc isz a k o w sk i... 2 godz. tyg.

Polityka ekonomiczna

Prof. zwycz. Leon W aściszakow ski . . . . 3godz.tyg.

Prawo polityczne wraz z nauką o państwie

Zast. prof. Dr. Antoni D e r y n g ... 4godz. tyg.

Prawo narodów

Zast. prof. Dr. Cezary B e r e z o w sk i... 2 godz. tyg.

Polityka społeczna (I-II trym.)

Prof. zwycz. Ks. Dr. Antoni Szymański . . 3 godz. tyg.

III r o k .

Skarbowość i prawo skarbowe

Prof. zwycz. Dr. Ignacy C z u m a ... 3 godz. tyg.

Statystyka

Prof. zwycz. Leon W aściszakow ski . . . . 2 godz. tyg.

Prawo karne

Zast. prof. Dr. Ludwik D w o r z a k ... 3 godz. tyg.

Posjępowanie karne

Wykł. zlecone A. Kowalski ... 2 godz. tyg.

Prawo administracyjne (część ogólna)

Prawo administracyjne (część szczegółowa)

Zast. prof. Dr. W it K lo n o w ie c k i... 3 godz. tyg.

Prawo cywilne

Prof. zwycz. Dr. Roman Longchamps de Berier 3 godz. tyg.

(16)

Filozofja prawa (II i III trym.)

Prof. zwycz. Dr. Kamil S t e f k o ... 2godz. tyg.

Ustawodawstwo pracy i opieki społecznej (I-II tym.)

Prof. zwycz. Ks. Dr. Antoni Szym ański . . 3godz.tyg.

IV ro k .

Prawo cywilne

Prof. zwycz. Dr. Roman Longcham ps de Berięr 3 godz. tyg.

Postępowanie ‘sądowo-cywilne

St. Asyst. Dr. Antoni P a s t u s z k a ... 5 godz. tyg.

Prawo handlowe i wekslowe

... 3 godz. tyg.

Prawo międzynarodowe prywatne (II i III trym.)

Zast. prof. Dr. Antoni D e r y n g ...1 godz. tyg.

U W A G A : a) Słuchacze, którzy w szkole średniej nie przechodzili łaciny, mają przedstawić świadectwo złożenia egzaminu z tego przedmiotu przed przystąpieniem do egzaminu z I-go roku.

b) Przed egzaminem z pierwszego roku studjów obowiązuje kolokwjum z etyki; przed drugim — z polityki społecznej.

c) Przed egzaminem z Ii-go roku studjów obowiązuje egza

min z jednego obcego nowożytnego języka (do wyboru:

angielski francuski, niemiecki, rosyjski lub włoski), innego jednak, niż wykazuje świadectwo maturyczne.

d) Na każdym roku studjów obowiązuje jedno seminarjum, proseminarjum lub konwersatorjum.

ĆWICZENIA, PROSEMINARJA I SEMINARJA.

Seminarjum z prawa rzymskiego

Proseminarjum z prawa rzymskiego

Seminarjum z prawa narodów

Zast. prof. Dr. Cezary B e r e z o w s k i... 1 godz. tyg.

(17)

Seminarjum historyczno - prawne (ze szczególnem uwzględnieniem dawnego prawa polskiego: poli

tycznego i sądowego)

Zast. prof. Dr. B o lesła w Grużewski . . . . 2godz. tyg.

Seminarjum z prawa kościelnego

Prof. nadzw. Ks. Dr. Jan W i ś l i c k i ... 2godz. tyg.

Seminarjum statystyczno-ekonomiczne*

Prof. zwycz. Leon W aściszakow ski . . . . 2godz. tyg.

Seminarjum z nauki skarbowości i prawa skarbowego

Seminarjum wyższe z prawa administracyjnego

Prof. zwycz. Dr. Zbigniew P a z d r o ... 2 godz. tyg.

Seminarjum z prawa karnego

Zast. prof. Dr. Ludwik D w o r z a k ... 1 godz. tyg.

Seminarjum z prawa cywilnego

Prof. zwycz. Dr. Roman Longcham ps de Berier 1 godz. tyg.

Seminarjum z polityki społecznej

Ćwiczenia z prawa administracyjnegor

Zast. prof. Dr. Wit. K lo n o w ieck i... 2 godz. tyg.

F

Ćwiczenia z prawa cywilnego

Ml. asyst. Andrzej M o d r z e w s k i ... 2 godz. tyg.

Seminarjum z prawa zach.-eur.

Zast. prof. Dr. Jan K a m iń sk i... . 2 godz. tyg

F

Ćwiczenia z teorji prawa

St. asyst. Dr. Antoni P a s t u s z k a ... 2 godz tyg.

Seminarjum ekonomiczne

Prof. nadzw. Dr. Ludwik G ó r s k i... 2 godz. tyg.

z pomocą mł. asyst, mg. S tanisław a Szczęcha.

Seminarjum z prawa politycznego

Zast. prof. Dr. Antoni D e r y n g ... 1 godz. tyg.

F

Ćwiczenia z prawa politycznego

(18)

SEKCJA EKONOMICZNA.

I r o k . Historja gospodarcza

Imperjum Brytyjskie

Prof. nadzw. Dr. W itold Krzyżanowski . . . 1 godz. tyg.

Historja gospodarcza Stanów Zjednoczonych

Geografja gospodarcza

Historja ustroju Polski (zarys urządzeń państwowych i stosunków społecznych Polski przedrozbiorowej w dziejowym rozwoju)

Zast. prof. Dr. B olesław Grużewski . . . . 4 godz. tyg.

Historja prawa na Zachodzie Europy

Zast. prof. Dr. Jan K am iń sk i...3 godz. tyg.

Teorja prawa (I-II trym.)

Prof. zwycz. Dr. Kamil S t e f k o ...2 godz. tyg.

Etyka (I-II trym.)

Prof. zwycz. Ks. Dr. Antoni Sżym ański . . 3 godz. tyg.

U r o k .

Geografja gospodarcza

Statystyka

Skarbowość i prawo skarbowe

Prof. zwycz. Dr. Ignacy Czuma . . . 4 godz. tyg.

Prawo polityczne wraz z nauką o państwie

(19)

Rachunkowość państwowa (I-II trym.)

Prof. zwycz. Dr. Ignacy Czuma . . . 2godz. tyg.

Księgowość (I-II trym.)

Lekt. C zesław B u s i e w i c z ... 2godz.tyg.

Zarys prawa karnego

Zast. prof. Dr. Ludwik D w o r ź a k ...3godz. tyg.

III rok.

Statystyka

Rachunkowość państwowa (I-II trym.)

Prof. zwycz. Dr. Ignacy C z u m a ... 2 godz. tyg.

Zarys prawa cywilnego

Prof. nadzw. Dr. Kazimierz Przybyłow ski . 3 godz. tyg.

Prawo administracyjne (część ogólna)

Prof. zwycz. Dr. Ignacy Czuma . . . 2 godz. tyg.

Prawo administracyjne (część szczegółowa)

Zast. prof. Dr. Wit K lo n o w ie c k i... 3 godz. tyg.

Ustawodawstwo pracy i opieki społecznej (I-II trym).

Prof. zwycz. Ks. Dr. Antoni Szymański . . 3 godz. tyg.

Ubezpieczenie społeczne

Prof. zwycz. Dr. Zbigniew P a z d r o ... 1 godz. tyg.

Administracja stosunków wyznaniowych i szkolnych

Zast. profsK s. Dr. Piotr K a ł w a ... 1 godz. tyg.

Administracja komunalna (I-II trym.)

Wykł. Marjan S z a y n o w sk i... 2 godz. tyg.

Prawo narodów

Zast. prof. Dr. Cezary Berezow ski . . . . 2 godz. tyg.

(20)

I V r o k .

Prawo narodów

Zast. prof. Dr. Cezary B e r e z o w s k i... 2 godz. tyg.

Administracja gospodarcza

Zast, prof. Dr. Wit K lo n o w ie c k i... 3 godz. tyg.

Teorja zysku

Teorja podziału

Prof. zwycz. Leon W aściszakow ski . . . . 1 godz. tyg.

Polityka społeczna (l-II trym).

Pieniądz

Wstęp do teorji konjunklur

Przedmioty praktyczne

Lekt. mg. Maciej P i a s e c k i ... .... 3 godz. tyg.

Naukowa organizacja pracy

Prawo handlowe i wekslowe

... 3 godz. tyg.

Socjologja (III trym.)

U W A G A : a) Na każdym roku studjów obowiązuje jedno seminarjum, proseminarjum lub konwersatorium.

b) Przed egzaminem z pierwszego roku sHidjów obowiązuje kolokwjum z etyki.

c) Przed egzaminem z Ii-go roku studjów obowiązuje egza

min z jednego obcego nowożytnego języka (do wyboru:

angielski, francuski, niemiecki, rosyjski lub włoski), innego jednak niż wykazuje świadectwo maturyczne.

d) Język łaciński nie obowiązuje.

(21)

*

ĆWICZENIA, PROSEMINARJA I SEMINARJA.

Seminarjum historyczno - prawne (ze szczególnem uwzględnieniem dawnego prawa polskiego: poli

tycznego i sądowego)

Zast. prof. Dr. B o lesła w Grużewski . . . . 2 godz. tyg.

Seminarjum geografji gospodarczej

Seminarjum statystyczno-ekonomiczne

Prof. zwycz. Leon W aściszakow ski . . . . 2 godz. tyg.

Seminarjum wyższe z prawa administracyjnego

Prof. zwycz. Dr. Zbigniew Pazdro . . . 2 godz. tyg.

Seminarjum ze skarbowości i prawa skarbowego

Seminarjum wyższe z polityki społecznej

Proseminarjum ekonomiczne

Ćwiczenia z prawa administracyjnegor

Zast. prof. Dr. W it K lo n o w ie c k i... 4 godz. tyg.

Seminarjum z prawa narodów

Zast. prof. Dr. Cezary B e r e z o w sk i... 1 godz. tyg.

Proseminarjum z prawa zach.-europ.

Zast. prof. Dr. Jan K am iń sk i... 2 godz. tyg.

Ćwiczenia z prawa politycznego

Z a st prof. Dr. Antoni D e r y n g ... 2 godz. tyg.

Seminarjum z prawa politycznego

Seminarjum ekonomiczne

Prof. nadzw. Dr. Ludwik G ó r sk i... 2 godz. tyg.

z pomocą ml. asyst, mg. Stan isław a S zczęch a.

(22)

*

WYDZIAŁ

NAUK HUMANISTYCZNYCH.

Prof. zwycz. Henryk Jakubanis

Historja filozofji s t a r o ż y tn e j...2 godz. tyg.

L ogika... i ... 2 godz. tyg.

Dzieje estetyki i ogólnej teorji sztuki. Część III . . 1 godz. tyg.

Seminarjum filozoficzne:

a) Analiza i interpretacja źródłowa dzieł klasy

ków filozoficznych.

b) Samodzielne prace pp. Studentów z różnych działów filozofji jako ekskursy interpretacji

p o w y ż s z e j ... 2 godz. tyg.

Zast. prof. Dr. Bohdan Rutkiewicz

Psychologja o g ó l n a ... . 3 godz. tyg.

Podstawy biologiczne psychologji eksperymentalnej . 1 godz. tyg.

Zagadnienie poznania i życia we współczesnej filo

zofji francuskiej... 1 godz. tyg.

Seminarjum psychologiczne na temat:

Zagadnienie życia w świetle danych psychologji

porównawczej i ek sp e ry m en taln ej... 2 godz. tyg.

Prof. zwycz. Ks. Dr. Antoni S zy m a ń sk i!

Etyka (I-II t r y m . ) ... 3 godz. tyg.

(23)

Prof. zwycz. Dr. Zygmunt Kukulski

Wstęp do p e d a g o g ik i...1 godz. tyg.

Historja pedagogiki now ożytnej...1 godz. tyg.

Dydaktyka eksperymentalna (1-11 t r y m . ) ... 2 godz. tyg.

Charakterystyka ucznia (III trym.) . . ... 2 godz. tyg.

Proseminarium pedagogiczne:

Referaty sprawozdawcze z dzieła: Florjan Zna

niecki „Socjologja wychowania”, t. II; Urabia

nie osoby w ychow anka... 2 godz. tyg.

Seminarjum pedagogiczne:

a) Analiza dzieła: Bohdan Nawroczyński „Zasady nauczania”.

b) Referaty i samodzielne prace z zakresu peda

gogiki ...2 godz. tyg.

Prof. zwycz. S tan isław Szober

Historyczno-porównawcza gramatyka języka łacińskiego

(Ml trym.) . . 2 godz. tyg.

(III trym.) . . 1 godz. tyg.

Gramatyka porównawcza języka starosłowiańskiego

(I-II trym.) . . 1 godz. tyg.

(III trym.) . . 2 godz. tyg.

Prof. nadzw. M ieczysław Popław ski

Sofokles, Król E d y p ... ...2 godz. tyg.

Juljusz C e z a r ... ...2 godz. tyg.

Proseminarjum stylistyczne łacińskie ... 2 godz. tyg.

Seminarjum filologiczne: Życiorysy Cezara i Augusta

(S w e to n ju s z )... ...2 godz. tyg.

Prof. zwycz. Konstanty Chyliński

Dzieje starożytne Europy Zachodniej ... 2 godz.tyg.

Dzieje Azji Przedniej w epoce k la s y c z n e j... 1 godz. tyg.

Seminarjum historji sta ro ż y tn e j... 2 godz. tyg.

Prof. hon. Stanisław Ptaszycki

Dzieje Litwy w epoce Jagiellońskiej (III trym ) . . . 1 godz. tyg.

(24)

Prof. zwycz. Dr. Leon B iałkow ski

Dzieje Polski od połowy XVII w. do czasów .Stani

sława A u g u s t a ...

Heraldyka i genealogja (I t r y m . ) ...

Archiwistyka nowoczesna (I t r y m . ) ...

Dzieje Rusi w wiekach średnich (II try m .)...

,, ,, ,, ,, ,, (III trym.) . . . . Paleografja łacińska (II t r y m . ) ...

„ „ (III try m ) ... .... . . . . Seminarjum h is to r y c z n e ...

Zast. prof. Aleksander K ossow ski

Wiek X V I ...

Historja Rosji w XIX w...

Proseminarjum h isto ry czn e...

Prof. zwycz. Dr. W iktor Hahn

Dzieje literatury polskiej r e n e s a n s o w e j...

Dzieje literatury dramatycznej w P o ls c e ...

Proseminarjum historji literatury p o l s k i e j ...

Prof. nadzw. Dr. Henryk Życzyński

Modernizm p o lsk i... . . Literatura polska w kraju po 1831 r...

Analiza d r a m a t u ... ...

Seminarjum wyższe historji Jiteratury polskiej . . . Prof. nadzw. Dr. W itold D oroszew ski

Język polski . ...

Proseminarjum języka p o l s k i e g o ...

Seminarjum języka p o lsk ieg o ...

Prof. zwycz. Dr. Stanisław Stroński

Przegląd ogólny głównych dziejów językoznawstwa francuskiego na tle ro m a ń s k ie g o ...

Najstarsze piśmiennictwo włoskie i D a n t e ...

Seminarjum: stare teksty i sprawozdania z zakresu nowszej literatury francuskiej...

2 godz. tyg.

1 godz. tyg.

2 godz. tyg.

1 godz. tyg.

2 godz. tyg.

3 godz. tyg.

2 godz tyg.

2 godz. tyg.

2 godz tyg.

2 godz. tyg.

1 godz. tyg.

2 godz. tyg.

1 godz. tyg.

2 godz. tyg.

(25)

PLAN STUDJÓW

na Wydz. Nauk Humanistycznych w r. ak. 1930/31.

I. GRUPA FILOZOFICZNA.

Przedm ioty obow iązujące w I. r.

Psychologia o g ó l n a ... 3g. tyg. Prof. B. Rutkiewicz Etyka (I-II tym ) ... 3g. tyg. Ks. Prof. A. Szymański

•

Przedm ioty obow iązujące w r. 1 — II.

L o g i k a ... 2 g. tyg. Prof. H. Jakubanis Przedm ioty i ćw iczenia obow iązujące w szystkich

filozofów : Dzieje estetyki i ogólnej teorji

sztuki. Część I I I ... Ig .ty g . Prof. H. Jakubanis Historja filozofji starożytnej . . 2g. tyg. Prof. H. jakubanis Seminarjum filozoficzne:

a) Analiza i interpretacja źró

dłowa dzieł klasyków filo

zoficznych.

b) Samodzielne prace p p. stu

dentów z różnych działów filozofji jako ekskursy in

terpretacji powyższej . . 2g. tyg. Prof. H. Jakubanis Podstawy biologiczne psycho-

logji eksperymentalnej . . . Ig.tyg. Prof. B. Rutkiewicz Zagadnienie poznania i życia

we współczesnej filozofji fran

cuskiej ...Ig .ty g . Prof. B. Rutkiewicz

(26)

Seminarjum psychologiczne. Za

gadnienie życia w świetle zdo

byczy psychologji porównaw

czej i eksperymentalnej . . . 2g. tyg. Prot. B. Rutkiewicz PRZYPISEK A. Wszystkich studentów grupy filozoficznej, przy

przejściu na rok II studjów, obowiązują egza

miny z języków niemieckiego i francuskiego, najpóźniej zaś przy przejściu na r. III — egza

min z języka greckiego. Zaleca się jednakże egzaminy powyższe składać w terminach naj

wcześniejszych.

PRZYPISEK B. Studentów dalszych grup (II—VI włącznie) obo

wiązuje na I r. studjów:

Psychologja o g ó l n a ... 3g. tyg. Prof. B. Rutkiewicz Etyka (I-II t r y m . ) ... 3 g. tyg. Ks. Prof. A. Szym ański

N a II r o k u s tu d jó w :

L o g i k a ... .... 2 g. tyg. Prof. H. Jakubanis PRZYPISEK C. Studentów wszystkich grup obowiązują:

N a II r o k u s tu d jó w :

Wstęp do pedagogiki . . . . Ig .ty g . Prof. Z. Kukulski Historja pedagogiki nowożytnej lg . tyg. Prof. Z. Kukulski

N a III r o k u s tu d jó w :

Historja pedagogiki nowożytnej 1 g tyg. Prof. Z. Kukulski Dydaktyka eksperymentalna

(I-II t r y m . ) ...2g.tyg. Prof. Z. Kukulski Charakterystyka ucznia (III trym.) 2 g. tyg. Prof. Z. Kukulski Proseminarjum pedagogiczne . 2g. tyg. Prof. Z. Kukulski

N a IV r o k u s tu d jó w :

Historja pedagogiki nowożytnej 1 g. tyg. Prof. Z. Kukulski Dydaktyka eksperymentalna

(I-II t r y m . ) ...2g.tyg. Prof. Z. Kukulski

(27)

Charakterystyka ucznia (III trym.) 2 g. tyg. Prof. Z. Kukulski Seminarjum pedagogiczne . . . 2g. tyg. Prof. Z. Kukulski

UWAGA! Wybrane powyżej przedmioty pedagogiczne i rozdzie

lone na trzy lata studjów obowiązują wszystkich kandy

datów (tki) na nauczycieli szkół średnich, gdyż czeka ich (je) w myśl przepisów Ministerstwa W. R. i O. P.

po uzyskaniu dyplomu Wydziału Nauk Humanistycz

nych i odbyciu dwuletniej praktyki nauczycielskiej, egzamin pedagogiczny przed Komisją egzaminów pań

stwowych na nauczyciela szkół średnich.

II. GRUPA FILOLOGJI KLASYCZNEJ.

Przedm ioty obow iązujące w szystkich klasyków:

Historja filozofji starożytnej’ . . 2g. tyg. Prof. H. Jakubanis Dzieje starożytne Europy Za

chodniej ... 2g. tyg Prof. K. Chyliński Dzieje Azji Przedniej w epoce

klasycznej... Ig.tyg. Prof. K. Chyliński Juljusz C e z a r ... 2g. tyg. Prof. M. Popławski Historyczno porównawcza gra

matyka języka łacińskiego . . 2g. tyg. Prof. S. Szober

Ć w iczenia i sem inarja obow iązujące w szystkich klasyków:

Proseminarjum stylistyczne ła

cińskie . . ... 2 g. tyg. Prof. M. Popław ski Seminarjum filologiczne. Życio

rysy Cezara i Augusta (Swe-

to n ju sz )... 2g. tyg. Prof. M. Popław ski Seminarja i przedm ioty obow iązujące w r. III i IV:

Seminarjum historji starożytnej (dla studentów, którzy rozu

mieją tekst g re c k i)...2g. tyg. Prof. K. Chyliński Sofokles, Król E d y p ...2g. tyg. Prof. M. Popławski

(28)

Seminarjum filozoficzne (patrz

grupa filozoficzna)... 2g.tyg. Prof. H. Jakubanis

PRZYPISEK. Patrz przypiski B i C przy końcu wykazu przed

miotów grupy filozoficznej. Pozatem obowiązuje egzamin z jednego języka nowożytnego przy przej

ściu z I-go na Il-gi rok studjów.

III. GRUPA HISTORYCZNA.

Przedm ioty obow iązujące w szystkich historyków:

Dzieje starożytne Europy Za

chodniej . . ... 2g. tyg. Prof. K. Chyliński Dzieje Azji Przedniej w epoce

klasycznej... Ig.tyg. Prof. K. Chyliński Wiek X V I...3g.tyg. Prof. A. K ossow ski Dzieje Polski od poł. XVII w.

do czasów Stanisława Augusta 2g. tyg. Prof. L. B iałkow ski Dzieje Rusi w wiekach średnich

(II trym.) 1 g. tyg.

(III trym.) 2g. tyg. Prof. L. Białkowski Archiwistyka nowoczesna

(I trym.) . . ...Ig .ty g . Prof. L. B iałkow ski Paleografja łacińska (II trym.) 2g. tyg.

(III trym.) 1 g. tyg. Prof. L. Białkowski Dzieje Litwy w epoce Jagielloń

skiej (III trym.) £ ... 1 g. tyg. Prof. S. Ptaszycki Przedm ioty obow iązujące w r. II — IV:

Historja Rosji w XIX w. . . . 2g. tyg. Prof. A. K ossow ski Seminarjum zalecane:

(29)

Prosem inarja i seminarja:

Seminarjum historji starożytnej (dla studentów, którzy rozu

mieją tekst g re c k i)... 2 g. tyg. Prof. K. Chyliński Seminarjum historji Polski

(dla II — IV r . ) ... 2g. tyg. Prof. L. Białkow ski Proseminarjum historyczne

(dla I r . ) . 2g. tyg. Prof. A. Kossowski Przedmioty zalecane.

Historja filozofji starożytnej . . 2 g. tyg. Prof. H. Jakubanis Historja ustroju Polski . . . . 3 g. tyg. Prof. B. Grużewski Historja gosp o d arcza... 2 g. tyg. Prof. L. Górski

PRZYPISEK. Patrz przypisek B i C przy końcu wykazu przed

miotów grupy filozoficznej. Nadto obowiązuje egzamin z jednego języka nowożytnego przy przej

ściu na II rok studjów.

IV. GRUPA POLONISTYCZNA.

Przedm ioty obow iązujące w szystkich polonistów : Dzieje literatury polskiej rene

sansowej ... 2g. tyg. Prof. W. Hahn Dzieje literatury dramatycznej

w P o l s c e ... 2 g. tyg. Prof. W. Hahn Modernizm p o l s k i ... 2 g. tyg. Prof. H. Życzyński Literatura polska w kraju po

1831 r. . . ...2g. tyg. Prof. H. Życzyński Gramatyka porównawcza języka

starosłow iańskiego... Ig .ty g . Prof. S. Szober

Język polski ...2g.tyg. Prof. W. D oroszew ski Przedm ioty i sem inarja obow iązujące w r. 1 — II.

Analiza d ra m a tu ... Ig.ty g .P ro f. H. Życzyński Proseminarjum historji literatury

p o lsk iej...2g. tyg. Prof. W. Hahn

Proseminarjum języka polskiego 2 g. tyg. Prof. W. D oroszew ski

(30)

Seminarjum historji literatury

p o lsk iej... 2 g. tyg. Prof. H. Życzyński

Seminarjum języka polskiego . 2g. tyg. Prof. W. D oroszew ski Dzieje Polski od poł XVII w. do

czasów Stanisława Augusta , 2 g. tyg. Prof. L. B iałkow ski Przedm ioty zalecane:

Dzieje estetyki i ogólnej teorji

sztuki cz. III . . . l g tyg. Prof. H. Jakubanis PRZYPISEK. Patrz przypisek B i C przy końcu wykazu przed

miotów grupy filozoficznej. Nadto obowiązuje egzamin z jednego języka nowożytnego przy przejściu na II rok studjów.

UWAGA! Studentów grupy polonistycznej obowiązuje język grecki w zakresie kursu gimnazjalnego. Przyjęcie do seminarjum języka polskiego uwarunkowane jest zna

jomością języka greckiego.

V. GRUPA ROMANISTYCZNA.

Przedm ioty i ćw iczen ia obow iązujące w szystkich rom anistów:

Przegląd ogólny głównych dzie

jów językoznawstwa francu

skiego na tle romańskiego . 2g. tyg. Prof. S. Stroński Najstarsze piśmiennictwo wło

skie i D a n te ... 2g.tyg. Prof. S. Stroński Historyczno-porównawcza gra

matyka języka łacińskiego . . 2g. tyg. Prof. S. Szober Seminarjum romanistyczne . . 2g. tyg. Prof. S. Stroński Konwersatorjum francuskie . . 2g. tyg. Lekt. M. M iaskowska

Przedm ioty zalecane:

Modernizm polski (I trym.) . . 2 g, tyg. Prof. H. Życzyński Dzieje estetyki i ogólnej teorji

sztuki cz. III , , ... 1 g tyg. Prof. H. Jakubanis Seminarja i przedm ioty obow iązujące w r. III — IV:

(31)

PRZYPISEK. Patrz przypiski B i C przy końcu wykazu przed

miotów grupy filozoficznej. Przy przejściu na r. II studjów obowiązuje egzamin z języka francu

skiego. Nadto pożądana jest znajomość języka nie

mieckiego lub angielskiego dla celów naukowych.

VI. GRUPA PEDAGOGICZNA.

Przedm ioty obow iązujące w szystkich pedagogów : Psychologja o g ó l n a ... 3g. tyg.

Etyka (I—II trym.) . . . 3g. tyg.

L o g i k a ... 2 g. tyg.

Podstawy biologiczne psycho

logii eksperymentalnej . . . Ig .ty g . Zagadnienie poznania i życia we

współczesnej filozofji francu

skiej ... Ig . tyg.

Historja filozofji starożytnej . . 2g. tyg.

Wstęp do pedagogiki . . . . Ig.tyg.

Historja pedagogiki nowożytnej 1 g. tyg.

Dydaktyka eksperymentalna

(I—-II trym.) . ...2g. tyg.

Charakterystyka ucznia (III trym.) 2 g. tyg.

Prof. B. Rutkiewicz Ks. Prof. A. Szym ański

Prof. H. Jakubanis Prof. B. Rutkiewicz

Prof. B. Rutkiewicz Prof. H. Jakubanis Prof. Z. Kukulski Prof. Z. Kukulski Prof. Z. Kukulski Prof. Z. Kukulski Proseminarjum i seminarjum:

Proseminarjum pedagogiczne

(I—II rok) 2 g. tyg. Prof. Z. Kukulski Seminarjum pedagogiczne

(III—IV rok) 2 g. tyg. Prof. Z. Kukulski

PRZYPISEK: Poza tern do wyboru jeden z następujących przed

miotów (dodatkowych): filologja klasyczna, filologja polska, filologja francuska, historja. Nadto obowiązuje egzamin z jednego języka nowożytnego przy przejściu na II rok studjów. Oprócz tego pożądana jest znajomość drugiego języka nowo

żytnego.

(32)

VIII. LEKTORATY JĘZYKÓW STARO- I NOWOŻYTNYCH.

Język ła c iń s k i... 4 g tyg. Prof. M. P opław ski Język grecki (kurs niższy) . . 2 g. tyg. Prof. M. P opław ski Język grecki (kurs wyższy) . . 2g. tyg. Prof. M. Popław ski Język francuski (kurs niższy) . 2g. tyg. Lekt. M. M iaskowska Konwersatorjum francuskie . . 4g. tyg. Lekt. M. M iaskowska Język niemiecki (kurs wyższy) . 2g. tyg. Lekt. S. W ołkow icka Język niemiecki (kurs niższy) . 2g. tyg. Lekt. S. W ołkow icka Język a n g i e l s k i ... 2g. tyg. Lekt. S. W ołkowicka

(33)

P O R A D N I K * •

W SPRAWIE STUDJÓW HUMANISTYCZNYCH

(34)

I

(35)

W skazówki w sprawie studjów filozoficznych.

Studenci Wydziału Nauk Humanistycznych prowadzą studja z filozofji ścisłej z różnym stopniem pogłębienia w zależności od tego, na jaką sekcję wydziałową wstępują, t. j. jaką grupę przedmiotów wybierają w charakterze fachu właściwego. Za

sadniczo możliwe są t r z y r ó ż n e p o z i o m y akademickich studjów filozoficznych:

A. Studja z zakresu nauk filozoficznych, obowiązujące słuchaczy wszystkich grup wydziałowych.

B. Studjum filozofji ścisłej, obranej w charakterze fachu dodatkowego, obok innego fachu, podstawowego, np. obok filologii klasycznej, historji, polonistyki i t. d.

C. Studjum filozofji ścisłej, obranej w charakterze fachu głównego, zasadniczego.

A) W myśl Rozporządzenia Min. W. R. i O. P. z dnia 26 listopada 1925 roku od wszystkich studentów Wydziału Nauk Humanistycznych, pragnących- uzyskać stopień magistra z ja

kiegokolwiek zakresu nauk, wymagany jest egzamin, stwierdza

jący znajomość głównych zasad nauk filozoficznych. Zgodnie z uchwałą Rady Wydziałowej, na całość owego egzaminu zbio

rowego składają się następujące cztery przedmioty: 1) psycho- logja, 2) logika, 3) etyka i 4) wstęp do filozof. Wykłady i kolokwja z psychologji i etyki odbywają się każdego roku, natomiast z logiki i wstępu do filozofji — kolejno co drugi rok.

Wysłuchanie każdego z tych przedmiotów i uzyskanie od pro

fesora w indeksie poświadczenia uczęszczania przez trzy try

mestry stanowią warunek dopuszczenia do kolokwjum i następnie do egzaminu powyższego. Celem pogłębienia i ułatwienia studjów w zakresie filozofji można zalecać ponadto przesłuchanie ja

(36)

kiegoś innego wykładu pokrewnego jużto o charakterze ogól

niejszym, jużto monograficznego, albo też udział czynny lub chociażby bierny w odnośnych ćwiczeniach proseminaryjnych resp. seminaryjnych. Przytem, abstrahując od różnic w inkli

nacjach indywidualnych, za najbardziej celowy należy uważać wybór takiego przedmiotu, który ma bliższy związek z fachem zasadniczym danego studenta. Naprz., słuchacz grupy histo

rycznej albo filologji klasycznej najwłaściwiej uczyni, obierając sobie dodatkowo, celem gruntowniejszego poznania, któryś z problemów, względnie działów historji filozofji; słuchacz grup literackich lub przyszły pedagog ewentualnie wybierze zagad

nienia z dziedziny psychologji, logiki, metodologji, teorji poz

nania, etyki, estetyki i t. d.

Wskazówki, dotyczące najbardziej racjonalnych metod i spo

sobów przyswajania sobie wiedzy w zakresie dyscyplin powyżej wymienionych, tudzież systematyczne wykazy oraz szczegółowe charakterystyki i oceny niezbędnych źródeł, opracowań nauko

wych i podręczników — bywają reguralnie podawane przez pro

fesorów w toku wykładów ex cathedra, na ćwiczeniach semi

naryjnych, wreszcie na konferencjach prywatnych jużto bezpo

średnio po wykładach, jużto w godzinach ad hoc wyznaczonych.

Zaleca się przykładać baczną uwagę i prowadzić dokładne zapiski z tych rozumowanych przeglądów bibljograficznych, wreszcie zwracać się osobiście, po bardziej szczegółowe informacje i rady, do wykładających, albowiem same tylko spisy autorów i dzieł, bez bliższego sprecyzowania ich charakteru i metody oraz kie

runku filozoficznego, jaki reprezentują, — nie osiągają celu i stają się częstokroć bezużyteczne, względnie nawet szkodliwe, o ile nowicjusz, zdany na łaskę przypadku, dobiera sobie, na pod

stawie martwych schematów bibljograficznych, pomoce i pod

ręczniki, niedostosowane do stopnia jego zaawansowania w filo

zofji oraz ogólnego przygotowania naukowego.

Na tern miejscu, w charakterze rady ogólnej, należy z całą energją podnieść konieczność przyswojenia sobie, możliwie naj

wcześniej, należytej znajomości języków obcych. Poza łaciną i greckim, których opanowanie jest niezbędne na wyższym

(37)

szczeblu studjów filozoficznych, możność posługiwania się w ory

ginale dziełami naukowemi, pisanemi w językach francuskim, niemieckim, angielskim i włoskim, zwłaszcza w tych dwu pierw

szych, stanowi prawdziwą conditionem sine qua non wszelkiej rzetelnej pracy w dziedzinie filozofji, nawet na poziomie ele

mentarnym.

B) Studenci, obierający w ramach magisterjum ze swego fachu zasadniczego filozofję ścisłą, jako dodatkowy przedmiot drugoplanowy, winni się wykazać z bardziej pogłębionej znajo

mości podstaw wiedzy filozoficznej Drogi, prowadzące do osią

gnięcia tego celu, są różne i zależą w znacznej mierze od wa

runków indywidualnych: charakteru fachu zasadniczego, uzdolnień oraz zainteresowań osobistych. I tutaj jednak można ustalić pewne normy wytyczne, jako najbardziej celowe w większości wypadków.

Otóż ugruntowanie, pogłębienie i żywa systematyzacja in concreto wiadomości, nabytych w ramach powyżej wyłuszczo- nego a wszystkich studentów humanistów obowiązującego mi

nimum wymagań z zakresu nauk filozoficznych (punkt A), mogą być osiągnięte w sposób najbardziej pewny przez odpowiednie Studja nad dziejami filozofji.

Racjonalna metoda tych studjów będzie polegała na tern, aby, po dokładnem opanowaniu całokształtu przedmiotu w jego zasadniczych linjach rozwojowych na podstawie dobrego pod

ręcznika, ześrodkować całą uwagę na jakimś jednym, względnie kilku punktach (działach, okresach, kierunkach, problemach lub, wreszcie, poszczególnych myślicielach klasycznych), celem bez

pośredniego syntetycznego wejrzenia do żywego potoku twór

czości filozoficznej.

Równolegle z tern, posługując się metodą analogiczną, na

leży pogłębić i rozszerzyć dotychczasowy zasób wiadomości z zakresu filozofji systematycznej według wyboru indywidualnego:

metafizyki z jej różnymi działami, teorji i krytyki poznania, psychologji, logiki, etyki, estetyki łącznie z filozofją sztuki, filozofji religji, filozofji dziejów, filozofji kultury ogólnej i t. d.

(38)

Przesłuchanie kursu wykładów o treści odpowiedniej (a więc historycznej i systematycznej), a nawet, w miarę możności, udział czynny w ćwiczeniach seminaryjnych, oczywiście winny być uskutecznione. Również porozumienie się osobiste z odnośnymi profesorami, celem zasiągnięcia rad i wskazówek, należy uważać w tych warunkach za konieczne.

C) Co do studentów, pragnących poświęcić się całkowicie studjom nad filozofją ścisłą w charakterze fachu zasadniczego, poradnik niniejszy musi się ograniczyć li tylko do dwóch krót

kich wskazówek:

1) O ile chodzi o wymagania minimalne, stosowane w ra

mach egzaminu magisterskiego, zostały one szkicowo ustalone w odnośnych przepisach i rozporządzeniach ministerjalnych, ogłaszanych perjodycznie w wydawnictwach urzędowych, poczy

nając od dnia 26 listopada 1925 roku.

2) O ile zaś bierze się pod uwagę istótę sprawy ze sta

nowiska wyłącznie teoretycznego, t. j. gdy chodzi o przyswojenie sobie, w granicach nauczania akademickiego, możliwego maximum wiedzy naukowej z zakresu filozofji ścisłej, tudzież osiągnięcie możliwie wysokiego stopnia kultury filozoficznej,—w takim razie żywy i systematyczny kontakt z profesorami, kierującymi tokiem prac filozoficznych, staje się warunkiem nieodzownym i nieda- jącym się zgoła zastąpić przez najbardziej nawet szczegółowe poradniki.

Wobec tego aspirant do studjum filozofji ścisłej winien z początkiem pierwszego roku akademickiego zgłosić się do odnośnych kierowników, celem nawiązania trwałego kontaktu osobistego na cały przeciąg swoich przyszłych studjów uniwer

syteckich.

Odwieczna w tym względzie tradycja szkół filozoficznych znajduje swe uzasadnienie teoretyczne i zachowuje swoją wartość praktyczną — zawsze i wszędzie.

(39)

W skazówki dla uczących się psychologji.

1) Psychologja ogólna.

Naukę psychologii rozpocząć należy od psychologji ogólnej, dającej ogólne wiadomości o życiu psychicznem.

Psychologia ogólna składa się z dwóch głównych części:

z części spekulatywno-filozoficznej, zajmującej się zagadnieniem istnienia, natury i genezy duszy i jej stosunku do materji, i z części empiryczno-naukowej; nauka tej ostatniej wymaga przedewszystkiem poznania następujących głównych działów:

1) psychologji poznania,

2) psychologji instynktu i stanów uczuciowych, 3) psychologji woli,

4) psychologji stanów patologicznych i podświadomych, 5) ogólnej anatomji i fizjologii układu nerwowego.

Wykład psychologji ogólnej znaleźć można w następujących książkach polskich autorów:

1) Witwicki „Psychologja” (2 tomy)

2) Borowski „Wykład psychologji ogólnej” (3 części).

3) Mikulski „Podręcznik psychologji” .

4) Radziwiłłowicz „Podstawy psychologji w zarysie”.

5) Wais „Psychologja” (4 tomy), (polecone do nauki części filozoficznej).

Podręczniki cudzoziemskie szczególnie polecone:

1) Mercier „Psychologie” (2 tomy, istnieje przekład polski).

2) Baudin „Psychologie”.

3) Geyser „Lehrbuch der allgemeinen Psychologie”.

4) E B. Titchener „Podręcznik psychologji”. Przeł. z ang.

Artur Chojecki. Warszawa 1929.

2) Psychologia eksperymentalna.

Do pogłębienia znajomości z psychologji służą wykłady z psychologji eksperymentalnej. Nauka psychologji eksperymen

talnej wymaga poznania głównych metod badania eksperymen

talnego przejawów życia psychicznego i głównych wyników faktycznych i teoretycznych, osiągniętych dzięki zastosowaniu

(40)

eksperymentu; wymaga ona poznania następujących głównych działów:

1) psychologji eksperymentalnej czuć (ze szczególnem uwzględnieniem anatomji i psychologji narządów zmysłowych).

2) psychologji eksperymentalnej pamięci i kojarzenia.

3) psychologji eksperymentalnej postrzeżenia.

4) psychologji eksperymentalnej myśli (ze szczególnem uwzględnieniem wyników badań szkoły Wiirzburskiej).

5) psychologji eksperymentalnej uwagi.

6) psychologji eksperymentalnej woli (ze szczególnem uwzględnieniem badań Acha i Michotte’a).

7) psychologji eksperymentalnej stanów uczuciowych (ze szczególnem uwzględnieniem zagadnień psychofizjolo

gicznych i teorji somatycznej afektów).

Sporo wiadomości z psychologji eksperymentalnej znaleźć można w języku polskim w „Psychologji” Witwickiego i w „Pod

ręczniku psychologji” /Mikulskiego.

Mniejsze podręczniki cudzoziemskie szczególnie polecone:

1) Lindworsky „Experimentelle Psychologie”.

2) J. de la Vaissiere „Elements de psychologie experimentale”.

3) Pieron „Psychologie experimentale” .

Do pogłębienia znajomości psychologji eksperymentalnej służyć mogą następujące obszerne dzieła:

1) Fróbese „Experimentelle Psychologie” . 2) Dumas „Traite de Psychologie”.

Do pogłębienia znajomości z psychologji służą również wykłady monograficzne i seminarjum psychologiczne, względnie ćwiczenia z psychologji eskperymentalnej.

Wykłady z psychologji ogólnej służą do przygotowania egzaminu z psychologji w zakresie głównych zasad nauk filo

zoficznych; wykłady z psychologji eksperymentalnej, wykłady monograficzne, seminarjum i ćwiczenia służą do przygotowania egzaminów z psychologji w zakresie magisterjum z filozofji ści

słej lub z pedagogiki, zarówno jak i do przygotowania egzaminu

(41)

z psychologji ogólnej w zakresie propedeutyki filozoficznej i w zakresie magisterjum z filologji francuskiej.

U z u p e ł n ie n ie b i b l j o g r a f i c z n e : uzupełnienie do pod

ręczników cudzoziemskich szczególnie poleconych dla studjują- cych psychologję ogólną pod Nr. 4) „Initiation a la Philosophie de Saint - Thomas, publiee sous la direction de E. Peillaube”

(istnieje przekład polski).

Orjentacyjne w skazów ki dla studiujących filologię klasyczną.

1. Studjum klasyczne zdąża równocześnie do dwojakiego celu: naukowego i praktycznego; obydwa cele łączą się ze sobą ściśle i nawzajem uzupełniają.

2. Cel naukowy polega na opanowaniu źródeł, na wyro

bieniu w sobie umiejętności krytycznego i samodzielnego korzy

stania z rozpraw i monografij, na wyrobieniu sprawności w operowaniu tak surowym materjałem i źródłami, jak również pracą nowożytnych uczonych. W ten sposób w studjującym rozwija się zdolność do samodzielnej pracy naukowej, to znaczy do wyciągania i uzasadniania wniosków na podstawie zbadania źródeł i nowoczesnych opracowań. Studjujący, który będzie myślał, że wystarcza opanowanie źródeł i zaniedba dorobek uczonych, osiągnie rezultaty płytkie i naiwne; zaś ten, który zechce opierać się na opracowaniach i nie sięgnie w głąb źródeł, zdobędzie wiedzę amatorską i wyrobi w sobie dyle- tantyzm.

Umiejętności operowania źródłami i dorobkiem uczonych studjujący nabywa przez pilną i sumienną pracę w filolo

gicznych seminarjach (również w seminarjach z ligwistyki i sta

rożytnej historji); uzyskuje także wskazówki od profesora, a to w trakcie omawiania wybranych tematów i zagadnień. Nabywanie tych umiejętności jest konieczne, gdyż warunkuje napisanie dy

plomowanej rozprawy.

3 Cel praktyczny polega na uzyskaniu dyplomu i na wy

konaniu przygotowawczych studjów do ostatecznego egzaminu.

(42)

Tutaj rzeczą najważniejszą jest nabycie i udoskonalenie wiedzy językowej, zgłębienie dzieł literatury greckiej i rzymskiej oraz poznanie najważniejszych prądów kultury, jakoteż wydarzeń dzie

jowych. Do nabycia wiedzy językowej służą proseminarja i ćwiczenia oraz seminarjum stylistyczne; do nabycia innych gałęzi wiedzy służą ćwiczenia, proseminarja, seminarja i wykłady z filologji, lingwistyki i starożytnej historji. Pierwszym i głównym obowiązkiem studjującego wobec siebie i Uniwersytetu jest czynny i nieustanny udział we wszystkich praktycznych zajęciach oraz uczęszczanie na wykłady i ćwiczenia; wykłady dają zazwyczaj bądź ogólny, bądź monograficzny zarys jakiegoś filologicznego lub historycznego zagadnienia i w obydwu wypadkach mają na celu zorjentowanie słuchacza w materjale i dają mu ułożenie tegoż w jednolity całokształt. Wszelkie bibliograficzne wska

zówki słuchacz znajdzie w podręcznych dziełach i w filologicz

nych encyklopediach, jak również uzyskuje je bezpośrednio od profesora. Wykłady filologiczne zazwyczaj mają na celu osta

teczny egzamin, polegający na wykazaniu przez studjującego opracowania w oryginałach większych partyj literatury rzymskiej i greckiej; zaniedbywanie wykładów utrudnia studentowi przy

gotowanie się do egzaminów. Zupełnie niezależnie od egzami

nów student powinien wykażać samodzielnie zainteresowanie się przedmiotem, uwzględniając przedewszystkiem dorobek polskich uczonych (Zieliński, Morawski, Przychocki, Sinko, Witkowski,

„Kwartalnik Klasyczny”, roczniki „Eosu”).

W skazówki dla studjujących historję.

Studjum historji na Uniwersytecie nie ma na celu pamię

ciowego opanowania wszystkich dziedzin wiedzy historycznej, bo to nawet nie jest możliwe. Nie wolno się ograniczać do biernego przyjęcia faktów naukowo ustalonych, lecz obowiązkiem studenta historji jest przyswojenie sobie metody naukowej, kry

tycyzmu wobec źródeł i literatury, wyzbycia się aprioryzmu dyletanckiego, nabycia umiejętności konstruowania wniosków