Marcin Jaczewski
Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Lądowej Al. Armii Ludowej 16, 00-‐637 Warszawa, m.jaczewski@il.pw.edu.pl
Szymon Firląg
Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Lądowej Al. Armii Ludowej 16, 00-‐637 Warszawa, szf@il.pw.edu.pl
CHARAKTERYSTYKA BUDYNKU CENTRUM TRANSFERU TECHNOLOGII W OBSZARZE ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII W KONTEKŚCIE WYMAGAŃ DLA STANDARDU PASYWNEGO
Streszczenie
Celem artykułu jest przedstawienie wymagań dla standardu pasywnego na przykładzie budynku CTT OZE. Wy-‐
magania podzielono na główne dotyczące zapotrzebowanie na energię i szczegółowe rekomendacje dotyczące poszczególnych wskaźników. Wykonane obliczenia i analizy pokazały, że aby osiągnąć wymagane zapotrzebo-‐
wanie na energię, konieczne jest zastosowanie lepszych rozwiązań niż rekomendowane, np. central wentylacyjnych o lepszej sprawności odzysku ciepła. To samo dotyczy współczynników przenikania U ciepła dla przegród zewnętrznych. Zastosowanie central wentylacyjnych o rekomendowanej sprawności 75% nie gwaran-‐
tuje osiągnięcia standardu pasywnego.
Słowa kluczowe
budownictwo pasywne, budownictwo energooszczędne, zrównoważony rozwój
Geneza budownictwa energooszczędnego
Zasoby paliw kopalnych są ograniczone i nieodnawialne. Fakt, że po zużyciu paliw konwencjonalnych nie mo-‐
żemy liczyć na ich odnowienie stanowi poważny problem, ale jednocześnie stawia wyzwanie inżynierom różnych specjalności na całym świecie. Powszechne staje się dążenie do możliwie największej efektywności, sprawności i energooszczędności w zakresie wykorzystania energii we wszystkich działach gospodarki [1]. Na podstawie dostępnych analiz można stwierdzić, że zasoby surowców takich jak ropa naftowa czy gaz ziemny, wyczerpią się w przeciągu najbliższego stulecia. Natomiast węgiel kamienny przestanie być dostępny w przy-‐
szłym stuleciu [2].
Ze względów ekonomicznych konieczne staje się poszukiwanie nowych źródeł energii, używanie energii odna-‐
wialnej, a przede wszystkim korzystanie z obecnego stanu wiedzy i techniki w celu ograniczenia zużycia energii do minimum. W kontekście budownictwa, odpowiedzią na ten problem jest budownictwo energooszczędne i pasywne. Jeżeli inwestorów nie przekonują aspekty ekologiczne, potrzeba zmniejszenia emisji dwutlenku węgla i problem globalnego ocieplenia, to z pewnością na ich decyzję wpłyną aspekty ekonomiczne związane z gwałtownie rosnącymi cenami energii. Budownictwo energooszczędne i pasywne w przyszłości nie będzie luksusem, a stanie się koniecznością i obowiązującym powszechnie standardem.
Oszczędzanie należy zacząć tam, gdzie zużycie jest największe, a wg badań przedstawionych w raporcie EU Energy in figures [3] gospodarstwa domowe zużywają aż 26,2% energii końcowej. To więcej niż sektor przemy-‐
słu (25,6%), który wydaje się najbardziej energochłonny. Budynek Centrum Transferu Technologii jest odpowiedzią na istniejące wyzwania i już sam w sobie stanowi obiekt doświadczalny w naturalnej skali. CTT to obiekt projektowany w standardzie pasywnym, który został wyposażony w szereg zaawansowanych urządzeń pomiarowych, a zebrane dane będą stanowiły podstawę do opracowań badań naukowych i praktycznych re-‐
komendacji w zakresie budownictwa pasywnego, bezpośrednio przyczyniając się do jego rozwoju.
Założenia budownictwa pasywnego
Koncepcja budownictwa pasywnego, w formie i definicji używanej obecnie, swoje początki miała w 1988 roku.
Za jej twórców uważa się doktora Wolfganga Feista oraz profesora Bo Adamsona. Od 1996 roku w niemieckim mieście Darmstadt istnieje Instytut Budownictwa Pasywnego – Passivhaus Institut, którego celem jest m.in.
doskonalenie i upowszechnianie idei budynków, które nie wymagają konwencjonalnego systemu ogrzewania.
Jako dwa główne i najważniejsze wymagania dla standardu pasywnego podaje się:
§ Roczne zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania i wentylacji – określone zgodnie z „Pa-‐
kietem do projektowania budynków pasywnych” (PHPP – Passivhaus-‐Projektierungs-‐Paket) – nie może przekroczyć 15 kWh/(m2·∙rok).
§ Całkowite zapotrzebowanie na energię pierwotną na wszystkie potrzeby związane z utrzymaniem bu-‐
dynku (ogrzewanie, c.w.u. i prąd elektryczny) nie może przekroczyć 120 kWh/(m2·∙rok) [4].
Należy od razu uściślić, że pod pojęciem energii pierwotnej należy rozumieć całkowitą ilość energii zawartej w paliwie, które musi zostać spalone, aby pokryć zapotrzebowanie budynku na cele grzewcze, przygotowanie ciepłej wody użytkowej, pracę wszystkich urządzeń elektrycznych i oświetlenie [5].
Dodatkowo warto jeszcze sprawdzić następujące warunki:
§ Wskaźnik zapotrzebowania energii użytkowej do chłodzenia nie więcej niż 15 kWh/(m2·∙rok).
§ Maksymalne zapotrzebowania na moc do ogrzewania ≤ 10 W/m2 [6].
Warunki te są traktowane jako pomocnicze, ponieważ wynikają z założeń przyjętych dla budynku pasywnego, który musi być również wysokoefektywny w zakresie zużycia energii elektrycznej.
Kryterium maksymalnego zapotrzebowania na moc do ogrzewania ≤ 10 W/m2 wynika z obliczeń. „Zakładając wg DIN 1946 wymianę rzędu 30 m3/h powietrza na osobę, przy 30 m2 powierzchni użytkowej na osobę, otrzy-‐
muje się na każdy metr kwadratowy ilość powietrza nawiewanego co najmniej 1 m3/(m2h)” [4].
Dodatkowo nałożono ograniczenie temperaturowe nagrzewnicy t < 500C – z uwagi na przypiekanie kurzu w wyższych temperaturach. Przyrost temperatury powietrza po jego podgrzaniu przyjęto na poziomie 30 K.
Znając ciepło właściwe powietrza c = 1005 J/(kg·∙K) oraz gęstość powietrza 1,229 kg/m3 oblicza się maksymalne obciążenie cieplne nagrzewnicy:
P = 1 m3/(m2h) ·∙ 1,229 kg/m3 ·∙ 1005 J/kg·∙K ·∙ 30 K = 10,29 J/s·∙m2 = 10 W/m2 [7]
Określone zostały również minimalne wskaźniki (Tabela 1), które mają za zadanie ułatwić projektowanie bu-‐
dynku pasywnego wyznaczając pewne granice odnośnie współczynników przenikania ciepła czy szczelności powietrznej, która powinna zostać zweryfikowana za pomocą tzw. Blower Door Test (test szczelności) [8]. Osią-‐
gnięcie wartości granicznych nie gwarantuje jednak spełnienia głównych wymagań dotyczących zapotrzebowania na energię.
Protokół z wykonanej próby ciśnieniowej jest jednym z wymogów przy certyfikacji budynków pasywnych. Do-‐
datkowe zalecenia dotyczą charakterystyki materiałów i wyrobów budowlanych czy systemów wentylacyjnych.
Najważniejszy jest jednak końcowy, całościowy wynik i zachowanie kryteriów energetycznych. Decyzja i odpo-‐
wiedzialność za to w jaki sposób zostanie to osiągnięte, została pozostawiona projektantowi, który ma pełną swobodę w doborze rozwiązań.
Tabela 1. Standardy budownictwa pasywnego [9]
Wskaźnik Wartość
Współczynnik przenikania ciepła przez przegrody zewnętrzne U ≤ 0,15 W/(m2·∙K) Liniowy współczynnik przenikania ciepła dla mostków cieplnych Ψ ≤ 0,01 W/(m·∙K) Współczynnik przenikania ciepła przez okna (łącznie z ramami okien-‐
nymi i ościeżnicami) UW ≤ 0,8 W/(m2·∙K)
Współczynnik przepuszczalności energii słonecznej dla okien g ≥ 0,5…0,6
Szczelność powietrzna n50 ≤ 0,6 h-‐1
Sprawność rekuperatora η ≥ 75 %
Pobór energii elektrycznej przez rekuperator ≤ 0,45 Wh/m3
PHPP – Pakiet do projektowania budynków pasywnych
Analiza budynku CTT OZE wykonana została z wykorzystaniem programu PHPP. Jest to narzędzie służące do kompleksowej oceny budynku pod względem spełniania standardów pasywności. Główny moduł obliczeniowy systemu oparty jest na normie ISO 13790: „Energetyczne właściwości użytkowe budynków – Obliczanie zużycia energii na potrzeby ogrzewania i chłodzenia”. Dołączono także szereg dodatkowych arkuszy obliczeniowych [6].
Bardzo trafne jest stwierdzenie, że: „Samo tylko zestawienie pojedynczych elementów składowych, materiałów i wyrobów nadających się do stosowania w budynkach pasywnych nie wystarcza jednak, aby z jakiejś budowli uczynić budynek pasywny. Całość jest czymś więcej niż sumą jego części. Wzajemne oddziaływania między elementami składowymi, materiałami i wyrobami sprawiają, że niezbędne jest integralne projektowanie, dzięki któremu można dopiero osiągnąć standard budynku pasywnego.” [10]
W skład pakietu PHPP wchodzi szereg powiązanych arkuszy kalkulacyjnych, które wymagają wprowadzenia niezbędnych, szczegółowych danych. Na ich podstawie wyliczane są ostateczne, najważniejsze wartości: roczne zapotrzebowanie na energię cieplną do ogrzewania oraz całkowite zapotrzebowanie na energię pierwotną. Na ich podstawie stwierdza się czy budynek osiągnął standard pasywny.
Arkusze programu PHPP zawierają m.in.:
§ zestawienie powierzchni,
§ obliczenie współczynników U przegród,
§ obliczenie strat ciepła przez elementy stykające się z gruntem,
§ zestawienie powierzchni okien, współczynnika Uw okien oraz całkowitego promieniowania zależnego od orientacji,
§ instalacja wentylacyjna,
§ obliczenie wskaźnika zapotrzebowania energii do ogrzewania,
§ obliczenie częstości występowania nadmiernych temperatur,
§ obliczenie zapotrzebowania na energię elektryczną,
§ obliczenie wskaźnika zapotrzebowania energii pierwotnej oraz wskaźnika emisji CO2,
§ obliczenie wewnętrznych źródeł ciepła.
Analiza budynku CTT OZE
Budynek CTT OZE miał osiągnąć standard pasywny. Przeprowadzona została szczegółowa analiza pod kątem wcześniej wymienionych wymagań i zaleceń. Pierwszymi i podstawowymi wskaźnikami, które należy obliczyć są współczynniki przenikania ciepła przez przegrody zewnętrzne. Istotne jest, aby dobrać takie rozwiązania kon-‐
strukcyjne, które pozwolą uniknąć powstawania mostków cieplnych. W Tabeli 2. przedstawiono porównanie współczynników dla CTT OZE ze współczynnikami podanymi w warunkach technicznych.
Tabela 2. Współczynniki przenikania ciepła
Rodzaj przegrody
Współczynnik przenikania ciepła [W/m2K]
CTT OZE
Warunki techniczne dla budynków od 1 stycznia
2014 r. od 1 stycznia
2017 r. od 1 stycznia 2021 r.
Ściany zewnętrzne 0,11 0,25 0,23 0,20
Dach 0,08 0,20 0,18 0,15
Podłoga na gruncie 0,06 0,30 0,30 0,30
Okna 0,80 1,3 1,1 0,90
Od 1 stycznia 2014 roku obowiązują nowe zapisy rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Zmiana przepisów wynika z obowiązków, jakie nałożyła na kraje członkowskie Unia Europejska – Recast EPBD. Bezpośrednią konsekwencją wprowadze-‐
nia nowych regulacji jest m.in. stopniowa poprawa efektywności energetycznej budynków poprzez systematyczne obniżanie maksymalnych dopuszczalnych współczynników przenikania ciepła.
Budynek CTT OZE spełnia dużym zapasem najostrzejsze wymagania, które będą obowiązywać od 1 stycznia 2021 r.
Kolejnym, bardzo ważnym elementem, który został poddany analizie, są okna. Przy obliczaniu wskaźnika zapo-‐
trzebowania na energię do ogrzewania wpływ okien uwzględnia się w dwóch aspektach. Po pierwsze – okna są największym składnikiem sumy strat ciepła przez przenikanie. Oznacza to, że należy dążyć do tego, aby współ-‐
czynnik przenikania ciepła przez okna był jak najmniejszy. Zależny jest on jednak od kilku czynników:
f g
g g f f g g
w
A A
l U A U U A
+
Ψ +
= +
gdzie:
Ag – pola powierzchni oszklenia [m2], Af – pola powierzchni ramy [m2],
Ug – współczynnika przenikania ciepła oszklenia [W/m2K], Uf – współczynnikia przenikania ciepła ramy [W/m2K], lg – całkowitego obwodu oszklenia [m],
Ψg – liniowego współczynnika przenikania ciepła mostka cieplnego na styku szyby z ramą okna [W/mK].
Jednocześnie należy pamiętać o tym, że dzięki właściwemu doborowi okien zapewnia się zyski ciepła od słońca, co jest szczególnie ważne w okresie zimowym. Zatem współczynnik przepuszczalności energii promieniowania słonecznego g powinien, zgodnie z zaleceniami, wynosić od 0,5 do 0,6. Problemem może być jednak okres letni, w którym nadmierne zyski ciepła od słońca mogą powodować przegrzewanie się budynku. Zapobiegać temu niekorzystnemu zjawisku ma montaż rolet zacieniających, uwzględnionych na etapie projektowania. W Tabeli 3 przedstawiono przykładowe parametry różnych rodzajów okien, które rozważano przy optymalizacji rozwiązań.
Tabela 4 przedstawia szczegółowe wyliczenia współczynnika Uw dla analizowanych wariantów.
Tabela 3. Parametry okien dla poszczególnych wariantów Współczynniki
Współczynnik g Mostek cieplny Ψg
[W/mK]
Ug [W/m2K] Uf [W/m2K]
Wariant 1
0,50 1,00 0,53 0,045
Wariant 2
0,50 0,81 0,53 0,025
Wariant 3
0,60 1,00 0,51 0,045
Tabela 4. Zestawienie współczynników Uw dla poszczególnych okien
Opis Orientacja
Wymiary otworu okiennego Współczynnik Uw [W/m2K]
Szerokość [m] Wysokość [m] Wariant 1
CTT OZE Wariant
2 Wariant 3
O2 Południe 1,10 3,10 0,82 0,68 0,88
O4 Południe 2,45 2,50 0,73 0,64 0,80
O3 Południe 2,30 2,50 0,75 0,66 0,82
O2 Południe 1,10 3,10 0,82 0,68 0,88
O1 Południe 3,85 2,50 0,71 0,63 0,78
O7 Wschód 6,00 1,35 0,80 0,69 0,87
O2 Wschód 1,10 3,10 0,86 0,72 0,92
O2 Północ 1,10 3,10 0,89 0,75 0,95
O6 Północ 2,10 0,75 1,05 0,86 1,09
O5 Zachód 3,10 0,75 1,02 0,84 1,07
Dz2 Południe 1,10 3,05 0,86 0,72 0,92
Dz2 Południe 1,10 3,05 0,89 0,75 0,95
Dz1 Północ 2,00 3,10 0,77 0,67 0,84
Dz2 Północ 1,10 3,10 0,89 0,75 0,95
Wartość średnia dla wszystkich
okien: 0,80 0,68 0,86
Jednocześnie założono jednakowy sposób montażu okien – w warstwie ocieplenia (Rys. 1). Jest to szczególnie istotne z uwagi na konieczność minimalizacji mostków cieplnych na połączeniu ościeżnica-‐ościeże. Szczególnie skomplikowany jest montaż okien z roletami zewnętrznymi. Przy takim przypadku mocowanie kasety rolet zewnętrznych odbywa się z przekładką z pianki poliuretanowej.
Rys. 1. Przykładowy detal montażu okna z roletami zewnętrznymi Źródło: materiały techniczne firmy Wiegand Fensterbau [11]
Zalety montażu okna w warstwie ocieplenia najlepiej obrazują symulacje rozkładu izoterm (Rys. 2). Rezygnacja z montażu w warstwie izolacji automatycznie zwiększyłaby w takim przypadku mostek cieplny od kasety rolet, ponieważ zabrakłoby wtedy miejsca na przekładkę z pianki poliuretanowej.
Rys. 2. Przebieg izoterm dla okna z roletami zewnętrznymi Źródło: materiały techniczne firmy Wiegand Fensterbau [11]
Duża ilość zmiennych, które mają wpływ na współczynnik przenikania ciepła dla całego okna powoduje, że dopiero po numerycznej weryfikacji możliwe jest optymalne dobranie odpowiedniego wariantu. W przypadku CTT OZE podjęta została decyzja o realizacji wariantu nr 1 dla którego nie wszystkie okna charakteryzują się współczynnikiem Uw ≤ 0,8 [W/m2K]. Dodatkowym ograniczeniem przy każdej inwestycji jest niestety także aspekt ekonomiczny i ograniczone zasoby podczas realizacji, które nie zawsze pozwalają na wybór najlepszego rozwiązania.
Kluczowym elementem każdego budynku pasywnego jest system wentylacji [12]. Tak też było w przypadku CTT OZE. Analizując obliczenia (Tabela 5) okazuje się, że największy składnik w ogólnej sumie strat ciepła to właśnie straty przez wentylację (Rys. 3). Na początku przedstawiono obliczenia, które zostały wykonane przy założeniu, że sprawność rekuperatora wynosi 75%. Wartość ta jest wartością graniczną i zalecane jest, aby nie była ona mniejsza. Dodatkowo należy pamiętać o tym, że jak wszystkie urządzenia w budynku pasywnym, także rekupe-‐
rator musi charakteryzować się niskim zużyciem energii elektrycznej. Pobór energii elektrycznej powinien w tym przypadku wynosić nie więcej niż 0,45 Wh/m3.
Tabela 5. Bilans strat i zysków ciepła
Straty ciepła przez przenikanie QT [kWh/a] [kWh/(m2a)]
ściany zewnętrzne 3508
dach 3750
podłoga na gruncie 2771
okna 5170
drzwi wejściowe 155
mostki cieplne 460
Suma QT 15814 31,7 Straty ciepła przez wentylację QL 7857 15,8 Suma strat ciepła: QV=QT+QL 23671 47,5 Zyski ciepła od słońca QS 6167 12,4 Wewnętrzne źródła ciepła bytowego QI 8562 17,2 Użyteczne zyski ciepła QG 14178 28,8 Wskaźnik zapotrzebowania na ciepło do
ogrzewania QH 9493 18,7
Rys. 3. Straty ciepła
Okazuje się, że przy tych założeniach wskaźnik zapotrzebowania na energię użytkową do ogrzewania i wentyla-‐
cji wynosi 18,7 kWh/(m2a). Oznacza to, że przekroczona została graniczna wartość równa 15 kWh/(m2a). Dla porównania wykonane zostały obliczenia dla rekuperatora o sprawności 85%. Zaobserwowano znaczną popra-‐
wę wyniku – straty ciepła przez wentylację zmalałyby aż o 30% (Tabela 6). Przy takim założeniu wskaźnik zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania wyniósłby 14,9 kWh/(m2a), co jest poniżej granicznej wartości 15 kWh/(m2a).
Tabela 6. Znaczenie sprawności rekuperatora
Sprawność rekuperatora
75% 85%
Straty ciepła przez wentylację
7857 kWh/a 5561 kWh/a
Centrum Transferu Technologii zostało także wyposażone w rurowy gruntowy wymiennik ciepła (RGWC). Zgod-‐
nie z założeniami projektu i zapisami projektanta gruntowy wymiennik ciepła zaprojektowano jako układ ściany
zewnętrzne 15%
dach 16%
podłoga na gruncie
12%
okna i drzwi 22%
mostki cieplne 2%
wentylacja 33%
ułożonych w gruncie przewodów przez które przepływa świeże powietrze wentylacyjne. W gruncie, który ota-‐
cza rurociąg (na głębokości od 1,6m do 2,0 m), niezależnie od pory roku, panuje temperatura w granicach od 3oC do 5oC. Zimą, zewnętrzne powietrze wprowadzone do wymiennika zostaje wstępnie ogrzane. Natomiast latem gruntowy wymiennik ciepła wspomaga rolę klimatyzatora, obniżając o kilka stopni temperaturę powie-‐
trza wprowadzanego do obiektu.
W przypadku CTT z uwagi na wysoki poziom wód gruntowych zaprojektowano GWC w wykonaniu szczelnym z rur polietylenowych zgrzewanych elektrooporowo i polidyfuzyjnie. Powietrze dostarczane do budynku musi spełniać określone wymogi. Z tego powodu powierzchnia wewnętrzna rur HDPE φ200 mm została pokryta antybakteryjną warstwą nanosrebra. W obliczeniach w arkuszu PHPP, zgodnie z zaleceniami, przyjęto spraw-‐
ność gruntowego wymiennika ciepła na poziomie 33%.
Budynek – labolatorium
Budynek Centrum Transferu Technologii zgodnie z założeniami będzie obiektem szczegółowych badań oraz analiz w zakresie efektywności energetycznej, skuteczności zastosowanych materiałów i rozwiązań. Już na eta-‐
pie koncepcji zespół projektantów przewidział układ BMS, który umożliwi zarządzaniem budynkiem oraz monitorowanie zużycia energii i parametrów środowiska wewnętrznego. Dzięki temu możliwe będzie określe-‐
nie skuteczności zastosowanych rozwiązań konstrukcyjnych i instalacyjnych. Oprócz pomiarów wewnątrz budynku, prowadzony będzie pomiar parametrów środowiska zewnętrznego, tak by zarejestrować zmienne w czasie parametry klimatyczne. Wszystkie czujniki pomiarowe, zgodnie z założeniami projektu, współdziałać będą z systemem BMS, który pozwoli na monitoring, rejestrację i przetwarzanie zebranych danych. Główne czujniki systemu pomiarowego stanowić będą:
-‐ termohigrometr – do pomiaru wilgotności i temperatury powietrza, -‐ miernik CO2 – do pomiaru stężenia dwutlenku węgla,
-‐ pyranometr – do pomiaru promieniowania słonecznego, -‐ miernik prędkości i kierunku wiatru
-‐ moduły danych – z pamięcią pomiarów i możliwością przesyłu danych przez sieć Internet.
W celach badawczych, planowana jest archiwizacja wszystkich parametrów z okresu minimum dwunastu mie-‐
sięcy. Na tej podstawie możliwe będzie precyzyjne określenie m.in. zużycia energii, co pozwoli na weryfikację wartości obliczeniowych.
Podsumowanie
Największą barierę, która stoi na przeszkodzie w upowszechnianiu idei budownictwa pasywnego w Polsce, stanowią większe koszty inwestycyjne. Są one akceptowalne łatwiejsze do zaakceptowania, w przypadku gdy inwestor jest jednocześnie długoletnim użytkownikiem budynku. Doświadczenie zdobyte podczas projektowa-‐
nia i budowy CTT pokazuje, że konieczna jest indywidualna ocena każdego budynku, który ma powstawać w standardzie pasywnym. Przyjęcie powszechnie znanych wytycznych szczegółowych, dotyczących np. współ-‐
czynników U może okazać się niewystarczające. Analizie należy poddać poszczególne elementy budynku wpływające na jego charakterystykę energetyczną oraz dokonać ich oceny i optymalizacji pod względem eko-‐
nomicznym.
Bibliografia
[1] World Commission on Environment and Development: Our Common Future, Oxford University Press, Ox-‐
ford, 1987
[2] D.P. Van Vuuren, A.F. Bouwman, A.H.W. Beusen, Phosphorus demand for the 1970–2100 period: A scenario analysis of resource depletion, Global Environmental Change Volume 20, Issue 3, August 2010, 428–439 [3] EU Energy in figures, Statistical Pocketbook 2014, Publications Office of the European Union, Luxembourg, 2014
[4] W. Feist, Podstawy budownictwa pasywnego, Polski Instytut Budownictwa Pasywnego, 2009
[5] M. Idczak, S. Firląg, Okna w budynkach pasywnych – funkcje, wymagania, bilans energetyczny, komfort cieplny, Instytut Budynków Pasywnych przy Narodowej Agencji Poszanowania Energii S.A., Świat Szkła, 2006
[6] R. Gonzalo, R. Vallentin, Passive House Design, Planning and design of energy-‐efficient buildings, first edi-‐
tion, Detail, Munich, 2014
[7] R. Wnuk, Instalacje w Domu Pasywnym i Energooszczędnym, Wydawnictwo Przewodnik Budowlany, War-‐
szawa, 2007
[8] S. Firląg, Szczelność powietrzna budynków pasywnych i energooszczędnych – wyniki badań, Czasopismo Techniczne. Budownictwo, 2012
[9] H. Schöberl, C. Lang, J. Fechner, C. Pöhn, Handbuch für Einfamilien-‐Passivhäuser in Massivbauweise, Wien, 2009
[10] W. Feist, Pakiet do projektowania budynków pasywnych, Wydawnictwo Polskiego Instytutu Budownictwa Pasywnego, 2009
[11] www.wiegand-‐info.de
[12] S. Firląg, B. Zawada, Impacts of airflows, internal heat and moisture gains on accuracy of modeling energy consumption and indoor parameters in passive building, Energy and Buildings, 2013
CHARACTERISTIC OF RES TECHNOLOGY TRANSFER CENTRE BUILDING IN VIEW OF REQUIREMENTS OF PASSIVE HOUSE STANDARD
Abstract
The objective of the paper is to describe the requirements of passive house standard based on an example of RES TTC building. The requirements were divided into main prerequisites for energy demand and specific rec-‐
ommendations for particular factors. The calculations and analysis have shown that in order to achieve the required energy demand, it is necessary to apply better solutions than recommended, e.g. ventilation units with higher efficiency of heat recovery. The same refers to U-‐values of the building elements. The use of venti-‐
lation units with recommended efficiency of 75% does not guarantee achieving of the passive standard.
Key words
passive house construction, energy-‐efficient construction, demonstration buildings
