1. Konfrontowanie marzeń z rzeczywistością w Przedwiośniu Stefana Żeromskiego
a. 1. Cele lekcji
i. a) Wiadomości Uczeń:
• zna realia historyczne czasów, których dotyczy fabuła Przedwiośnia,
• zna realia historyczne momentu powstania Przedwiośnia,
• wie, jak jest rola symboli w powieści Stefana Żeromskiego.
ii. b) Umiejętności Uczeń:
• interpretuje tytuł powieści Stefana Żeromskiego i przedstawia własne koncepcje interpretacyjne, uwzględniając realia historyczne i fabułę dzieła,
• analizuje znaczenia opowieści o szklanych domach,
• dyskutuje na temat roli, jaką odgrywają marzenia w życiu człowieka.
b. 2. Metoda i forma pracy
Metoda ekspresywna: uczniowie ilustrują swoje marzenia na kartkach.
Metoda praktyczna: uczniowie analizują poszczególne aspekty powieści Przedwiośnie.
W formie swobodnej wymiany zdań: dyskusja o roli marzeń w życiu człowieka.
c. 3. Środki dydaktyczne
1. Słownik terminów literackich.
2. Czyste kartki o formacie A4.
d. 4. Przebieg lekcji
i. a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel daje każdemu uczniowi czystą kartkę. Mają oni przygotować ilustrację na następujący temat: moje marzenia, oczekiwania, pragnienia w stosunku do przyszłości. Po kilku minutach nauczyciel zbiera prace, których analizę i ocenę przedstawi na kolejnych zajęciach.
ii. b) Faza realizacyjna
„Przedmioty, pojęcia, wyobrażenia, przeżycia związane są jakimś wewnętrznym stosunkiem (współbrzmiące, kojarzące się, mające wspólny rytm) z innym przedmiotem, pojęciem itd.”
(W. Kopaliński) – nauczyciel pyta uczniów, o jakim pojęciu jest mowa w powyższym cytacie (ewentualnie podpowiada w formie przykładów konkretnych symboli). Uczniowie wyszukują symbole i zapoznają się z definicją symbolu zawartą w słowniku terminów literackich.
Nauczyciel pyta wybranych uczniów o fabułę Przedwiośnia. Uczniowie przybliżają realia historyczne czasów opisywanych w powieści.
Uczniowie w formie swobodnej wymiany zdań, naprowadzani pytaniami nauczyciela, zastanawiają się nad znaczeniami ukrytymi w tytule powieści Stefana Żeromskiego.
Przedstawiają i uzasadniają (w oparciu o fakty historyczne i fabułę powieści) swoje interpretacje.
Uczniowie analizują obraz szklanych domów zarysowany przez ojca Cezarego Baryki.
Zastanawiają się nad znaczeniami tego symbolu – szukają jego współczesnych odniesień i interpretacji.
iii. c) Faza podsumowująca
Jaką rolę pełnią marzenia w życiu człowieka? Pozytywną – konstruktywną, aktywizującą, dającą nadzieje i siły do pokonywania przeszkód czy może negatywną – odrywającą od rzeczywistości, prowadzącą do frustracji i zniechęcenia? Uczniowie szukają odpowiedzi na powyższe pytania. Dzielą się swoimi przemyśleniami i opiniami.
e. 5. Bibliografia
1. Kopaliński W., Słownik symboli, Wiedza Powszechna, Warszawa 1995.
2. Roszkowski W., Historia Polski 1914-1993, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994.
3. Żeromski S., Przedwiośnie, PIW, Warszawa 1995.
f. 6. Załączniki
i. Zadanie domowe
Przypomnij sobie sytuację, kiedy Twoje oczekiwania zostały zniszczone przez konfrontację z rzeczywistością. Jakie uczucie towarzyszyło temu doświadczeniu? Przygotuj na ten temat wypowiedź ustną.
g. 7. Czas trwania lekcji
45 minut
h. 8. Uwagi do scenariusza
brak
